MASIKWINI ya Pawule, ku wa nga hi na tingalava ti nga mahelwe ku pakela vanhu basi tiya ka matshamu yo hambanahambana. Kasi ku endza hi ngalava, a munhu i wa fanele ku wutisa van’wani a ku ku na ni ngalava ya ku rwala zvibya va yi tivako ke, yi yako lomu a nga lava kuya kona. (Miti. 21:2, 3) Hambu loku a ngalava leyo yi nga chikeli lomu a nga ku lava, i wa ta chika a lavetela yin’wani yi nga wa ta mu siya kusuhani ni lomu a yako kona. — Miti. 27:1-6.

A kutala ka zvikhati, a tingalava ti wa famba hi tinguva, niku ti wa nga hi na masiku yo kongoma yo endza hi wona — ti wa cicacica. Ahandle ka matshamela ya hava ya cikhati, a vamarinyero vo hanya hi zvihena zvi wa koteka ku va thinda lipfhumba loku ku humelela zvilo va alakanyako ku zvi wula ku a lipfhumba li nga ta famba khwatsi, zvo kota ku a cikunguwa ci khaphama laha ka lingoti la ngalava ciba, kutani loku va wona zvipalavati zva tingalava lomu mbhirini ya bimbi. A vamarinyero va wa londzowota moya loku wuya lomu va yako kona. Maku loku wuba khwatsi wu nga hi na mhango, va wo famba. Loku a munhu a kuma ngalava yi nga vhumela ku mu teka, i wa teka zvibya zvakwe aya laha ku khileliwako kona tingalava, a ya rindzela ku va tivisa ku a ngalava leyo yi lava ku suka.

A mutsali wo kari wa matimu wa ku hi Lionel Casson, i wulile lezvi: “Le dhoropeni ga Roma ku wa hi ni ndlela yo olova ya ku vhuna vanhu lezvaku va kuma ngalava ya ku endza hi yona, kasi va nga laveteli hi voce. A porto yabye yi wa hi laha a congo wa Tibre wu kumanako kona ni bimbi. Le dhoropeni ga Óstia ku wa hi ni wutshamu ga hombe gi nga randzelwe hi tihofisa. A kutala ka tihofisa leto ti wa lumba ti porto ta matshamu yo hambanahambana: A vamarinyero va le Narbonne [lomu nyamutlha ku nga França] va wa hi ni hofisa; lava va le Cartago [lomu nyamutlha ku nga Tunísia] vonawu va wa hi ni hofisa . . . ni va matiko man’wani. Ni wihi a nga lava ngalava ya ku endza hi yona, zvi wo lava ku a ya wutisa ka hofisa ya lomu a lavako kuya kona basi.”

A ku famba hi ngalava zvi wa hatlisa. Kanilezvi, ku wa hi ni timhango to kari. Laha Pawule a nga fambafamba a tira kota murumiwa, i kumene ni timhango to kari ta ku pandzekelwa hi ngalava. — 2 Kor. 11:25.