A Bhibhiliya gi yini xungetano hi ku bhoxa nyimba?
Hlamulo wa Bhibhiliya
A Bhibhiliya a gi tirisi a gezu “ku bhoxa nyimba” kasi ku wula a ku humesa nyimba ha womu. Kanilezvi, a mavhesi yo tala ya Bhibhiliya ma hi komba lezvi Nungungulu a gi wonisako zvona a wutomi ga munhu, a ku patsa ni legi ga cin’wanana ci kalako ci nga se pswaliwa.
A wutomi cinyikiwo ci tako hi ka Nungungulu. (Genesisi 9:6; Lisimu 36:9) A wutomi ga vanhu vontlhe ga lisima kakwe, a ku patsa ni wutomi ga cin’wanana leci ci nga khwirini ga mamani wa cona. Hikwalaho, loku a wokari a daya ha womu a cin’wanana leco ci kalako ci nga se pswaliwa zvi fana ni ku daya munhu.
A Nayo lowu Nungungulu a nga nyikile a vaIzrayeli wu wa wula lezvi: “Loku a vavanuna valwa va bayisa a wasati wa nyimba, a pswala na ma nga se chikela masiku kanilezvi ku ngafi munhu, loyi a mahileko mhango leyo i ta riha a ntsengo lowu wu to wuliwa hi nuna wa wasati loye. I ta riha a ntsengo lowo mahlweni ka valamuli. Kanilezvi loku kufa munhu, ku fanele ku hakhelwa wutomi hi wutomi”. — Eksodhusi 21:22, 23.
A wutomi ga munhu gi sangula rini?
Hi kuya hi Nungungulu, a wutomi ga munhu gi sangula zvalezvi ku xuriwako nyimba. Lomu ka Mhaka yakwe, a Bhibhiliya, hi kuphindaphinda, Nungungulu i komba lezvaku a n’wanana wo kala a nga se pswaliwa munhu. Wona a zvikombiso zvo kari zvi kombako lezvaku Nungungulu a nga veki kuhambana cikari ka wutomi ga cin’wanana ci nga khwirini ni ka legi ga leci ci pswalilweko.
Na a pimiselwa hi Nungungulu, hosi Dhavhidha i mu byelile lezvi Nungungulu: “A matihlo ya wena ma ndzi wonile na ndza ha sangula ku wumbiwa”. (Lisimu 139:16) Hambu ka cikhati leci Dhavhidha a nga kala a nga se pswaliwa, Nungungulu i wa sina a mu wona kota munhu.
Ahandle ka lezvo, Jeremiya na a nga se pswaliwa, Nungungulu i wa mu mahele makungo ya ku mu nyika ntiro wo hlawuleka. Nungungulu i mu byelile lezvi: “Ndzi ku tivile na ndzi nga se ku wumba lomu khwirini ga mamani wa wena, ndzi ku basisa na u nga se pswaliwa. Ndzi no ku maha muphrofeti wa matiko.” — Jeremiya 1:5.
Luka, a mutsali wa Bhibhiliya tlhelo dhokodhela, i tirisile a gezu galegi ga gin’we ga ciGreki kasi ku wula a n’wanana a kalako a nga se pswaliwa ni n’wanana loyi a ha hi ku pswaliwako. — Luka 1:41; 2:12, 16.
Nungungulu wa tsetselela a munhu loyi a tshukileko a bhoxa nyimba?
Lava va tshukileko va bhoxa nyimba va nga tsetselelwa hi Nungungulu. Loku va vhumela a mawonela ya Nungungulu hi wutomi, a va ha faneli ku bindziwa hi ku tizwa nandzu. “Jehovha i na ni wuxinji niku wa zwela wusiwana. . . A ku khwatsi kutsawukana ka mutsuwuka-gambo ni mupela-gambo, i zvi vekile kule na hina a zvihambunyeto zva hina.” a (Lisimu 103:8-12) Jehovha i ta tsetselela vontlhe lava hi mbilu yontlhe va ti solako ka zviwonho lezvi va zvi mahileko kale a ku patsa ni ku bhoxa nyimba. — Lisimu 86:5.
Xana zvi bihile a ku bhoxa nyimba loku a wutomi ga mamani kutani ga cin’wanana gi hi mhangweni?
A maBhibhiliya yo kari ma zvi wulisa ku khwatsi, ka nayo lowu wu nga nyikilwe vaIzrayeli, a ca lisima ku wa hi lezvi zvi nga humelela a mamani wa kona, na ku nga hi lezvi zvi nga humelela a cin’wanana leci ci nga khwirini. Kanilezvi hi ciHebheru, a vhesi legi gi wula ku kufa a mamani wa kona kutani cin’wanana ca kona.
Kota lezvi a wutomi ga cin’wanana ci kalako ci nga se pswaliwa gi nga ga lisima nguvhu, zvi wa tava zvi bihile a ku bhoxa nyimba hi ku ngha dhokodhela a wulile lezvaku zva koteka ku a mamani wa kona kutani cin’wanana civa ni mababyi.
a Jehovha i vito ga Nungungulu kota lezvi zvi kombisiwako lomu ka Bhibhiliya. — Lisimu 83:18