NDZIMA YA CIGONDZO N.° 39
LISIMU 125 “Va katekile lava va nga ni wuxinji!”
Zwana litsako la hombe li kumiwako hi ku nyika
“Loyi a nyikako wa tsaka nguvhu a ku hundza loyi a amukelako.” — MITI. 20:35.
LEZVI HI TO GONDZA
Hi ta gondza tindlela ta ku engetela niku simama ni litsako leli hi li kumako hi ku nyika.
1-2. Hi vhunekisa kuyini hi kuva Jehovha a hi vangile hi ndlela ya ku zvi koteka kuzwa litsako la hombe hi ku nyika a ku hundza ku nyikiwa?
A CIKHATI leci Jehovha a nga vanga vanhu i va vangile na zvi koteka ku vazwa litsako la hombe hi ku nyika a ku hundza ku nyikiwa. (Miti. 20:35) Xana lezvo zvi wula lezvaku a hizwi litsako hi ku nyikiwa? Ahihi. Hontlheni ha tsaka hi ku amukela cinyikiwo. Hambulezvo, hizwa litsako la hombe loku ku hi hina hi nyikako. Zvi nene a kuva Jehovha a hi vangile hi ndlela leyo. Hikuyini?
2 Hi kuva hi vangilwe hi ndlela leyo zva koteka ku hi engetela litsako la hina. Hi nga engetela litsako la hina hi ku hlota tindlela ta ku hi nyika. Xana a yi hlamalisi a ndlela leyi hi vangilweko hi yona? — Lis. 139:14.
3. Hikuyini Jehovha a tlhamuselwako kota “Nungungulu wo tsaka”?
3 A Mitsalo yi hi tiyisekisa lezvaku a ku nyika zvi nyika litsako. Hikwalaho, zva zwisiseka lezvi a Bhibhiliya gi tlhamuselako Jehovha kota “Nungungulu wo tsaka”. (1 Tim. 1:11) Jehovha hi yena Munyiki wo sangula niku a ku na wa hombe ku hundza yena. A ku khwatsi hi lezvi mupostoli Pawule a wulileko, hi kota ya yena “ha hanya, ha fambafamba, [niku] hi kona”. (Miti. 17:28) Hi lisine, “a zvinyikiwo zvontlhe zvo saseka ni zvinyikiwo zvontlhe zvo mbhelela” zvita hi ka Jehovha. — Jak. 1:17.
4. Cini ci to hi vhuna ku hizwa litsako la hombe?
4 Hontlheni hi wa ta zvi tsakela a kuzwa nguvhu a litsako leli li kumiwako hi ku nyika. Kasi ku maha lezvo hi fanele ku pimanyisa a kuhana ka Jehovha. (Efe. 5:1) Laha hi bhulako hi mhaka leyi, a hi woneni lezvi hi nga mahako loku hi zvi wonisa ku khwatsi lezvi hi mahako a zvi nyikiwi lisima. Lezvo zvi ta hi kuca ku hi simama hambu hi ku engetela litsako leli hi li kumako hi ku nyika.
PIMANYISA KUHANA KA JEHOVHA
5. Zvilo muni Jehovha a hi nyikako hi tlhelo ga nyama?
5 Hi tihi tindlela to kari leti Jehovha a kombisako hi tona lezvaku wa hana? Wona zvikombiso zvo kari. Jehovha i hi nyika lezvi zvi lavekako hi tlhelo ga nyama. Kuzvilava a hi contlhe cikhati hi nga ni zvilo zvo chandza, kanilezvi ha bonga Jehovha hi lezvi a kutala ka hina hi nga ni lezvi zvi lavekako. Hi cikombiso, i maha lezvaku zvi koteka a kuva ni zvakuga, ni tinguwo, ni ka ku tumbeta hloko. (Lis. 4:8; Mat. 6:31-33; 1 Tim. 6:6-8) Xana Jehovha o sindzisiwa ku hi nyika zvilo lezvo? Ne ni kutsongwani! Makunu, hikuyini a hi nyikako?
6. Zvini hi gondzako ka Matewu 6:25, 26?
6 Hi ku tsema, Jehovha i hi nyika lezvi zvi lavekako hi tlhelo ga nyama hakuva wa hi randza. Wona magezu ya Jesu ma nga ka Matewu 6:25, 26. (Lera.) Jesu i tirisile a zvikombiso zva zvivangwa. Na a wulawula hi zvinyanyani, Jesu i te: “A zvi byali, a zvi tshoveli, ne a zvi veketeli zvakuga matshaleni”. Hambulezvo, wona lezvi a wulileko hi kulandzela: “A Papayi wa n’wina wa le tilweni wa zvi wundla”. Andzhako ka lezvo, Jesu i no wutisa lezvi: “N’wina a mu va lisima ku hundza zvona ke?” Hi gondza yini? Jehovha i wona vakhozeli vakwe na va hi va lisima nguvhu a ku hundza zvihari. Loku Jehovha a khatala hi lezvi a zvihari zvi zvi lavako hi nga tiyiseka lezvaku hinawu i ta hi khatalela! A ku fana ni Papayi wo khatala, Jehovha i khatalela ngango wakwe hi lirandzo. — Lis. 145:16; Mat. 6:32.
7. Hi yihi a yin’we ya tindlela ta ku pimanyisa a kuhana ka Jehovha? (Wona ni mufota.)
7 A ku fana na Jehovha, hinawu ha zvi randza ku nyika van’wani lezvi hi nga nazvo hakuva ha va randza. Hi cikombiso, wa tiva makabye wo kari a lavako zvakuga kutani tinguwo? Jehovha a nga ku tirisa kasi ku vhuna makabye loye. A vanhu va Jehovha va tiviwa hi ku kombisa kuhana nguvhunguvhu loku ku humelela mhango. Hi cikombiso, ndzeni ka ntungu wa COVID-19, a vamakabye va avele van’wani a zvakuga, ni tinguwo, ni zvin’wani zvilo. A van’wani vo tala va kombisile kuhana hi ku maha minyikelo ya ku seketela ntiro wa misava yontlhe. Lezvo zvi vhunile lezvaku kuva ni mali ya ku vhuna vamakabye lava va nga hi ni cilaveko misaveni yontlhe. A vamakabye lavo va ingisile magezu ma nga ka Mahebheru 13:16, ma nge: ‘Mu nga rivali ku maha zvazvinene ni ku avela van’wani lezvi mu nga nazvo, hakuva Nungungulu wa tsaka nguvhu hi lezvo’.
Hontlheni hi nga zvi kota ku pimanyisa cikombiso ca Jehovha ca kuhana (Wona paragrafo 7)
8. Hi vhunekisa kuyini hi ntamu wa Jehovha? (Va Le Filipi 2:13)
8 Jehovha wa nyika ntamu. Jehovha zva mu tsakisa a ku va nyika ntamu wakwe wu nga gumelwiko a vakhozeli vakwe vo tsumbeka. (Lera Va Le Filipi 2:13.) U tshuka u khongela u kombela ntamu wa ku ala ciringo kutani ntamu wa ku timisela cikarato co kari? U tshuka u khongela kambe kasi u kuma ntamu wa ku simama u maha mitiro ya wena ya siku ni siku? A cikhati leci a mukhongelo wa wena wu nga hlamuliwa kuzvilava u vhumelelene ni magezu ya mupostoli Pawule, yaku: “Zvilweni zvontlhe ndzi na ni ntamu hi kota ya loyi a ndzi tiyisako.” — Filp. 4:13.
9. Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kuhana ka Jehovha ka lezvi a wu tirisisako zvona a ntamu wakwe? (Wona ni mufota.)
9 Hambu lezvi hi nga vanhu vo kala kumbhelela, hi nga zvi kota a ku pimanyisa kuhana ka Jehovha ka lezvi a wu tirisisako zvona a ntamu wakwe. A hi nge zvi koti a ku va avela a ntamu wa hina van’wani hi kukongoma. Kanilezvi hi nga tirisa ntamu wa hina kasi ku va vhuna. Hi cikombiso, kuzvilava hi ngaya hi ya mu xavela zvokari kutani ku mu vhuna hi mitiro ya laha kaya a makabye wo kari a khosaheleko kutani a babyako. Loku a zviyimo zva hina zvi vhumela, hi nga ti nyiketela kasi ku vhunetela ku basisa ni ku hlayisa Salawu ya Mufumo. A ku tirisa a ntamu wa hina hi tindlela leto zvi vhuna van’wani lava va khozelako Jehovha.
Hi nga tirisa ntamu wa hina kasi ku vhuna van’wani (Wona paragrafo 9)
10. Hi nga wu tirisisa kuyini a ntamu wa magezu kasi ku vhuna van’wani?
10 U nga rivali kambe lezvaku a magezu ma na ni ntamu. Wa alakanya wokari wa ku a nga vhuneka hi ku mu dzundza na zvi sukela mbilwini? Wa tiva wokari a lavako ku chavelelwa? Ka zviyimo zvontlhe lezvi, sangula hi wena u maha cokari kasi ku vhuna munhu loye. Kuzvilava u nga ya mu vhuxela, ku mu fonela, ku mu rumelela kartawu, e-mail, kutani mesaji. A magezu ya wena a zvizi zvi lava ku ma sasekiselwa nguvhu. A magezu matsongwani basi yo huma mbilwini kuzvilava ku ngava zvalezvi a makabye wo kari a zvi lavako kasi a simama kutsumbeka ka masiku ma tako kutani ku a tizwa khwatsi ka ciyimo cakwe. — Mav. 12:25; Efe. 4:29.
11. Jehovha i gi tirisisa kuyini a wutlhari gakwe?
11 Jehovha wa nyika wutlhari. Mupizani Jakobe i tsalile lezvi: “Loku a hi kona cikari ka n’wina loyi a kalako a nga hi na wutlhari, i wa kombele ka Nungungulu, i ta nyikiwa hakuva yena i nyika vontlhe na a nga feleli ne ku sola”. (Jak. 1:5) Kota lezvi a magezu lawa ma kombako, Jehovha a nga tsoni a wutlhari gakwe. I avela van’wani a wutlhari gakwe hi matsenya. Wona kambe lezvaku a cikhati leci Jehovha a nyikako wutlhari i maha lezvo “na a nga feleli” kutani “ku sola”. Jehovha a nga lavi lezvaku hi nga tizwi khwatsi a cikhati leci hi kombelako a wurangeli gakwe. A kuhambana ni lezvo, i lava lezvaku hi hlota wurangeli gakwe. — Mav. 2:1-6.
12. Hi tihi tindlela to kari hi nga avelako hi tona van’wani a wutlhari ga hina?
12 Ahanti hina ke? Xana hi nga pimanyisa Jehovha hi ku avela van’wani a wutlhari ga hina? (Lis. 32:8) A vanhu va Jehovha va na ni tindlela to tala ta ku avela van’wani lezvi va gondzako. Hi cikombiso, a kutala ka zvikhati hi gondzisa lava va nga vaswa ntirweni wa kuchumayela. Hi lihlazva-mbilu, a madhota ma vhuna malandza yo vhunetela ni vamakabye va bhabhatisilweko kasi va wona lezvi va nga zvi khatalelisako zvona a zviavelo zvabye lomu bandleni. Niku lava va nga ni wutlhari kuakeni ni kuhlayiseni ka tiyindlu va vhunetela ku gondzisa van’wani kasi va tira ka tiyindlu ta hlengeletano.
13. A cikhati leci hi gondzisako van’wani, hi nga yi pimanyisisa kuyini a ndlela leyi Jehovha a nyikako hi yona wutlhari gakwe?
13 Lava va gondzisako van’wani va maha khwatsi hi ku pimanyisa a ndlela leyi Jehovha a avelako hi yona van’wani a wutlhari gakwe. Alakanya lezvaku Jehovha i nyika wutlhari gakwe hi matsenya. Hi kufanana, hinawu hi lava ku avela van’wani a wutlhari ni wutivi legi hi nga nago. A hi faneli ku tsika ku avela wutivi legi hi nga nago hi ku chava lezvaku kuzvilava va nga tshuka va hi vhaleta. A hi faneli kuva ni mawonela lawa: ‘A nga kona a nga ndzi gondzisa! Yenawu i wa gondze hi yece.’ A mawonela lawo a ma faneli kuva kona cikari ka vanhu va Jehovha. Wutshan’wini ga lezvo, ha tsaka hi ku avela van’wani a wutivi ga hina ni “ku ti nyikela wutsumbu ga hina” kasi ku vhuna lava hi va gondzisako. (1 Tes. 2:8) Hi tsumba lezvaku ‘vonawu va ta zvi kota ku gondzisa khwatsi van’wani’. (2 Tim. 2:1, 2) Loku hontlheni hi avelana wutlhari ga hina hi tava vanhu vo tlhariha hi tlhela hi tsaka.
LOKU LEZVI HI NYIKAKO ZVI WONEKISA KU KHWATSI A ZVI NYIKIWI LISIMA
14. A cikhati leci hi kombisako kuhana, zvini lezvi a kutala ka vanhu va mahako?
14 A cikhati leci hi kombisako kuhana, nguvhunguvhu ka vamakabye va hina, a kutala ka zvikhati va kombisa kubonga. Kuzvilava va nga hi rumelela a papilo go kari ga ku hi bonga kutani ku va kombisa kubonga kabye hi tindlela tin’wani. (Kol. 3:15) A kuzwa magezu lawo ya kubonga zvi engetela litsako la hina.
15. Zvini hi faneleko ku zvi alakanya loku a vokari va nga kombisi ku bonga?
15 Hambulezvo, kuzvilava a vokari a hi contlhe cikhati va nga kombisako kubonga. Ka zvikhati zvo kari, hi nga nyika cikhati ca hina, ni ntamu wa hina, ni titshomba ta hina, kanilezvi a van’wani va nga cheli kota hi lezvi hi mahileko. Loku lezvo zvi humelela, zvini hi nga mahako kasi hi nga luzi litsako la hina kutani ku veka civiti? Alakanya magezu ya mutsalo-tshinya wa hina, Mitiro 20:35. A litsako leli hi li kumako hi ku nyika a liyi hi lezvi a van’wani va zvi bongisako zvona lezvi hi mahako. Hi nga simama ku tsaka hi ku nyika hambu loku a van’wani zvi wonekisa ku khwatsi a va bongi. Hi ndlela muni? Wona tindlela to kari.
16. Zvini hi faneleko ku veka kupima ka zvona a cikhati leci hi nyikako?
16 Veka kupima ka ku pimanyisa Jehovha. Jehovha i nyika vanhu a zvilo zva zvinene, kani va bonga kutani ahihi. (Mat. 5:43-48) Jehovha i tsumbisa lezvaku a cikhati leci hi nyikako na hi nga “rindzeli ku tlheliselwa nchumu a nchachazelo wa [hina] wu tava wa hombe”. (Luka 6:35) A “nchumu” wu nga patsa ni cihi cikombiso ca ku bonga. Kani ha bongiwa kutani ahihi, Jehovha contlhe cikhati i ta hi tlhelisela hi zvilo zva zvinene lezvi hi mahelako van’wani, hi lezvi hi ‘nyikako na hi tsakile’. — Mav. 19:17; 2 Kor. 9:7.
17. Hi nga zvi kotisa kuyini a ku simama ni mawonela ma nene? (Luka 14:12-14)
17 Laha hi simamako kuva ni kupima ku nene a cikhati leci hi nyikako, hi fanele ku tlhela hi tirisa tshinya ga nayo gi nga ka Luka 14:12-14. (Lera.) A zvi bihangi a ku amukela van’wani laha kaya ka hina kutani ku va mahela wunene lava vonawu va nga hi mahelako zvo fana. Hambulezvo, ahanti loku hi wona lezvaku a kutala ka zvikhati hi nyika van’wani hi ku lava ku vonawu va hi nyika? Hi ta maha khwatsi loku hi tirisa wusungukati ga Jesu. Hi nga ramba wokari hi tivako lezvaku a nga ta zvi kota ku hi rambawu. Andzhako ka lezvo, hi ta tsaka hi ku tiva lezvaku hi pimanyisile Jehovha. A mawonela lawo ma ta tlhela ma hi vhuna ku simama hizwa litsako loku a van’wani va nga kombisi kubonga.
18. Zvini hi nga faneliko ku maha, niku hikuyini?
18 Potsa kuva ni mawonela ya hava hi van’wani. (1 Kor. 13:7) Loku a wokari a nga kombisi kubonga, hi nga ti wutisa ku: ‘Xana hakunene o kala a nga bongi kutani i no rivala ku kombisa kubonga?’ Kuzvilava ku ngava ni zvin’wani zvigelo zvi mu mahako a nga kombisi kubonga kota lezvi hi nga zvi rindzele. A vokari kuzvilava va ngava va bonga nguvhu timbilwini tabye kanilezvi zvi va karatela ku zvi kombisa. A van’wani kuzvilava va nga dhana ku vhuniwa hi van’wani, nguvhunguvhu loku cikhatini ci hundzileko ku hi vona va nga vhuna van’wani. Ni ka cihi ciyimo, a lirandzo la wuKristu li ta hi kuca ku vhuna vamakabye va hina hi tlhela hi simama hizwa litsako li kumiwako hi ku nyika. — Efe. 4:2.
19-20. Hikuyini zvi nga zvinene a ku hiva ni lihlazva-mbilu laha hi vhunako van’wani? (Wona ni mufota.)
19 Vana ni lihlazva-mbilu. Xungetano hi kuva munhu wo hana, a Hosi yo tlhariha Solomoni yi tsalile: ‘Rumela a zvakuga zva wena hehla ka mati, hakuva andzhako ka masiku yo tala u ta tlhela u zvi kuma.’ (Mutsh. 11:1) Kota lezvi a magezu lawa ma kombako a vokari va nga tshuka va hlwela ku kombisa kubonga; va kombisa kubonga kabye ‘andzhako ka masiku yo tala’. Wona tshango go kari gi khanyisako a lisine lelo.
20 Ka malembe yo tala ma hundzileko, a sati wo kari wa muwoneleli wa cipandze i mu rumelele papilo a makabye wo kari a nga ha hi ku bhabhatisiwa a mu tlharihisa lezvaku a simama ku tsumbeka. Andzhako ka cipimo ca 8 wa malembe, a makabye loye i no hlamula papilo lego, aku: “Wena a wu zvi tivi lezvi, kanilezvi ndzi lava ku ku byela lezvi u ndzi vhunisileko zvona ka malembe wontlhe lawa ma hundzileko.” I no simama aku: “[Lezvi u nga ndzi tsalela] zvi ndzi chavelele nguvhu, kanilezvi a mutsalo hi wona wu nga khumba nguvhu mbilu ya mina niku ndzi nga ta tshuka ndzi wu rivakelwa.” a Andzhako ka ku tlhamusela zvikarato zvo kari a nga kumana nazvo, a makabye loye i no wula lezvi: “Ka zvikhati zvo kari ndzi wa lava ku tsika zvontlhe ndzi tlhela ndzi tsika kuva Kustumunyu wa Jehovha. Kanilezvi a vhesi legi u nga ndzi tsalela gi namarele mbilwini ya mina niku gi ndzi vhunile ku ndzi simama.” I engeta aku: “Ka malembe wontlhe lawa ya 8 a ku na nchumu wun’wani wu ndzi vhunileko ahandle ka papilo ga wena ni mutsalo lowu u ndzi tsaleleko.” Hi nga alakanyela lezvi a sati wa muwoneleli wa cipandze a tsakisileko zvona hi ku amukela papilo lego ‘andzhako ka masiku yo tala’! Hinawu kuzvilava va nga hi bonga andzhako ka cikhati co leha na hi mahile zvilo zva zvinene ka wokari.
Kuzvilava a wokari a nga hi bonga andzhako ka cikhati co leha na hi mu mahele zvazvinene (Wona paragrafo 20) b
21. Hikuyini u faneleko ku ti yimisela ku pimanyisa a kuhana ka Jehovha?
21 Kota lezvi hi gondzileko, Jehovha i hi vangile na hi hi ni tshamela go hlawuleka. Hambu lezvi hi tsakako hi ku amukela, hi kuma litsako la hombe a cikhati leci hi nyikako van’wani. Hi tizwa khwatsi a cikhati leci hi vhunako vamakabye va hina. Niku ha tsaka loku va hi bonga. Hambulezvo, kani ha bongiwa kutani ahihi, ha tsaka hi ku tiva lezvaku hi mahile zvazvinene. U nga tshuki u rivala lezvaku kani cini hi nyikako, ‘Jehovha i ta hi nyika zvotala nguvhu ku hundza lezvo’. (2 Kro. 25:9) A hi nge nyiki zva ku hundza lezvi Jehovha a hi nyikako! Niku a ku na litsako la hombe lo hundza ku tlheliselwa hi Jehovha wutsumbu. Hikwalaho, ngha hi ti yimisela ku simama hi pimanyisa a kuhana ka Papayi wa hina wa le tilweni.
LISIMU 17 I wa vhumela hi mbilu
a A mutsalo lowu a makabye loye a nga tsalelwa hi 2 Johani 8, a nge: “Ti woneleni kasi mu nga luzi zvilo lezvi hi zvi tirileko, kanilezvi mu fela ku kuma nchachazelo wo mbhelela.”
b TLHAMUSELO WA MIFOTA: A mifota leyi yi komba lezvi a sati wa muwoneleli wa cipandze a kumbukilweko ka paragrafo 20 a nga maha. O tsala papilo gi tiyisako makabye loye. Andzhako ka malembe yo tala a makabye loye a hlamula papilo gakwe a mu bonga.
