Switluli

Tlula longoloko

NDZIMA 11

Ndzhaku ka Siku la Muchadu

Ndzhaku ka Siku la Muchadu

‘Lirhandzu aliheli ni siku ni lin’we.’ — 1 VAKORINTO 13:8.

1, 2. Kunga va leswaku muchadu lowunga ni swikarhatu wu be hansi? Hlamusela.

MUCHADU i xihiwa lexi taka hi ka Xikwembu naswona wunga yendla wutomi li tsakisa swinene. Kambe i ntiyiso leswaku wukati lin’wana ni lin’wana li ni swikarhatu swa lona. Minkama yin’wana swingaha tikomba ingi swikarhatu swa kona aswi heli lakakuva nuna na nsati va hetelela va hambana hakatsongokatsongo.

2 Hi mhaka leyo, swingahi hlamalisi loko wukati la hina li tshuka liva ni swikarhatu. Phela swikarhatu aswi lavi kuvula leswaku wukati la hina li be hansi. Hikusa hambi kuli vatekani lava se va kumaneke ni swikarhatu swa kutika swinene, va kume tindlela ta kululamisa timhaka ta vona ni kuyendla leswaku wukati la vona li tlhela li tiya. Vaswi yendlisa kuyini?

KUVA KUSUHI NI XIKWEMBU XIKAN’WE NI LWEYI UNGA CHADA NA YENA

3, 4. I yini leswingaha tshukaka swi humelela awukatini?

3 A muchadu wu tlhanganisa vanhu vambirhi lava hambaneke swinene, mun’wana ni mun’wana a ni leswi aswi rhandzaka ni leswi aswi nyenyaka, mavonelo ya yena ni ndlela ya yena ya kuyendla swilo. Swinga yendleka leswaku hawumbirhi ka vona va ta hi ka mindhavuku leyi hambaneke. Swi teka nkama naswona swi lava minzamu leswaku nuna na nsati va tivana ni kutlhela va twisisana kahle.

4 Hi kufamba ka nkama, nuna na nsati vangaha nghena hi nhloko ka mintirho ya vona lakakuva va sungula kuhambana hakatsongokatsongo. Swingaha tikomba ingi i vanhu vambirhi lava tshamaka xikan’we na vanga tivani. Se i yini leswingava pfunaka leswaku vava nyandza yin’we?

Switsundzuxu swa Bibele i swa lisima leswaku muchadu wu humelela

5. a) I yini lexinga pfunaka nuna na nsati leswaku vava nyandza yin’we? b) Hi fanele hiwu tekisa kuyini muchadu hi kuya hi Vaheveru 13:4?

5 Yehovha a nyika vatekani switsundzuxu swa lisima leswaku vava nyandza yin’we ni kutlhela va tshinela ka Xikwembu. (Tipisalema 25:4; Esaya 48:17, 18) A vula leswi: “Muchado akuve lowu xiximiwaka hi vanhu hinkwavu”. (Vaheveru 13:4) Hi ntolovelo nchumu lowu hiwu hloniphaka hiwu teka wu li wa lisima. Yehovha a lava hiwu tekisa xileswo muchadu. Hi fanele hiwu sirhelela ni kungawu khomi hi ndlela ya wufuta.

KURHANDZA YEHOVHA SWINGA PFUNA KA MUCHADU WA WENA

6. Yihi byela yini buku ya Matewu 19:4-6 hi vonelo la Yehovha hi muchadu?

6 Yehovha hi yena a yendleke muchadu wa kusungula. Yesu a vule leswi: “Amihlayanga xana marito lawa mange: ‘Kusunguleni Mutumbuluxi ayendlile munhu waxinuna ni munhu waxisati’ xana? Naswona Mutumbuluxi a te: ‘Hikolaho ka swona wanuna atasuka ka tatana wa yena ni ka mamana wa yena, anamarhela nsati wa yena; kutani lavambirhi vatava nyama yin’we ntsena.’ Hikolaho-ke leswi Xikwembu xiswihlanganiseke, swingatshuki swihambanisiwa hi munhu.” (Matewu 19:4-6) Leswo swi kombisa leswaku kusukela kusunguleni, Yehovha a lava leswaku amuchadu wu tshama hilaha kunga heliki naswona mindjangu yi hanyisana hi vun’we ni kutlhela yi tsaka.

7. Nuna na nsati vangawu tiyisisa kuyini muchadu wa vona?

7 Kambe a vatekani votala namuntlha va kumana ni swikarhatu swotala swinene. Minkama yin’wana swikarhatu swa vona i swikulu lakakuva vaza va pimisa kuwu n‘watseka muchadu wa vona. Kambe kutwisisa leswi Yehovha ali vonisaka xiswona wukati, swingava pfuna swinene. — 1 Yohane 5:3.

8, 9. a) Hi fanele hi landzela switsundzuxu swa Yehovha hambi hi li ka swiyimu swihi? b) Hingaswi kombisa kuyini leswaku muchadu wa hina i wa lisima?

8 Minkama hinkwayu switsundzuxu swa Yehovha swi pfuna hina. Xitsundzuxu xin’wana hi lexinge: “Muchado akuve lowu xiximiwaka”. (Vaheveru 13:4; Eklesiasta 5:4) Loko hi landzela switsundzuxu swa Xikwembu hita pfuneka swinene, hambi switi komba swi karhata. — 1 Vatesalonika 1:3; Vaheveru 6:10.

9 Leswi muchadu wa hina wunga wa lisima, hi lava kufambela kule ni kuyendla kumbe kuvula swilo leswingawu hahlulaka. Kambe hi lava kuzama hi matimba leswaku hiwu tiyisa. Hingaswi yendlisa kuyini leswo?

MARITO NI SWIYENDLO SWA WENA SWINGA PFUNA WUKATINI

10, 11. a) Hi swihi swikarhatu leswikulu leswinga kona ka michadu yin’wana? b) Kunga yendleka yini loko hinga tivoneli ka ndlela leyi hi vulavulaka ni nuna kumbe nsati wa hina?

10 Haswi tiva leswaku Vakreste ava fanelanga va banana kumbe kuyendla swilo leswingata va vavisa. Kambe ku ni tindlela totala leti nuna na nsati vangaha tlhavanaka ha tona. Phela a marito i xikhwa xa kuvava swinene naswona mangaha vava kutlula ni xibamu. Wansati mun’wana a vule leswi: “Nuna wa mina wani hlasela hi marito. Hambileswi ningaliki na swivati, kambe a marito ya yena lamange: ‘Wani nyenyentsa’ ni lamange ‘U xikangalafula!’ mani tlhava mbilu swinene.” Mulumuzana mun’wana a vule leswaku nsati wa yena amu veka hansi hi marito ni kutlhela amu vitana hi mavito. A li: “Swi tika ni kuringeta kuma vula marito lawa nsati wa mina ani byelaka wona. Se swani karhatela hambi kubula na yena, ni boheka kutshama ntirhweni anze li pela leswaku ninga muki kaya.” A mavulavulelo ya nhlamba ni marito lama tlhavaka, swi tolovelekile masiku lawa.

11 Loko nuna na nsati va cukumetelana hi marito lama tlhavaka, leswo swi siya swivati leswi tekaka nkama kuswi holisa. Kuvula ntiyiso, leswo ahi swona leswi Yehovha a lavaka leswaku nuna na nsati va khomisana xiswona. Kambe swingaha yendleka mi tlhavana kunga li hi maxivomu. Swingaha yendleka wena u tivona u li munene ka nsati kumbe nuna wa wena, kambe yena a titwisa kuyini hi wena? Loko leswi uswi vulaka kumbe kuswi yendla swimu vavisa, u tinyimiselile kucinca? — Vagalatiya 5:15; lerha Vaefesa 4:31.

12. Loko munhu a chadile, i yini lexinga kavanyetaka wunghanu la yena na Yehovha?

12 Ndlela leyi nuna na nsati va vulavulisanaka ha yona, i ya lisima ka Yehovha kunga khataliseki leswaku va voxe kumbe ni vanhu van’wana. (Lerha 1 Petro 3:7.) Yakobo 1:26 yahi tsundzuxa: ‘Loko munhu ayanakanya leswaku a ni vukhongeli [“i mugandzeli wa Xikwembu”, NM], kambe angafumi lirimi la yena, munhu lweyi watikanganyisa, vukhongeli la yena alipfuni nchumu.’

13. Hi yihi ndlela yin’wana leyi lava chadeke vangaha twisanaka kuvava ha yona?

13 Ku ni swin’wana leswi nuna na nsati va faneleke va tivonela ka swona leswaku vanga twisani kuvava. Hi xikombiso, nuna kumbe nsati wa wena a titwisa kuyini loko u heta nkama wotala ni munhu mun’wana? Hambiloko uswi yendla hi swivangelo leswi twalaka, swofana ni kutirha na yena nsin’wini kumbe kumu pfuna kululamisa mhaka yokarhi, kambe kunga va leswaku lweyi unga chada na yena a titwisa kuyini hi leswo? Wansati wokarhi lweyi anga Mukreste a vule leswi: “Hi kutsumbula ntsena leswaku nuna wa mina a heta nkama wotala ni makwerhu wa xisati abandleni, swoleswo swa ni vava. Ni tivona ninga pfuni nchumu.”

14. a) Hi djondza yini ka Genesa 2:24? b) Hi fanele hi tivutisa yini?

14 Tani hi Vakreste, hi ni wutihlamuleli la kupfuna vapsali va hina ni vamakwerhu bandleni. Kambe loko se hi chadile, nuna kumbe nsati wa hina a fanele a va wa kurhanga ka hinkwaswu. Yehovha a vula leswaku a wanuna ‘atanamarhela nsati wa yena’. (Genesa 2:24) Hi fanele hiyi tekela nhlokweni mintlhaveko ya nuna kumbe nsati wa hina. Ti vutisi: ‘Nuna kumbe nsati wa mina namu nyika nkama, yingiso ni lirhandzu leli ali lavaka naswona limu fanelaka?’

15. Hi mhaka muni Vakreste lava chadeke va fanele va tivonela leswaku vanga vi vanghanu swinene ni munhu lweyi va kalaka vanga chadanga na yena?

15 Loko hi va vanghanu swinene ni munhu mun’wana kutlula nuna kumbe nsati wa hina, hita vanga swikarhatu ka muchadu wa hina. Hingaha sungula kuva ni mintlhaveko yokarhi hi munhu yelweyo ivi hi gama himu rhandza. (Matewu 5:28) Mintlhaveko yoleyo yingaha kula naswona yihi susumetela kuyendla swilo leswingata susa lisima la muchadu wa hina.

“MUBEDO WA VATEKANI WUNGANYAMISIWI”

16. Bibele li nyikela xilerhiso xihi hi muchadu?

16 Ndzhaku kohlaya leswaku “Muchado akuve lowu xiximiwaka”, Bibele yi li: ‘Mubedo wa vatekani wunganyamisiwi, hikuva Xikwembu xitayavanyisa tinghwavana ni vawoswi.’ (Vaheveru 13:4) Ka Bibele, a rito lelinge: “Mubedo wa vatekani” li kombetela ka swilo swa masungu leswi yendliwaka hi nuna na nsati. (Swivuriso 5:18) Nuna na nsati vangaswi kombisisa kuyini leswaku vali hlonipha lunghiselelo leli?

17. a) Vanhu votala namuntlha vali vonisa kuyini wumbuye? b) Mukreste a fanele ali vonisa kuyini wumbuye?

17 Namuntlha, vanhu van’wana va pimisa leswaku aku na lexinga hoxeka loko nuna kumbe nsati anga tshembeki. Kambe ahi fanelanga hi pfumelela kungheneliwa hi moya wolowo. Yehovha aswi kombisa kahle leswaku wali nyenya wutunga la swa masangu ni kumbuyeta. (Lerha Varhoma 12:9; Vaheveru 10:31; 12:29) Loko hi famba masangu ni munhu lweyi anga liki nuna kumbe nsati wa hina, hita va hi chakisa muchadu wa hina. Nakambe hita va hi kombisa kuyeyisa minawu ya Yehovha. Leswo swingahi luzisa wunghanu la hina na yena. Kutani hi fanele hi fambela kule ni swilo hinkwaswu leswingahi wongaka kuyendla wumbuye. Leswo swi katsa kunga tshameli kutipimisela nawu yendla swa masangu ni munhu mun’wana. — Yobo 31:1.

18. a) Hi mhaka muni kumbuyeta swi fana ni kugandzela swikwembu swa mavunhwa? b) Yehovha ali vonisa kuyini wumbuye?

18 Nawu wa Moxe awu vula leswaku wumbuye i xidjoho xa xikulu swinene. Aswi fana ni kugandzela swikwembu swa mavunhwa. Hawumbirhi ka vona ava khatisiwa hi lifu. (Levhitika 20:2, 10) Kuyendla wumbuye aswi fana ni kugandzela swikwembu swa mavunhwa hi ndlela yihi? Loko Muyisrayele a tshuka a gandzela swikwembu swa mavunhwa, a atshova xihlambanyo lexi axi yendleke xotshembeka ka Yehovha. Hilaha kufanaka, Muyisrayele lweyi a ambuyeta, a atshova xihlambanyo lexi axi yendleke xotshembeka ka nuna kumbe nsati wa yena. (Eksoda 19:5, 6; Deteronoma 5:9; lerha Malakiya 2:14.) Swiyo dla leswaku kusukela khale, a wumbuye i xidjoho xa xikulu swinene ka Yehovha.

19. I yini lexingahi pfunaka kutinyimisela kunga mbuyeti?

19 Namuntlha ke? Hambileswi hinga liki hansi ka Nawu wa Moxe, vonelo la Yehovha hi wumbuye ali cincanga. Tani hi leswi ahingata tshuka hi gandzela swikwembu swa mavunhwa, ahi fanelanga hi tshuka hinga tshembeki ka nuna kumbe nsati wa hina. (Tipisalema 51:1, 4; Vakolosa 3:5) Lweyi a yendlaka leswo, anga kombise kuyeyisa nuna kumbe nsati wa yena ntsena, kambe na Yehovha, Xikwembu xa hina. — Vona Nhlamuselo 26.

UNGAWU TIYISISA KUYINI MUCHADU WA WENA?

20. Wutlhari lingawu vuyelisa kuyini muchadu?

20 Ungawu tiyisisa kuyini muchadu wa wena? Bibele li li: “A munti wuyakiwa hi wutlhari, naswona wutiyisiwa hi kutwisisa.” (Swivuriso 24:3) Yindlu leyinga yakiwa kahle yingaha kufumela, yi tshamiseka yi tlhela yi tiya. Swa fana ni muchadu, munhu wotlhariha ata tiyiseka leswaku muchadu wa yena wu tiyile, wu tshamisekile wu tlhela wu tsakisa.

21. Wutivi lingawu tiyisisa kuyini muchadu?

21 Bibele li vula swin’wana hi yindlu yoleyo: “Amakwartu ya wona ma tshama nama tali hi xuma lexi tsakisaka xa lisima xa minxakaxaka.” (Swivuriso 24:4) Leswi uswi djondzaka Bibeleni swinga yampsisa muchadu wa wena. (Varhoma 12:2; Vafilipiya 1:9) Loko tani hi nuna na nsati mili karhi mi lerha xikan’we Bibele ni mabuku ya nhlengeletanu, bulisanani hi ndlela leyi mingaswi tirhisaka ha yona leswi miswi djondzaka. Vonani tindlela leti minga kombisanaka ha tona lirhandzu, xihloniphu, timpsalu ni kutlhela mi twisisana. Kombelani Yehovha leswaku ami pfuna kuhlakulela wumunhu lelinene. Wumunhu lelo lita tiyisa muchadu wa n’wina ni kuyendla leswaku u va nuna kumbe nsati lweyi a rhandzekaka ka lweyi u chadeke na yena. — Swivuriso 15:16, 17; 1 Petro 1:7.

Lavetelani nkongomiso wa Yehovha loko mi yendla wugandzeli la ndjangu

22. Hi mhaka muni hi fanele hi khoma nuna kumbe nsati wa hina hi lirhandzu ni xihloniphu?

22 Hi fanele hi yendla hinkwaswu leswinga matimbeni ya hina leswaku hi khoma nuna kumbe nsati wa hina hi ndlela ya lirhandzu ni xihloniphu. Kutani muchadu wa hina wuta tiya wu tlhela wu tsakisa. Kambe xa lisima kutlula hinkwaswu, hita tsakisa Yehovha. — Tipisalema 147:11; Varhoma 12:10.