Ka hora yo sangula leyi a n’wanana a hanyako lahandle loku a pswalilwe, zva lisima nguvhu ku a tshama ni mamani wakwe. Hikuyini? Hi ku zvi ta vhuna ku a n’wanana a kula khwatsi. *

Cini ci kucako a mamani wo kari lezvaku a khatalela khwatsi n’wanana wakwe? Lomu ka The Journal of Perinatal Education, mugondzisi Jeannette Crenshaw i tlhamusela lezvaku loku a hormônio oxitocina yi tele lomu mirini wa mamani wo kari “yi maha lezvaku loku a mamani a henya n’wanana wakwe, a mu cuwuka, ni ku mu an’wisa ku vhuka lirandzo la wumamani.” A hormona yin’wani yi nga poliwa ka cikhati leco “yi kuca mamani lezvaku a bhula ni n’wanana” niku yi tlhela yi mu kuca lezvaku a zwanana nguvhu ni n’wana wakwe. Hikuyini a ku tirisana loko ku nga ka lisima nguvhu?

A ku bohana ko tiya ka mamani ni n’wana ku vangilwe hi Jehovha Nungungulu, * a Muvangi wa hina wa lirandzo. Hosi Dhavhidha i dzundzile Nungungulu hi lezvi a mu “humesileko rumbwini ga mamani”, a tlhela a maha ku a hlayiseka khwatsi. I khongele aku: ‘Kusukela kupswaliweni ndzi wa hi mawokweni ya wena, u Nungungulu wa mina kusukela rumbwini ga mamani.’ — Lisimu 22:9, 10.

ALAKANYELA LEZVI: Loku Nungungulu a vangile a vamamani na va hi ni tshamela lego go hlamalisa ga ku va khatalela khwatsi a vanana vabye va tlhela va va mahela lezvi va zvi lavako, a zvi kombi ku Yena wa khatala hi mun’we ni mun’wani wa hina, kota lezvi hi nga “vana va Nungungulu”? — Mitiro 17:29, Tradução do Novo Mundo.

Jesu Kristu, loyi a mu tivako khwatsi a Muvangi a ku hundza ni wihi munhu, i gondzisile lezvi: “A zvinjingiri zvimbiri a zvi xavisiwi hi mali ya lahasi nguvhu ke? Hambulezvo ci hava ni cin’we ci wako lahasi a Papayi wa n’wina a nga zvi tivi. Kanilezvi hambu ni misisi yontlhe ya tihloko ta n’wina yi hlayilwe. Hikwalaho mu nga chavi; n’wina mu va lisima nguvhu a ku hundza zvinjingiri zvo tala.” — Matewu 10:29-31, NM.

Vanhu vatsongwani va khatalako hi cinyanyani ca citsininani nguvhu, a ha ha wuli hi ku ci wona na ‘ciwa lahasi’. Kanilezvi a Papayi wa hina wa le tilweni i wona cin’we ni cin’wani ca zvona! Niku a zvinyanyani — hambu loku zvi no talisa kuyini — a zvi na lisima nguvhu kakwe a ku hundza munhu. Lezvo  zvi hi gondzisa mhaka yo dlunyateka, yaku: A wu faneli ku ‘chava’ u alakanya ku Nungungulu a nga ku woni. A kuhambana ni lezvo, yena wa ku khatalela nguvhu!

A Mitsalo ya hi tiyisa

• ‘A mahlo ya Jehovha ma wona matshamu wontlhe; ma cuwuka la’vo biha ni va kululama.’ — MAVINGU 15:3.

• ‘A mahlo ya Jehovha ma tsonometa a valulamileko; ni tindleve takwe ti kangatele huwa yabye.’— LISIMU 34:15.

• ‘Ndzi ta tsaka ndzi bhuma hi kota ya wuxinji ga wena; hakuva u wonile a hlomulo wa mina; u tivile a zvikarato zva muhefemulo wa mina.’ — LISIMU 31:7.

A hi nge tsaki hi ku tiva lezvaku Nungungulu wa khatala nguvhu hi kuhlayiseka ka hina niku wa hi cuwuka hi lezvi a hi khatalelako hi lirandzo? Handle ko kanakana hi nga tsaka, kota lezvi Ana * wa le Inglaterra a tlhamuselako. I ngalo:

“A kutala ka zvikhati ndzi wa tizwa na ndzi nga randziwi hi Jehovha niku ndzi wa ti byela ku a mikhongelo ya mina a yi hlamuliwi. Ndzi wa alakanya ku hi lezvi ndzi nga kala ndzi nga hi na kukholwa. Ndzi wa ti byela ku ndzo tsayisiwa kutani ku wonelwa hasi hi ku kala ndzi nga hi wa lisima. Ndzi wa tizwa na ndzi nga khatalelwi hi Nungungulu.”

Hambulezvo, zvezvi Ana a nga ha kanakani ku Jehovha wa mu wona ni ku wa mu randza. Cini ci nga mu maha a cica lezvi a nga ti zwisa zvona? I ngalo: “Ndzi cicile hi kutsongwani-kutsongwani. Ndzi alakanya a kanelo yo kari yi nga vekiwa ka malembe yo tala ndzhako yi nga wulawula hi muphahlo wa Jesu yi ndzi khumbileko nguvhu. A kanelo leyo yi ndzi vhunile kutiyiseka lezvaku Jehovha wa ndzi randza. Niku laha ndzi nga wona mikhongelo ya mina na yi hlamuliwa, ka zvikhati zvo tala ndzi wa huma mihloti hi ku wona lezvaku Jehovha wa ndzi randza nguvhu. A ku gondza Bhibhiliya ni kuya mitlhanganweni ya wuKristu zvonawu zvi ndzi gondzisile zvotala hi Jehovha, ni wumunhu gakwe, ni lezvi a ti zwisako zvona hi hina. Zvezvi ndza zvi wona khwatsi a ku Jehovha wa hi vhuna, wa hi randza hontlheni niku i ti yimisele ku hi vhuna hi kuzvirandza hi mun’we mun’we.”

A magezu ya Ana ma tiyisa hlana. Kanilezvi u nga tiyisekisa kuyini lezvaku Nungungulu wa zvi tiva niku wa zvi zwisisa lezvi u ti zwisako zvona? A ndzima yi landzelako yi ta hlamula a ciwutiso leci.