1. Xini xi nga xa lisima nguvu wukhozelini ga hina?

U TSHUKA u wona vito ga Jehova na gi tsalilwe laha ka yindlu kutani ka xibya xo kari lomu museu? Loku zi hi tano, handle ko kanakana u xalele u tlhela u hlamala. Hikuyini? Hi lezaku a vito ga Nungungulu ga lisima nguvu wukhozelini ga hina — hakuva hi Timboni ta Jehova! Misaveni yontlhe, a ku na ntlawa wunwani wa vanhu wu nga ni kubohana ka hombe ni vito ga Nungungulu a ku fana na hina. Hambulezo, ha zi tiva lezaku a lungelo ga ku vitanwa hi vito ga Nungungulu gita ni wutihlamuleli.

2. A thomo ga ku vitaniwa hi vito ga Nungungulu gita ni wutihlamuleli muni ke?

² A ku tirisa vito ga Nungungulu a hi zona zoce zi to hi maha hi amukeleka ka Jehova. Hi fanele ku hanya hi kuyelana ni matshinya yakwe ya milayo ya mahanyela. Hi xigelo lexo, a Biblia gi hi alakanyisa lezaku a vanhu va Jehova va fanele ku “suka kubiheni.” (Tis. 34:14) Mupostoli Paule i dlunyatisile a tshinya legi ga nayo a xikhati a nga tsala lezi: “Ngha munwe ni munwani a kumbukako a vito ga [Jehova] a suka kungalulameni.” (Gonza 2 Timote 2:19.) Kota Timboni takwe, hakunene ha tiviwa nguvu kota vanhu va vitanako vito ga Jehova. Kanilezi hi nga sukisa kuyini kungalulameni?

3, 4. Mutsalo muni lowu ku nga kale na wu karata titlhari ta Biblia, niku hikuyini?

³ Ehleketa hi lezi Paule a nga wulawula hi zona ka magezu yakwe ma nga ka 2 Timote 2:19. A vesi legi gi wulawula hi “xiseketelo xi tiyileko xa Nungungulu” gi tlhela gi kumbuka timhaka timbiri ti tsalilweko laha ka xona. A yo sangula yi nge, ‘Jehova wa va tiva lava va nga vakwe,’ yi ti komba na yi tshahilwe hi ka Mitsengo 16:5. (Wona a nzima yi hunzileko.) A ya wumbiri yi nge, “Ngha munwe ni munwani a kumbukako a vito ga [Jehova] a suka kungalulameni,” kale nguvu na yi karata titlhari ta Biblia. Hikuyini?

⁴ A magezu ya Paule ma tshamisile ku khwatsi i ma susa ka bhuku ginwani. Kanilezi, zi wonekisa ku khwatsi a ku na bhuku lomu Mitsalweni ya xiHeberu gi nga ni magezu lawo. Makunu, i wa wula yini a xikhati a ngaku: “Ngha munwe ni munwani a kumbukako a vito ga [Jehova] a suka kungalulameni” ke? Paule i wulile magezu lawa na a ha hi ku tshaha magezu ya xipimo 16 xa bhuku ga Mitsengo, lexi xi wulawulako hi wuhluwuki ga Kora. Makunu, xana a magezu lawo ma ngava wonawu na ma yelana ni zimaho zo kari za matimu lawo ya wuhluwuki ke?

5-7. Zimaho muni za masikwini ya Mosi zi kombako laha Paule a nga susa kona a magezu ma nga ka 2 Timote 2:19? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

⁵ A Biblia gi wula lezaku Datani na Abiramu, ku nga vana va Eliabe, va lo ti patsa na Kora kota varangeli va wuhluwuki va vukela Mosi na Aroni. (Mitse. 16:1-5) Va wa nga kombisi xichawo ka Mosi niku va wa nga vumeli a wukosi legi a nga nyikilwe hi Nungungulu. A vahluwuki lavo va lo simama ku hanya zinwe ni vanhu va Nungungulu, va veka mhangweni a wumoya ga vanhu vo tsumbeka. Loku ku chikele siku ga ku Jehova a hambanisa a vakhozeli vo tsumbeka ni vahluwuki, i lo va nyika xileletelo xo dlunyateka.

⁶ A matimu ya kona me ngalo: “Jehova i te ngalo ka Mosi: Byela a tlhangano wontlhe, uku: Sukani nwina ka wuakelo ga Kora, na Datani, na Abiramu. Zonake Mosi i lo vuka aya ka Datani na Abiramu; ni masingalakati ya ka Israeli ma lo mu lanzela. Mosi i lo byela a tlhangano wontlhe aku ngalo: Humani matendeni ya vanhu lava vo biha, mu nga henyi ni nchumu xa lezi zi nga zabye, mu nga loviswa hi kota ya zionho zabye zontlhe. Zinghaho va lo huma lomu tendeni ga Kora ni ga Datani ni ga Abiramu hi matlhelo wontlhe.” (Mitse. 16:23-27) Jehova i lo daya vontlhe vahluwuki lavo. Kanilezi a vakhozeli vo tsumbeka — lava va sukileko kungalulameni hi ku ti tsawukanyisa ni vahluwuki — va lo pona.

⁷ Jehova i hlola timbilu! Wa ku wona a kutsumbeka ka lava va nga vakwe. Hambulezo, a vatsumbekileko vakwe va wa fanele ku maha xo kari, ku nga ku ti hambanisa ni vangalulamangiko. Hikwalaho, kuzilava Paule i wa wula lezi zi hlawutelwako ka Mitsengo 16:5, 23-27 a xikhati a ngaku: “Ngha munwe ni munwani a kumbukako a vito ga [Jehova] a suka kungalulameni.” Lezo zi wa ta zwanana ni magezu ya Paule yaku: ‘Jehova wa va tiva lava va nga vakwe.’—2 Tim. 2:19.

8. Hikuyini a ku tirisa vito ga Jehova kutani ku lumba bandla ga wuKristu zi kalako zi nga eneli?

⁸ Paule i wulawulile hi zimaho za masikwini ya Mosi kasi ku alakanyisa Timote a xilaveko xa kuva a ti mahela xiboho xo tiya kasi ku vikela wuxaka gakwe na Jehova. A ku fana ni lezi a ku vitana vito ga Jehova basi zi nga kala zi nga eneli masikwini ya Mosi, a ku lumba a bandla ga wuKristu ntsena zonawu zi wa nga eneli. A vakhozeli  vo tsumbeka va wa fanele ku maha xiboho xo tiya xa ku suka kungalulameni. A magezu lawo ma wa wula yini ka Timote? Niku hina vanhu va Jehova inyamutlha hi nga gonza yini ka wusungukati ga Paule ke?

9. Xana a “ku xuxa hi timhaka ta wupumbu” zi wa khumbisa kuyini a bandla ga wuKristu xikhatini xa Paule?

⁹ A mhaka ya Nungungulu yi nyika wusungukati go kongoma xungetano hi tixaka ta kungalulami leti a maKristu ma faneleko ku ti potsa kutani ku ti ala. Hi xikombiso, hi kuya hi mongo wu nga ka 2 Timote 2:19, hi kuma lezaku Paule i byelile Timote lezaku a nga vumeli ku ‘kanetisana hi timhaka’ a tlhela a “nyenya a mafenya.” (Gonza 2 Timote 2:14, 16, 23.) A vokari lomu bandleni va wa hangalasa tigonzo ta wuhluwuki. Zi wonekisa ku khwatsi a vanwani kambe va wa nghenisa timhaka ti nga vanga kukanetisana. Hambu loku ku hi lezaku tona ha toce, a timhaka leto ti wa nga lwisani ni Mitsalo, ti wa vanga kuhambana. Ti wa vanga kuphikizana ni kukanetisana, ti veka mhangweni a wumoya gabye. Hikwalaho, Paule i lo khanyisa a xilaveko xa ku “ala ku xuxa hi timhaka ta wupumbu leti ti nga vuniko nchumu.”

10. Hi fanele ku hlamulisa kuyini loku hizwa timhaka ta wupumbu?

¹⁰ Inyamutlha, a vanhu va Jehova a va toloveli ku kumana ni vahluwuki lomu bandleni. Hambulezo, loku hizwa tigonzo ta mawunwa, na ku nga khataliseki lomu ti tako hi kona, hi fanele ku tekela ku ti ala. Zi wa tava wupumbu a ku tshama hi kanetisana ni vahluwuki, ku ngava hi ku bhula navo hi kukongoma, ku hlamula mahungu yabye ka internet, kutani ni yihi ndlela ya ku nyikana mahungu. Hambu loku a kungo ga hina ku hi ku vuna munhu loye, a mabhulo lawo ma wa tava ku kanyisa a xileletelo xa Mitsalo lexi ha hi ku wulawulako hi xona. Kota vanhu va Jehova, hi fanele ku ala wuhluwuki hi kumbhelela.

11. Xini xi nga vuxako kukanetisana “hi timhaka ta wupumbu,” niku a madota ya maKristu ma nga vekisa kuyini xikombiso xi nene mhakeni leyi?

¹¹ Ahandle ka wuhluwuki, ku na ni zilo zinwani lezi zi nga mahako lezaku ku ngavi ni kurula lomu bandleni. Hi xikombiso, a kuva ni mawonela yo hambana xungetano hi zihungato zi nga ha vuxa kukanetisana “hi timhaka ta wupumbu.” Lisine lezaku loku munhu a hlawula zihungato zi tshovako a matshinya ya milayo ya Jehova ya mahanyela, a madota ya wuKristu a ma faneli ku mu tsika hi ku lava ku potsa kuphikizana. (Tis. 11:5; Efe. 5:3-5) Hambulezo, a madota ma fanele ku ti wonela ku vuvumisa a mawonela ya wona wutsumbu. Va fanele ku lanzela hi kutsumbeka a wusungukati ga Mitsalo gi nyikwako a vawoneleli va maKristu gi nge: “Risani a ntlhambi wa Nungungulu lowu mu nga nawo, . . . na ku nga hi ku khwatsi mu tihosi hehla ka zipanze lezi mu avelweko zona, kanilezi mu maha zikombiso ka ntlhambi.” — 1 Ped. 5:2, 3; gonza 2 Va Le Korinte 1:24.

12, 13. a) Xana a Timboni ta Jehova ti hlawulisa kuyini a zihungato, niku matshinya muni ya milayo ya Biblia ma tirako? b) A matshinya ya milayo ya Biblia lawa ma nga ka nzimana 12 ma tirisisa kuyini ka timhaka to hambanahambana ta munhu wutsumbu?

¹² Timhakeni ta zihungato, a hlengeletano ya hina a yi na xaxameto wa mafilimu, mihlakano, mabhuku kutani tisimu leti hi faneleko ku ti potsa. Hikuyini? A Biblia gi kuca munwe ni munwani lezaku a toloveta kupima kakwe lezaku a tiva “ku hambanyisa a kusaseka ni kubiha.” (Maheb. 5:14) A Mitsalo yi na ni matshinya ya milayo lawa a maKristu ma nga ehleketako hi wona a xikhati ma hlawulako zihungato. Kani hi xihi hi xi mahako wutomini, hi fanele ku hlola hi “tiva lezi zi tsakisako Hosi.” (Efe. 5:10) A Biblia gi gonzisa lezaku a tihloko ta mingango ti na ni wukosi go kari, hikwalaho ti nga ha hlawula ku beletela a lixaka lo kari  la zihungato ngangweni wabye. *—1 Kor. 11:3; Efe. 6:1-4.

¹³ A matshinya ya milayo ya Biblia lawa hi wulawulileko ha wona a ma tiri ka zihungato ntsena. A mawonela xungetano hi maambalela ni kutisasekisa, lihanyo ni magela zinwe ni timhaka tinwani ta munhu wutsumbu, zonawu zi nga ha vanga kuphikizana. Hikwalaho, loku ku nga hi na tshinya ka nayo gi tshoviwako, hi wutlhari a vanhu va Jehova va potsa ku kanetisana hi zilo lezo, hakuva “a zi faneli lezaku a nanza ga Hosi gi holova, kanilezi a gi rule ka vontlhe.”—2 Tim. 2:24.

14. Mufananiso muni lowu Paule a wu tirisileko kasi ku komba a xilaveko xa ku potsa ku tolovelana ni vakubiha?

¹⁴ Hi yihi ndlela yinwani ya kuva lava ‘va kumbukako vito ga Jehova va suka kungalulameni’ ke? Ku potsa ku maha wunghana ni vanhu lava va mahako za kubiha. Hi xigelo xo zwala, Paule i tirisile mufananiso wunwani anzhako ka mufananiso wakwe wa “xiseketelo xi tiyileko xa Nungungulu.” I lo wulawula hi ‘yindlu ya hombe,’ aku a ka yona “a ku na zibya za nzalama ni siliva zoce, kanilezi zi kona kambe zo vatliwa ni za wumba; zinwani zi na ni mitiro yi dzunziwako, ni zinwani zi na ni mitiro yi nga dzunziwiko.” (2 Tim. 2:20, 21) Hi kulanzela, i lo tlharihisa a maKristu lezaku ma “tsawukana” kutani ku ti hambanisa ni zibya lezi a mitiro ya zona “yi nga dzunziwiko.”

15, 16. Hi gonza yini ka mufananiso wa ‘yindlu ya hombe’?

¹⁵ Wu wula yini a mufananiso lowu? Paule i fananisa bandla ga wuKristu ni ‘yindlu ya hombe;’ a ziro za gona i zi fananisa ni “zibya” za laha kaya. Laha mutini, a zibya zo kari za tshuka zi thapelwa hi chaka, ziva ni mhango wutomini. A nwinyi wa muti i ta tsawukanyisa zibya lezo ni le’zo basa, zo kota lezi za ku gela.

¹⁶ A vanhu va Jehova inyamutlha, lava va ti karatelako ku hanya wutomi gi basileko,  vonawu va fanele ku potsa ku maha wunghana ni vanhu laha bandleni lava va kanyisako a matshinya ya milayo ya Nungungulu ha womu. (Gonza 1 Va Le Korinte 15:33.) Loku a vokari va tshamisile lezo lomu bandleni, hi nga alakanyela a vanhu va le handle ka bandla, laha a kutala ka vona va nga ‘varanzi va mali, va nga ingisiko vapswali vabye, va nga basangiko, va nga valumbeti, va lunya, va nga ranziko zinene, va nga tsumbekiko, lava va ranzako ku ti tsakisa ku hunza ku ranza Nungungulu’— hi fanele ku va “fularela” hi kumbhelela!—2 Tim. 3:1-5.

17. A vaIsraeli vo tsumbeka va fularele kungalulami hi kumbhelela hi ndlela muni?

¹⁷ A Biblia gi wula hi ku kongoma lezi a vaIsraeli va nga ingisisa zona a xikhati va nga byeliwa lezaku va ‘suka ka wuakelo ga Kora, na Datani, na Abiramu.’ A Biblia gi ngalo: “Zinghaho va lo huma.” (Mitse. 16:24, 27) A va kanakanangi kutani ku zi mahela mihoni. A mutsalo lowu wu komba kambe lezaku va ingisile hi kumbhelela. “Va lo huma . . . hi matlhelo wontlhe.” A vanhu vo tsumbeka va wa nga lavi ku ti nghenisela mhangweni. A va ingisangi zokari, va siya zinwani, ge hambu ku ingisa hi kukurumetwa. Va lo yima va tiya tlhelweni ga Jehova va tlhela va potsa kungalulami. Hi nga gonza yini ka xikombiso lexi?

18. Paule i wa wula yini a xikhati a nga luleka Timote lezaku a “potsoloka a kumbilukela ka lava vaswa”?

¹⁸ Xungetano hi ku vikela a wuxaka ga hina na Jehova, hi fanele ku zi maha hi xihatla hi tlhela hi nga kanakani. Hi zalezo Paule a nga zi wula a xikhati a nga luleka Timote lezaku a “potsoloka a kumbilukela ka lava vaswa.” (2 Tim. 2:22) Ka xikhati lexo, Timote i wa sina a hi munhu wa hombe, loyi kuzilava a nga hi ni xipimo xa 30 wa malembe. Hambulezo, a “kumbilukela ka lava vaswa” a hi xikhati xontlhe ku valelwako hi tanga. Loku a telwa hi kumbilukela loko, Timote i wa fanele ku ku “potsoloka.” Hi magezu manwani, Timote i wa fanele ku ‘potsa kungalulami.’ Jesu i wulile mhaka yo fana laha a ngaku: “Loku a tihlo ga wena gi ku khunguvanyisa, gi xokole, u gi hoxa kule.” (Mat. 18:9) Nyamutlha, a maKristu lawa ma nyikako lisima a wusungukati legi ma potsa timhango ta moya hi kumbhelela, na ma nga kanakani ge hambu ku maha mihoni.

19. Xana a vokari inyamutlha va mahisa kuyini xiboho xo tiya kasi ku ti vikela ka timhango ta moya?

¹⁹ A vokari va nga hi zidakwa na va nge seva Timboni, va ti mahele xiboho xa ku nga hanwi kambe byala. A vanwani va potsa tixaka ta zihungato leti ti kalako ti nga bihangi, kanilezi ti va vuxelako gome gabye. (Tis. 101:3) Hi xikombiso, na a nga seva Mboni, a makabye wo kari i wa xalala hi zilo zi nga hlazekangiko lezi zi nga mahiwa ka mibuzo ya kukina leyi a nga tolovela kuya ka yona. Kanilezi laha a nga gonza lisine, i lo sangula ku potsa hi kumbhelela a kukina hambu ka mibuzo ya Timboni hi ku chava ku vuxa manyawunyawu ni maalakanyo ya kale kakwe. A maKristu a ma beletelwi kunwa, ku kina, kutani ku maha zilo zinwani zi kalako zi nga bihangi. Hambulezo, ku rinzelwa lezaku hontlheni hi maha xokari kasi ku ti vikela hi kumbhelela ka timhango ta moya.

20. Hambu lezi zi tshukako zi nga olovi ku “suka kungalulameni,” xini xi hi tiyisako hlana?

²⁰ A lungelo ga ku vitanwa hi vito ga Nungungulu gita ni wutihlamuleli. Hi fanele ku “suka kungalulameni” hi tlhela hi “suka kubiheni.” (Tis. 34:14) Lisine ku a hi xikhati xontlhe zi olovako ku maha lezo. Kanilezi za tiyisa hlana a ku tiva lezaku xontlhe xikhati Jehova i ta va ranza “lava va nga vakwe” ni lava va namarelako ka tindlela takwe to lulama.—2 Tim. 2:19; gonza 2 Kronekele 16:9a.