1, 2. a) A Timboni ta Jehova ti gi wonisa kuyini a Biblia? b) Hi xihi a xipanze u xi ranzako nguvu lomu ka Biblia?

A TIMBONI TA JEHOVA ta gi ranza nguvu a Biblia. Gi nyika wurangeli go tsumbeka gi tlhela gi hi chavelela ni ku hi nyika kutsumba. (Rom. 15:4) A hi woni Biblia kota bhuku ga mawonela ya vanhu, kanilezi hi gi wona gi hi “mhaka ya Nungungulu kota lezi yi nga yona” futsi. — 1 Tes. 2:13.

² Handle ko kanakana hontlheni hi na ni zipanze hi zi ranzako nguvu lomu ka Biblia. A vokari va tsakiswa nguvu hi tiIvangeli, leti ti hi kombako wumunhu go saseka ga Jehova legi gi kombisilweko hi N’wana wakwe. (Joh. 14:9) A vanwani va ranza zipanze za Biblia lezi zi nga ni ziprofeto — zo kota bhuku ga Kuvululelwa, legi gi kombako “lezi zi ta nga humelela lokuloku.” (Kuv. 1:1) Himani xikari ka hina a kalako a nga chavelelwi hi bhuku ga Tisimu kutani a kalako a nga kumi zigonzo za lisima ka bhuku ga Mavingu? A Biblia i bhuku ga vanhu vontlhe hakunene.

3, 4. a) Hi ma wonisa kuyini a mabhuku ya hina? b) Mabhuku lawa ma mahelwako mitlawa yo kongoma ya vanhu hi ma amukelako?

³ Kota lezi hi ranzako Biblia, hi ranza a mabhuku ya hina kambe ma seketelwako ka gona. Hi xikombiso, hi bonga nguvu a zakuga za moya lezi hi zi kumako kota mabhuku, mabroxura,  marevista, ni zinwani. Ha zi tiva lezaku a zakuga lezo hi nyikwako hi Jehova zi hi vuna ku tshama na hi xurile hi tlhela hi tlhariha hi ka moya, na hi “hi ni kukholwa ku nene.” — Tit. 2:2.

⁴ Ahandle ka mabhuku lawa ma mahelwako hontlheni kota Timboni ta Jehova, ha amukela mahungu ma seketelwako ka Biblia ma yako ka mitlawa yo kari yo kongoma. A yokari ma longiselelwa vaswa nguvunguvu; a manwani ma vuna vapswali vabye. A kutala ka mahungu lawa ma tako kota mabhuku kutani ma cheliwako ka saite ya hina ma longiselwa na ku alakanyelwa vanhu va nga hiko Timboni. A kupfuna loko ka moya ku hi alakanyisa lezaku Jehova wa tatisa a xitsumbiso xakwe xa ku “mahela matiko wontlhe a mubuzo . . . wa zilo zi nonileko.” — Isa. 25:6.

5. Zini lezi Jehova a zi nyikako lisima?

⁵ Kuzilava a kutala ka hina hi xuva kuva ni xikhati xo engeteleka kasi ku lera Biblia ni mabhuku ma seketelwako ka gona. Handle ko kanakana Jehova wa tsaka hi lezi hi ti karatelako ku ‘tirisa khwatsi xikhati’ xa hina hi ku lera Biblia ni ku maha xigonzo xa hina hi kukhanzakanya. (Efe. 5:15, 16) Lisine lezaku a hi xikhati xontlhe hi to zi kota kuga zakuga zontlhe za moya lezi hi nga nazo hi ndlela yo fana. Hambulezo, hi fanele ku ti wonela ka mhango yo fihlala. I mhango muni?

6. Xini xi nga hi mahako hi luza a xivuno xa zakuga zo kari hi nyikwako hi Jehova?

⁶ Ku na ni mhango ya ku tshuka hi luza xivuno xa zakuga zo kari za moya hi ku ti byela lezaku a zi mahelwi hina. Hi xikombiso, hi maha yini loku a xipanze xo kari xa Biblia xi ku khwatsi a xi yelani ni xiyimo xa hina? Ahati loku hi nga lumbi ntlawa wo kongoma lowu a bhuku go kari gi mahelweko wona? Xana hi tolovela ku hunzisa tihlo basi kutani ku kala ni ku zi henya ke? Loku zi hi tano, kuzilava ha ti tsona mahungu yaku ma wa ta hi vuna nguvu. Hi nga potsisa kuyini ku phasiwa hi ntlhamu lowo? A ku hunza lezo, munwe ni munwani wa hina i fanele ku alakanya lezaku a zakuga zontlhe za moya zita hi ka Nungungulu. Hi ku tirisa muprofeti Isaya, i lo wula lezi: “Hi mina Jehova, Nungungulu wa wena, Loyi a ku gonzisako lezi zi ku vunako.” (Isa. 48:17) Hi ta vuneka nguvu hi ku kambisisa mawonela lawa ma lanzelako ya manharu kasi hi kuma xivuno ka zipanze zontlhe za Biblia ni ka tixaka to hambanahambana ta zakuga za moya lezi hi nga nazo.

7. Hikuyini hi faneleko ku gonza Biblia na hi longile ku wona zo hunza lezi zi tsalilweko?

⁷ Lera na u longile ku wona zo hunza lezi zi tsalilweko. A Biblia gi wula khwatsi giku “yontlhelele Mitsalo yi pimisilweko . . . hi Nungungulu ya vuna.” (2 Tim. 3:16) Lisine lezaku kutsaliweni ka zona, a zipanze zo kari za Biblia zi wa tsalelwa munhu munwe kutani ntlawa wunwe wa vanhu. Hi xigelo lexo ku lavekako lezaku hi lera na hi longile ku wona zo hunza lezi zi tsalilweko. A makabye wo kari i ngalo: “A xikhati nzi lerako Biblia, nzi ti karatela ku alakanya lezaku nzi nga gonza zo tala ka xipanze xalexi xa xinwe xa Biblia.” I engeta aku: “Lezo zi nzi kuca ku zama ku wona zo hunza lezi zi hatlisako zita.” Na hi nga se sangula ku lera a Mhaka ya Nungungulu, zi ngava zi nene ku kombela Jehova lezaku a hi nyika maalakanyo ma longileko ku wona zo hunza lezi zi tsalilweko ni wutlhari ga ku wona a zigonzo lezi a lavako lezaku hi zi kuma. — Ezra 7:10; gonza Jakobe 1:5.

8, 9. a) Ziwutiso muni hi nga ti mahako a xikhati hi lerako Biblia? b) A matshamela lawa ma lavekako ka madota ya wuKristu ma hi byela yini hi Jehova?

⁸ Ti mahe ziwutiso. A xikhati u lerako xipanze  xo kari xa Biblia, ti nyike xikhati xa ku nyima u ti maha ziwutiso zo kota lezi: ‘A mahungu lawa ma nzi byela yini ha Jehova? Nzi nga ma tirisisa kuyini wutomini ga mina? Nzi nga ma tirisisa kuyini kasi ku vuna vanwani?’ Loku hi ehleketa hi ziwutiso lezo, handle ko kanakana hi ta vuneka nguvu hi lezi hi lerako ka Biblia. Hi xikombiso, ehleketa hi lezi zi lavekako ka madota ya maKristu hi kuya hi Mitsalo. (Gonza 1 Timote 3:2-7.) Kota lezi a kutala ka hina hi nga hiko madota, kusanguleni hi nga ha alakanya lezaku a xipanze lexi a xi na xivuno xa hombe wutomini ga hina. Kanilezi loku hi alakanyela a mihlamulo yi tsongwani ya ziwutiso zi lanzelako, hi ta wona lezaku a xaxameto lowo wa matshamela ma lavekako ka madota wa hi vuna hi tindlela to tala nguvu.

⁹ A mahungu lawa ma nzi byela yini ha Jehova? Hi ku hi nyika xaxameto lowo wa lezi zi lavekako ka madota, Jehova i komba lezaku i lava za hombe ka lava va tirako ka xikhundla lexo. I lava lezaku va nyika xikombiso xi nene, niku wa va lamula loku va nga hlayisi khwatsi a bandla ‘legi a gi xavileko hi nkhata’ wa N’wana wakwe. (Miti. 20:28) Jehova i lava lezaku hi tizwa na hi tiyile mandleni ya varisi lavo. (Isa. 32:1, 2) Hi tlhelo lego, a xaxameto wa matshamela ma lavekako ka madota wu hi alakanyisa lezaku Jehova wa khatala nguvu hi hina.

10, 11. a) A xikhati hi lerako a matshamela ya madota, hi nga ma tirisisa kuyini a mahungu lawo wutomini ga hina? b) Hi nga ma tirisisa kuyini kasi ku vuna vanwani?

¹⁰ A mahungu lawa nzi nga ma tirisisa kuyini wutomini ga mina? A wanuna munwe ni munwani a yimisilweko i fanele kuta na a ti kambela ka matshamela lawo ya moya, a hlota lomu ku lavako lezaku a chukwatisa. A makabye a ‘navelako a xikhundla xa wurisi’ i fanele ku chela kota nguvu hi matshamela lawo, hakuva i fanele ku ti karatela kuva nawo hi laha a zi kotako hi kona. (1 Tim. 3:1) Kunene, a muKristu munwe ni munwani a nga kuma xigonzo ka matshamela ma kombiwako ka mavesi lawo, hakuva a kutala ka wona, Jehova i lava lezaku a maKristu wontlhe mava nawo. Hi xikombiso, hontlheni hi fanele kuva ni wunene kutani moya wo olova, hi tlhela hiva ni kupima ku nene. (Fil. 4:5; 1 Ped. 4:7) A xikhati lexi a madota ma mahako “zikombiso ka ntlhambi,” hi nga gonza ka wona hi tlhela hi “ecanyisa a kukholwa kabye.” — 1 Ped. 5:3; Maheb. 13:7.

 ¹¹ A mahungu lawa nzi nga ma tirisisa kuyini kasi ku vuna vanwani? Hi nga tirisa a xaxameto wa matshamela ma lavekako ka vawoneleli va maKristu kasi ku vuna vanhu vo tsakela kutani zigonzani za Biblia a ku wona lezi a madota ya Timboni ta Jehova ma hambanisako zona ni vafundisa va wuKristu ga mawunwa. A xikhati hi lerako xaxameto lowo, hi nga alakanyela kambe a kutikarata loku a madota ya bandla ga hina wutsumbu ma ku mahako kasi ku hi vuna. A ku ehleketa hi kutitsitsirita kabye zi engetela a “xichawo [xa hina hi] lava va tirako” xikari ka hina. (1 Tes. 5:12) Laha hi yako hi kombisa xichawo xi humako mbilwini hi vawoneleli lavo va tirako yi nga chayi, hiya hi engetela litsako labye. — Maheb. 13:17.

12, 13. a) I kambisiso muni hi nga wu mahako hi ku tirisa a zitiro lezi hi nga nazo? b) Nyika xikombiso xa lezi a kambisiso wu nga hi vunisako zona ku kuma zigonzo zi nga tekeliko ku woneka.

¹² Maha kambisiso. Hi nga tirisa a zitiro lezi hi nga nazo kasi ku hlota mahungu yo kota lawa:

• Himani a nga tsala xipanze lexi xa Biblia?

• Xi tsalilwe kwihi niku rini?

• Zimaho muni za hombe zi humeleleko ka xikhati lexi a bhuku legi ga Biblia gi nga tsaliwa hi xona?

A mahungu ya tshamela lego ma nga hi vuna ku wona zigonzo zi nga tekeliko ku woneka.

¹³ Hi xikombiso, ehleketa hi Ezekieli 14:13, 14, laha hi gonzako lezi: “Loku a tiko gi nzi gohela hi ku hluwuka, nzi nawuluta a canja ga mina hehla ka gona nzi kalisa a kuga ka gona, nzi gi rumela a ndlala, nzi susa ka gona a vanhu ni zihari, hambu loku a vavanuna lava vanharu, a va Noa na Danieli na Joba, va wa tshamile xikari ka gona, va wa ta ponisa a wutsumbu gabye ntsena hi kululama kabye, ku wula Hosi Jehova.” Loku hi mahanyana kambisiso, hi kuma lezaku a xipanze lexi xa Ezekieli xi tsalilwe kwalomo ka lembe ga 612 Mahlweni ka Nguva ya Hina. Ka xikhati lexo, Noa na Joba va wa sina va file ka mazana ya malembe nzhako, niku a kutsumbeka kabye ku wa tshamile maalakanyweni ya Nungungulu. Kanilezi Danieli i wa ha hanya. Hi lisine kuzilava i wa ha hi kwalomo ka 20 wa malembe a xikhati lexi Jehova a nga wula lezaku i wa lulamile a ku fana na Noa na Joba. Hi gonza yini laho? Jehova wa ku wona a kutsumbeka ka vakhozeli vakwe va kukholwa a tlhela a ku nyika lisima, hambu lava va ha hiko vaswa. — Tis. 148:12-14.

14. A mahungu lawa ma longiselelwako vaswa ma va vunisa kuyini, niku ma nga vunisa kuyini vanwani kambe? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

¹⁴ Khwatsi hi lezi hi vunekako hi ku gonza a zipanze zontlhe za Mhaka ya Nungungulu, hi nga vuneka kambe hi zakuga zontlhe za moya lezi hi nga nazo. Wona zikombiso zi tsongwani. Mahungu ma mahelweko vaswa. Ka malembana lawa, ka humesiwa mabhuku yo tala ma mahelwako vaswa. ^[1] A yokari ma mahelwa ku va vuna ku lwisana ni ziringo xikoleni kutani zikarato za kukula kabye. Kanilezi hontlheni hi nga vuneka hi ku lera mahungu lawo. Hi ndlela muni? A xikhati hi lerako, hi alakanyiswa a zilo lezi a vaswa va hina vo tsumbeka va lwisanako nazo. Lezo zi hi longisela khwatsi kasi ku va vuna ni ku va tiyisa.

15. Hikuyini a maKristu ma kulileko ma faneleko ku gonza mahungu ma mahelweko vaswa?

¹⁵ A kutala ka zikarato lezi ku wulawuliwako hi zona ka mahungu ma mahelwako vaswa a hi za vona voce. Hontlheni hi fanele ku yimela kukholwa ka hina, hi gonza ku ti khoma, hi ala ku kucetelwa zo biha, hi tlhela hi potsa vanghana vo biha ni zihungato za hava. A mabhuku ma mahelwako vaswa ma nyika xivuno ka timhaka leto ni tinwani to  tala. Xana a maKristu ma kulileko ma fanele ku alakanya lezaku mo ti chipisa loku ma lera mabhuku ma mahelweko vaswa? Ahihi! Hambu lezi ma tsalilweko hi ndlela yi khumbako vaswa, a mahungu lawo ma seketelwe ka matshinya ya milayo ya Mitsalo lawa ma tirako ka tinguva tontlhe, niku hontlheni hi nga vuneka hi zakuga lezo za moya.

16. Zini zinwani lezi a mabhuku ya hina ma vunako vaswa lezaku va zi maha?

¹⁶ Ahandle ka ku vuna vaswa va hina lezaku va lwisana ni zikarato, a mabhuku ya hina ma va vuna ku kula hi tlhelo ga moya va tlhela va tshinela ka Jehova. (Gonza Mutshawuteli 12:1, 13.) Ni kwalaho kambe, a maKristu ma kulileko wonawu ma vuneka. Hi xikombiso, a Despertai! ga Abril wa 2009 gi wa hi ni nzima “Os Jovens Perguntam . . . Como tornar a leitura da Bíblia agradável?” A nzima leyo yi lo nyika mawonela yo tala ni kwadru go ringana ku tsema u veka lomu ka Biblia kasi uta na u gi kambela. Xana a vanhu va hombe va vunekile hi nzima leyo? A wasati wo kari wa 24 wa malembe, loyi a nga hi sati tlhelo mamani, i lo tsala lezi: “A ku lera Biblia a zi tshukangi zi nzi olovele. Nzi lo lanzela a mawonela ya nzima leyi, niku nzi vuneka nguvu hi kwadru legi nzi kucilweko ku tsema. Zalezi nzi xi donela nguvu mari a xikhati xa ku lera Biblia. Nza zi wona lezi a mabhuku ya Biblia ma zwananisako zona ma tlhela ma tlhavinyetana khwatsi a ku fana ni nguwo yo saseka ya mivala yo hambanahambana. Cima zi wa nga se tshuka zi nzi nanzihelisa lezi a ku lera Biblia.”

17, 18. Hi nga vunekisa kuyini hi ku gonza mahungu ma tsalelwako vanhu laha va yileko? Nyika xikombiso.

¹⁷ Mahungu ya vanhu laha va yileko. Kusukela hi 2008 hi ti buza hi Murinzeli wa xigonzo, loyi a tsalelwako nguvunguvu Timboni ta Jehova. Kanilezi ahati a marevista lawa ma tsalelwako nguvunguvu a vanhu laha va yileko? Xana wonawu hi nga vuneka loku hi ma lera? Ehleketa hi mufananiso lowu: Ka siku go kari, na yi nga se sangula kanelo ya vanhu vontlhe, u wona munhu u nga mu ramba a tileko Salawini ya Mufumo. Lezo zi ku tsakisa nguvu. Laha a kanelo yi fambako, kuzilava u ehleketa hi mupfhumba wa wena. Hi lisine u ingisela kanelo leyo na u alakanyela lezi yena a zi zwako. Kota wuyelo ga kona, a kanelo yi mbhela na u xalele nguvu hi mahungu lawo.

¹⁸ A ku lera mahungu ma tsalelweko vanhu laha va yileko zi nga hi khumbisa zalezo. Hi xikombiso, A Murinzeli wa vanhu vontlhe i tlhamusela timhaka ta Mitsalo hi magezu yaku a vanhu va nga hiko Timboni va ti zwisisa. Hi zalezo kambe hi tinzima to tala leti ti cheliwako lomu ka jw.org, to kota leti ti nga ka zipanze “Perguntas Bíblicas Respondidas” ni “Perguntas Frequentes.” A xikhati hi gonzako mahungu lawo, hi engetela ku wona lisima la lisine hi sinako hi li tiva. Hi nga gonza tindlela tiswa kambe ta ku tlhamusela lezi hi zi kholwako a xikhati hi nga wutirelini. Hi kufanana, a Despertai! gi tiyisa a kukholwa ka hina ka lezaku a Nungungulu wa lisine i kona, gi tlhela gi hi vuna ku tiva tindlela ta ku yimela lezi hi zi kholwako. — Gonza 1 Pedro 3:15.

19. Hi nga kombisa kuyini lezaku ha mu bonga Jehova hi zakuga za moya lezi a hi nyikako?

¹⁹ Zi te dlunya lezaku Jehova wa hi nyika zakuga zo tala nguvu kasi ku mbheta a ‘wusiwana ga hina ga moya.’ (Mat. 5:3) Ngha hi simama kuga zakuga zontlhe za moya lezi hi nga nazo. Hi ku maha lezo, hi ta komba lezaku ha mu bonga Jehova, Loyi a hi gonzisako lezi zi hi vunako. — Isa. 48:17.