Hunza uya ka timhaka ta kona

Tlhela ka xaxameto wa tihloko ta mhaka

NDZIMA YA CIGONDZO N.° 38

Songa cikhumba na ca ha tsakama!

Songa cikhumba na ca ha tsakama!

‘A tiko gi wa rulile; ku wa nga hi na yimpi lomu tikweni ka lawo malembe, hakuva Jehovha i wa mu nyikile kuhumula.’ — 2 KRO. 14:6.

LISIMU 60 Va gondzise va fela ku pona

LEZVI HI TO GONDZA *

1. Cikhati muni leci zvi nga karatako ku khozela Jehovha?

HI MAWONELA ya wena, cikhati muni zvi karatako ku khozela Jehovha? Ku ngava cikhati u lwisanako ni zvikarato kutani hi loku u hi kuruleni? Lisine ku loku u lwisana ni zvikarato zva olova ku tsutsumela ka Jehovha. Hambulezvo, ahati loku u hanya kuruleni ke, zvini u tolovelako ku maha? Wa tshuka u rivala ku u fanele ku khozela Jehovha? Jehovha i tlharihisile vaIzrayeli ka ntlhamu lowu zvi kotekako ku hi phasa. — Deut. 6:10-12.

Hosi Asa a nga nyenyeletangi a wukhozeli ga mawunwa (Wona ndzimana 2) *

2. Cikombiso muni leci Hosi Asa a hi vekeleko?

2 Hosi Asa cikombiso ci nene mhakeni ya ku songa cikhumba na ca ha tsakama a tsumba Jehovha. I tirele Jehovha ka zvikhati zvo nonoha ni ka zvikhati zva ku rula. Kwale kusanguleni, ‘a mbilu ya Asa yi wa mbhelele ka Jehovha.’ (1 Tih. 15:14) A yin’we ya tindlela a nga komba hi tona lezvaku i wa khozela Jehovha hi mbilu yontlhe, kuve ku fayetela zvifananiso, a mbheta wukhozeli ga mawunwa lomu Judha. A Bhibhiliya gi wula lezvaku ‘i no susa a maalati ya vamatiko, ni matshamu ma tlakukileko, a khungumulela a zvifananiso, a tshoveletela a zvifananiso’. (2 Kro. 14:3, 5) I zile a papaxa ni kokwani wakwe Maaka ka cikhundla ca wuhosana leci a nga hi ka cona. Hikuyini? Hakuva i wa kuca vanhu lezvaku va khozela cifananiso. — 1 Tih. 15:11-13.

3. Zvini hi to wulawula hi zvona ka ndzima leyi?

3 Asa a nga no khungumulela zvifananiso basi. I tlhelile a kuca vanhu va le mufun’weni wa Judha lezvaku va tlhelela wukhozelini ga lisine, va khozela Jehovha yece. Jehovha i katekisile Asa ni vaIzrayeli hi ku va nyika kurula. * Laha Asa a nga kari a fuma, “a tiko gi wa rulile” hi cipimo ca 10 wa malembe. (2 Kro. 14:1, 4, 6) Ka ndzima leyi, hi ta wulawula hi lezvi Asa a nga ci londzowotisa zvona a cikhati leco ca ku rula. Hi ta guma hi bhula hi cikombiso ca maKristu ya zana ga malembe go sangula lawa ma nga londzowota a nguva ya ku rula, a ku fana na Asa. Hi kugumesa, hi ta hlamula ciwutiso leci: Loku ku hi lezvaku lomu u hanyako kona mu khozela Jehovha na mu tlhatlhekile, u nga ci londzowotisa kuyini a cikhati leco?

LEZVI ASA A NGA YI LONDZOWOTISA ZVONA A NGUVA YA KU RULA

4. Hi kuya hi 2 Kronekele 14:2, 6, 7, Asa i yi londzowotisile kuyini a nguva ya ku rula?

4 Lera 2 Kronekele 14:2, 6, 7Asa i byelile vanhu aku Jehovha hi yena a nga va “nyikile kuhumula ka wontlhe matlhelo”. Asa i wa nga zvi wonisi ku a nguva leyo ya ku rula ci wa hi cikhati ca ku kondla mawoko a tshama a ku ghe. Kanilezvi, i no sangula ku aka madhoropa, a aka mimuro, makhokhola, ni ku maha tivati. I no byela vaJudha aku: A ‘tiko ga ha hi mahlweni ka hina.’ Kasi i wa lava ku wula yini? I wa wula lezvaku a vanhu va wa ha tlhatlhekile ku fambafamba ni kwihi va nga ku lava lomu tikweni legi va nga nyikilwe hi Nungungulu, niku va nga ti akela na va nga vhukelwi hi valala. I kucile vanhu lezvaku va songa cikhumba na ca ha tsakama, va ci londzowota khwatsi a cikhati leco ca ku rula.

5. Hikuyini Asa a nga hlomisa masochwa yakwe?

5 Asa i londzowotile cikhati leco kambe ca ku rula a hlomisa masochwa yakwe. (2 Kro. 14:8) Ku ngava lezvaku i mahile lezvo hi ku kala a nga ha mu tsumbi Jehovha? Ahihi. I wa zvi tiva ku kota hosi, yi wa hi fanelo yakwe a ku longisela vanhu kasi va lwisana ni nguva ya zvikarato yi nga hata. I wa zvi tiva ku a nguva ya ku rula leyi a tiko ga Judha gi nga hi ka yona yi wa nga ta simama kala kupindzuka — niku a yi pindzukangi futsi.

A MAKRISTU YO SANGULA MA LONDZOWOTILE A NGUVA YA KU RULA

6. A maKristu ya zana ga malembe go sangula ma wa ti londzowotisa kuyini a tinguva ta ku rula?

6 Hambu lezvi a maKristu ya zana ga malembe go sangula ma nga tolovela ku vhukelwa, ku wa hi ni tinguva va nga hanya kuruleni. Va wa ti londzowotisa kuyini a tinguva leto? A vapizani lavo vo tsumbeka va wa chumayela mahungu ya ma nene ku ku phum. A matimu ma nga lomu ka bhuku ga Mitiro, ma wula lezvaku va wa hanya na va “chava Jehovha.” Va wa tshama hi ku chumayela mahungu ya ma nene. Lezvo zvi mahile ku a mabandla ma “simama ku andza”. Zva woneka khwatsi ku Jehovha i katekisile ntiro lowu va nga wu maha hi kuhiseka cikhatini ca kurula. — Miti. 9:26-31.

7-8. Zvini lezvi Pawule ni maKristu man’wani va nga maha laha va nga vhululekelwa hi mole wa ku chumayela? Tlhamusela.

7 A maKristu ya zana ga malembe go sangula ma londzowotile a zviyimo zvontlhe kasi ku chumayela mahungu ya ma nene. Hi cikombiso, laha mupostoli Pawule a nga hi le Efesusi, i no pola lezvaku i vhululekelwe hi nyangwa ya hombe, a se londzowota mole lowo a chumayela a tlhela a maha vapizani dhoropeni lego. — 1 Kor. 16:8, 9.

8 Pawule ni maKristu man’wani va vile ni mole wun’wani wa ku chumayela a cikhati leci ku nga xuxiwa mhaka ya wukwera hi 49 Nguveni ya Hina. (Miti. 15:23-29) Loku a mabandla ma tivile ciboho leci ci nga mahilwe, a vapizani va no ti karata nguvhu va kanela “mahungu ya ma nene ya Jehovha”. (Miti. 15:30-35) Give gihi a bhindzu ga kona? A Bhibhiliya gi wula lezvaku “a mabandla ma no simama ku tiya kukholweni ma tlhela ma kula siku ni siku”. — Miti. 16:4, 5.

NDLELA YA KU YI LONDZOWOTA KHWATSI A NGUVA YA KU RULA

9. A ciyimo ci tshamisile kuyini ka matiko yo tala inyamutlha niku zvini hi nga ti wutisako?

9 Ka matiko yo tala inyamutlha zva koteka a ku hi chumayela kuruleni. Ahati lomu u hanyako kona, mu khozela na mu tlhatlhekile? Loku zvi hi lezvo, ti wutise lezvi: ‘Ndzi ci londzowotisa kuyini a cikhati leci ca kutlhatlheka?’ Masikwini lawa yo gumesa, a vanhu va Jehovha va tsakile hakuva va khomekile nguvhu hi ku chumayela ni ku gondzisa vanhu misaveni yontlhe — wu nga ntiro wa hombe wa ku wu wa nga se tshuka wu mahiwa! (Mar. 13:10) Inyamutlha ku na ni zvilo zvo tala zva ku maha ntirweni lowu.

A vahuweleli vo tala va ti buza hi makatekwa ya ku chumayela ka tiko gin’wani kutani hi ku chumayela vanhu va lirimi lin’wani (Wona ndzimana 10-12) *

10. 2 Timote 4:2 i hi kuca ku maha yini?

10 U nga yi londzowotisa kuyini a nguva ya kurula? (Lera 2 Timote 4:2.) Zvi ngo yini loku wo hlola ciyimo ca n’wina kasi u wona lezvaku wena kutani mun’wani laha ngangweni a nga engetela lezvi a mahako ntirweni wa kuchumayela, hambu ku tira kota phayona ke? Leci a hi cikhati ca ku hlengeletela titshomba ni ku lava ku maha zvikhudhudhu, zvi nga zvilo zva ku hi nga ta pona nazvo kuxanisekeni ka hombe. — Mav. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Joh. 2:15-17.

11. Zvini lezvi a vahuweleli vo kari va mahako kasi va chumayela vanhu vo tala hi laha zvi kotekako hi kona?

11 Ku na ni vahuweleli vo tala va nga gondza tirimi tiswa kasi va chumayela ni ku gondzisa vanhu va tirimi leto. A hlengeletano ya Jehovha ya va vhunetela hi ku humesa mabhuku ma seketelwako ka Bhibhiliya hi tirimi leto ti yako ti engetela siku ni siku. Hi cikombiso, hi 2010, a mabhuku ya hina ma wo kumeka hi 500 wa tirimi basi. Kanilezvi zvezvi, ti engetele tiva 1000 ni ku hundza!

12. A vanhu va vhunekisa kuyini loku vazwa mahungu ya Mufumo hi lirimi labye? Nyika cikombiso.

12 A vanhu va ti zwisa kuyini loku vazwa lisine la Mhaka ya Nungungulu hi lirimi labye la mabeleko? Wona cikombiso ca makabye wo kari a vhunekileko hi gotsovanyano wa muganga le Mênfis, Tennessee, Estados Unidos. A gotsovanyano lowo wu mahilwe hi ciKinyarwanda, li nga lirimi li wulawuliwako le Ruanda, Congo (Kinshasa), ni le Uganda. Loku a gotsovanyano wu mbhelile, a makabye loye wa lirimi la ciKinyarwanda i te: “Cima ndzi rura ndzita lomu Estados Unidos ka 17 wa malembe ma nga hundza, legi i khati go sangula ndzi nga zvi zwisisa khwatsi lezvi zvi nga gondzisiwa gotsovanyanweni.” Zva dlunyateka ku a makabye loyi i khumbekile nguvhu laha a ngazwa lezvi zvi nga gondzisiwa hi lirimi lakwe. Ku ni vokari lomu cipandzeni ca n’wina va nga wa ta tsaka nguvhu loku u va chumayela hi lirimi labye? Loku a ciyimo ca wena ci vhumela, a hi chukwana u gondza lirimi lelo kasi u va vhuna? Loku wo ti karata u gondza lirimi lelo uya va chumayela, u ta kuma litsako la hombe.

13. A vamakabye va hina le Rússia va yi londzowotisile kuyini a nguva ya ku rula?

13 A hi vontlhe a vamakabye va hina zvi kotekako ku chumayela kuruleni. Ka matiko man’wani, a mifumo ya hi vekela mimbhingano ya hombe laha ka ku hi nga ha chumayeli na hi tlhatlhekile. Hi cikombiso, ehleketa hi lezvi zvi humelelako le Rússia. Andzhako ka malembe yo tala na va betelwa ku khozela Jehovha na va tlhatlhekile, a mufumo wu no va chusa hi Março wa 1991. Ka cikhati leco, le Rússia ku wa hi ni 16 000 wa vahuweleli. Loku ku hundzile 20 wa malembe na va hi kuruleni, a vahuweleli makunu va nova 160 000 ni ku hundza. Wa zvi wo! A vamakabye va no songa cikhumba na ca ha tsakama, va chumayela ku ku phum a cikhati va nga tlhatlhekile. A nguva leyo ya ku rula a yi tsuwukelwangi hi gambo. Kanilezvi, hambu lezvi a zvilo zvi nga cica lomu tikweni gabye, va ha simama ku hiseka va maha zvontlhe va zvi kotako va tirela Jehovha.

U NGA ETLELI HI TIHLO — A ZVIYIMO ZVI TA TSHUKA ZVI NONOHA

Andzhako ka loku Hosi Asa a khongele hi mbilu yontlhe, Jehovha i no vhuna vaJudha lezvaku va hlula masochwa ya ntamu ya talela ga cima (Wona ndzimana 14-15)

14-15. Jehovha i wu tirisisile kuyini a ntamu wakwe kasi ku vhuna Asa?

14 Masikwini ya Asa, ku chikele cikhati leci a nguva ya ku rula yi nga mbhela. Va no telwa hi masochwa ya talela ga cima ya ntamu wa hombe, ma ngata hi le Etiyopiya. A masochwa lawo ma wa ringana 1 000 000. Zera, a murangeli wa kona, i wa ti byela lezvaku yena ni masochwa yakwe va ta hlula tiko ga Judha. Kanilezvi, Asa i wa nga zvi wonisi ku a kuva ni masochwa yo tala zvi wula ku hlula; i wa tsumba Jehovha, a Nungungulu wakwe. I no khongela aku: ‘Hi vhune wena Jehovha Nungungulu wa hina, hakuva hina hi tsumba wena; hi hlomile yimpi leyi vitweni ga wena a ku talwa ni cidlemo leci.’ — 2 Kro. 14:11.

15 Hambu lezvi a masochwa ya Asa ma nga hi kwalomo ka khihlanya ga lawa ya Etiyopiya, Asa a nga chavangi, hakuva i wa tsumba ku Jehovha i na ni ntamu niku i ta zvi kota ku vhuna vanhu vakwe. Jehovha a nga mu dhanisangi Asa. A masochwa ya Etiyopiya hi wona ma nga hluliwa ma ku koyo tingana. — 2 Kro. 14:8-13.

16. Hi zvi tivisa kuyini lezvaku a nguva ya ku rula yi nga ta pindzuka?

16 A hi zvi tivi khwatsi lezvi zvi to humelela a mun’we ni mun’wani wa hina cikhatini ci tako. Kanilezvi, a kurula loku a malandza ya Jehovha ma ti buzako hi kona zvezvi ku nga ta pindzuka. Alakanya lezvaku Jesu i prhofetile ku masikwini yo gumesa a vapizani vakwe va “ta vengiwa hi matiko wontlhe”. (Mat. 24:9) Mupostoli Pawule yenawu i te: “Vontlhe lava va xuvako ku hanya hi kukholwa kota vapizani va Kristu Jesu va ta xanisiwa.” (2 Tim. 3:12) Phela Sathani i “zangarile nguvhu”. Makunu loku u alakanya ku wena a nga ta ku zangarela, wo ti kalavela. — Kuv. 12:12.

17. A kukholwa ka hina ku nga ringiwa hi tindlela muni?

17 Zvezvanyana a kukholwa ka hina hontlheni ku ta ringiwa. Ko kiyela kutsongwani kasi ku sangula “kuxaniseka ka hombe ka ku a ku se tshuka ku humelela kusukela kuvangiweni ka tiko kala lezvi”. (Mat. 24:21) Cikhatini leco, a maxaka ya hina ma ta tshuka ma hi vhukela; a ntiro wa hina wonawu zva koteka ku wu betelwa hi mufumo. (Mat. 10:35, 36) Xana a mun’we ni mun’wani wa hina, i ta fana na Asa, a tsumba lezvaku Jehovha i ta mu vhuna a tlhela a mu vhikela?

18. Hi kuya hi Mahebheru 10:38, 39, cini ci to hi vhuna ku simama hi tiyile ni loku a nguva ya ku rula yi ta mbhela?

18 Jehovha i kari a hi longisela hi tlhelo ga moya kasi hi lwisana ni lezvi zvi tako. I vhuna “nandza go tsumbeka ni go tlhariha” lezvaku gi hi nyika “zvakuga hi cikhati ca kona” hi ta kuma zvontlhe zvi lavekako kasi hi tshama hi tiyile hi tlhelo ga moya. (Mat. 24:45) Kanilezvi, hinawu hi fanele ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi tiyisa kukholwa ka hina. — Lera Mahebheru 10:38, 39.

19-20. Hi kuya hi lezvi hi nga lera ka 1 Kronekele 28:9 hi fanele ku ti wutisa yini, niku hikuyini hi faneleko ku ti wutisa?

19 A kufana na Hosi Asa hi fanele ku ‘hlota Jehovha’. (2 Kro. 14:4; 15:1, 2) Hi sangula ku hlota Jehovha a cikhati leci hi gondzako hi mu tiva hi tlhela hi bhabhatiswa. A zvi nyimi laho, zvi lava ku tlhela hi maha zvontlhe hi zvi kotako lezvaku hi tiyisa lirandzo la hina hi Jehovha. Kasi hi tiva lezvaku zva hi fambela khwatsi mhakeni leyi, hi nga ha ti wutisa lezvi: ‘Ndza wona mitlhangano yontlhe ya bandla ke?’ Phela mitlhanganweni hi kuma ntamu wa ku simama hi tirela Jehovha hi tlhela hi tiyisiwa hi vamakabye va hina! (Mat. 11:28) Ahandle ka lezvo, u nga ha ti wutisa ni lezvi: ‘Ndza gondza Bhibhiliya hi kukhandzakanya? Ndza ti nyika cikhati ca ku gondza ndzi tlhela ndzi kambisisa zvi eta ke? Ndza maha zvontlhe ndzi zvi kotako kasi ku chumayela ni ku gondzisa van’wani?’ Loku mu hanya hi ngango, u nga tlhela u ti wutisa ni lezvi: ‘Ndza ti nyika cikhati ca ku maha wukhozeli ga ngango vhiki ni vhiki ke?’

20 Hikuyini hi faneleko ku ti wutisa zviwutiso lezvo? A Bhibhiliya gi wula lezvaku Jehovha wa hlola lezvi hi zvi pimisako ni lezvi zvi nga timbilwini ta hina; makunu hinawu hi fanele ku maha zvezvo. (Lera 1 Kronekele 28:9.) Loku hi pola lezvaku zvi kona hi faneleko ku cica ka mixuvo ya hina, ni maalakanyo ya hina, hi fanele ku kombela Jehovha lezvaku a hi vhuna ku cica. Leci hi cona cikhati co ti longisela kasi hi lwisana ni lezvi zvi tako. Hikwalaho, songa cikhumba na ca ha tsakama! U nga tsiki nchumu ci ku vhalela ku londzowota a nguva leyi ya ku rula!

LISIMU 62 Lisimu liswa

^ par. 5 Lomu u hanyako kona mu khozela Jehovha na mu tlhatlhekile? Loku zvi hi lezvo, wa ci londzowota khwatsi a cikhati leci mu hanyako kuruleni ke? A ndzima leyi, yi ta ku vhuna ku wona lezvi u nga mu pimanyisisako zvona Hosi Asa, wa le Judha, ni maKristu ya zana ga malembe go sangula. Va ci londzowotile khwatsi a cikhati leci va nga hanya kuruleni.

^ par. 3 TLHAMUSELO: A gezu “kurula” gi wula zvo hundza ku kala ku nga hi na yimpi lomu tikweni. A gezu lego hi ciHebheru gi nyika ni masema ya kutshamiseka, ku nga babyi, ni ku nga karateki hi nchumu.

^ par. 57 TLHAMUSELO WA MUFOTA: Hi Hosi Asa a papaxako kokwani wakwe ka cikhundla ca wuhosana leci a nga hi ka cona hi lezvi a nga kuca vanhu lezvaku va khozela zvifananiso. Lava va nga tsumbeka ka Asa vo mu vhuna ku khungumulela zvifananiso.

^ par. 59 TLHAMUSELO WA MUFOTA: I nuna ni sati va olovisako wutomi kasi vaya tira lomu ku nga ni cilaveko ca vahuweleli.