A WUKHONGELI go tala misaveni yontlhe, go kota Chechi ya Katolika, ya Ortodoxa, ya xiBhuda ni ginwani, gi kurumeta varangeli vabye lezaku va maha magwenza. Hi tlhelo ginwani, a vanhu vo tala va alakanya lezaku lezo hi zona zi vangako a kuhlengelwa ka masango ko tshisa ku mahiwako hi varangeli va wukhongeli go tala inyamutlha.

Hikwalaho za zwala a ku wutisa lezi: A wugwenza xikurumeta ka lava va tirako lomu bandleni ga wuKristu? Kasi ku hlamula a xiwutiso lexi, a hi bhuleni hi lomu zi nga sangulela kona ni lezi Nungungulu a zi wonisako zona.

A bhuku Encycloæpdia Britannica gi tlhamusela lezaku a gwenza “munhu a kalako a nga chadangi, hikwalaho a nga hlengeli masango, hi tolovelo na zi fambisana ni mitiro yo kari ya wukhongeli kutani ku maha lezo hi kuziranza.” Hi 2006, na a wulawula ni mabandla ya Katolika ya le Roma, Benedict a Papa wa wu XVI i kombile lezaku a wugwenza ga xikurumeta “mukhuwo wu sangulileko xikhatanyana nzhako ka vaPostoli.”

Hambulezo, a wugwenza ga xikurumeta, gi wa nga hi mukhuwo wa maKristu ya zana go sangula ga malembe. Hi lisine, mupostoli Paule, loyi a hanyileko ka zana go sangula ga malembe, i tlharihisile vanhu va nga ‘kanganyisa’ va tlhela va “tsimbetela a ku tekana.” — 1 Timote 4:1-3.

Zive ka zana ga wumbiri ga malembe laha a mukhuwo wa wugwenza ga xikurumeta wu nga sangula ku nghena ka tichechi ta “wuKristu” leti ti nga gumesa ti wumba chechi ya Katolika le Roma. A bhuku go kari gi wulawulako hi wugwenza ni mikhuwo ya wukhongeli, gi wulile lezaku lezo, “zi nghenile xikhati xinwe ni mawonela ya hava ya Mufumo wa Roma hi mhaka ya ku hlengela masango.”

 Ka mazana ya malembe ma nga lanzela, a mitlhangano ya hombe ya chechi yi vitanwako nguvu lezaku i Chechi ya vaPapai yi vuvumisile wugwenza ga xikurumeta. Va wa alakanya lezaku a ku hlengela masango a zi basangi niku a zi longoloki ni mitiro ya wupaderi. Hambulezo, a Encyclopædia Britannica gi komba lezaku “kumbheleni ka zana ga malembe ga wu 10 a vafundisa vo tala ni vabixopo va wa hi ni vasati.”

A ntiro wa wugwenza ga xikurumeta wu yimisilwe ka mutlhangano wa wukhongeli wa Latrão hi 1123 ni 1139, wu mahilweko le Roma, niku kala nyamutlha za ha simama kota zilo za nayo ka Chechi ya Katolika. A chechi yi mahile lezo kasi ku nga luzi xikhundla ni mali, hakuva loku a vapaderi va chada va wa ta lava mali ya chechi kasi ku hlayisa vana vabye.

A mawonela ya Nungungulu hi wugwenza ma dlunyatiswa khwatsi lomu ka Mhaka yakwe, a Biblia. Lomu ka Biblia hi gonza magezu ya Jesu xungetano hi lava va tshamako va nga chadi, a ku fana ni lezi a mahileko, “hi kota ya Mufumo wa tilo.” (Mateu 19:12) Mupostoli Paule yenawu i kucile maKristu lezaku ma pimanyisa xikombiso xakwe xa kuva gwenza “hi kota ya ivangeli.” — 1 Va Le Korinte 7:8; 9:23.

Hambulezo, Jesu na Paule a va nyikangi xileletelo xa lezaku lava va tirelako bandla va fanele ku nga chadi. Jesu i wulile lezaku “a hi vanhu vontlhe va zi kotako” ku maha magwenza. Hikwalaho a hi vontlhe a vapizani vakwe va nga magwenza. A xikhati lexi Paule a nga tsala xungetano hi “vanhwana [magwenza],” i wulile lezi: “A nzi na nayo wa Hosi; kanilezi nzo luleka.” — Mateu 19:11; 1 Va Le Korinte 7:25.

A xinwani kambe, a Biblia gi komba lezaku a maKristu yo tala ka zana go sangula ga malembe, a ku patsa na mupostoli Pedro, va wa chadile. (Mateu 8:14; Marku 1:29-31; 1 Va Le Korinte 9:5) Hi kota ya kuanza ka wubhayi ka tiko ga Roma wa kale, Paule i lo tsala lezaku loku a muwoneleli wa muKristu a chadile, i fanele kuva “nuna wa sati munwe” ni “vana va ingisako.” — 1 Timote 3:2, 4.

Ku wa nga hi kutekana va guma va nga hlengeli masango, hakuva a Biblia gi wula kubaseni lezaku “ngha wanuna a nyika ka sati wakwe lezi zi faneleko” niku a nuna ni sati a va faneli ku ‘tsonana’ a ku hlengela zinwe a masango. (1 Va Le Korinte 7:3-5) Zi te dlunya lezaku a wugwenza ga xikurumeta a gi sukeli ka Nungungulu, niku a kuva gwenza a hi xikurumeta ka maKristu ma tirelako bandla.

Loku ku hi lezaku a wugwenza a hi xikurumeta, hikuyini Jesu na Paule va nga gi dzunza? Hi ku a wugwenza gi nga vululela munhu a tindlela to tala ta lezaku a xumayela mahungu yo saseka. Loyi a nga gwenza a nga ti nyikela nguvu, hakuva a nga na kukarateka loku lava va chadileko va vako nako. — 1 Va Le Korinte 7:32-35.

Wona xikombiso xa David, loyi a nga tsika ntiro wo holela nguvu le México kasi aya ka wutshamu ga le kule ni doropa le Costa Rica kasi a ya gonzisa vanwani a Biblia. Xana David wa alakanya ku a wugwenza gi mu vunile a ku maha lezo? I wula lezi: “Zi nzi vunile, zi wa karata a ku ti zwananisa ni mahanyela yo hambana nguvu ni le kaya, kanilezi lezi ku nga hi mina nzoce nzi ti hlayisako, a zi karatangi nguvu.”

Claudia, a nga muKristu a nga gwenza a rurileko aya ka wutshamu ku lavekako nguvu a vaxumayeli, i wula lezi: “Nza wu tsakela nguvu a ntiro lowu nzi mahelako Nungungulu. A kukholwa ni wunghana ga mina na Nungungulu zi tiya nguvu laha nzi wonako lezi a nzi hlayisisako zona.”

A wugwenza a gi faneli kuva nzhwalo. Claudia i engeta aku: “Kani u chadile kani u gwenza, loku u mahela Jehova Nungungulu zontlhe u zi kotako u ta tsaka.” — Lisimu 119:1, 2.