HI NGA ti alakanyela na u sixtira vhidhyu ya munhu wa nduma, kuzvilava ya muchayi wa hombe a ku hlamalisako. Yi sangula hi ku kombisa a wun’wanana gakwe, lezvi a nga gondzisa zvona ku chaya, ni lezvi a nga vhuxetisa zvona. Hi kulandzela u mu wona na maha zvipetakulo, a endza-endza aya matikweni, a tlhela ava ni nduma misaveni yontlhe. Kanilezvi ku tekela ku huma mifota yakwe na a khosahele, a gumesa afa.

A vhidhyu leyi matimu ya munhu loyi makunu a fileko. Kani a munhu i wa hi muchayi, tlhari ya siyensya, mutsutsumi wa hombe, kutani munhu mun’wani wa nduma, a mhaka ku a matimu ya kona ma wa tava ya lawa ya man’we. A munhu i maha zvilo zvo tala zva nene, kanilezvi hi nga ehleketa hi lezvi a nga wa ta maha loku i wa nga khosahali a tlhela afa.

Zva bayisa a ku alakanya ku hi tafa, kanilezvi zvilo zvi to mahekela hontlheni. (Mutshawuteli 9:5) Kani hi ti karata kuya chikela kwihi, a hi nge zvi koti ku pona ku khosahala ni kufa. Ku nga hi lezvo basi, hafa hi kubabya kutani mhango. Kota lezvi zvi tlhamuselweko lomu ka Bhibhiliya, hi fana ni hunguva ya ni mixo “leyi yi wonekako hi cikhatana yi gumesa yi nyamalala”. — Jakobe 4:14.

Kota lezvi hi nga tshukako hifa ni ka cihi cikhati, a vanhu va wula lezvaku “a hi geni hinwa, hakuva a mandziko hi tafa”. (1 Va Le Korinte 15:32) Kanilezvi a vanhu va hanya hi ndlela leyo hi kota ya lezvi va zvi tivako ku va nga tshuka vafa ni ka cihi cikhati ni lezvi va kalako va nga hi na kutsumba hi wumandziko. Hambu zvo yini, nguvhunguvhu a cikhati leci u xanisekako, u nga ha wutisa ku: ‘A wutomi ga kona hi galegi basi?’ U nga wu kuma kwihi a hlamulo?

A vanhu vo tala va kholwa lezvaku a titlhari ta siyensya ti ta wu kuma a hlamulo. A titlhari ta siyensya ni vadhokodhela va pola zvilo zvi mahako ku zvi koteka ku a vanhu va hanya nguvhu. Niku a to kari ti lava tindlela ta ku vhuna vanhu va cikhati ci tako lezvaku va hanya nguvhu a ku hundza lava va nyamutlha. Kani va humelela ka mizamu yabye kutani ahihi, a zviwutiso zva ha simama: Hikuyini hi khosahalako hi tlhela hifa? Kona ku na ni kutsumba ka lezvaku a nala wa hina kufa i ta lovisiwa? A tindzima ti landzelako ti ta wulawula hi timhaka leti ti tlhela ti hlamula a ciwutiso leci caku: A wutomi ga kona hi galegi basi?