Ti karatele ku lera khwatsi ni ku gondzisa khwatsi — Tivhidhyu

Lota a wutlhari ga wena ga ku lera mahlweni ka vanhu ni ku gondzisa.

CIGONDZO 1

Sangula mabhulo hi ndlela yi kokako kupima

U nga zvi mahisa kuyini kasi lava u bhulako navo va navela kuzwa lezvi u lavako ku wula?

CIGONDZO 2

Wulawulisa ku khwatsi mabhulo

U nga zvi mahisa kuyini kasi lava u bhulako navo va tizwa khwatsi a cikhati leci u wulawulako?

CIGONDZO 3

Tirisa khwatsi zviwutiso

U nga zvi tirisisa kuyini a zviwutiso kasi ku vhuna lava u bhulako navo lezvaku va ehleketa hi mhaka leyi mu bhulako hi yona, va simama ndzeni ka mhaka, ni ku va dlunyatisela a timhaka-tshinya?

CIGONDZO 4

Longisela kupima na u nga se gondza mitsalo

U nga va longiselisa kuyini lava u bhulako navo lezvaku va vhuneka nguvhu hi mavhesi lawa u to lera?

CIGONDZO 5

Lera khwatsi

Hi zvihi zvilo zvo kari u nga mahako kasi u lera hi gezu ga hombe, na u lerisa zvalezvi zvi nga tsalisiwa zvona

CIGONDZO 6

Tirisa mitsalo hi ndlela yi faneleko

Zvini u nga mahako andzako ka ku lera mutsalo kasi ku vhuna lava u bhulako navo lezvaku va zwisisa ku hikuyini u nga lera vhesi lego?

CIGONDZO 7

Wulawula timhaka ta lisine ni to kholwisa

U nga maha yini kasi u tiyiseka ku lezvi u wulako lisine?

CIGONDZO 8

Tirisa mifananiso yi gondzisako

A ku fana ni Mugondzisi wa Hombe, u nga yi tirisisa kuyini a mifananiso yi vhunako?

CIGONDZO 9

Tirisa khwatsi a zvilo zvo woneka kasi ku gondzisa hi zvona

U nga zvi tirisisa kuyini zvilo zvo woneka kasi ku vhuna lava u bhulako navo lezvaku va zwisisa timhaka-tshinya?

CIGONDZO 10

Cicacica gezu

A ku cicacica gezu zvi nga ku vhunisa kuyini a ku tlhamusela a mhaka yi dlunyateka, ni ku hlanganyeta timbilu ta lava va ku ingiselako?

CIGONDZO 11

Wulawula hi kuchivirika

A ku wulawula hi kuchivirika zvi nga hlanganyeta timbilu ni ku kuca hi mitiro lava va ku ingiselako hi ndlela muni?

CIGONDZO 12

Kombisa lirandzo ni kuzwela-wusiwana

U nga va kombisisa kuyini lirandzo ni kuzwela-wusiwana lava va ku ingiselako?

CIGONDZO 13

Dlunyatisa ndlela ya ku tirisa lezvi u va gondzisako

U nga kombisisa kuyini hloko mhaka ya ku lava va ku ingiselako va zwisisa lisima la ku tirisa lezvi u va gondzisako ni ku kuceka ku zvi kombisa hi mitiro?

CIGONDZO 14

Dlunyatisa timhaka-tshinya

Vhuna lava u bhulako navo lezvaku va demba ndleve, va zwisisa, va tlhela va alakanya lezvi u wulako hi ku dlunyatisa timhaka-tshinya.

CIGONDZO 15

Wulawula hi kutiya

U nga wulawulisa kuyini hi ku tiya loku u veka kanelo kutani loku u nyika wukustumunyu ga laha kubaseni?

CIGONDZO 16

Wulawula timhaka ti akako ni to tiyisa

Hi zvihi zvilo zvinharu zva lisima kasi ku wulawula hi ndlela yi to lulamisa zvikarato ni ku va nyika ntamu van’wani?

CIGONDZO 17

Wulawula timhaka ti tekelako ku zwala

Zvilo muni zva hava u faneleko ku zvi potsa laha u zamako ku vhuna lava u bhulako navo lezvaku va zwisisa a mahungu ya wena?

CIGONDZO 18

Kanela hi ndlela yo gondzisa

U nga vhululisa kuyini kupima ka lava u bhulako navo u tlhela u va gondzisa nchumu wa lisima?

CIGONDZO 19

Ti karatele ku lezvi u gondzisako zvi chikela mbilwini

U nga va vhunisa kuyini lava u bhulako a ku hlola leci ci va kucako ku maha zva zvi nene?

CIGONDZO 20

Dayelela khwatsi

Zvini u faneleko ku zvi tatisa loku u dayelela, kani hi lomu bandleni kutani ntirweni wa simu?

Hi alakanya ku u ta zvi tsakela

MABHUKU NI MABROXURA

Ti karatele ku lera khwatsi ni ku gondzisa khwatsi

A bhuku legi gi mahelwe ku lota wutlhari ga wena ga ku lerela vanhu, ni ku wulawula zvin’we ni ku gondzisa.