Hikuyini a Vakustumunyu va Jehovha va kalako va nga hlengeli ka mikhuwo ya tiko?
A Vakustumunyu va Jehovha va kombisa cichavo hi mifumo ni ti emblema ta tiko. Hi kombisa cichavo hi fanelo ya van’wani ya ku hlambanya ku fela tiko gabye, ni ku gwimba bhandera kutani ku yimbelela Hino nacional.
Hambulezvo, a Vakustumunyu va Jehovha va hlawula ku va nga patseki ka mikhuwo leyo hakuva va kholwa lezvaku a yi yelani ni lezvi a Bhibhiliya gi gondzisako. Ha tsaka loku a van’wani va kombisa cichavo hi lezvi hi kholwako a ku khwatsi hi lezvi hinawu hi va kombisako cichavo van’wani loku va hi ni mawonela yo hambana.
Ka ndzima leyi:
Matshinya muni ya milayo ya Bhibhiliya ma patsekako?
A matshinya lawa ya mambiri ma landzelako ma khumba a zviboho zva hina:
Hi Nungungulu yece hi faneleko ku mu khozela. A Bhibhiliya gi wula lezvi: “Khozela Jehovha, a Nungungulu wa wena, niku hi yena yece u faneleko ku mu tirela.” (Luka 4:8) A ku hlambanya ku fela tiko ni ti Hino nacional zvi na ni magezu ma tsumbisako ku tsumbeka ka tiko a ku hundza zvontlhe. Hikwalaho, a tivhalo ta Vakustumunyu va Jehovha a ti va vhumeleli a ku va patseka ka mikhuwo leyo.
A Vakustumunyu va Jehovha kambe va wona a ku gwimba bhandera kota ndlela yo kari yo khozela zvifananiso, a zvilo lezvi a Bhibhiliya gi betelako. (1 Va Le Korinte 10:14) A titlhari to kari ta ku gondza matimu ta vhumela lezvaku a mabhandera ya tiko, hi lisine zvifananiso zva wukhongeli. A tlhari yo kari ya matimu, ya ku hi Carlton J. H. Hayes, a yi tsalile lezvi: “A bhandera cifananiso ca hombe ca kukholwa ka tiko go kari niku hi gona a cifananiso ca tshinya ca wukhongeli.” Xungetano hi maKristu yo sangula, Daniel P. Mannix i wulile lezvi: “A maKristu ma no ala . . . a ku nyikela miphahlo ka hosi ya hombe ya [muRoma] — lezvi nyamutlha zvi nga fananisiwako ni ku ala ku bayethela bhandera.” b
Hambu lezvi a Vakustumunyu va Jehovha va kalako va nga gwimbi kutani ku bayethela bhandera, va gi kombisa cichavo. A va gi hahluleli, ku gi hisa kutani ku maha zvin’wani zvilo zvi kombako lezvaku a va na cichavo hi gona a ku patsa ni ti emblema tin’wani ta tiko.
A vanhu vontlhe va fana mahlweni ka Nungungulu. (Mitiro 10:34, 35) A Bhibhiliya gi wula lezvaku Nungungulu “i no maha tixaka tontlhe ta vanhu” hi ka munhu mun’we. (Mitiro 17:26) Hi cigelo leco, a Vakustumunyu va Jehovha va kholwa lezvaku zvi wa nga tava zvinene a ku dzundza a lixaka kutani tiko go kari a ku hundza lawa man’wani. Hi dzundza vanhu vontlhe na hi ngayi hi lomu va tako hi kona kutani lomu va tshamako kona. — 1 Pedro 2:17.
Ahati ke, loku ku hi ni nayo wu kurumetako lezvaku hi patseka?
A Vakustumunyu va Jehovha a va vhukeli mufumo. Hi kholwa lezvaku a mifumo yi maha cipandze ca “lulamiselo ga Nungungulu” niku i yi vhumelela lezvaku yiva kona. (Va Le Roma 13:1-7) Hi kholwa kambe lezvaku a maKristu ma fanele ku ingisa a mifumo ya tiko. — Luka 20:25.
Kanilezvi, ahati loku a milayo ya mifumo yi lwisana ni milayo ya Nungungulu? Ka zviyimo zvo kari, zva koteka a ku kombela mifumo lezvaku yi cica milayo leyo. c Loku zvi nga koteki lezvaku yi ciciwa, hi cichavo, a Vakustumunyu va Jehovha va hlawula ku “ingisa Nungungulu kota hosi a ku hundza ku ingisa vanhu”. — Mitiro 5:29.
Xana a Vakustumunyu va Jehovha va nyima ni tlhelo go kari ga politika?
Ahihi. A Vakustumunyu va Jehovha a va nyimi ni tlhelo go kari ka timhaka ta politika. Loku hi nga hlambanyi a ku fela tiko, hi nga bayetheli a bhandera kutani hi nga yimbeleli a Hino nacional, a hi ku khwatsi ho vhukela lava va nga va politika. Wutshan’wini ga lezvo, ho namarela ka lezvi hi zvi kholwako zvi seketelwako ka Bhibhiliya xungetano hi mikhuwo leyo.
a Essays on Nationalism, paj. 107-108.
b The Way of the Gladiator, paj. 212.
c Hi cikombiso lera ndzima “A coragem e a neutralidade de duas meninas estabeleceram um precedente legal há 75 anos”.