A muhuweleli wo kari a nga bapatizwangiko waku hi Haykanush, le Armênia, i lo kuma pasaporte laha kusuhani ni kaya kakwe. Lomu nzeni ka pasaporte lego ku wa hi ni makartawu ya banko ni mali yo tala. I lo byela nuna wakwe, loyi yenawu a nga hi muhuweleli a nga bapatizwangiko.

A patswa lowo wu wa hi zisiwana niku wu wa hi ni mangava; hambulezo, va lo boha ku teka mali leyo va heleketa ka nwinyi wa kona hi kuya hi mavito ma nga hi laha ka pasaporte. A wanuna loye a nga hi nwinyi wa zona ni ngango wakwe va lo hlamala nguvu. Haykanush ni nuna wakwe va lo tlhamusela lezaku va kombisa kutsumbeka loko hi kota ya lezi va nga kari va gonza lomu ka Biblia. Va wa zi zwisisa lezaku va fanele ku tsumbeka, niku va lo lonzowota mole lowo kasi ku wulawula hi Timboni ta Jehova va tlhela va nyikela mabhuku yo kari ka ngango lowo.

A ngango lowo wu wa lava ku bonga Haykanush hi mali yo kari, kanilezi i lo ala ku teka. Hi manziko wa kona, a sati wa wanuna loye i lo va enzela a ya kurumeta Haykanush lezaku a amukela phera yo dura nguvu kota xikombiso xa kubonga kabye.

A ku fana ni ngango lowo, a vanhu vo tala va wa ta hlamaliswa hi kutsumbeka ka Haykanush ni nuna wakwe. Ahati Jehova ke, xana yenawu i wa ta hlamala? I wa ta ku wonisa kuyini a kutsumbeka kabye? Ku wa hi ni lisima a kutsumbeka kabye?

A mihlamulo ya ziwutiso lezi ya olova. A malanza ya Nungungulu ma kholwa lezaku a ku kombisa matshamela ma tsakisako Jehova za lisima nguvu kakwe ku hunza maribye yo dura, yo kota daimani ni nzalama, kutani titshomba tinwani. Hi lisine, a mawonela ya Jehova xungetano hi lezi zi nga za lisima ni lezi zi nga hiko za lisima ma hambana nguvu ni ya vanhu vo tala. (Isa. 55:8, 9) Niku ka malanza yakwe a ku kombisa matshamela ya Jehova zi na ni bhinzu ga hombe.

Hi nga wona mhaka leyo ka lezi a Biblia gi zi wulako xungetano hi kupimisisa ni wutlhari. Mavingu 3:13-15 i ngalo: “I katekile munhu loyi a kumako wutlhari, ni loyi a kumako kupimisisa. Hakuva a ku bhinzula zona ka hunza a ku bhinzula siliva, ni bhinzu ga zona gi hunza bhinzu ga nzalama. Gi hunza makoral hi lisima, zontlhe lezi zi ku navetako a zi ringani na gona.” Zi te dlunya lezaku Jehova wa ma nyika nguvu lisima a matshamela lawo ku hunza ni tihi titshomba ti nga kona.

Ahati a kutsumbeka ke, i ku wonisa kuyini?

Jehova wutsumbu wa tsumbeka; hi loyi “a nga hembiko.” (Tit. 1:2) I lo pimisela mupostoli Paule lezaku a tsalela maKristu ya maHeberu ya zana go sangula ga malembe aku: “Hi khongeleleni, hakuva ha tsumba lezaku hi na ni livalo li nene, na hi xuva kuva ni mahanyela ma nene matlhelweni wontlhe.” — Maheb. 13:18.

Jesu Kristu i nyikile xikombiso xo saseka xa kutsumbeka. Hi xikombiso, alakanya lezaku a xikhati lexi a Mupristi wa Hombe Kayafasi a nga kanyuluka aku: “Nza ku hlambanyisa hi Nungungulu, lezaku u hi byela loku u hi Kristu, a N’wana wa Nungungulu”! Jesu a nga fihlangi mhaka leyo, i lo wula lezaku hi yena Messia, hambu lezi a ku wula lisine lelo zi nga wa ta maha Hubye yiku o rukatela, zi tlhela zi mu yisa kufeni.— Mat. 26:63-67.

Ahati hina ke? Hi ta simama hi tsumbeka ka ziyimo lezi a ku fihlanyana zokari kutani ku soholota magezwanyana zi nga hi nehelako mabhinzu yo kari ke?

Kunene, masikwini lawa yo gumesa za karata ku tsumbeka laha a vanhu vo tala va nga vo “ti ranza wutsumbu, a varanzi va mali.” (2 Tim. 3:2) A wusiwana ni ku lava ntiro na u nga tsumbi ku u ta wu kuma za khumba kutsumbeka. A vanhu vo tala va alakanya lezaku va na ni xigelo xa ku yiva, ku kanganyisa kutani ku nga tsumbeki hi tindlela tinwani. A maalakanyo lawo ma hangalakile nguvu laha ka kuza a votala va ti byela lezaku laha ku nga ni bhinzu, a kutsumbeka a ku tiri. Hambu maKristu yo kari ma tshuka ma maha ziboho za hava mhakeni leyi, ma luza xiyimeko xi nene bandleni hi ‘kunavela bhinzu go biha.’ — 1 Tim. 3:8; Tit. 1:7.

Hambulezo, a kutala ka maKristu ma pimanyisa Jesu. Ma zi zwisisa lezaku a matshamela ya Nungungulu ya lisima ku hunza ni tihi titshomba kutani mabhinzu. Hikwalaho, a vaswa va maKristu a va kabhulari kutani ku kobecha kasi ku kuma tinota ta hombe xikoleni. (Mav. 20:23) Kunene, a hi xontlhe xikhati a kutsumbeka ku nehako nchachazelo, a ku fana ni lezi zi nga mahekela Haykanush. Hambulezo, a ku tsumbeka za mu tsakisa nguvu Nungungulu, niku zi hi maha hi simama kuva ni livalo li basileko, leli li nga ni lisima nguvu.

A xikombiso xa Gagik xi kombisa khwatsi a mhaka leyo. I ngalo: “Na nzi nga se maha muKristu, nzi wa tirela koponi ya hombe leyi a nwinyi wa kona a nga potsa ku hakhela mikhupo hi ku bika xipanze xi tsongwani ntsena xa lezi a koponi yi nga bhinzula. Kota murangeli wa koponi, nzi wa fanele ku ‘maha xivumelwano’ ni mutsali wa mikhupo hi ku mu nyika mali kasi a fihla wukanganyisi ga koponi ya hina. Kota wuyelo ga kona, nzi lova ni nduma ya kuva mukanganyisi. A xikhati nzi nga gonza lisine, nzi lo ala ku simama ku maha lezo, hambu lezi nzi nga kari nzi hola mali yo tala. Nzi lo tsika ntiro lowo, nzi sangula mabhinzu ya mina wutsumbu. Niku nzi no tekela ku tsalisa koponi ya mina hi nayo nzi tlhela nzi hakhela mikhupo yontlhe. — 2 Kor. 8:21.

Gagik i bika lawa: “A mali nzi nga bhinzula yi wa hi khihlanya ga leyi nzi nga hola kale, hikwalaho zi wa nzi karatela ku hlayisa ngango. Kanilezi, nzizwa litsako la hombe zezi. Nzi na ni livalo li basileko mahlweni ka Jehova. Nzi xikombiso xi nene ka vana va mina va vambiri, niku nzi nyikilwe malungelo yo kari bandleni. Niku zezi a vahloli va mikhupo ni vanhu nzi mahako navo mabhinzu va nzi tiva kota munhu wo tsumbeka.”

Jehova wa va ranza nguvu lava va sasekisako a gonziselelo yakwe hi ku kombisa matshamela yakwe ya ma nene, yo kota kutsumbeka. (Tit. 2:10) I lo pimisela Hosi Davida lezaku a nyika xitiyisekiso lexi: “Nzi wa hi muswa, makunu nzi wa kale, kanilezi a nzi se nga wona a wakululama a tsikiwa, ge hambu ku wona a vanana vakwe va kombela zakuga.” — Tis. 37:25.

Lezi zi nga humelela Rute zi tiyisa mhaka leyo. I lo simama ni nwingi wakwe Naomi, wutshanwini go mu tsika yece wukhosaneni gakwe. Rute i loya tikweni ga Israeli, lomu a nga wa ta khozela Nungungulu wa lisine. (Rute 1:16, 17) A xikhati a nga chikela le Israeli, i lo kombisa kutsumbeka ni ku tira hi ku ti karata laha a nga kutsula mavele kota lezi a Nayo wu nga wula. A ku fana ni lezi Davida a nga gumesa a zi hanya, Jehova a nga tsikangi Rute na Naomi va xaniseka. (Rute 2:2-18) Kunene, Jehova i lo maha zo hunza ku wundla Rute hi tlhelo ga nyama. I lo mu hlawula lezaku a maha kokwani wa Hosi Davida ni wa Messia loyi  a tsumbisilweko! — Rute 4:13-17; Mat. 1:5, 16.

A malanza yo kari ya Jehova za tshuka zi ma karatela nguvu ku kuma za ku hanya hi zona. Kanilezi wutshanwini go hlota ndlela yo olova yo lulamisa xikarato lexo hi ku nga tsumbeki, va ti tira hi ku ti karata ni ku chela kota. Hi ndlela leyo, va komba lezaku va ma nyika nguvu lisima a matshamela ya Nungungulu, yo kota kutsumbeka, a ku hunza ni tihi titshomba. — Mav. 12:24; Efe. 4:28.

A ku fana na Rute wa xikhatini xa kale, a maKristu misaveni yontlhe ma kholwa lezaku Jehova i na ni ntamu wa ku ma vuna. Ma mu tsumba hi kumbhelela Loyi a ma tsumbisako ka Mhaka yakwe aku: “Cima nzi nga ta ku tsika, hambu ku ku siya.” (Maheb. 13:5) Hi kuphindaphinda, Jehova i komba lezaku i na ni ntamu wa ku vuna zisiwana lezi xontlhe xikhati zi kombisako kutsumbeka, niku a nga ta nyima. I simama ku tatisa xitsumbiso xakwe xungetano hi ku nyika lezi zi lavekako kasi ku hanya. — Mat. 6:33.

A vanhu va nga ma nyika nguvu lisima a maribye yo dura. Kanilezi hi nga tiyiseka lezaku ka Papai wa hina wa le tilweni, a ku tsumbeka ni ku kombisa matshamela manwani yakwe zi na ni lisima nguvu a ku hunza ni yihi tshomba yi nga kona!