1. I yini leswi Yehovha a swi nyimela ka hina?

 YIN’WANI ya minkama ya ku tsakisa leyi nuna na nsati va vaka na yona, hi loko va kuma n’wana wa vona wa ku sungula. Hambileswi va mu rhandzaka hintamu n’wana wa vona, va nyimela swaku hi ku famba ka nkama a ya a kula. Naswona a va ta karhateka loko n’wana wa vona a wo tshama ka ndhawu yin’we a nga kuli. Hilani ku fanaka, hambileswi Yehovha a tsakaka loko hi sungula ku djondza hi yena, a nyimela swaku hi ku famba ka nkama hi ya hi va Vakreste va ku wupfa. (1 Ko. 3:1) Hi yona mhaka a hi kombelaka swaku hi ‘kula hi ku helela’. — 1 Ko. 14:20.

2. Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi?

² Swi vula yini ku va Mukreste wa ku wupfa? Hi nga yendla yini leswaku hi va Vakreste va ku wupfa? Ku djondza kahle mintiyiso ya Bibele swi nga hi pfunisa ku yini leswaku hi va Vakreste va ku wupfa? Hi mhaka muni hi nga fanelanga hi tibyela swaku se hi wupfile, se a swa ha lavi hi tikarhata leswaku hi tama hi va vanghanu va Yehovha? A swivutiso leswi, swi ta hlamuliwa ka djondzo leyi.

SWI VULA YINI KU VA MUKRESTE WA KU WUPFA?

3. Swi vula yini ku va Mukreste wa ku wupfa?

³ Ka Bibele a rito leli nge ‘ku kula hi ku helela,’ hi Xigriki li nga ha tlhela li vula “ku wupfa” kumbe “nchumu xa ku helela.” a (1 Ko. 2:6) Se ku fana ni leswi xin’wanani xi tamaka xi kula xi va munhu wamukulu, na hina hi fanele hi tama hi kulisa wunghanu la hina na Yehovha; se loko hi yendla leswo hi ta va vanhu va ku wupfa. Naswona hambiloko se hi li Vakreste va ku wupfa a hi fanelanga hi gamela kolanu, kambe hi fanele hi tama hi yampsisa. (1 Tm. 4:15) Phela hinkwerhu hi nga swi kota ku va Vakreste va ku wupfa swi nga na mhaka swaku hi vakulu, hi vatsongo kumbe hi majovhem. Kambe i ntxini xi kombisaka swaku makwerhu se i Mukreste wa ku wupfa?

4. Mukreste wa ku wupfa a tshamise ku yini?

 ⁴ Mukreste wa ku wupfa i munhu lweyi a hanyaka hi leswi Yehovha a swi lavaka ku nga li leswi yena n’winyi a swi lavaka. Phela Mukreste wa ku wupfa a nga hetisekanga naswona leswi a kalaka a nga hetisekanga minkama yin’wanyani wa phazama. Hambileswo, leswi a swi yendlaka ni leswi a swi pimisaka minkama hinkwayu swi fambisana ni ku rhandza ka Yehovha. Leswi se a nga yambala wumunhu la nyuwani, minkama hinkwayu a lwela ku pimisa ku fana ni Xikwembu. (Efe. 4:22-24) Naswona Mukreste wa ku wupfa a tikarhatela ku yendla swiboho hi ku landza minawu ni matshinya ya minawu leyi nga ka Bibele. Hi mhaka leyo, a nga lavi lixta la swinawanawani leli mu byelaka leswi a faneleke a swi yendla ni leswi a kalaka a nga fanelanga a swi yendla. Funtshi loko a yendla swiboho a tikarhatela ku hanya hi ku pfumelelana na swona. — 1 Ko. 9:26, 27.

5. I mpsini leswi nga yendlekelaka Mukreste lweyi a kalaka a nga wupfanga? (Vaefeza 4:14, 15)

⁵ Phela Mukreste wa ku kala a nga wupfanga swi nga vevuka hintamu akuva a kanganyisiwa hi “tidjondzo ta mavunhwa ta vanhu lava kanganyisaka van’wani.” A nga ha tlhela a kanganyisiwa hi mahungu ya ku kala ma nga li ntiyiso kumbe switoriya swa ku kala swi nga li ntiyiso leswi vuliwaka ka ma televisão kumbe maradiyo naswona swi vevuka hintamu akuva a kanganyisiwa hi vanhu lava va nga djikela Xikwembu. b (Lerha Vaefeza 4:14, 15.) Naswona Mukreste yelweyo a nga ha kweleta van’wani bandleni, a holovisa van’wani, a hantla a kwata naswona loko a ringiwa, swi vevuka hintamu swaku a djoha. — 1 Ko. 3:3.

6. A ku wupfa ka Mukreste ku fanisa ku yini ni ku kula ka n’wana? (Vona mufoto.)

⁶ Hilani hi nga swi vona hi kona ka maparagrafu lawa ma nga hundza, a Bibele li fanisa ku kulisa wunghanu leli munhu a nga na lona na Yehovha ni ku kula ka n’wana. Leswaku a n’wana a kula kahle swi lava swaku a vhikeliwa a tlhela a pfuniwa hi munhu wamukulu. Hi xikombiso, a mamani a nga ha khoma a voko la n’wana wa yena leswaku a mu tlulelisa xitaratu. Kambe loko n’wana yelweyo a ya a kula, mamani lweyo a nga ha pfumela leswaku n’wana wa yena a ya tlulela xitaratu na a li yexe kambe a ta mu khumbukisa swaku a fanele a txuvuka matlhelo hamambirhi na a nge se tlulela xitaratu swaku a nga biwi hi mimovha. Phela leswo swi nga pfuna n’wana yelweyo loko a ya a kula swaku a fambela kule ni nghozi. Ku fana ni leswi a n’wana wamutsongo hintamu a lavaka ku pfuniwa hi vanhu vavakulu leswaku a fambela kule ni nghozi, a Vakreste lava kalaka va nga wupfanga na vona swi lava va pfuniwa hi  Vakreste lava nga wupfa leswaku va nga yendli swilo leswi nga wonhaka wunghanu la vona na Yehovha va tlhela va va pfuna ku yendla swiboho swaswinene. Kambe Mukreste lweyi se a nga wupfa, na a nge se yendla xiboho a rhanga hi ku pimisa hi leswi matshinya ya minawu ya Bibele ma swi vulaka ka mhaka yoleyo kuva a tiva leswi Yehovha a swi pimisa hi mhaka yoleyo, se hi kona a nga ta yendla xiboho hi ku ya hi leswi a nga ta va a swi djondzile ka Bibele.

7. Ku nga va swaku Mukreste wa ku wupfa a nga ta tshuka a lava ku pfuniwa hi van’wani?

⁷ Ku nga va swaku leswo swi lava ku vula swaku Mukreste lweyi a nga wupfa a nga ta tshuka a swi lava ku pfuniwa hi van’wani? A swi vuli swona. Kambe Mukreste wa ku wupfa a hambanile ni Mukreste wa ku kala a nga wupfanga, hikusa Mukreste wa ku kala a nga wupfanga a nyimela swaku van’wani va mu byela leswi a faneleke a swi yendla va tlhela va mu yendlela xiboho lexi yena hi yexe a faneleke a tiyendlela xona. Kambe Mukreste wa ku wupfa hambileswi minkama yin’wani a kombelaka ku pfuniwa hi van’wani lava va nga ni xiperiyensiya va tlhela va va ni wutlharhi, wa swi tiva swaku hi yena a faneleke a tiyendlela xiboho hikusa wa swi tiva swaku Yehovha a lava swaku mun’wani ni mun’wani a “rhwala ndzhwalu wa yena.” — Gal. 6:5.

8. Hi mhaka muni Vakreste va ku wupfa va nga fani?

⁸ Ku fana ni leswi hina vanhu hinkwerhu hi kalaka hi nga fani, na vona Vakreste va ku wupfa va ni wumunhu la ku kala li nga fani. Hi xikombiso, a van’wani va tlharihile hintamu, kasi van’wani hi ku tiya nhlana a va na tanga naswona van’wani va rhandza ku nyika kasi van’wani va va twela wusiwana hintamu van’wani. Xin’wani hi leswaku vamakwerhu vambirhi lava va nga ni wunghanu la ku tiya na Yehovha, va nga va ni mavonelo ya ku hambana ka xiyimu xolexi xa xin’we kambe na ma nga lwisani ni matshinya ya minawu lama nga ka Bibele. Leswo swi nga ha yendleka ka swiyimu leswi swi lavaka mun’wani ni mun’wani a tiyendlela xiboho hi ku ya hi lipfalu la yena. Ku khumbuka swilo leswi, swi nga pfuna Vakreste va ku wupfa leswaku va nga yavanyisi vanhu van’wani hi swiboho leswi va swi yendlaka swi tlhela swi va pfuna swaku va twanana. — Rom. 14:10; 1 Ko. 1:10.

HI NGA YENDLA YINI LESWAKU HI VA VAKRESTE VA KU WUPFA?

9. Ku nga va swaku ku va Mukreste wa ku wupfa swo tiyendlekela? Tlhamusela.

⁹ Phela xin’wanani hi ku famba ka nkama xa kula, kambe ku va munghanu wa Yehovha Xikwembu a swi ti teli, swi lava leswaku hi yendla minzamu yayikulu leswaku hi swi kota ku yendla leswo. Hi xikombiso, vamakwerhu va le Korinto va yamukele mahungu ya ku tsakisa, va tsakamisiwa, va yamukela moya wa ku kwetsima va tlhela va djondza minchumu ya yinyingi ka mupostolo Pawulo. (Min. 18:8-11) Kambe na se ku hundze malembenyana na va tsakamisiwile, vanyingi a va nge se va Vakreste va ku wupfa. (1 Ko. 3:2) Se hina ke, hi nga ku yini leswaku leswo swi nga hi yendlekeli?

10. Hi nga yendla yini leswaku hi va vanhu va ku wupfa? (Yuda 20)

¹⁰ Leswaku hi va vanhu va ku wupfa, xa ku sungula hi fanele hi swi lava hi tlhela hi swi navela ku va vanhu va ku wupfa. Phela “lava va ku pfumala xiperiyensiya,” a va tikarhati leswaku va va vanhu va ku wupfa kambe va tama va li vanhu va ku kala va nga wupfanga. (Swiv. 1:22, ntlhamuselo) Hina a hi swi lavi ku fana ni vanhu lava va ngo kula hi ntanga ntsena kambe va nyimela vapsali swaku ku li vona va va yendlelaka swiboho; kambe hi lava ku yendla xan’wanchumu swaku hi tama hi wupfa hi tlhela hi kulisa wunghanu la hina na Yehovha. (Lerha Yuda 20.) Loko swi ku wena u tikarhatela ku va munhu wa ku wupfa, khongela ka Yehovha leswaku ‘a ku nyika ku navela ni matimba ya ku yendla hinkwaswu leswi a swi lavaka.’ — Filp. 2:13.

11. I yini leswi Yehovha a hi nyikaka swona swaku a hi pfuna ku va Vakreste va ku wupfa? (Vaefeza 4:11-13)

¹¹ Yehovha a nyimela leswaku hinkwerhu hi va Vakreste va ku wupfa, kambe a tlhela a hi pfuna leswaku hi swi kota. Phela vamakwerhu lava va rhangelaka amabandleni va tlhela va hi hlayisa va  djondzisiwile leswaku va hi pfuna kuva hi ‘kula hi ku helela’ “leswaku hi va vanhu va ku wupfa, hi wupfa hi ku helela ku fana na Kreste.” (Lerha Vaefeza 4:11-13.) Yehovha a tlhela a tirhisa moya wa yena wa ku kwetsima leswaku a hi pfuna swaku hi “pimisa ku fana na Kreste.” (1 Ko. 2:14-16) Xin’wani lexi Yehovha a xi tirhisaka swaku a hi pfuna leswaku hi va Vakreste va ku wupfa, i mabuku lawa ma nga ka Bibele lawa ma vulavulaka hi wutomi la Yesu. Mabuku wolawo ma kombisa leswi Yesu a a pimisisa xiswona, leswi a a vulavulisa xiswona ni leswi a a hanyisa xiswona nkama na a li lani misaveni. Se loko hi tikarhatela ku tekelela Yesu, hi ta swi kota ku va Vakreste va ku wupfa.

KU DJONDZA KAHLE BIBELE SWI NGA HI PFUNA KU VA VAKRESTE VA KU WUPFA

12. I yini “tidjondzo ta ku sungula ta Kreste”?

¹² Leswaku hi tama hi va Vakreste va ku wupfa, hi fanele hi djondza minchumu ya yinyingi hi Kreste, “hi nga nyimi ka tidjondzo ta ku sungula ta Kreste.” Tidjondzo tin’wani ta ku sungula ta Kreste ti patsa ku tisola, lipfumelo, ku tsakamisiwa ni ku pfuxiwa ka vafi. (Heb. 6:1, 2) Phela Vakreste hinkwavu, va fanele va kholwa ka tidjondzo toleto ta lisima swinene. I hi mhaka leyo mupostolo Pedru a nga vulavula hi tona nkama a nga chumayela xitshungu hi Pentekoxta. (Min. 2:32-35, 38) Hi fanele hi yendla hinkwaswu swaku hi kholwa ka tidjondzo toleto ta ku sungula ta Kreste leswaku hi va vadjondzisiwa va yena. Hi xikombiso, Pawulo a vule leswaku a swi nge koteki leswaku munhu a va Mukreste wa ntiyiso loko a nga pfumeli swaku vanhu lava nga fa va ta pfuxiwa. (1 Ko. 15:12-14) Kambe a hi fanelanga hi gamela ka tidjondzo ta ku sungula ta Kreste, hi fanele hi djondza ni mintiyiso ya ku yenta ya Rito la Xikwembu.

13. Hi nga yendla yini leswaku hi pfuneka hi swakudla swa ku tiya leswi ku vulavuliwaka hi swona ka Vaheberu 5:14? (Vona mufoto.)

¹³ A mintiyiso yoleyo kumbe swakudla swa ku tiya swi hambanile ni tidjondzo ta ku sungula. A mintiyiso leyi yi patsa minawu ni matshinya ya minawu lawa ma nga ka Rito la Xikwembu lawa ma hi pfunaka ku twisisa ndlela leyi Yehovha a pimisaka hi yona. Leswaku hi pfuneka hi mintiyiso yoleyo hi fanele hi yi djondza, hi pimisa hi yona hi tlhela hi tikarhatela ku yi tirhisa ka wutomi la hina. Loko hi yendla leswo, hi ta tidjondzisa ku yendla swiboho leswi nga ta tsakisa Yehovha. c — Lerha Vaheberu 5:14.

14. Mupostolo Pawulo a va pfunise ku yini Vakreste va Korinto swaku va va Vakreste va ku wupfa?

¹⁴ Vakreste va ku kala va nga wupfanga, minkama  yinyingi swa va karhatela a ku tirhisa matshinya ya minawu ya Bibele leswaku va yendla swiboho ka wutomi la vona. Minkama yin’wani loko ku nga na nawu wa ku kongoma lowu vulaka leswi va faneleke va swi yendla ka xiyimu lexi va kumanaka na xona, va pimisa swaku va nga yendla leswi va swi lavaka. Kasi van’wani va nga ha lava ku vekeliwa minawu ka swilo swaku a swi bohi swaku ku va ni nawu. Hi leswo swi nga yendlekela Vakreste va khale aKorinto; vona va kombele Pawulo swaku a va byela swaku va fanele va dla kumbe va nga dli swakudla leswi a swi phahleliwe swifaniso. Kambe mupostolo Pawulo a nga pfumelanga ku va nyika nawu ka mhaka leyo naswona a va kutxe leswaku va tirhisa mfanelo ya vona ya ku tilangela hi ku ya hi leswi a lipfalu la vona a li va pfumelela ku swi yendla. A tlhele a bula na vona hi matshinya ya minawu lawa a ma ta pfuna mun’wani ni mun’wani wa vona leswaku a yendla swiboho leswi nga ta siya lipfalu la yena na li basile swi tlhela swi nga djohisi van’wani. (1 Ko. 8:4, 7-9) Hi ku yendla leswo mupostolo Pawulo a pfune Vakreste lavayani leswaku va va Vakreste va ku wupfa, va tirhisa matimba ya vona ya ku twisisa ku tlula ku dependera hi van’wani ni ku lava ku nyikiwa nawu wa ku kongoma ka xiyimu xin’wani ni xin’wani.

15. Pawulo a va pfunise ku yini Vakreste va Vaheberu swaku va va Vakreste va ku wupfa?

¹⁵ Phela hi nga djondza minchumu ya lisima ka leswi Pawulo a nga swi tsalela Vakreste va Vaheberu. Van’wani ka vona a va nge se va Vakreste va ku wupfa; ‘a va ha lava leiti ku nga li swakudla swa ku tiya.’ (Heb. 5:12) A va nga djondzi va tlhela va yamukela swilo swa nyuwani leswi Yehovha a a va djondzisa swona hi ku tirhisa bandla. (Swiv. 4:18) Hi xikombiso, hambileswi se a ku hundza kolomuyani ka 30 wa malembe na Yesu a nyikele wutomi la yena, leswi nga yendla swaku ku helisiwa Nawu wa Moxe, Vayuda van’wani a va ha tama va sindzisa van’wani swaku va yingisa Nawu wa Moxe. (Rom. 10:4; Tit. 1:10) Phela 30 wa malembe a ku li nkama wa ku yenela swaku va twisisa leswaku a swi nga ha laveki swaku ku landzeleliwa Nawu wa Moxe! Mun’wani ni mun’wani lweyi a a lerha karta leli Pawulo a nga li tsalela Vaheberu a a ta swi twisisa swaku karta leli, a li ni swakudla swa ku tiya. Naswona karta leli, li kombise swaku Yehovha hi ku tirhisa Yesu a a veke ndlela ya nyuwani swaku vanhu va mu gandzela li tlhela li va pfuna swaku va tiya nhlana va tama va chumayela va nga chavi nchumu hambiloko va xanisiwa hi Vayuda. — Heb. 10:19-23.

HI MHAKA MUNI HI FANELE HI TAMA HI TIKARHATELA KU VA VAKRESTE VA KU WUPFA

16. Hambiloko se hi li Vakreste va ku wupfa, hi fanele hi tama hi yendla yini?

¹⁶ Hambiloko se hi li Vakreste va ku wupfa hi fanele  hi tama hi tikarhata swaku hi tshamisa swoleswo. Leswaku leswo swi koteka i swa lisima kuva hi nga tibyeli swaku se hi wupfile naswona a swa ha bohi swaku hi tama hi kulisa wunghanu la hina na Yehovha. (1 Ko. 10:12) Hi fanele hi ‘tama hi tikambela’ kuva hi tiyiseka swaku ha ha tama hi li Vakreste va ku wupfa. — 2 Ko. 13:5.

17. Karta leli Pawulo a nga li tsalela Vakolosa li swi kombisisa ku yini swaku hi fanele hi tama hi va Vakreste va ku wupfa?

¹⁷ Ka karta leli mupostolo Pawulo a nga li tsalela Vakreste va le Kolosa a va kutxe swaku va tama va va Vakreste va ku wupfa. Hambileswi Vakreste lavayani se a va ni wunghanu la ku tiya na Yehovha, Pawulo a va basopisile swaku va tivonela kuva va nga ngheniwi hi mapimiselo ya misava leyi. (Kol. 2:6-10) Na yena Epafrasi, lweyi swi tikombaka a a va tiva kahle Vakreste va bandla leliyani, a a khongela nkama ni nkama na a khongelela Vakreste lavayani swaku va tama “va va vanhu va ku wupfa”. (Kol. 4:12) Ka mhaka leyi hi djondza swaku mupostolo Pawulo na Epafrasi a va swi twisisa swaku Vakreste hinkwavu va fanele va yendla minzamu yayikulu swaku va tama va va Vakreste va ku wupfa, naswona a va to kota ku yendla leswo loko va pfuniwa hi Yehovha. Phela Pawulo na Epafrasi a va lava leswaku Vakreste va Kolosa va tama va va Vakreste va ku wupfa ku nga na mhaka swikarhatu leswi a va ta kumana na swona.

18. I mpsini leswi swi nga ha yendlekelaka Mukreste lweyi a nga wupfa? (Vona mufoto.)

¹⁸ Pawulo a basopise Vaheberu swaku hambiloko Mukreste a wupfile, loko a nga tivoneli swi nga yendleka Yehovha a nga ha mu tsakeli ni siku ni lin’we. Phela Mukreste a nga ha womisa mbilu ya yena yi ku roo a nga lavi ku yingisa Yehovha naswona leswo swi nga yendla leswaku Yehovha a fambela kule na yena a tlhela a nga mu rivaleli. Lexi tsakisaka hi leswaku Vaheberu a va zanga va wa ka ntlhamu wolowo. (Heb. 6:4-9) Se hi nga ku yini namuntlha hi lava va nga hola kumbe lava va nga susiwa bandleni kambe hi ku famba ka nkama va nga gama va tisola va tlhela va txintxa? Phela leswi va nga tisola va tlhela va txintxa swi kombisa swaku va tiveka hansi naswona va hambanile swinene ni lava Pawulo a nga vulavula hi vona ka karta leli a nga li tsalela Vaheberu. Kambe hambileswi va nga tlhelela ka Yehovha, swa ha lava swaku va pfuniwa. (Eze. 34:15, 16) Madoda ma nga langa makwerhu lweyi a nga wupfa swaku a tama a va pfuna leswaku va tlhela va va Vakreste va ku wupfa.

19. U fanele u tinyimisela ku yendla yini?

¹⁹ Loko swi ku u tikarhatela ku va Mukreste wa ku wupfa, tama u zama, u ta swi kota! Tama u djondza mintiyiso ya ku yenta leyi nga ka Rito la Xikwembu u tlhela u tikarhatela ku pimisa ku fana ni Xikwembu. Se loko swi ku se u Mukreste wa ku wupfa yendla hinkwaswu leswi u nga swi kotaka swaku u tshamisa swoleswo swoswi ni hi masiku ni masiku.