1. Hi vamani va nga vhunetela a ku ku wumbiwa bandla ga le Filipi?

A CIKHATI leci mupostoli Pawule, na Silasi, na Luka na Timote va nga chikela Filipi, tikweni gi ga khozisilwe hi vaRoma, va no kuma vanhu vo tala va nga tsakela mahungu ya Mufumo. A vamakabye lava va mune vo hiseka, va tirile kasi ku wumbiwa a bandla go kari, laha a vapizani vontlhe va vaswa va nga sangula ku maha mitlhangano laha ka muti zvi wonekisako ku wa wasati wa ku kholwa ni wo hana wa ku hi Lidhiya. — Miti. 16:40.

2. Zvikarato muni lezvi a bandla lego gi nga tekela ku kumana nazvo?

² Zvalezvo, a bandla lego ga giswa gi no sangula ku kumana ni zvikarato. Sathani i no tlhotlha lava va nga zonda lisine lezvaku va vhuka va hanya va vhukela a ntiro wo chumayela wa maKristu lawo yo tsumbeka. Va no khoma Pawule na Silasi va vaba ku ku phu hi tinhonga va tlhela va va vhalela paxweni. Andzhako ka loku va humesilwe paxweni, va noya vhuxela a vapizani lavo va vaswa va tlhela va va tiyisa. Pawule, na Silasi, na Timote va no guma va huma lomu dhoropeni, Luka zvi wonekisa ku yena i salile. Zvini va nga wa maha makunu a vamakabye lavo va vaswa? Va simamile ku tirela Jehovha hi ku hiseka na va vhuniwa hi moya wakwe wo basa. (Filp. 2:12) Pawule i wa hi ni cigelo co zwala ca ku tizwa matshandza hi vona!

3. Hi kuya hi lezvi zvi tsalilweko ka Va Le Filipi 1:9-11, zvini lezvi Pawule a nga khongelela vamakabye?

³ Andzhako ka cipimo ca 10 wa malembe, Pawule i no tsala papilo giya ka bandla ga le Filipi. Laha u lerako a papilo lego, wa zvi wona khwatsi ku Pawule i wa va randza nguvhu a vamakabye vakwe. I tsalile lezvi: “Ndza mu xuva nguvhu n’wina n’wentlhe hi lirandzo la hombe lo fana ni leli la Kristu Jesu.” (Filp. 1:8) I tlhelile a va tsalela lezvaku i wa va khongelela. I kombelile Jehovha lezvaku a va vhuna ku a lirandzo labye li simama li andza,  va tiva lezvi zvi nga zva lisima nguvhu wutomi, va nga soleki, va nga khunguvanyisi munhu, niku simama va pswala mihandzu yo lulama. Ha tsumba ku wa tiyiseka lezvaku hinawu inyamutlha hi nga vhuneka nguvhu hi magezu lawo ya Pawule yo huma mbilwini. Makunu, a hi leri lezvi Pawule a nga tsalela va le Filipi. (Lera Va Le Filipi 1:9-11.) Hi ta guma hi bhula hi lezvi a nga wula hi tlhela hi wona lezvi a mun’we ni mun’wani wa hina a nga zvi tirisisako zvona.

4. a) Hi kuya hi 1 Johani 4:9, 10, Jehovha i kombisile kuyini lezvaku wa hi randza? b) Hi fanele ku mu randza zvo kota kwihi Nungungulu?

⁴ Jehovha i kombisile lirandzo la hombe hi hina hi ku rumela N’wana wakwe a tafa kasi a hi tlhatlhisa ka zviwonho zva hina. (Lera 1 Johani 4:9, 10.) A lirandzo la Nungungulu hi hina li hi kuca ku mu randzawu. (Rom. 5:8) Makunu hina hi fanele ku mu randza zvo kota kwihi? Jesu i hlamulile ciwutiso leco a cikhati a nga byela mufarisi wo kari, aku: “Randza Jehovha Nungungulu wa wena hi mbilu ya wena yontlhe, ni muhefemulo wa wena wontlhe, ni kupima ka wena kontlhe.” (Mat. 22:36, 37) Hi fanele ku randza Nungungulu hi mbilu ya hina yontlhe; niku hi lava ku a lirandzo lelo li tiya siku ni siku gi cako. Pawule i byelile va le Filipi lezvaku a lirandzo labye li fanele ku “simama ku andza”. Zvini hi nga mahako kasi ku tiyisa lirandzo la hina hi Nungungulu?

5. Hi nga li tiyisisa kuyini a lirandzo la hina hi Nungungulu?

⁵ Kasi hi mu randza Nungungulu, hi fanele ku mu tiva khwatsi. A Bhibhiliya gi li: “Loyi a nga randziko a nga mu tivi Nungungulu hakuva Nungungulu lirandzo.” (1 Joh. 4:8) Mupostoli Pawule i kombile lezvaku laha hi yako hi kula hi wutivi ni kupimisisa kontlhe, a lirandzo la hina hi Nungungulu li ta tiya. (Filp. 1:9) A cikhati hi nga sangula ku gondza Bhibhiliya, hi tiva zvokari hi matshamela ya Nungungulu, a lirandzo la hina hi yena li no sangula ku kula. Laha hi ngaya hi tiva zvotala, a lirandzo la hina yonawu li noya li tiya. Hi cigelo leco, a ku gondza Bhibhiliya hi kukhandzakanya ni ku ehleketa hi lezvi hi gondzako, zva lisima nguvhu wutomini ga hina! — Filp. 2:16.

6. Hi kuya hi 1 Johani 4:11, 20, 21, hi vamani kambe hi faneleko ku va randza ahandle ka Nungungulu?

⁶ A lirandzo leli Nungungulu a nga nalo hi hina li ta hi kuca ku hi randza vamakabye. (Lera 1 Johani 4:11, 20, 21.) Hi nga tshuka hi alakanya ku a ku randza vamakabye a zvi karati. Zvi nga tshuka zvi zwala a ku zvi alakanyisa lezvo hakuva hi khozela Jehovha niku hi ti karatela ku pimanyisa matshamela yakwe. Ahandle ka lezvo, hi landzela cikombiso ca Jesu, loyi a nga hi randza laha ka kuza a nyikela wutomi gakwe kasi ku hi vhuna. Hambulezvo, zvi nga tshuka zvi hi karatela ku ingisa a nayo lowu wa ku randza van’wani. Wona cikombiso co kari ca bandla ga le Filipi.

7. Hi gondza yini ka wusungukati legi Pawule a nga nyika Evhodhiya na Sintike?

⁷ Evhodhiya na Sintike, vamakabye vo hiseka va tirileko “zvin’we” na mupostoli Pawule. Hambulezvo, ko khwatsi ku ni mhaka yo kari va nga kala va nga zwanani ka yona, leyi yi nga maha ku va tsema wunghana. Ka papilo legi Pawule a nga tsalela bandla legi va nga hi ka gona, i kumbukile Evhodhiya na Sintike hi kukongoma, a tlhela a va nyika wusungukati go kongoma ga ku “vava ni kupima kun’we”. (Filp. 4:2, 3) A handle ka lezvo, Pawule i zvi wonile zvi hi chukwana ku byela bandla gontlhe aku: “Simamani ku maha zvontlhe na mu nga nguranguri ne kukanetisana.” (Filp. 2:14) Handle ko kanakana a wusungukati lego go kongoma va nga nyikiwa hi Pawule a gi vhunangi a vamakabye lavo va vambiri basi, kanilezvi gi vhunile ni  vamakabye vontlhe lomu bandleni lezvaku va randzana nguvhu.

8. Cini ci nga mahako ku zvi karata a ku randza vamakabye va hina, niku cini ci nga hi vhunako?

⁸ A ku fana na Evhodhiya na Sintike, hinawu hi ngava ni cikarato leci ci nga va tsandzekisa kuva ni lirandzo la hombe hi vamakabye — ku nga ku wona zvihoxo basi. Hontlheni ha maha zvihoxo siku ni siku. Loku hi tshama hi ku veka kupima ka zvihoxo zvabye basi, a lirandzo la hina hi vona li ta titimela. Hi cikombiso, loku a makabye wo kari a rivala ku hi vhuna ku basisa a Salawu ya Mufumo, hi nga tshuka hi swireka. A ha ha wuli loku hi guma hi sangula ku alakanyela zvihoxo zvontlhe zva makabye loye lezvi hi zvi tivako, hi ta swireka nguvhu ni lirandzo la hina hi yena li se pfhorototo! Loku u hi ni cikarato leco hi makabye wo kari, zvi tava zvi nene a ku ehleketa hi mhaka leyi: Jehovha wa zvi wona zvontlhe a zvihoxo zva wena ni lezvi zva makabye loye. Hambu lezvi mu nga ni zvihoxo lezvo, Jehovha wa ku randza, ni makabye loye wa mu randzawu. Hi cigelo leco, hi fanele ku pimanyisa lirandzo la Jehovha, hi zama ku wona zva zvi nene ka vamakabye va hina. Loku hi ti karatela ku randza vamakabye va hina, hi ta zwanana nguvhu navo. — Filp. 2:1, 2.

9. Wula zvilo zvo kari ka lezvi Pawule a nga ku hi “lezvi zvi nga zva lisima nguvhu” ka papilo gakwe ka va le Filipi.

⁹ Amoya wo basa wu vhunile Pawule lezvaku a gondzisa va le Filipi — ni wontlhe maKristu — lezvaku ma “tiva lezvi zvi nga zva lisima nguvhu”. (Filp. 1:10) A zvilo lezvo zva lisima zvi patsa kubasiswa ka vito ga Jehovha, kutatiseka ka makungo yakwe, kurula ni kuzwanana lomu bandleni. (Mat. 6:9, 10; Joh. 13:35) Loku a zvilo lezvo zvi hi zva lisima wutomini ga hina, hi komba lezvaku hakunene ha mu randza Jehovha.

10. Zvini hi faneleko ku maha kasi Nungungulu a hi wona na hi nga soleki?

¹⁰ Pawule i tlhelile aku hi “nga soleki hi nchumu” kutani ku hi ngavi ni cihoxo. Lezvo a zvi wuli ku hi fanele kuva vanhu vo mbhelela. A hi ngevi vanhu vo kala cihoxo laha ka kuza hi fana na Nungungulu. Kanilezvi Jehovha i ta hi wona na hi nga soleki hi nchumu loku hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi andzisa lirandzo la hina hi tlhela hi tiva lezvi zvi nga zva lisima nguvhu. A yin’we ya tindlela ta ku kombisa lirandzo la hina ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi nga khunguvanyisi van’wani.

11. Hikuyini hi nga faneliko ku khunguvanyisa van’wani?

¹¹ A cileletelo ca ku hi nga khunguvanyisi van’wani a hi mhaka yo hlakana. Hi nga mu khunguvanyisisa kuyini mun’wani? Hi nga mu khunguvanyisa hi lezvi hi hlawulako a ku hi ti hungata hi zvona, hi tinguwo leti hi bohako, hambu hi ntiro lowu hi hlawulako. Lezvi hi zvi mahako zvi nga tshuka zvi nga bihangi zvona ha zvoce. Kanilezvi, loku lezvi hi zvi hlawulako zvi tshova livhalo la mun’wani, a khunguvanyeka, makunu leyo a hi mhaka yo hlakana. Jesu i te zvi wa tava chukwana ku loku a munhu a khunguvanyisa mun’wani a bohelelwa ribye ga hombe nhan’wini yakwe a rikhiswa bimbini! — Mat. 18:6.

12. Hi gondza yini ka lezvi zvi nga mahiwa hi maphayona yo kari?

¹² Wona lezvi a patswa wo kari wa maphayona wu nga ingisisa zvona a cileletelo leci ca Jesu. Va wa hi ka bandla gin’we ni patswa wun’wani wu nga ha hi ku bhabhatiswa wu ngata hi ka ngango wu nga hi ni zvilo zvo tala va nga betelwa ku maha. A vamakabye lavo va vaswa va wa tiva lezvaku a maKristu a ma faneli kuya sixtira mafilme — hambu loku gi nga hi na zvilo zvo biha. Va khunguvanyekile nguvhu a cikhati va nga tiva lezvaku a patswa lowu wa maphayona wu wa sixtirile filmi. Andzhako  ka lezvo, a patswa lowu wa maphayona wu no boha ku nga ha sixtiri kambe a mafilmi kala loku a vapizani lava va vaswa va gondzisa a livhalo labye li tiva ku ringanisela zvilo. (Mah. 5:14) Lezvi a maphayona lawo ma nga zvi maha — zva ku nga ti kokeli ga vona — va kombisile hi mitiro lezvaku va va randza a vamakabye lavo va vaswa, na ku nga hi magezu ntsena. — Rom. 14:19-21; 1 Joh. 3:18.

13. Hi nga tshuka hi kucetela munhu lezvaku a maha cihoxo hi ndlela muni?

¹³ A ndlela yin’wani ya ku hi nga khunguvanyisa mun’wani ku mu kucetela ku maha cihoxo. Zvi nga mahekisa kuyini? Alakanyela hi ciyimo leci: A cigondzani co kari ca Bhibhiliya ci nga hi civilelo ci kululile ci n’watseka ciza ci zvi kota ku tiva manwela ma nene. Kanilezvi, ci guma ci pola lezvaku ne a ca ha faneli ku gi femba; ci gumesa ci kula hi tlhelo ga moya ci bhabhatiswa. Ka siku go kari makunu, a makabye wo kari i ramba makabye loyi wa muswa ka cifextana co kari, a se guma a mu kuca lezvaku anwa byala — lezvo na ku nga hi ku khwatsi o mu xuvela zva hava — a mu byela lezvi: “Hesa! Phela zvezvi u muKristu; u na ni moya wo basa wa Jehovha. A tshamela gin’we ga mihandzu ya moya, kutikhoma. Loku u tiva ku ti khoma, u ta zvi kota kunwa a mpimo wa wu nene, u nga ta dhakwa sa!” Ne a ha ha wuli ku zvini zvi nga wa ta humelela loku a makabye loye wa muswa i wo ingisa wusungukati lego go huma ndleleni!

14. A mitlhangano ya bandla yi hi vhunisa kuyini a ku ingisa cileletelo ci nga ka Va Le Filipi 1:10?

¹⁴ A mitlhangano ya hina ya bandla ya hi vhuna ku ingisa cileletelo ci nga ka Va Le Filipi 1:10 hi tindlela to tala. Yo sangula, a mitlhangano ya hina yi teleko hi zvakuga zva moya zvi tlhela zvi halakela yi hi alakanyisa lezvi zvi nga  zva lisima nguvhu ka Jehovha. Ya wumbiri, hi tiva ndlela ya ku tirisa lezvi hi zvi gondzako kasi hi nga soleki. A ya wunharu, hi kuciwa “lirandzweni ni mitirweni yo saseka”. (Mah. 10:24, 25) Laha hi tiyisiwako nguvhu hi vamakabye va hina, a lirandzo la hina hi Nungungulu ni vamakabye li ta kula nguvhu. Loku hi randza Nungungulu ni vamakabye va hina hi mbilu yontlhe, hi ta maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi nga khunguvanyisi vamakabye.

15. Zvi wula yini a ku “pswala mihandzu yo tala ya kululama”?

¹⁵ Pawule i khongele hi mbilu yontlhe na a xuva lezvaku a vamakabye le Filipi va “pswala mihandzu yo tala ya kululama”. (Filp. 1:11) A zvi kanakanisi lezvaku a “mihandzu [leyo] . . . ya kululama” yi wa patsa a lirandzo labye hi Jehovha ni vamakabye; ni ku bhula ni van’wani xungetano hi lezvi va nga zvi rindzela cikhatini ci tako ni lezvaku va kholwa ka Jesu. Va Le Filipi 2:15 ku tirisiwa mufananiso mun’wani wu wulawulako hi ‘ku woninga kota kuwonekela ka tiko’. A mufananiso lowo wa yelana khwatsi hakuva Jesu i byelile vapizani vakwe aku “mu kuwonekela ka tiko”. (Mat. 5:14-16) I layile valandzeli vakwe kambe lezvaku “va maha vapizani,” a tlhela aku va wa tava “vakustumunyu . . . kala magemeta-musi ya misava”. (Mat. 28:18-20; Miti. 1:8) Hi “pswala mihandzu . . . ya kululama” a cikhati leci hi hisekako hi maha ntiro lowu wa lisima nguvhu.

16. Va Le Filipi 1:12-14 i zvi kombisa kuyini lezvaku hi nga woninga kota kuwonekela hambu hi hi ka zviyimo zvo karata? (Wona mufota wa kapa.)

¹⁶ Ni ka cihi ciyimo hi nga ka cona, hi nga woninga kota kuwonekela ka tiko. Ka zvikhati zvin’wani, lezvi zvi wonekisako ku khwatsi zvo hi vhalela ku chumayela mahungu ya ma nene, zvi nga tshuka zviva lungelo ga ku hi chumayela. Hi cikombiso, a cikhati leci mupostoli Pawule a nga tsala papilo gakwe ka va le Filipi, i wa khotselwe laha kaya le Roma. Hambulezvo,  a machini lawa a nga bohilwe hi wona a ma mu vhalelangi ku chumayela a va guarda vakwe ni lava va ngata va ta mu vhuxela. Pawule i chumayele hi kuhiseka ka zviyimo lezvo, niku lezvo zvi tiyisile a vamakabye lezvaku va “kanela mhaka ya Nungungulu na va nga chavi nchumu”. — Lera Va Le Filipi 1:12-14; 4:22.

17. Nyika cikombiso ca masikwana lawa ca vanhu va pswalako mihandzu ni ka zviyimo zvo nonoha.

¹⁷ A kutala ka vamakabye va hina va kombisa kutiya-hlanha ko fana ni loku ka Pawule. Va hanya ka matiko lawa va betelwako ku chumayela kubaseni, kutani hi muti ni muti, kanilezvi va kuma tindlela tin’wani ta ku chumayela mahungu ya ma nene. (Mat. 10:16-20) Ka gin’we ga matiko lawo, a muwoneleli wo kari wa cipandze i nyikele mawonela ya lezvaku a muhuweleli mun’we ni mun’wani a mbheta “cipandze” cakwe hi ku chumayela — a cipandze leco ku wa hi maxaka, ni vaakelani, ni zvigondzani-kuloni, ni vatiri-kuloni, ni vontlhe va va tivako. Ndzeni ka malembe mambiri, a mabandla lomu tikweni lego ma no engetela nguvhu. Kuzvilava lomu hi hanyako kona a hi betelwi ku chumayela laha kubaseni. Hambulezvo, hi nga gondza a mhaka leyi ya lisima nguvhu ka lezvi a vamakabye va hina va mahako kasi ku lwisana ni zvikarato lezvo, yaku: Contlhe cikhati hlota tindlela ta ku chumayela, na u tsumba lezvaku Jehovha i ta ku nyika ntamu wu lavekako kasi u hlula cikarato cihi ni cihi. — Filp. 2:13.

18. Zvini hi faneleko ku ti yimisela ku maha?

¹⁸ Ka masiku lawa ya mahlavhu salani, a hi ti yimiseleni ku tirisa wusungukati gi pimisilweko, gi nga ka papilo ga mupostoli Pawule ka va le Filipi. A hi tiveni lezvi zvi nga lisima, hi nga soleki, hi nga khunguvanyisi van’wani, hi tlhela hi pswala mihandzu ya kululama. Loku hi maha lezvo, hi ta andza lirandzweni hi tlhela hi mu nyika wudzundzo Jehovha, a Papayi wa hina wa lirandzo.