1, 2. Xikarato muni lexi Jefta ni nhanyana wakwe va kumeneko naxo?

A MBILU ya nhanyana yi lo rula laha a nga wona papai wakwe na a wuya hi yimpini na a nga bayisiwangi. I lo tsutsuma a mu khinga hi kutsaka hi kota ya kuhlula kakwe ko hlamalisa. Kanilezi wutshanwini go yimbelela ni ku kina ni nhanyana wakwe, i lo hanzula tinguwo takwe ta yimpi a rila aku: “Ha, u nzi hlomule nguvu” nwananga! Anzhako ka lezo, i lo wula magezu ma nga cica wutomi ga nhanyana wakwe, ma susa mixuvo yakwe ya ku chada ni kuva ni vana. Hambulezo, i lo nyika hlamulo wo saseka na a nga kanakani, a kuca papai wakwe lezaku a tatisa lezi a nga tsumbisile Jehova. A magezu yakwe ma lo komba kukholwa ka hombe. I wa tsumba lezaku ni xihi lexi Jehova a mu kombelako xi wa tava xi nene kakwe. (Vala. 11:34-37) A mbilu ya papai wakwe yi lo tala hi matshanza hi ku tiva lezaku a kutiyimisela ka nhanyana wakwe ko seketela xiboho xakwe ku wa tsakisa Jehova.

² Jefta ni nhanyana wakwe wo chava Nungungulu va lo tsumba Jehova, hambu ka xikhati lexi zi nga va karatela. Va wa tiyiseka lezaku a ku tsakelwa hi Nungungulu zi na ni bhinzu ga hombe nguvu ku hunza ni kwihi kutitsona.

3. Hikuyini a xikombiso xa Jefta ni nhanyana wakwe xi nga hi vunako nyamutlha?

 ³ Ha zi tiva lezaku a hi xikhati xontlhe zi olovako ku tirela Jehova hi kukholwa. A lisine hi lezaku hi fanele ku “lwela a kukholwa.” (Juda 3) Kasi ku hi vuna ku maha lezo, a hi ehleketeni hi zikarato lezi Jefta ni nhanyana wakwe va kumeneko nazo va tlhela va zi hlula. Va zi kotisile kuyini ku simama va tsumbekile ka Jehova?

4, 5. a) Xileletelo muni lexi Jehova a nyikileko vaIsraeli na va nga se nghena Tikweni gi Tsumbisilweko? b) Hi kuwula ka Lisimu 106, zini zi nga humelela vaIsraeli hi kungaingisi kabye?

⁴ Kuzilava siku ni siku, Jefta ni nhanyana wakwe va wa tshama hi ku alakanyela wuyelo go biha ga ku nga ingisi Jehova. Kwalomo ka 300 wa malembe nzhako, a vakokwani vabye va wa layilwe ku lovisa vakhozeli va mawunwa va nga hanya Tikweni ga Xitsumbiso. (Deut. 7:1-4) Hi ku kala va nga ingisangi, a vaIsraeli vo tala va lo lanzela mahanyela ya vaKanani, va sangula ku khozela vanungungulu va mawunwa ni ku pimanyisa mikhuwo yabye ya manyala. — Gonza Tisimu 106:34-39.

⁵ A kuhluwuka kabye ku lo maha Jehova a nga ha va tsakeli; i lo tsika ku va vikela. (Vala. 2:1-3, 11-15; Tis. 106:40-43) Hi nga alakanyela lezi a mingango leyi yi nga chava Jehova zi nga yi karatelisa zona a ku simama yi tsumbekile ka malembe lawo yo nonoha! Hambulezo, a Biblia gi komba lezaku ku wa ni vokari va nga tsumbekile, vo kota Jefta ni nhanyana wakwe, Elkana, Hana, na Samueli, lava va nga ti yimisele ku tsakisa Jehova. — 1 Sam. 1:20-28; 2:26.

6. I kucetelo muni wa tiko wu nga kona nyamutlha, niku zini hi faneleko ku maha?

⁶ Inyamutlha hi hanya ka tiko legi a kupima ni mahanyela ya vanhu zi fanako ni za vaKanani va kale — va vuvumisa timhaka ta masango, tihanyi, ni titshomba. Kasi ku hi vikela ka kucetelo lowo, Jehova i hi nyika zitlharihiso zo dlunyateka — a ku fana ni lezi a nga nyika vaIsraeli. Xana hi ta gonza ka zihoxo za vaIsraeli? (1 Kor. 10:6-11) Hi fanele ku ti karatela ku susa ni yihi nzhohwana ya mapimisela ya vaKanani wutomini ga hina. (Rom. 12:2) Ha ti tsitsirita kasi ku maha lezo?

7. a) Zini lezi a vamakabye va Jefta ni vanhu va ka Israeli va nga mu mahela? b) Zini lezi Jefta a nga maha?

⁷ Masikwini ya Jefta, a kungaingisi ka vaIsraeli ku va mahile vava tikhumbi ta vaFilistia ni vaAmoni. (Vala. 10:7, 8) Hambulezo, a zikarato za Jefta zi wa ngati hi ka matiko ya valala ntsena, kanilezi zi wata kambe hi ka vamakabye vakwe ni varangeli va ka Israeli. Hi kota ya xiluse ni livengo, a vamakabye vakwe va lo mu hlongola, va mu tsona fanelo yakwe ya ku kuma tshomba kota n’wana wa matewula. (Vala. 11:1-3) Kanilezi Jefta a nga tsikangi a zimaho zabye zo biha zi fumela kupima kakwe. Wutshanwini go ala xikombelo xa madota ya tiko gakwe, i lo va vuna. (Vala. 11:4-11) Xini xi nga kuca Jefta lezaku a maha zilo kota wanuna wa moya?

8, 9. a) Matshinya muni ya milayo ma nga Nayweni wa Mosi lawa kuzilava ma nga vuna Jefta? b) Xini xi nga hi xa lisima nguvu ka Jefta?

⁸ Ahandle ka kuva nhenha ya yimpi, Jefta i wa hi munhu a nga ma tiva khwatsi a matimu ya kutirisana ka Nungungulu ni vanhu vakwe. A matimu lawo ma lo mu vuna ku wona lezi zi nga zi nene ni lezi zi bihileko mahlweni ka Jehova. (Vala. 11:12-27) A matshinya ya milayo ma nga hi Nayweni wa Mosi ma lo rangela a kupima ka Jefta ni mbilu yakwe. I wa zi tiva ku Jehova wa venga xiviti niku i lava lezaku a vanhu vakwe  va ranzana. A Nayo wu wa gonzisa kambe lezaku a munhu a nga faneli ku ti vala mahlo ka loyi a lavako ku vuniwa, hambu loku ku hi munhu a mu “vengako.” — Gonza Eksodusi 23:5; Levi 19:17, 18.

⁹ A zikombiso za vanhu va kukholwa vo kota Josefa, loyi a nga kombisa tipswalo ka vamakabye vakwe, hambu lezi va nga “mu venga,” kuzilava zonawu zi mu kucile kuva a hlamula hi ndlela ya yi nene. (Gen. 37:4; 45:4, 5) A ku ehleketa hi zikombiso lezo, zi wa ta vuna Jefta lezaku a maha zilo hi ndlela yi tsakisako Jehova. Handle ko kanakana lezi a vamakabye vakwe va nga mu mahele zi mu bayisile nguvu, kanilezi zi wa nga ta mu tsikisa ku tirela Jehova ni vanhu Vakwe. (Vala. 11:9) A ku lwela vito ga Jehova zi wa hi za lisima nguvu ka Jefta a ku hunza kungazwanani kakwe ni vanwani. I wa ti yimisele ku simama na a tsumbekile ka Jehova, lezi zi nga neha makatekwa ka yena ni ka vanwani. — Maheb. 11:32, 33.

10. Hi nga ma tsikisa kuyini a matshinya ya milayo ya Nungungulu ma hi vuna ku maha zilo kota maKristu nyamutlha?

¹⁰ Xana hi ta lanzela xikombiso xa Jefta? Kuzilava hi khunguvanyisilwe kutani ku mahelwa kubiha hi vamakabye vo kari va maKristu. Loku zi hi tano, a hi faneli ku tsika zikarato lezo zi hi tsikisa kuya mitlhanganweni ya wuKristu kutani ku tirela Jehova ni kuva zinwe ni bandla. A ku fana na Jefta, hinawu hi nga tsika a matshinya ya milayo ya Nungungulu ma hi vuna ku hlula mawonela ya hava ka ziyimo zo binza kasi hi simama hi maha za zi nene. — Rom. 12:20, 21; Kol. 3:13.

11, 12. Xihlambanyo muni xi mahilweko hi Jefta, niku xi wa patsa yini?

¹¹ Jefta i wa zi tiva lezaku kasi ku tlhatlhisa vaIsraeli ka vaAmoni i wa fanele ku vuniwa hi Nungungulu. Hikwalaho, i lo tsumbisa Jehova lezaku loku a mu vuna ku hlula, i wa ta mu nyika “munyikelo wa kuhiswa” hi munhu wo sangula loyi a nga wa ta mu khinga kuwuyeni kakwe hi kulweni. (Vala. 11:30, 31) Xana a munyikelo lowo wu wa patsa yini?

¹² A ku maha muphahlo hi munhu xinyenyeko ka Jehova. Hikwalaho, zi te dlunya lezaku Jefta i wa nga lavi ku hisa munhu kota munyikelo. (Deut. 18:9, 10) Ka Nayo wa Mosi, a munyikelo wa kuhiswa wu wa nyikelwa wontlhe ka Jehova, hikwalaho zi wonekisa ku khwatsi Jefta i wa wula ku nyikela munhu loye lezaku a tirela Jehova ntsena wutomini gakwe. A ntiro lowo wu wa tava wa wutomi gontlhe tabernakelini. Jehova i lo vumela xitsumbiso xa Jefta a mu katekisa hi ku mu vuna ku hlula hi ndlela yo hlamalisa, a chinza valala vakwe vaku bhi. (Vala. 11:32, 33) Kanilezi himani a nga wa ta nyikelwa kota “munyikelo wa kuhiswa” ka Nungungulu ke?

13, 14. A magezu ya Jefta ma tsalilweko ka Valamuli 11:35 ma komba yini hi kukholwa kakwe?

¹³ Alakanya a ximaho lexi xi hlawutelweko kusanguleni ka nzima leyi. A xikhati lexi Jefta a nga wuya hi kulweni, loyi a nga huma a mu khinga i nhanyana wakwe wo ranzeka, a n’wana wakwe wa munwe! Xana i wa ta tatisa xitsumbiso xakwe, a nyikela nhanyana wakwe lezaku a tirela Jehova tabernakelini ka wutomi gakwe gontlhe?

¹⁴ Ka mhaka leyi kambe, za koteka ku ngha Jefta a rangelwe hi matshinya ya milayo ya Jehova kasi a maha xiboho xa xi nene. Kuzilava i alakanyile magezu ma nga ka Eksodusi 23:19, lawa ma leleteleko vanhu va Nungungulu lezaku va nyikela a zilo zabye za wuchukwana ka Jehova hi kuziranza. A Nayo wu lo komba kambe lezaku loku a munhu a maha xifungo xo kari, zi wa hi xikurumeta a ku xi tatisa. Wu wula lezi: “Loku a munhu a ti bohile ka Jehova hi  xifungo . . . , a nga dzuki a hambunyeta a gezu ga xifungo xakwe: I fanele ku maha zontlhe lezi a wulileko hi nomu wakwe.” (Mitse. 30:2) A ku fana na Hana, loyi kuzilava va hanyileko ka nguva yinwe, Jefta yenawu i wa fanele ku tatisa xifungo xakwe, hambu lezi a nga zi tiva lezi zi nga wula zona ka yena ni nhanyana wakwe. I wa nga hi na n’wana munwani; a nhanyana wakwe hi yena yece a nga ringana ku mu pswalela munhu wa ku yimela vito gakwe ni kuva xiga-tshomba xakwe lomu Israeli. (Vala. 11:34) Hambulezo, Valamuli 11:35 i gumesa hi magezu ya Jefta yaku: “Nzi ahlamile a nomu wa mina ka Jehova, nza tsanzeka ku tlhelisa.” A kukholwa loku a ku kombisileko ka xiyimo lexo xi nga lava kutitsona ka hombe ku lo mu maha a tsakelwa a tlhela a katekiswa hi Nungungulu. Loku ku wa hi wena ke, na u mahile zalezo?

15. Xihlambanyo muni lexi a kutala ka hina hi mahileko, niku hi nga kombisisa kuyini lezaku hi na ni kukholwa?

¹⁵ A xikhati lexi hi nga hendleleta wutomi ga hina ka Jehova, hi hlambanyile lezaku hi ta maha kuranza kakwe hi ntamu wa hina wontlhe. Hi wa zi tiva lezaku kasi ku tatisa xihlambanyo lexo zi wa ta lava kutitsona. Hambulezo, a kutiyimisela ka hina ku ringwa nguvunguvu loku hi kombeliwa ku maha zilo zi lwako ni kuranza ka hina. Loku hi veka mixuvo ya mbilu ya hina hi tlhelo, hi tirela Nungungulu hi ndlela yi lavako lezaku hi ti tsona zokari, hi kombisa kukholwa. A mabhinzu ya kona xontlhe xikhati ma tele ku hunza ni kwihi kutitsona hi nga ku mahako, hambu loku zo bayisisa kuyini. (Mala. 3:10) Kanilezi ahati a nhanyana wa Jefta ke?

16. A nhanyana wa Jefta i mahile yini ka xitsumbiso xa papai wakwe? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

¹⁶ A nhanyana wa Jefta zi wa nga ta mu olovela ku vumela a wuyelo ga xihlambanyo xa papai wakwe. A xihlambanyo lexi xi wa hambene ni lexi xa Hana xa ku hendleleta n’wana wakwe Samueli lezaku a tira tabernakelini kota muNazirita. (1 Sam. 1: 11) A muNazirita i wa tlhatlhekile ku chada ni kuva ni ngango. Kanilezi a nhanyana wa Jefta i wa tava “munyikelo wa kuhiswa” wa murumba; i wa nga tava ni litsako la ku tekwa ni kuva ni vana. (Vala. 11:37-40) Kota nhanyana wa muhluli ni murangeli wa vaIsraeli, na a chadile ni munhu wo chaviseka nguvu lomu tikweni. Kanilezi i wa ta maha nanza ga nyalidede ga ku tira tabernakelini. I hlamulisile kuyini a nhanyana loyi? I lo komba lezaku i wa rangisa ntiro wa Jehova hi ku wula lezi: “Dada, loku u ahlamile nomu wa wena ka Jehova, nzi mahe kota lezi u wulileko.” (Vala. 11:36) I lo tsika kunavela kakwe ka mabeleko ka kuva ni nuna ni vana kasi a vuvumisa wukhozeli ga lisine. Hi nga wu pimanyisisa kuyini a moya wakwe wa kutitsona?

17. a) Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kukholwa ka Jefta ni nhanyana wakwe? b) A magezu ma nga ka Maheberu 6:10-12 ma ku kucisa kuyini lezaku uva ni moya wo ti tsona?

¹⁷ Ku na ni makume ya mazana ya vaswa va maKristu va ti tsonako ku chada kutani kuva ni vana hi xikhati xo kari kasi va tirela Jehova hi ntamu wabye wontlhe. A vamakabye va kulileko vonawu va nga ha ti tsona xikhati lexi va nga wa ta xi mbheta ni vana vabye ni vazukulu kasi va tira kuakeni, kuya ka Xikola xa Vavangeli va Mufumo ni ku tira lomu ku nga ni xilaveko xa hombe xa vahuweleli va Mufumo. A vanwani va ti vekela zilo zabye hi tlhelo kasi va hlengela tsimeni ga ku ramba vanhu nguveni ya Xialakanyiso. A mitiro leyo yo mahiwa hi mbilu yontlhe ya mu tsakisa nguvu Jehova, loyi a to kala a nga tshuki a rivala ntiro wabye ni liranzo leli va li kombisako ka yena. (Gonza Maheberu 6:10-12.) Xana u nga engetela a kutitsona ka wena kasi u tirela Jehova hi kumbhelela?

18, 19. Zini hi gonzileko ka matimu ya Biblia xungetano hi Jefta ni nhanyana wakwe, niku hi nga va pimanyisisa kuyini?

¹⁸ Hambu lezi a wutomi ga Jefta gi nga tele hi zikarato, i lo tsika kupima ka Jehova ku mu rangela kumaheni ka ziboho. I lo ala kucetelo wa tiko legi a nga hanya ka gona. A nga tsikangi kukholwa kakwe ku mbhetwa ntamu hi zikhunguvanyiso za vanwani. A kutitsona kakwe ni ka nhanyana wakwe ku lo va nehela makatekwa, laha Jehova a nga va tirisa kasi ku vuvumisa wukhozeli ga lisine. Hambu a xikhati lexi a vanwani va nga fularela matshinya ya milayo ya Jehova, Jefta ni nhanyana wakwe va lo simama va kombisa kukholwa.

¹⁹ A Biblia gi hi kuca ku maha “vaecanyisi va lava va gako tshomba ya zitsumbiso, hi kota ya kukholwa ni kutimisela kabye.” (Maheb. 6:12) Ngha hi pimanyisa Jefta ni nhanyana wakwe hi ku hanya hi kuyelana ni mhaka yo tiya yi wonekako ka wutomi gabye yaku: A munhu wa kukholwa wa tsakelwa hi Nungungulu.