1-3. a) A lisimu 147 li ngava li tsalilwe rini? b) Hi nga gondza yini ka Lisimu 147?

A KUTALA ka zvikhati hi dzundza munhu loku hi hlamaliswa hi zvilo a zvi wulileko kutani a zvi mahileko. Makunu hi nga alakanyela a zvigelo hi nga nazvo zva ku dhumisa Jehovha Nungungulu! Hi mu dhumisa hi kota ya ntamu wakwe wa hombe, lowu hi wu wonako ka zvilo zvo hlamalisa lezvi a zvi vangileko, hi tlhela hi mu dhumisa hi kota ya lirandzo lakwe la hombe hi hina, leli hi li wonako ka muphahlo wa ndzhiho wa N’wana wakwe.

² A cikhati hi gondzako a Lisimu 147, ha ku wona a kuxuva a nga hi nako a mutsali wa lisimu lelo ka ku lava ku dhumisa Jehovha. I tlhelile a kuca van’wani lezvaku vonawu va mu dhumisa Nungungulu. — Gondza Lisimu 147:1, 12.

³ A hi mu tivi loyi a nga tsala a Lisimu 147. Hambulezvo, kuzvilava i hanyile ka cikhati leci Jehovha a nga humesa vaIzraeli wukhumbini ga Bhabhuloni, va tlhela Jerusalema. (Lisimu 147:2) A mutsali loye i wa dhumisa Jehovha hi lezvi makunu a vanhu vakwe va nga zvi kota mu khozela na va hi tikweni gabye. Hi kulandzela a mutsali wa lisimu leli i kombile zvigelo zvin’wani zva kuva hi dhumisa Jehovha. Zvi wa hi zvihi a  zvigelo zva kona? Niku zvigelo muni u nga nazvo zva kuva u huwelela uku: ‘Dhumisani Jehovha!’? — Lisimu 147:1.

4. A cikhati leci Hosi Kurusi a nga tlhatlhisa vaIzrayeli, va ti zwisile kuyini niku hikuyini?

⁴ Hi nga alakanyela lezvi a vaIzrayeli va nga ti zwisa zvona a cikhati leci va nga hi wukhumbini le Bhabhuloni. Lava va nga va yisa wukhumbini va wa va poyilela vaku: ‘Ma nga hi yimbelelani tisimu ta Ziyoni.’ Kanilezvi a vaJudha va wa nga xuvi ku yimbelela. A dhoropa gabye ga Jerusalema, gi nga gona gi nga va nyika litsako la hombe, gi wa lovisilwe. (Lisimu 137:1-3, 6) A timbilu tabye ti wa bayisekile niku va wa lava ku chavelelwa. Leci ci tsakisako hi lezvaku Jehovha i vhunile vanhu vakwe, kota lezvi a mhaka yakwe yi nga sina yi phrofetile. I zvi mahisile kuyini? Hosi Kurusi, wa le Persia, i khozisile Bhabhuloni a tlhela a wula lezvi xungetano hi Jehovha: ‘I ndzi leletele a kuva ndzi mu akela yindlu le Jerusalema.’ Kurusi i tlhelile a byela vaIzrayeli aku: ‘Ni wihi cikari ka n’wina loyi a nga wa vanhu vakwe, Jehovha Nungungulu wakwe ave zvin’we naye, ngha a kandziha a famba kona.’ (2 Kronekele 36:23) Hi nga alakanyela lezvi a magezu lawo ma nga va chavelelisa zvona a vaIzrayeli!

5. Zvini lezvi a mutsali wa Lisimu 147 a nga wula xungetano hi ntamu wa Jehovha wa ku holisa timbilu ta hina?

⁵ Jehovha a nga chavelelangi a tiko ga Izrayeli ntsena kanilezvi i tlhelile a va chavelela hi mun’we mun’we. Jehovha i maha zvezvo ka hina nyamutlha. A mutsali wa Lisimu 147 i wulile lezvaku Nungungulu “wa tangalisa lava va timbilu ti tshovekileko, a bohelela timbanga tabye.” (Lisimu 147:3) Loku hi babya kutani loku hi hi ni gome, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha wa khatala hi hina. Jehovha i xuva nguvhu ku hi chavelela ni ku holisa zvilondza zva timbilu ta hina. (Lisimu 34:18; Isaya 57:15) I hi nyika wutlhari ni ntamu kasi hi zvi kota ku timisela ni cihi cikarato hi kumanako naco. — Jakobe 1:5.

6. Hi nga vhunekisa kuyini hi magezu ya Lisimu 147:4? (Wona mufota kusanguleni ka ndzima.)

⁶ Hi kulandzela a mutsali wa Lisimu 147 i cuwukile tilweni a gumesa a wula lezvaku Jehovha “wa hlaya a ntsengo wa tinyeleti” niku “wa ti vitana hi mavito ya tona.” (Lisimu 147:4) A mutsali loye i wa ti wona a tinyeleti, kanilezvi i wa nga zvi tivi ku tingani hakunene ti nga kona. Inyamutlha, a titlhari ta siensia ta zvi tiva lezvaku ku na ni tibhiliyoni ta tinyeleti ka ntlawa lowu hina laha misaveni hi wu wonako. Kasi lezvo wuakweni gontlhe, kuzvilava ku na ni mitlawa ya tsandza-vahlayi ya tinyeleti. A vanhu a va nge zvi koti ku hlaya tinyeleti tontlhe, kanilezvi a Muvangi wa zvi kota. Hi lisine, wa ti tiva khwatsi hi yin’we yin’we laha ka kuza a ti nyika ni mavito. (1  Va Le Korinte 15:41) A Nungungulu loyi a tivako a nyeleti yin’we ni yin’wani wa ku tiva na wenawu. Contlhe cikhati wa ku tiva khwatsi laha u nga kona, lezvi u ti zwisako zvona ni lezvi u zvi vilelako!

7, 8. a) Zvini lezvi Jehovha a zvi zwisisako hi hina? b) Nyika cikombiso ci kombako lezvaku Jehovha wa zwela wusiwana.

⁷ Jehovha wa zvi zwisisa a zvikarato lezvi u kumanako nazvo, niku i na ni ntamu wa ku ku vhuna kulwa nazvo. (Gondza Lisimu 147:5.) U nga ha ti zwisa ku khwatsi a cikarato  ca wena ca hombe nguvhu niku a wu nge zvi koti ku yimisana naco. Nungungulu wa ku tiva a kugumelwa ka hina; ‘wa alakanya lezvaku hina hi ntshuri.’ (Lisimu 103:14) Kota lezvi hi kalako hi nga mbhelelangi, hi tshama hi ku maha zvihoxo zvalezvi zva zvin’we hi kuphindaphinda, niku lezvo zvi nga tshuka zvi hi mbheta ntamu. A ho ku ti sola hi zvilo hi tshukako hi wula, maalakanyo ya hava ma tshukako ma hi tela, kutani ciluse leci hi tshukako hiva naco! Jehovha a nga tshuki ava ni gome, hambulezvo wa zvi zwisisa khwatsi lezvi hina hi ti zwisisako zvona. — Isaya 40:28.

⁸ U tshukile u gi wona a woko ga ntamu ga Jehovha na gi ku vhunetela kuxanisekeni ka wena wutsumbu? (Isaya 41:10, 13) Lezvo zvi humelele a phayona go kari ga ku hi Kyoko. Andzhako ka kuva a rurile aya ka ciavelo ciswa, i vile ni gome ga hombe nguvhu. Kanilezvi, i zvi tivisile kuyini lezvaku Jehovha wa zvi zwisisa a zvikarato zvakwe? Ka bandla gakwe ga giswa, ku wa hi ni vanhu vo tala va nga zvi zwisisa lezvi a nga ti zwisa zvona. I ti zwisile ku khwatsi hi loku Jehovha aku: “Ndza ku randza, niku a ndzi ku randzi hi lezvi u nga phayona basi, kanilezvi ndzi ku randza hi lezvi u nga n’wana wa mina a ti hendleletileko ka mina. Ndzi lava lezvaku u hanya na u tsakile kota Mboni ya mina!” Wena ke, tindlela muni leti Jehovha a ku kombileko hi tona lezvaku a ‘wutlhari gakwe a gi na lipimo’?

9, 10. Hi yihi a ndlela ya lisima nguvhu leyi Jehovha a hi vhunako hi yona? Nyika cikombiso.

⁹ Hontlheni ha zvi lava a zvilo zvo kota tinguwo, zvakuga ni wutshamu go etlela. Kuzvilava wa karateka hi ku chava ku tshuka u vhumala zvakuga zvo enela. Kanilezvi Jehovha i mahile a misava hi ndlela ya ku yi humesa zvakuga zvo enela kasi ku gisa zvontlhe zvi hanyako, a ku patsa ni ‘mavhinyani ya zvikunguwa.’ (Gondza Lisimu 147:8, 9.) Loku Jehovha a hlayisa a mavhinyani ya zvikunguwa, hinawu hi nga tiyiseka lezvaku i ta hi nyika lezvi zvi lavekako. — Lisimu 37:25.

¹⁰ A ku hundza lezvo, Jehovha wa hi nyika lezvi zvi lavekako kasi a kukholwa ka hina ku tshama ku tiyile, a tlhela a hi nyika ‘a kurula ka Nungungulu, loku ku nga hiko na kupimiwa.’ (Va Le Filipi 4:6, 7) A makabye wo kari wa ku hi Mutsuo ni sati wakwe va ci wonile civhuno ca Jehovha. A cikhati leci a tiko ga Japani gi nga hlaselwa hi tshunami hi 2011, va luzile zvontlhe va nga hi nazvo. Vona va no pona hi kuva va nomile le hehla ka yindlu yabye. Va mbhetile wusiku gontlhe lomu munyameni, na va hi ka kwartu yo titimela ka segundo andar ya yindlu yabye. A cikhati gi ngaca, va sangulile ku lavetela nchumu wa ku va tiyisa. Leci va nga ci kuma i Anuário das Testemunhas de Jeová de 2006. Loku a kari a vhululela a maphepha ya bhuku lego, Mutsuo i wonile hloko ya mhaka yi ngaku “Os Maiores Tsunamis Já Registrados.” A cipandze leco ci wa wulawula hi citsekatseka ca misava ca le Sumatra ci humeleleko hi 2004, leci ci vangileko a tshunami ya hombe ka tontlhe ti tivekako. Mutsuo ni sati wakwe va gondzile a matshango ya vamakabye vabye na va kari va rila. Va wa wona Jehovha na a va tiyisa ka cikhati leco va nga zvi lava nguvhu ku tiyisiwa. Jehovha i va khatalele kambe hi tindlela tin’wani. A vamakabye va matlhelo man’wani  ya Japani va va nyikile zvakuga ni tinguwo. Kanilezvi leci ci nga va tiyisa nguvhu ku endzelwa laha bandleni hi vamakabye va nga rumelwa hi hlengeletano ya Nungungulu. Mutsuo i ngalo: “Zvi wa ku khwatsi Jehovha ova laha reveni ga mun’we ni mun’wani wa hina a hi khatalela. Lezvo a zvi no ku hi chavelela!” A kuranga, Jehovha i hi nyika lezvi zvi lavekako kasi ku hlayisa a kukholwa ka hina lezvaku ku tshama na ku tiyile, a gumesa a hi nyika lezvi zvi lavekako hi tlhelo ga nyama.

11. Zvini hi faneleko ku maha kasi hi kuma civhuno ca Nungungulu?

¹¹ Jehovha “wa vhuxa lava va koramileko.” Wa hi randza niku i ti yimisele ku hi vhuna. (Lisimu 147:6a, Tradução do Novo Mundo) Hi nga ci kumisa kuyini a civhuno cakwe? Hi fanele kuva ni kuzwanana ko tiya naye. Kasi hi zvi kota lezvo hi fanele kuva vanhu vo ti koramisa. (Zefania 2:3) A vanhu vo ti koramisa va tsumba Jehovha ni  ka cihi ciyimo. Va zvi tiva lezvaku hi yena yece a zvi kotako ku lulamisa ni gihi wubihi va mahelwako a tlhela a mbheta kuxaniseka kabye. Jehovha wa xalala hi vanhu lavo.

12, 13. a) Zvini hi faneleko ku zvi potsa kasi hi kuma civhuno ca Nungungulu? b) Hi vamani lava Jehovha a xalalako hi vona?

¹² Hi tlhelo gin’wani, Nungungulu ‘wa hoxa a vakubiha lahasi.’ (Lisimu 147:6b) Hina a hi zvi lavi ku lezvo zvi hi humelela. Hi lava lezvaku Nungungulu a hi komba wuxinji gakwe. Hikwalaho, hi fanele ku venga lezvi a zvi vengako. (Lisimu 97:10) Hi cikombiso, hi fanele ku venga wubhayi. Lezvo zvi wula ku hi fanele ku potsa ni cihi leci ci nga hi mahako hi wela wubhayini, a ku patsa ni zvithombe zva ku vhuxa manyawunyawu ya masango. (Lisimu 119:37; Mateu 5:28) Lezvo zvi ngava yimpi ya hombe, kanilezvi zva lisima hakuva hi ta kuma makatekwa ya Jehovha.

¹³ A hi nge hluli yimpi leyo hi ntamu wa hina venyi. Hi fanele ku tsumba Jehovha. Xana a nga tsaka loku hi tsumba zvilo lezvi a vanhu va lavako ka zvona civhuno? Ahihi! Jehovha “a nga tsakeli a ntamu wa haxi.” Ahati loku hi tsumba a ntamu wa hina kutani wa vanhu van’wani ke? A nge tsaki, hakuva a nga ‘tsakiswi hi kutsutsuma ka munhu.’ (Lisimu 147:10) Wutshan’wini ga lezvo, hi fanele ku simama hi kombela Jehovha lezvaku a hi vhuna a tlhela a hi tlhatlhisa ka gome ga hina. A nga ta tshuka a karala hi ku ingisela a mikhongelo ya hina. ‘Jehovha wa xalaliswa hi lava va mu chavako, lava va tsumbako wuxinji gakwe.’ (Lisimu 147:11) Hi kota ya lezvi a tsumbekako ni lezvi a hi randzako, ha zvi tiva lezvaku i ta hi vhuna ku hlula maalakanyo ya hina ya hava.

14. Zvini lezvi a mutsali wa Lisimu 147 a nga tiyiseka ka zvona?

¹⁴ Jehovha i hi tsumbisa lezvaku i ta hi vhuna loku hi kumana ni zvikarato. A cikhati leci a vaIzrayeli va nga tlhela Jerusalema, a mutsali wa Lisimu 147 i ehleketile hi lezvi Jehovha a nga kari a va vhunisa zvona. I te: ‘I tiyisile a zvikwinyaro zva tinyangwa ta wena, a katekisa a vana va wena va nga cikari ka wena. I vanga kurula mimbhinganweni ya wena.’ (Lisimu 147:13, 14) A ku tiva lezvaku Jehovha i ta tiyisa a  tinyangwa ta Jerusalema zvi wa maha mutsali loye a ti wona na a vhikelwe. Lezvo zvi mu mahile a tsumba lezvaku Jehovha i ta vhikela vanhu vakwe.

15-17. a) Maalakanyo muni hi nga tshukako hi va nawo hi kota ya zvikarato zva hina, niku Jehovha i tirisisa kuyini a Mhaka yakwe kasi ku hi vhuna? b) Nyika cikombiso ca lezvi a mhaka ya Nungungulu yi ‘tsutsumisako’ zvona kasi ku hi vhuna.

¹⁵ A zvikarato zvi nga tshuka zvi ku vangela kukarateka, kanilezvi Jehovha a nga ku nyika wutlhari kasi u zvi kota ku yimisana nazvo. A mutsali wa Lisimu 147 i te Nungungulu ‘wa rumela zvilayelo zvakwe laha misaveni,’ a tlhela aku “a mhaka yakwe yi tsutsuma mazambo.” Hi kulandzela i wulawulile hi gapongo, ni mbhera, ni maralala a tlhela a wutisa lezvi: ‘Himani a ci tiyelako a cirami cakwe?’ A gumesa aku Jehovha wa ‘ruma gezu gakwe, zvi nyunguluka.’ (Lisimu 147:15-18) A Nungungulu wa hina, loyi a tivako zvontlhe a tlhela a zvi kota ku maha zvontlhe, loyi a wonelelako a maralala ni gapongo, handle ko kanakana a nga ku vhuna ku hlula zvikarato zva wena.

¹⁶ Inyamutlha, Jehovha i hi rangela hi ku tirisa Mhaka yakwe, gi nga Bhibhiliya. A mutsali wa Lisimu 147 i te a mhaka ya Jehovha “yi tsutsuma mazambo” kasi ku hi vhuna. Jehovha i hi rangela hi cikhati ci faneleko, hi ndlela yi faneleko kambe. Ehleketa hi lezvi u vhunekisako zvona hi Bhibhiliya, mabhuku ma humesiwako hi ‘nandza gi tsumbekileko ni go tlhariha,’ tivhidiyu ta JW Broadcasting, saite ya hina ya jw.org, madhota, ni vamakabye lomu bandleni. (Mateu 24:45) Wa zvi wona wutomini ga wena lezvaku Jehovha wa tsutsuma kasi ku ku rangela ke?

¹⁷ A makabye wo kari wa cisati wa ku hi Simone i ci wonile a civhuno ca Mhaka ya Nungungulu. I wa ti wona na a nga vhuni nchumu, a tlhela a ti byela lezvaku Jehovha a nga xalali hi yena. Hambulezvo, loku a hi ni gome i wa tshamela ku khongela ka Jehovha, a kombela civhuno. I wa simama ku gondza Bhibhiliya kambe. I te: “A ndzi se tshuka ndziva ka ciyimo ca ku ndzi nga wu woni a ntamu wa Jehovha ni wurangeli gakwe.” Lezvo zvi mu vhunile kuva ni mawonela ma nene.

18. Hikuyini u ti wonako na u hi kusuhani na Jehovha, niku zvigelo muni u nga nazvo zva kuva u mu dhumisa?

¹⁸ A mutsali wa Lisimu 147 i wa zvi tiva lezvaku ka matiko wontlhe ya laha misaveni, Jehovha i wa hlawulile a vaIzrayeli va kale lezvaku va maha vanhu vakwe. Hi vona voce va nga amukele “mhaka” ya Nungungulu ni ‘zvileletelo zvakwe.’ (Gondza Lisimu 147:19, 20.) Inyamutlha, hi na ni thomo ga hombe ga ku vitaniwa hi vito ga Nungungulu. Ha bonga hi lezvi hi mu tivako, ni lezvi hi nga ni mhaka yakwe kasi ku hi rangela, hi tlhela hiva ni kuzwanana ka hombe naye. A ku fana ni mutsali wa Lisimu 147, wenawu u na ni zvigelo zvo tala zva kuva u ‘Dhumisa Jehovha!’ u tlhela u kuca van’wani lezvaku vonawu va mu dhumisa.