1. Kulamula muni ku tova kona zvezvanyana?

 HI HANYA cikhatini co tsakisa nguvhu. Zvezvanyana, Jesu i ta lamula vanhu vontlhe va hanyako laha misaveni. Jesu i tlhamusele a cikhati ca mahlweni ka kulamula loko hi ku va nyika “cikombiso” a vapizani vakwe ca kuva kona kakwe ku nga wonekiko ni “ca ku gumesa ka tiko”. (Mat. 24:3) A cikombiso leco ci tsalilwe ka Matewu, cipimo 24 ni 25 ni ka Marku, cipimo 13 ni ka Luka, cipimo 21.

2. Zvini hi to veka kupima ka zvona niku hikuyini lezvo zvi to hi vhuna?

² Jesu i hi nyikile zvitlharihiso hi ku tirisa mifananiso yinharu. A mifananiso leyo, mufananiso wa tiyivhu ni timbuti, ni mufananiso wa vanhwana vo tlhariha ni va zvipumbu, ni mufananiso wa titalenta. A mufananiso wun’we ni wun’wani wu ta hi vhuna ku zwisisa lezvi a mahanyela ya munhu ma to khumbisa zvona lezvi a to lamulisiwa zvona. Laha hi to bhula hi mifananiso leyi, a hi woneni lezvi hi gondzako ka yona ni lezvi hi nga zvi tirisisako zvona. A mufananiso wo sangula hi to bhula hi wona hi lowu wa tiyivhu ni timbuti.

TIYIVHU NI TIMBUTI

3. Hi rini laha Jesu a to lamula vanhu?

³ Ka mufananiso wa tiyivhu ni timbuti, Jesu i tlhamusele a kulamuliwa ka vanhu lava va vileko ni lungelo ga ku tiva mahungu ya manene ni ku seketela vamakabye vakwe va totilweko. (Mat. 25:31-46) Ndzeni ka “kuxaniseka ka hombe”, Jesu i ta lamula a tiyivhu ni timbuti na ku nga se chikela Armagedhoni. (Mat. 24:21) A ku fana ni lezvi a murisi a hambanisako tiyivhu ka timbuti, Jesu i ta hambanisa lava va seketeleko a valandzeli vakwe va totilweko ka lava va nga kala ku va seketela.

4. Hi kuya hi Isaya 11:3, 4, hikuyini hi tiyisekako lezvaku Jesu i ta lamula vanhu hi kululama? (Wona ni kapa.)

 ⁴ A zviphrofeto zva Bhibhiliya zvi komba lezvaku kota mulamuli a yimisilweko hi Jehovha, Jesu i ta lamula hi kululama. (Lera Isaya 11:3, 4.) I ta cuwukisisa a mahanyela ya vanhu, ni maalakanyo yabye ni lezvi va wulawulako, a ku patsa ni lezvi va va khomisako zvona a vamakabye vakwe va totilweko. (Mat. 12:36, 37; 25:40) Jesu i ta va tiva lava va seketeleko a vamakabye vakwe va totilweko ni ntiro wabye. a A yin’we ya tindlela ta hombe leti lava va fanako ni tiyivhu va seketelako hi tona a vamakabye va Kristu ku va vhuna ntirweni wa kuchumayela. Lava va seketelako vamakabye va Kristu va ta lamuliwa kota “valulamileko” niku va tava ni lungelo ga ku kuma “wutomi ga pindzukelwa” laha misaveni. (Mat. 25:46; Kuv. 7:16, 17) Lowo i nchachazelo wa hombe ka lava va simamako va tsumbekile! Hi ku simama va tsumbekile ndzeni ka kuxaniseka ka hombe ni ndzhako ka lezvo, a mavito yabye ma ta simama ma tsalilwe ‘bhukwini ga wutomi’. — Kuv. 20:15

5. Zvini lezvi a mufananiso wa tiyivhu ni timbuti wu hi kucako ku maha, niku hi vamani va faneleko ku maha lezvo?

⁵ Kombisa kukholwa ni kutsumbeka. A mufananiso wa Jesu wa tiyivhu ni timbuti wu yisa nguvhu kupima ka lava va nga ni kutsumba ka ku hanya laha misaveni. A kukholwa kabye a va ku kombisi ntsena hi ku vhuna vamakabye va Kristu ntirweni wa kuchumayela, kanilezvi va vhumela hi kutsumbeka a wurangeli ga ntlawa wutsongwani wa vamakabye va totilweko lava Jesu a va hlawulileko. (Mat. 24:45) Hambulezvo, lava va nga ni kutsumba ka le tilweni vonawu va fanele ku ingisa a citlharihiso ca mufananiso wa tiyivhu ni timbuti. Hikuyini? Hakuva Jesu wa ma wona mahanyela yabye, lezvi va zvi pimisako ni lezvi va wulawulako. Vonawu va fanele ku kombisa kutsumbeka. Hi lisine, Jesu i hlawutele mifananiso yin’wani ya yimbiri yi nga ni zvitlharihiso zvo kongoma zvi yako ka vatotilweko. A mifananiso hi nga yi kuma kambe ka Matewu, cipimo 25. Makunu, a hi wulawuleni hi mufananiso wa vanhwana vo tlhariha ni va zvipumbu.

VANHWANA VO TLHARIHA NI VA ZVIPUMBU

6. A ntlhanu wa vanhwana va zvi kombisile kuyini lezvaku va wa tlharihile? (Matewu 25:6-10)

⁶ Ka mufananiso wa vanhwana, Jesu i wulawulile hi 10 wa vanhwana va nga huma kuya khinga noivho. (Mat. 25:1-4) Vontlhe va 10 va wa rindzela kuva ni noivho festeni ya muchadho. Jesu i tlhamusele lezvaku a ntlhanu wa vanhwana va wa “tlharihile” niku lava van’wani va ntlhanu va wa hi “zvipumbu”. Lava vo tlhariha va wa longile niku va wa rindzele. Va wa longile ku rindzela a noivho hi laha zvi nga koteka hi kona, hambu loku yo chikela ni wusiku nguvhu. Va wa hi ni mafura ya tikandiya kasi ku woninga lomu munyameni. Va wa tekile ni mafura ya tlhelo kasi ku ma tirisa loku a noivho yi hlwela. Hikwalaho, va wa longile ku a tikandiya tabye ti simama ku vhura. (Lera Matewu 25:6-10.) A cikhati leci a noivho yi nga chikela, a vanhwana lava vo tlhariha va no nghena nayo festeni ya muchadho. Hi ndlela yo fana, a maKristu ma totilweko lawa ma kombako ku ma longile hi ku simama ma rindzela ni ku tsumbeka kala Kristu a wuya ma ta lamuliwa kota lava va ringanako ku ti patsa ni noivho, ku nga Jesu, Mufun’weni wakwe wa le tilweni. b (Kuv. 7:1-3) Ahanti lava va ntlhanu va zvipumbu?

7. Zvini zvi nga humelela a ntlhanu wa vanhwana va zvipumbu, niku hikuyini?

 ⁷ A ku hambana ni vanhwana vo tlhariha, lava va ntlhanu va zvipumbu va wa nga longangi a cikhati leti a noivho yi nga chikela. A tikandiya tabye ti wa lava ku timeka, niku va wa nga hi na mafura man’wani hi tlhelo. A cikhati leci va nga tiva lezvaku a noivho yi lava ku chikela, va no huma va ya xava mafura. A cikhati leci a noivho yi nga chikela va wa nga se wuya. Ka cikhati leco, “a vanhwana lava va nga longile va no nghena nayo festeni ya muchadho, a livati li vhaliwa”. (Mat. 25:10) Andzhako ka lezvo, laha a vanhwana va zvipumbu va nga wuya va ta lava ku nghena, a noivho yi no va byela lezvi: “A ndzi mu tivi.” (Mat. 25:11, 12) A vanhwana lavo va wa nga longangi a ku rindzela a noivho hi laha zvi nga laveka hi kona. Zvini lezvi a vatotilweko va gondzako?

8-9. Zvini lezvi a vatotilweko va nga gondzako ka mufananiso wa vanhwana? (Wona ni mufota.)

⁸ Kombisa lezvaku u longile ni ku wa rindzela. Jesu i wa nga phrofeti lezvaku ku wa tava ni mitlawa yimbiri ya vatotilweko — a wun’we wa lava va nga wa ta rindzela kala magumo a wun’wani wa lava va nga wa ta kala ku rindzela. Kanilezvi, i wo tlhamusela lezvi zvi nga wa ta humelela vatotilweko loku va nga longangi a ku timisela hi kutsumbeka kala magumo. Ka ciyimo leco, va wa nga ta amukela a nchachazelo wabye. (Joh. 14:3, 4) Leyo i mhaka ya hombe! Kani a kutsumba ka hina ka le tilweni kutani ka laha misaveni, hontlheni hi fanele ku ingisa a citlharihiso ca mufananiso wa vanhwana. A mun’we ni mun’wani wa hina i fanele ku tshama na a rindzele ni ku longa ku timisela kala magumo. — Mat. 24:13.

⁹ Andzhako ka ku hlawutela mufananiso wa vanhwana kasi ku khanyisa a cilaveko ca ku tshama na hi longile hi tlhela hi rindzela, Jesu i no hlawutela mufananiso wa titalenta. A mufananiso lowu wu khanyisa cilaveko ca ku tira hi kutikarata.

 TITALENTA

10. A malandza mambiri ma kombisile kuyini lezvaku ma tsumbekile? (Matewu 25:19-23)

¹⁰ Ka mufananiso wa titalenta, Jesu i wulawulile hi malandza mambiri ma tsumbekileko ka hosi ya wona, ni gin’we gi nga kala ku tsumbeka. (Mat. 25:14-18) A malandza lawo ya mambiri ma kombile lezvaku ma wa tsumbekile hi ku tira hi kutikarata kasi ku engetela mali ya hosi ya wona. Na yi nga se endza yiya ka tiko gin’wani yi no ma nyika titalenta, ku nga hi mali yo tala nguvhu. A malandza lawo ya mambiri ma no tira hi kutikarata ma tlhela ma tirisa mali leyo hi wutlhari. Give gihi wuyelo ga kona? A cikhati leci a hosi ya wona yi nga wuya ma wa wuyetile kumbiri a mali leyi ma nga nyikilwe. A hosi ya wona yi no ma dzundza — ma ‘tsaka zvin’we ni hosi ya wona’. (Lera Matewu 25:19-23.) Kanilezvi, ahanti a nandza legi ga wunharu ke? Zvini lezvi gi nga maha hi mali leyi a hosi ya gona yi nga gi nyikile?

11. Zvini zvi nga humelela nandza go “loloha”, niku hikuyini?

¹¹ A nandza legi ga wunharu gi no nyikiwa talenta yin’we, kanilezvi gi wa “loloha”. A hosi ya gona yi wa rindzela lezvaku gi yi tirisa hi wutlhari a talenta leyo. Wutshan’wini ga lezvo, a nandza lego gi no kelela talenta leyo. A cikhati leci a hosi yi nga wuya a nandza lego gi wa nga hi na nchumu wo engeteleka kasi ku yi nyika. A nandza lego gi wa nga hi na mawonela ya manene. Wutshan’wini ga ku gi kombela rivalelo hi lezvi gi nga kalile ku bhindzulisa a mali ya hosi gi no wula lezvaku a hosi ya gona i wa hi “munhu wo karata”. A nandza lego a gi tsakelwangi hi n’winyi wa gona. A ku hundza lezvo, gi no tekelwa a talenta leyo gi tlhela gi hlongoliwa. — Mat. 25:24, 26-30.

12. A malandza mambiri yo tsumbeka ma yimela vamani nyamutlha?

¹² A malandza lawa ya mambiri yo tsumbeka ma yimela a maKristu ma totilweko yo tsumbeka. A Hosi, ku nga Jesu, yi ma ramba lezvaku ma “tsaka ni hosi ya [wona]”. Va kuma chachazelo wabye wa le tilweni, ku nga kuvhuka ko sangula. (Mat. 25:21, 23; Kuv. 20:5b) Hi tlhelo gin’wani, a cikombiso co biha ca nandza go loloha ci nyika citlharihiso ka vatotilweko. Hi ndlela muni?

13-14. Zvini lezvi a vatotilweko va gondzako ka mufananiso wa titalenta? (Wona ni mufota.)

 ¹³ Kombisa lezvaku wa tira hi kutikarata niku wa hiseka. Ka mufananiso wa titalenta ni ka mufananiso wa vanhwana, Jesu i wa nga phrofeti lezvaku a vatotilweko va wa ta loloha. Kanilezvi i wo tlhamusela lezvi zvi nga wa ta humelela loku va luza kuhiseka kabye. A vatotilweko lavo va wa nga ta zvi kota ku “tiyisa a kuvitanwa ni kuhlawulwa [kabye]” niku va wa nga ta vhumelelwa ku nghena Mufun’weni wa le tilweni. — 2 Ped. 1:10.

¹⁴ A mufananiso wa Jesu wa vanhwana ni mufananiso wa titalenta yi zvi veka laha kubaseni lezvaku a maKristu wontlhe ma totilweko ma fanele ku tshama na ma longile, ma tlhela ma rindzela, ni ku tira hi kutikarata ni kuhiseka. Kanilezvi ci kona cin’wani Jesu a nga wula ci tirako kota citlharihiso ka vatotilweko? Ina, ci kona! A magezu ya Jesu ma nga ka Matewu 24:40, 41 wonawu ma yelana ni kulamuliwa ko gumesa ka vatotilweko.

HIMANI A TO “TEKIWA”?

15-16. Matewu 24:40, 41 i khanyisisa kuyini a cilaveko ca ku a vatotilweko va tshama na va rindzele?

¹⁵ Na a nga se hlawutela a mifananiso leyi ya yinharu, Jesu i wulawulile hi kulamula go gumesa ku nga wa ta tivekisa a vatotilweko lava va nga wa ta amukeleka. Jesu i wulawulile hi vavanuna vambiri va nga masin’wini ni vavasati vambiri va nga cigayweni ca mandla. Ka zviyimo zvontlhe zva zvimbiri, vontlhe va wa kari va maha ntiro walowo wa wun’we, kanilezvi Jesu i te: “A mun’we i ta tekiwa, loyi mun’wani a tsikiwa”. (Lera Matewu 24:40, 41.) Andzhako ka lezvo, i no tlharihisa valandzeli vakwe, aku: “Tshamani na mu rindzele hakuva a mu gi tivi a siku legi a Hosi ya n’wina yi tota hi gona”. (Mat. 24:42) Jesu i wulile zvo fana andzhako ka ku hlawutela mufananiso wa vanhwana. (Mat. 25:13) Xana lezvo zva yelana? Zvi wonekisa lezvo. Ntsena vatotilweko vo tsumbeka hi vona va to “tekiwa” va amukelwa hi Jesu Mufun’weni wa le tilweni. — Joh. 14:3.

¹⁶ Kombisa lezvaku u tshama na u rindzele. Ni wihi muKristu a totilweko loyi a kalako a nga tshami na a khindlimukile hi tlhelo ga moya a nga ta hlengeletiwa zvin’we ni “vahlawulilweko”. (Mat. 24:31) A vanhu vontlhe va Nungungulu, kani va na ni kutsumba ka le tilweni kutani ka laha misaveni, va fanele ku wona magezu ya Jesu kota citlharihiso kasi va tshama na va rindzele ni ku simama va tsumbekile.

17. Hikuyini hi nga faneliko ku karateka xungetano hi cikhati leci Jehovha a totako hi cona wokari hi moya wo basa?

¹⁷ Lezvi makunu hi mu tivako khwatsi Jehovha ha ku tsumba a kulamula kakwe. A hi karateki loku Jehovha a tota maKristu yo kari yo tsumbeka ka malembana lawa. c Hi alakanya lezvi Jesu a nga wula xungetano hi vatiri va hora ya wu 11 ka mufananiso wa civhina. (Mat. 20:1-16) Lava va nga tholiwa ku ya tira civhineni ni gambo va kumile muholo wo fana ni wa lava va nga sangula ku tira ni mixo. Hi kufanana, kani a muKristu i totiwa cikhati muni i ta kuma nchachazelo wa le tilweni loku a simama ku tsumbeka.

INGISA ZVITLHARIHISO

18-19. Zvini hi gondzileko, niku zvitlharihiso muni hi zvi kumileko?

¹⁸ Zvini hi gondzileko? Ka lava va nga ni kutsumba ka ku hanya kala kupindzuka laha misaveni, a mufananiso wa tiyivhu ni timbuti wu khanyisa cilaveko ca ku va simama kukholwa ni ku tsumbeka ka Jehovha zvezvi ni kuxanisekeni ka hombe loku ku tako. Cikhatini leco,  Jesu i ta lamula vatsumbekileko kota lava va ringanelwako hi kuya “wutomini ga pindzukelwa”. — Mat. 25:46.

¹⁹ Hi bhulile kambe hi mifananiso yimbiri leyi yi nyikako zvitlharihiso ka vatotilweko. Ka mufananiso wa Jesu wa vanhwana vo tlhariha ni va zvipumbu, a ntlhanu wa vona va kombisile lezvaku va wa tlharihile. Va wa longile niku va wa rindzele a noivho hambu loku yi hlwela. Kanilezvi lava va zvipumbu va wa nga longangi. Hikwalaho, a noivho a yi va vhumelelangi a ku nghena mubuzweni wa yona wa muchadho. Hinawu hi fanele ku tshama na hi longile kala Jesu a lovisa tiko legi go biha hambu loku zvi hlwela. A cin’wani kambe, ka mufananiso wa Jesu wa titalenta hi bhulile hi malandza mambiri yo tsumbeka ma tirileko hi kutikarata ni kuhiseka. Ma tirele a hosi ya wona hi kutikarata ni ku ma kumile kutsakelwa. Hambulezvo, a nandza go loloha a gi tsakelwangi. Hi gondza yini? Hi fanele ku tshama na hi khomekile ntirweni wa Jehovha kala magumo. Hi kugumesa, hi wonile lezvi a vatotilweko va nga simamisako zvona ku rindzela kasi va “tekiwa” hi Jesu va ya kuma nchachazelo wabye wa le tilweni. A maKristu ma totilweko ma zvi rindzela nguvhu a ku “tlhanganisiwa zvin’we” na Jesu le tilweni. Andzhako ka yimpi ya Armagedhoni, ma tava noivha ya Jesu muchadhweni wa Yivhana. — 2 Tes. 2:1; Kuv. 19:9.

20. Zvini lezvi Jehovha a to maha ka lava va ingisako zvitlharihiso?

²⁰ Hambu lezvi a kulamula ku tshinelako hi kuhatlisa, a hi na cigelo ca ku chava. Loku hi simama na hi tsumbekile, a Papayi wa hina wa lirandzo wa le tilweni i ta hi nyika a “ntamu wa hombe wo hundza wa munhu” kasi hi zvi kota “ku yima mahlweni ka N’wana wa munhu”. (2 Kor. 4:7; Luka 21:36) Kani hi na ni kutsumba ka le tilweni kutani ka laha misaveni hi ta tsakisa Papayi wa hina loku hi ingisa zvitlharihiso zvi nga ka mifananiso ya Jesu. Hi kota ya tipswalo ta Jehovha, a mavito ya hina ma ta ‘kunwa na ma tsalilwe bhukwini’ ga wutomi. — Dan. 12:1; Kuv. 3:5.