Switluli

Tlula longoloko

Xana U Makholwa Hinkwaswo?

Xana U Makholwa Hinkwaswo?

“Loko munhu ayangula mhaka na angaserhanga hi kuyitwa kahle, i xiphukuphuku naswona ata khomisiwa tingana.” — SWIVURISO 18:13.

TINSIMU: 43, 116

1, 2. a) Hi lihi wuswikoti leli hi faneleke kuva na lona naswona hayini? b) Hita bula hi yini ka djondzo leyi?

HINKWERHU hi fanele kuva ni wuswikoti la kukambisisa kahle mhaka leswaku hi fikelela makumu lama tiyeke. (Swivuriso 3:21-23; 8:4, 5) Loko hinga yendli leswo, hinga kanganyisiwa hi Sathana ni misava ya yena. (Vaefesa 5:6; Vakolosa 2:8) Leswaku hi fikelela makumu lama tiyeke hi mhaka yokarhi, hi fanele hi kambisisa kahle wuxokoxoko kumbe rungula la mhaka ya kona. Swivuriso 18:13 yi li: “Loko munhu ayangula mhaka na angaserhanga hi kuyitwa kahle, i xiphukuphuku naswona ata khomisiwa tingana.”

2 Ka djondzo leyi, hita vona leswaku hayini swi karhata kufikelela makumu lama tiyeke hi mhaka yokarhi. Hita tlhela hi vulavula hi matshinya ya minawu ni swikombiso swa le Bibeleni leswingatahi djondzisa tindlela ta kukambisisa kahle timhaka.

UNGA KHOLWI “MARITO HINKWAWO” LAWA UMA TWAKA

3. Hayini hi fanele hi tirhisa tshinya la nawu leli kumekaka ka Swivuriso 14:15? (Vona xifaniso akusunguleni ka djondzo.)

3 Namuntlha, kuhangalasiwa rungula lotala ka tindhawu ta ku hambanahambana tofana ni televhizori kumbe interneti. Hingaha yamukela rungula lokarhi hi ma e-mail, matelefoni kumbe hi vanghanu. Switi komba ingi rungula la kona ali heli. Hi mhaka leyo, hi fanele hi tivonela. Hambileswi vanghanu va hina vahi rhumelaka rungula lokarhi hileswi va lavaka leswaku na hina hili tiva, van’wana va hangalasa rungula lelinga liki ntiyiso kumbe leli hundzuletiweke. Hi lihi tshinya la nawu lelingahi pfunaka kukambisisa kahle rungula leli hili yamukelaka? Swivuriso 14:15 yi li: “Munhu lweyi angaliki ni ntokoto akholwa marito hinkwawo, kambe lweyi wa kutlhariha ayanakanyisisa magonso yakwe.”

4. a) Vafilipiya 4:8, 9 yihi pfunisa kuyini kuhlawula leswi hiswi lerhaka? b) Hayini hi fanele hi rhanga hi tiyiseka hi rungula leli hili twaka? (Vona kwadru lelinge “ Laha Hinga Kumaka Rungula Leli Tshembekaka.”)

4 Leswaku hi yendla swiboho leswinene, hi fanele hi rhanga hi tiyiseka hi rungula leli hinga na lona. Hikolaho, hi fanele hi hlawula kahle mabuku kumbe marevhixta lawa hima lerhaka. (Lerha Vafilipiya 4:8, 9.) Ahi fanelanga hi heta nkama wa hina hi lerha mahungu ka interneti lawa hinga tiyisekiki leswaku i ntiyiso hi kakunene kumbe ma e-mail lawa ma hangalasaka mavalivali. Hi fanele hiti vonela hintamu ngopfungopfu loko hi tirhisa interneti leswaku hinga tshuki hi nghena ka tindhawu leti lava dukeke va hangalasaka mavonela ya vona kona. Phela vanhu lava va lava kutsanisa lipfumelo la hina ni kuhi yendla hi kanakana leswi hiswi djondzaka. Loko hi kholwa rungula leli hinga tiyisekiki leswaku i ntiyiso, hita yendla swiboho leswi hoxeke. Hikolaho, tivoneli! Unga tshuki u pimisa leswaku rungula lelinga liki ntiyiso alinge khumbi wuxaka la wena na Yehovha. — 1 Timotiya 6:20, 21.

5. Hi lihi rungula la mavunhwa leli Vayisrayele vali tweke naswona liva khumbise kuyini?

5 Rungula lelinga liki ntiyiso lingava ni vuyelo la kubiha swinene. Ankameni wa Moxe, kurhumeliwe 12 wa vakambeli leswaku vaya kambela Tiko Leli Tshembisiweke. Loko va tlhelile, 10 ka lava rhumiweke va nyikele rungula la kubiha. (Tinhlayo 13:25-33) Va tatise swilo leswi aswinga li ntiyiso. Hi mhaka leyo, Vayisrayele va sungule kuchava ni kuhela ntamu. (Tinhlayo 14:1-4) Hayini va titwe hi ndlela leyo? Swinga yendleka va kholwe rungula leli biheke hi mhaka ya leswi vakambeli vanyingi ava nyima na lona. Hikolaho, ava lavanga kuswi twa swilo leswinene leswi vakambeli lavan’wana va vambirhi vaswi vuleke hi Tiko Leli Tshembisiweke. (Tinhlayo 14:6-10) Matshan’wini ya kukambisisa kahle mhaka ni kutshemba Yehovha, hi wuphukuphuku va kholwe ka rungula leli alinga li ntiyiso.

6. Hayini swingahi hlamalisi kutwa rungula lobiha hi hina?

6 Hi fanele hiva ni wuxiyaxiya ngopfungopfu loko hi twa rungula leli vulavulaka hi hina vanhu va Yehovha. Khumbuka leswaku nala wa hina Sathana a vitaniwa ‘muhehli wa vamakwerhu.’ (Nhlavutelo 12:10) Yesu ahi be ndleve loko a kombisa leswaku valala va hina avatahi ‘lumbeta hi mavunhwa yotala’. (Matewu 5:11) Loko hiva ni tindzimana tofana ni leti amiyanakanywini, ahingata tsemeka nhlana loko hi twa vanhu va vula swilo swa kubiha hi hina.

7. Hi fanele hi tivutisa yini hingasi hangalasa rungula lokarhi?

7 Xana waswi rhandza kurhumela ma e-mail kumbe kutsalela vanghanu va wena hi telefoni? Loko u b’ukela kumbe kutwa rungula lokarhi leli tsakisaka, xana u tsutsumela kuli hangalasa? Ungese yendla leswo, i swinene kutivutisa: ‘Na tiyiseka leswaku rungula leli i ntiyiso? Xana ni na lona wuxokoxoko hinkwalu?’ Phela loko unga tiyiseki, swinga yendleka uta va u hangalasa mavunhwa. Hikolaho, loko unga tiyiseki leswaku rungula lokarhi i ntiyiso, ungali rhumeli. Li timi!

8. I yini leswi valala vaswi yendlaka naswona na hingaswi xiyi hinga va hiva pfuna hi ndlela yini?

8 Ku ni xivangelo xin’wana lexi kombaka khombo la kurhumela rungula ka ma e-mail kumbe matelefoni unga rhanganga hi kuyanakanya. Amatikweni man’wana, vanhu va Yehovha ava pfumeleliwi kuyendla ntirho wakwe hilaha kuheleleke. Van’wana vo tsimbisiwa kunene. Ka matiko lawo, valala va hina vanga hangalasa mavunhwa leswaku vahi chavisa kumbe kuyendla leswaku hingaha tshembani. Hi xikombiso, pimisa hi leswi yendlekeke ka khale ka União Soviética. Maphoyisa lawa ama vitaniwa KGB ma sungule kuhangalasa mavunhwa, ma vula leswaku Timboni tin’wana ta Yehovha leti ati tiveka swinene ati tshike nhlengeletano. * (Vona nhlamuselo ya le hansi.) Lexi vavisaka, vamakwerhu vanyingi vama kholwile mavunhwa lawo ivi va tshika nhlengeletano. I ntiyiso leswaku van’wana va game va tlhelela, kambe va’wana avaha tlhelelanga. Va pfumelele rungula lelo li dlaya lipfumelo la vona. (1 Timotiya 1:19) Unga yendla yini leswaku unga wi ka khombo leli fanaka? Unga tshuki u hangalasa rungula lobiha kumbe leli unga tiyisekiki leswaku i ntiyiso. Unga kholwi xin’wana ni xin’wana lexi uxi twaka. Matsha’wini ya leswo, kambisisa kahle mhaka.

LOKO UNGA NA NTIYISO HINKWAWO WA MHAKA

9. Hi xihi xivangelo xin’wana lexi yendlaka leswaku swinga vevuki kukuma ntiyiso wa mhaka hi rungula lokarhi?

9 Minkama yin’wana hi twa rungula leli swin’wana swa lona i nga ntiyiso kambe swin’wana inga mavunhwa. Rungula li’wana ali nyikeli wuxokoxoko hinkwalu. Aswi vevuki kutiva ntiyiso wa mhaka ka rungula la kutisa xilweswo. Hikolaho, hinga tshuki hili tshemba. Hi fanele hi yendla yini leswaku hinga kanganyisiwi hi rungula lelo? — Vaefesa 4:14.

10. a) Hayini aku sale katsongo leswaku Vayisrayele va’nwana va lwa ni vamakwavu? b) I yini lexi vaxi yendleke na vangase lwa ni vamakwavu va vona?

10 Hinga djondza swokarhi ka leswi humeleleke Vayisrayele lava ava tshama awupeladjambu la nambu wa Yordani amasikwini ya Yoxuwa. (Yoxuwa 22:9-34) Va twe leswaku Vayisrayele lava ava tshama awuxeni la nambu ava yake altari ya yikulu akusuhi ni nambu. Leswi vaswi tweke akuli ntiyiso kambe avanga na wuxokoxoko hinkwalu. Loko va twe leswo, Vayisrayele va wupeladjambu va pimise leswaku vamakwavu va vona va le wuxeni ava pfukele Yehovha. Hi mhaka leyo, va hlengeletanile leswaku vaya lwa na vona. (Lerha Yoxuwa 22:9-12.) Kambe vangaseva hlasela, va rhumele madoda leswaku maya kambisisa kahle mhaka. Li ve lihi vuyelo hi kuva va yendle leswo? Va tsumbule leswaku Vayisrayelekulobye avanga yakanga altari leswaku va gandzela swikwembu swa mavunhwa, kambe ava yendle leswo kuva va komba vanhu hinkwavo leswaku ava li vagandzeli va Yehovha. Waku vona kutsaka loku va veke na kona hi kuva va rhange hi kukambisisa mhaka vangase lwa ni vamakwavu?

11. a) Hi yihi ndlela leyi hoxeke leyi Mefiboxete akhomiweke ha yona? b) Xana Davhida a afanele a yendla yini angasi yendla xiboho?

11 Minkama yin’wana hingaha kwata loko van’wana va hangalasa rungula hi hina lelinga liki ntiyiso hi kuhelela. Leswi swi humelele Mefiboxete. Hi kuswi rhandza, Hosi Davhida a nyike Mefiboxete nsimu hinkwayo leyi ayi lumba kokwana wa yena Sawulo. (2 Samuwele 9:6, 7) Kambe loko kuhundze nkama nyana, Davhida a twe rungula la kubiha hi Mefiboxete. Matsan’wini ya kukambisisa kahle mhaka, a teke swilo hinkwaswo swa Mefiboxete aswi nyika munhu mun’wani. (2 Samuwele 16:1-4) Davhida a game aswi tsumbula leswaku a yendle xihoxo lexikulu. Hikolaho, a tlhelisele Mefiboxete swin’wana swa leswi aswimu lumba. (2 Samuwele 19:24-29) Loko Davhida aati nyike nkama wa kukambisisa kahle mhaka, Mefiboxete ina anga xanisekanga hi ndlela leyi a xanisekeke ha yona.

12, 13. a) Yesu a ayendla yini loko vanhu va hangalasa mavunhwa hi yena? b) Hi fanele hi yendla yini loko vanhu va hangalasa mavunhwa hi hina?

12 Se uta yendla yini loku munhu o hangalasa mavunhwa hi wena? Leswi swi yendlekele Yesu na Yohane Mukhuvuli. (Lerha Matewu 11:18, 19.) Xana Yesu a yendle yini? Anga hetanga nkama ni ntamu wa yena a kholwisa vanhu leswaku leswi avaswi twa aku li mavunhwa. Matshan’wini ya leswo, a khutaze vanhu leswaku va kambisisa mhaka hi kuvona leswi a aswiyendla ni leswi a aswidjondzisa. A te: “Vutlhari bya Xikwembu bzitikomba na bzilulamile hi mintirho ya bzona.” — Matewu 11:19.

13 Xikombiso xa Yesu xihi djondzisa mhaka ya lisima. Minkama yin’wana vanhu vangaha vula swilo swobiha hi hina naswona hingaha karhateka hi kuva leswi swihi vangela ndhuma ya kubiha. Kambe hi fanele hi tekelela xikombiso xa Yesu, hi tshika leswaku mahanyela ya hina ma kombisa leswi hinga swona. Loko hi yendla leswo, vanhu vataswi vona hi voxe leswaku leswi vaswi twaka ahi ntiyiso.

UNGA TSHEMBI MATWISISELO YA WENA

14, 15. Hayini hinga fanelanga hi tshemba matwisiselo ya hina?

14 Se hi vone leswaku swa karhata kutiyiseka leswaku mhaka yokarhi leyi hiyi tweke i ntiyiso hi kakunene kumbe inhim. Kambe xin’wana lexi yendlaka leswaku swinga vevuki kuyi kamba kahle mhaka i kukala ku hetiseka ka hina. Swinga yendleka se hi ni malembe manyingi hili karhi hi tirhela Yehovha naswona leswo swihi yendle hi tlhariha. Van’wana vangahahi hlonipha hikolaho ka wuswikoti la hina la kukambisisa swilo. Xana leswo swinga tshuka swiva ni khombo?

Bibele lahi ba ndleve leswaku hinga tshembi matwisiselo ya hina

15 Ina. Hingaha sungula kutshemba matwisiselo ya hina. Hingaha tshika ndlela leyi hi titwaka ha yona ni mimpimiso ya hina yi kongomisa ndlela leyi hi yendlaka ha yona swilo. Hingaha pimisa leswaku hiswi twisisa kahle swilo hambiloko hinga rhanganga hi kuswi kambisisa kahle. Leswi swi ni khombo swinene! Bibele lihi ba ndleve leswaku hinga tshembi ndlela leyi hina vinyi hi vonaka swilo ha yona. — Swivuriso 3:5, 6; 28:26.

16. I yini leswi Toni aswi voneke arextawurante naswona leswo swimu yendle a pimisa yini?

16 Hi xikombiso: Ahinge ka wusiku lokarhi, Toni, anga doda lelinga ni ntokoto, a vona Yohane, doda kuloni, ali karhi a bula ni wansati wokarhi lweyi anga liki nsati wa yena arextawurante. Va tikomba va tsakile naswona va hlekelela va tlhela va angarhana. Toni a sungula kukarhateka: ‘Xana Yohane ni nsati wa yena vata tshikana? Vana va vona ke?’ Pela ahi khambi la kusungula Toni a vona Yohane ka xiyimo lexi. Loko awo va ka ndhawu ya Toni, awuta titwisa kuyini?

17. I yini leswi Toni a gameke aswi tsumbula naswona leswo swihi djondzisa yini?

17 Kambe nyima nyana. Hambileswi Toni a pimisaka leswaku Yohane anga tshembeki ka nsati wa yena, xana a na lona wuxokoxoko hinkwalu? Siku lolelo Toni a fonela Yohane. Ndzhaku kobula na yena, a tsumbula leswaku wansati lweyi amu voneke i makwavo wa Yohane, lweyi atshamaka kule swinene. Se kuhundza malembe manyingi vanga vonani naswona tani hileswi makwavo wa yena a ani nkama wa wutsongo, va bohe kukumana arextawurante. Nsati wa Yohane angaswi kotisanga kuva na vona. Swoswi Toni a li hefu hi mhaka ya leswi akalaka anga byelanga munhu hi leswi a aswivonile. Hi djondza yini ka mhaka leyi? Hambiloko se hi ni malembe ya manyingi na hi tirhela Yehovha, hi fanele hi rhanga hi kukambisisa kahle mhaka leswaku hi tiyiseka hi yona.

18. I yini lexingaha yendlaka hi kholwa minchumu yobiha leyi van’wana vayi vulaka hi vamakwerhu va hina?

18 Swingahi tikela kukambisisa kahle mhaka loko yi katsa makwerhu lweyi hinga twananiki na yena. Loko hi tshamela kupimisa hi kunga twanani ka hina, ahingetemu tshemba makwerhu. (1 Samuwele 18:8, 9) Kutani loko hi twa mhaka yobiha hi yena, hingaha tsutsumela kuswi kholwa hambiloko kunga na swikombiso leswi tiyisekisaka mhaka. Xana leswo swihi djondzisa yini? Loko hi tshamela kupimisa minchumu ya kubiha hi vamakwerhu va hina, hita kholwa ka swilo leswi vanhu vaswi vulaka hi vona hambiloko swinga li ntiyiso. (1 Timotiya 6:4, 5) Ahi fanelanga hi veketela swilo swobiha swofana ni livengo ni wukwele ambilwini. Khumbuka leswaku Yehovha a lava leswaku hi rhandza vamakwerhu va hina ni kuva rivalela swi huma mbilwini. — Lerha Vakolosa 3:12-14.

MATSHINYA YA MINAWU YA BIBELE MANGAHI PFUNA

19, 20. a) I matshinya wahi ya minawu lawa mangahi pfunaka kukambisisa kahle mhaka? b) Hita bula hi yini ka djondzo leyi taka?

19 Namuntlha, aswi vevukanga kukambisisa kahle mhaka kumbe kukuma rungula lelingatahi pfuna kufikelela makumu lama tiyeke hi mhaka yokarhi. Hi mhaka muni? Rungula linyingi lelinga kona ali nyikeli wuxokoxoko hinkwalu hi mhaka yokarhi. Lin’wana ali vuli ntiyiso hilaha kuheleleke naswona hina ahi hetisekanga. I yini lexingahi pfunaka? I matshinya ya minawu ya Bibele! Hi xikombiso, tshinya la nawu lin’wana li kombisa leswaku i wuphukuphuku kuyangula mhaka hingese sungula hi kuyi kambisisa kahle. (Swivuriso 18:13) Tshinya lin’wana li vula leswaku ahi fanelanga hi kholwa xin’wana ni xin’wana lexi hixi twaka hinga rhanganga hi kuxi kambela. (Swivuriso 14:15) Naswona ahi fanelanga hi titshemba hambiloko se hi ni malembe ya manyingi na hili karhi hi tirhela Yehovha. (Swivuriso 3:5, 6) Matshinya ya minawu ya Bibele mangahi pfuna kukambisisa kahle mhaka, kufikelela makumu lama tiyeke hi mhaka yokarhi ni kuyendla swiboho swa wutlharhi.

20 Ku ni xivangelo xin’wana lexinga yendlaka swi tika kumisisa ntiyiso wa mhaka kumbe xiyimo xokarhi. Hi ntumbuluku, hina vanhu hi hantlisela kufikelela makumu ya mhaka hikuya hileswi hiswi vonaka ntsena. Ka nhlokomhaka leyi landzelaka, hita vona swiyimo leswingahi yendlaka hi wela ka ntlhamu lowo ni leswi hingaswi yendlaka leswaku hinga weli ka wona.

^ ndz. 8 Vona Buku Ya Lembe Ya Timbhoni Ta Yehovha ya 2004, matluka 111-112 ni Buku Ya Lembe ya 2008, matluka 133-135.