Switluli

Tlula longoloko

NDZIMA 4

Hi Mhaka Muni Hi Fanele Hi Hlonipha Lavanga Ni Wulawuli?

Hi Mhaka Muni Hi Fanele Hi Hlonipha Lavanga Ni Wulawuli?

“Xiximani vanhu hinkwavu. Rhandzani nhlengeletanu ya vamakwenu. Chavani Xikwembu. Xiximani hosi leyikulu ya tiku.” — 1 PETRO 2:17.

1, 2. a) Hi fanele hi landza nkongomiso wa mani? b) Hi swihi swivutiso leswi hingata bula hi swona ka ndzima leyi?

LOKO waha li mutsongo, aku ni nkama lowu vapsali va wena avaku rhuma swilo leswi awungaswi lavi kuswi yendla. Awuva rhandza vapsali va wena naswona awuswi tiva leswaku u fanele uva yingisa. Hambileswo, ahi minkama hinkwayu leyi awu lava kuva yingisa.

2 Haswi tiva leswaku Yehovha, B’ava wa hina, wahi rhandza. Wahi hlayisa naswona ahi yendlela hinkwaswu leswi hiswi lavaka leswaku hi tikhorisa hi wutomi. Ahi nyika nkongomiso lowu hiwu lavaka leswaku hi humelela awuton’wini la hina. Minkama yin’wana, a tirhisa vanhu van’wana leswaku ahi nyika nkongomiso. Hi fanele hi hlonipha wuhosi la Yehovha. (Swivuriso 24:21) Kambe hi mhaka muni minkama yin’wana swihi tikela kuyamukela nkongomiso? Kasi hi mhaka muni Yehovha ahi kombela leswaku hiwu yingisa? Naswona hingaswi kombisisa kuyini leswaku hali hlonipha wulawuli la yena? — Vona Nhlamuselo 9.

HI MHAKA MUNI SWI TIKA KUYINGISA?

3, 4. Hi mhaka muni vanhu va psaliwa vanga hetisekanga? Hi mhaka muni swinga vevuki kuyingisa Yehovha ni vanhu?

3 Tani hi leswi hi kalaka hinga hetisekanga, swingahahi tikela kuyingisa. Leswo swi sungule loko Adamu na Evha va djoha. Hambileswi vanga tumbuluxiwa na va hetisekile, va xandzukele wulawuli la Xikwembu. Kusukela ka nkama wolowo, vanhu hinkwavu va psaliwa na vanga hetisekanga. Kunga hetiseki ka hina hi kona kuyendlaka leswaku swihi tikela kupfumela nkongomiso lowu taka hi ka Yehovha ni le ka vanhu. Xivangelo xin’wana hi leswaku lava Yehovha ava tirhisaka leswaku vahi nyika nkongomiso ava hetisekanga. — Genesa 2:15-17; 3:1-7; Tipisalema 51:5; Varhoma 5:12.

4 Leswi hi kalaka hinga hetisekanga, hi byekemele ka moya wa kutibyela, leswo swi yendla swihi tikela kupfumela nkongomiso. Hi xikombiso, khale ka Vayisrayele, Yehovha a lange Moxe leswaku a rhangela vanhu va Yena. Se wanuna wokarhi lweyi a vitaniwaka Kora, lweyi a tirheleke Yehovha malembe yotala, a sungule kutibyela naswona a delele Moxe. Hambileswi Moxe a akongomisa vanhu va Xikwembu, aangati byeli. Bibele li vula leswaku Moxe aati veka hansi kutlula vanhu hinkwavu ankameni wa yena. Kambe Kora angawu pfumelanga nkongomiso wa Moxe. A tlhele a xengetela vanhu votala leswaku va tipatsa na yena leswaku va terekela Moxe. Kuyendleke yini hi Kora ni lava a atereka na vona? Va dlayiwile. (Tinhlayo 12:3; 16:1-3, 31-35) ABibeleni, ku ni swikombiso swotala leswihi djondzisaka leswaku kutibyela aswi kahle. — 2 Tikronika 26:16-21; vona Nhlamuselo 10.

5. Vanhu van’wana va tirhise wuhosi hi kudelela hi ndlela yihi?

5 Kumbexana u tshama u twa vanhu va vula va ku: “Kufuma ka kanganyisa.” Amatin’wini ya vanhu, votala va tirhise wulawuli hi ndlela yobiha. (Lerha Eklesiasta 8:9.) Hi xikombiso, Sawulo a ali munhu wa kahle naswona aati veka hansi loko Yehovha amu lange leswaku a va hosi ya Israyele. Kambe a pfumelele leswaku kutibyela ni wukwele swi kula ka mbilu ya yena naswona leswo swi yendle leswaku a hlota Davhida, lweyi aanga dlanga xa muni. (1 Samuwele 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Hi kufamba ka nkama, Davhida a ve hosi, naswona a ve mun’wana wa tihosi ta kahle ka tiko la Israyele. Hambileswo, Davhida na yena a tirhise wulawuli hi ndlela yobiha. A mbuyete na Bati-xeba, nsati wa Uriya, naswona a zame kufihla swidjoho swa yena hi kurhumela Uriya leswaku aya dlayiwa anyimpini. — 2 Samuwele 11:1-17.

HI MHAKA MUNI HI HLONIPHA WULAWULI LA YEHOVHA?

6, 7. a) Lirhandzu la hina hi Yehovha lihi susumetela kuyendla yini? b) I yini lexingatahi pfuna kuyingisa hambi swihi tikela?

6 Hi hlonipha wulawuli la Yehovha hikusa hamu rhandza. Leswi himu rhandzaka kutlula swilo hinkwaswu kumbe vanhu, hi lava kumu tsakisa. (Lerha Swivuriso 27:11; Marka 12:29, 30.) Kusukela ankameni lowu Adamu na Evha ava tshama jaradi la Edeni, Sathana a lave leswaku vanhu vanga yingisi wuhosi la Yehovha. Sathana a lava hi pimisa leswaku Yehovha anga na mfanelo yohi byela leswi hi faneleke hiswi yendla. Kambe haswi tiva leswaku leswo i mavunhwa. Ha pfumelelana ni marito lawa: ‘Swakufanela we Hosi, Xikwembu xa hina, kuyamukela kutwala, ni kudzunisiwa, ni matimba, hikuva hi wena Muyendli wa swilo hinkwaswu’. — Nhlavutelo 4:11.

7 Kumbexana loko waha li n’wana, vapsali va wena vaku djondzise leswaku u fanele uva yingisa hambiloko ungaswi lavi. Hilaha kufanaka, tani hi vagandzeli va Yehovha, kungaha va ni nkama lowu swihi tikelaka kuyingisa. Kambe hamu rhandza ni kumu hlonipha Yehovha, xisweswo hi yendla kahle loko himu yingisa. Yesu ahi vekele xikombiso. A yingise Yehovha hambiloko swimu tikela. Hi mhaka leswo a vule leswi ka B’ava wa yena: “Ntsena kungayendliwi kurhandza ka mina, kambe akuyendliwe kurhandza ka wena.” — Luka 22:42; vona Nhlamuselo 11.

8. Hi tihi tindlela tin’wana leti Yehovha ahi kongomisaka hi tona? (Vona kwadru lelinge: “ Yingisa Switsundzuxu.”)

8 Namuntlha Yehovha ahi kongomisa hi tindlela to hambanahambana. Hi xikombiso, ahi nyike Bibele ni madoda ya bandla. Hi kombisa kuhlonipha wulawuli la Yehovha loko hi hlonipha lava ava tirhisaka leswaku vahi kongomisa. Loko hi yala kuva vahi pfuna, swi fana ni loko hi yala ku pfuniwa Yehovha. Loko Vayisrayele va yale Moxe, Yehovha angaswi banga hi makatla. Aswi vone swi fana ni loko va yala kumu yingisa. — Tinhlayo 14:26, 27; vona Nhlamuselo 12.

9. Lirhandzu lihi pfunisa kuyini leswaku hi landzela nkongomiso?

9 Loko hi hlonipha wulawuli, hi kombisa leswaku hi rhandza vamakwerhu. Pimisa hi xikombiso lexi: Loko kuhumelela timhangu ta ntumbuluku, lava lamulelaka va tirha xikan’we leswaku va ponisa vanhu votala hilaha vanga kotaka hi kona. Leswaku ntlawa lowu wu humelela, ku ni lweyi a faneleke ava kongomisa naswona mun’wana ni mun’wana a fanele a yingisa nkongomiso lowu a nyikiwaka wona. Kambe kunga yendleka yini loko mun’we anga pfumeli kuyendla leswi vamu byelaka swona? Hambiloko ku ni swivangelo swa kutwala, loko a yala kuyingisa anga vangela van’wana swikarhato, hambi kuva va limala. Hilaha kufanaka, loko hinga yingisi nkongomiso lowu taka hi ka Yehovha ni ka lava angava nyika wulawuli, kunga hlupheka van’wana. Kambe loko hi yingisa Yehovha, hi kombisa leswaku hi rhandza vamakwerhu naswona hi hlonipha malunghiselelo ya Yehovha. — 1 Vakorinto 12:14, 25, 26.

10, 11. Hita bula hi yini swoswi?

10 Hinkwaswu leswi Yehovha ahi byelaka swona swi pfuna hina. Loko hi hlonipha wulawuli andjangwini, abandleni ni loko hi tirhisana ni wuhosi la tiko, hita pfuneka. — Deteronoma 5:16; Varhoma 13:4; Vaefesa 6:2, 3; Vaheveru 13:17.

11 Kutwisisa leswi yendlaka Yehovha a lava kuva hi hlonipha van’wana switahi pfuna leswaku hiswi kota kuva hlonipha. Swoswi ahi buleni hi 3 wa swiyenge swa wutomi la hina laha hinga kombisaka xihloniphu kona.

HLONIPHA WULAWULI ANDJANGWINI

12. Nuna angaswi kombisisa kuyini leswaku wali hlonipha wulawuli?

12 Yehovha hi yena a vumbeke ndjangu naswona swirho hinkwaswu aswi nyike ntirho. Loko swirho hinkwaswu swa ndjangu swi twisisa leswi Yehovha aswi nyimelaka ka swona, ndjangu hinkwawu wu tirha kahle wu tlhela wu pfuneka. (1 Vakorinto 14:33) Yehovha a veke wanuna tani hi mulumuzana. Leswi swi vula leswaku Yehovha a nyimela leswaku nuna a hlayisa ni kukongomisa nsati ni vana va yena. Hi mhaka leyo, wanuna ata tihlamulela ka Yehovha hi ndlela leyi ava hlayisaka hi yona. Wanuna lweyi anga Mukreste a khoma ndjangu hi ndlela ya lirhandzu ni wunene hilaha Yesu ali khomaka ha kona bandla. Loko a yendla leswo, a kombisa kuhlonipha Yehovha. — Vaefesa 5:23; vona Nhlamuselo 13.

Loko papayi lweyi anga Mukreste a hlayisa ndjangu wa yena, a tekelela Kreste

13. Nsati angaswi kombisisa kuyini leswaku wali hlonipha wulawuli?

13 Wansati lweyi anga Mukreste na yena a ni ntirho wa lisima. A seketela nuna wa yena loko ali karhi a lwela kuva mulumuzana wa kahle. Nakambe a ni wutihlamuleli la kupfuneta nuna ka kudjondzisa vana. Ndlela yin’wana ya kudjondzisa vana leswaku vava ni xihloniphu, i kuva vekela xikombiso lexinene. (Swivuriso 1:8) A hlonipha nuna wa yena ni kuseketela swiboho swa yena. Hambiloko anga pfumelelani na yena ka swilo swokarhi, a hlamusela mavonelo ya yena hi ndlela ya kahle ni ya xihloniphu. Loko wansati lweyi anga Mukreste a chadiwe hi wanuna lweyi anga liki Mukreste, angaha kumana ni swikarhato. Kambe loko a kombisa lirhandzu ni xihloniphu, swingaha yendleka siku lin’wana nuna wa yena a lava kugandzela Yehovha. — Lerha 1 Petro 3:1.

14. Vana vangali hloniphisisa kuyini wulawuli?

14 Vana i va lisima ka Yehovha naswona leswi vaswi lavaka ngopfu i kuhlayiseka ni nkongomiso. Loko vana va yingisa, vapsali va tsaka. Kutlula lanu, hi kuyingisa vapsali va kombisa xihloniphu ka Yehovha ni kumu tsakisa. (Swivuriso 10:1) Ka mindjangu yotala, vana va kulisiwa hi mupsali mun’we. Leswo swingaha tika swinene ka mupsali ni vana. Kambe loko vana va yingisa ni kuseketela mamana kumbe papayi, wutomi la ndjangu linga tsakisa. Hambi kungo yendliwa yini na yini, aku na ndjangu lowu hetisekeke. Kambe ndjangu wunga tsaka swinene loko swirho hinkwaswu swi landza nkongomiso wa Yehovha. Leswo swi dzunisa Yehovha, Muvumbi wa mindjangu hinkwayu. — Vaefesa 3:14, 15.

HLONIPHA WULAWULI ABANDLENI

15. Hingaswi kombisisa kuyini leswaku hali hlonipha wulawuli abandleni?

15 Yehovha ahi kongomisa hi kutirhisa bandla la Wukreste, naswona a nyike Yesu wulawuli hinkwalu. (Vakolosa 1:18) Yesu na yena, a nyike “mutirhi lweyi atshembekeke, ni kutlhariha” wutihlamuleli la kuhlayisa vanhu va Xikwembu laha misaveni. (Matewu 24:45-47) Namuntlha, ‘mutirhi lweyi atshembekeke, ni kutlhariha’ i Ntlawa Lowu Rhangelaka. Ntlawa lowu wuhi nyika leswi hiswi lavaka hi nkama wa kona leswaku hi tiyisa lipfumelo la hina. Madoda, vapfunisi va madoda ni vadjikelezi va seketela mabandla amisaveni hinkwayu naswona va yamukela nkongomiso lowu taka hi ka Ntlawa Lowu Rhangelaka. Vamakwerhu lava hinkwavu va ni wutihlamuleli la kuhi hlayisa. Vata tihlamulela ka Yehovha hi ndlela leyi vali hetisisaka hi yona wutihlamuleli leli. Kutani loko hi hlonipha vavanuna lava, hi hlonipha Yehovha. — Lerha 1 Vatesalonika 5:12; Vaheveru 13:17; vona Nhlamuselo 14.

16. Hi mhaka muni hi vula leswaku madoda ni vapfunisi va madoda va langiwe hi moya wokwetsima?

16 Madoda ni vapfunisi va madoda va pfuna bandla leswaku li tshama li tshembekile ni kuva ni vun’we. I ntiyiso leswaku ava hetisekanga kufana na hina. Kambe va langisiwa kuyini? Vamakwerhu lava, va fanele va hetisisa swilaveko leswi kumekaka ka Bibele. (1 Timotiya 3:1-7, 12; Tito 1:5-9) Yehovha a tirhise moya wokwetsima leswaku a pfuna vatsali va Bibele leswaku va tsala swilaveko leswi. Madoda ma khongela ka Yehovha kuva ma kombela moya wokwetsima leswaku kubuliwa hi lava vangata vekiwa tani hi madoda ni vapfunisi va madoda. Handle kokanakana, bandla li le hansi ka nkongomiso wa Yesu na Yehovha. (Mintirho 20:28) Vavanuna lava va vekiweke leswaku vahi pfuna ni kuhi hlayisa, i swihiwa leswi taka hi ka Xikwembu. — Vaefesa 4:8.

17. Minkama yin’wana makwerhu waxisati angaha boheka kuyendla yini leswaku a kombisa xihloniphu?

17 Minkama yin’wana kungaha pfumaleka madoda kumbe vapfunisi va madoda leswaku va hetisisa wutihlamuleli lokarhi abandleni. Vamakwerhu vaxinuna lava tsakamisiweke vanga pfunisa, kambe loko vangali kona, makwerhu waxisati angaha boheka kuyendla ntirho lowu minkama yotala wu yendliwaka hi makwerhu waxinuna lweyi a tsakamisiweke. Ka swiyimo leswo, a fanele ava ni faduku, kapulana kumbe xilembe ka nhloko. (1 Vakorinto 11:3-10) Hi kuyendla leswo, a kombisa leswaku a hlonipha malulamiselo ya Yehovha ya wuhloko, a ndjangwini ni le bandleni. — Vona Nhlamuselo 15.

HLONIPHA WUHOSI LA TIKO

18, 19. a) Yihi djondzisa yini buku ya Varhoma 13:1-7? b) Hingawu hloniphisa kuyini mfumu?

18 Mimfumu yi ni wulawuli hikuva Yehovha wayi pfumelela, se hi fanele hiyi hlonipha hikuva yi hlela matiko ni tinhlengeletanu leswaku swi tirha kahle naswona yi yendla malunghiselelo yopfuna vanhu ka swilaveko swokarhi awuton’wini. Vakreste va yingisa nkongomiso lowunga ka Varhoma 13:1-7. (Lerha.) Hi hlonipha “vuhosi” naswona hi yingisa minawu ya tiko kumbe ya lomu hi tshamaka kona. Minawu leyi yi khumba ndjangu wa hina, bindzu ni leswi hinga na swona. Hi xikombiso, ha rhesa ni kubyela mfumu leswi wu lavaka kuswi tiva. Kambe hi fanele hi yendla yini loko mfumu wuhi kombela kuyendla leswi lwisanaka ni minawu ya Xikwembu? Mupostola Petro a te: “Hi fanele kuyingisa Xikwembu kutlula vanhu.” — Mintirho 5:28, 29.

19 Loko hi vulavulisana ni mutirhelamfumu wotani hi muyavanyisi kumbe phoyisa, minkama hinkwayu hi fanele hi kombisa xihloniphu. Vana lavanga Vakreste va fanele va yingisa vaprisori va vona ni vatirhi van’wana va xikola. Amintirhweni hi fanele hi hlonipha valungu va hina, hambiloko vatirhi van’wana vanga va hloniphi. Loko hi yendla leswo hi fana na mupostola Pawulo lweyi anga kombisa xihloniphu hambiloko minkama yin’wana swimu tikela. (Mintirho 26:2, 25) Hambiloko van’wana vangahi khomi kahle, minkama hinkwayu hi va komba xihloniphu. — Lerha Varhoma 12:17, 18; 1 Petro 3:15.

20, 21. Kuyendleka yini loko hi hlonipha van’wana?

20 Amisaveni hinkwayu, vanhu va ya va pfumala xihloniphu. Kambe vanhu va Yehovha ava tanu. Hi tinyimisele kuhlonipha vanhu hinkwavu. Hi landzela nkongomiso wa mupostola Petro lowunge: “Xiximani vanhu hinkwavu.” (1 Petro 2:17) Loko hi kombisa xihloniphu, vanhu van’wana vahi vona. Yesu a te: ‘Kuvonakala ka n’wina akuvoningele vanhu hi mukhuva wolowo, leswaku vatavona mintirho ya n’wina leyosaseka, vadzunisa Tatana wa n’wina’. — Matewu 5:16.

21 Loko hi kombisa xihloniphu andjangwini, abandleni ni le ka swiyimu swin’wana swa wutomi, xikombiso xa hina lexinene xingaha yendla leswaku van’wana va lava kudjondza hi Yehovha. Naswona loko hi hlonipha van’wana, hi hlonipha Yehovha hi kukongoma. Leswo swi tsakisa Yehovha naswona hi kombisa leswaku hamu rhandza.