1. I mpsini swi nga ha yendlekaka loko munhu a yendle xidjoho xaxikulu?

 KA NHLOKOMHAKA leyi nga hundza, hi vulavule hi leswi Pawulo a nga swi byela a bandla la Korinto swaku li swi yendla ka wanuna lwiyani a a yendlile xidjoho xaxikulu. A byele madoda swaku a ma fanele ma mu susa bandleni hikusa a a nga swi lavi ku tisola. Kambe hilani ndzimana leyi nga khoma nhlokomhaka leyi yi kombisaka hi kona, van’wani lava va nga yendla swidjoho swaswikulu, va pfuniwa hi Yehovha swaku va tisola na swi nga zanga swi lava swaku va susiwa bandleni. (Rom. 2:4) Se i mpsini leswi madoda ma nga swi yendlaka leswaku ma pfuna munhu lweyi a nga djoha leswaku a tisola ke?

2-3. a) Hi fanele hi yendla yini loko hi tiva swaku ku ni makwerhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu? b) Hi mhaka muni hi fanele hi yendla leswo?

² Phela leswaku madoda ma pfuna munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu, ma fanele ma yi tiva kahle mhaka ya kona. Se loko hi tiva swaku ku ni makwerhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu, lexi nga yendlaka swaku a susiwa bandleni, hi fanele hi bula na yena hi mu byela leswaku a ya kombela ku pfuniwa hi madoda. — Esa. 1:18; Min. 20:28; 1 Pe. 5:2.

³ Loko munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu a nga pfumeli ku ya kombela ku pfuniwa hi madoda, hina hi yi tivaka mhaka ya kona hi fanele hi ya ka madoda hi ya ma byela leswi nga yendleka leswaku ma ta kota ku mu pfuna. Phela loko o tama a yendla xidjoho, a tlhela a nga txintxi mahanyelo ya yena, swi ta yendla swaku a luzekeliwa hi wunghanu la yena na Yehovha. Naswona swi ta yendla swaku vanhu va vulavula ku biha hi Yehovha ni nhlengeletanu ya yena. Se loko hi famba hi ya byela madoda leswaku a pfuniwa,  hi ta va na hi kombisa lirhandzu ka Yehovha ni ka lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu. — Ps. 27:14.

MADODA MA NGA VA PFUNISA KU YINI LAVA NGA YENDLA SWIDJOHO SWASWIKULU?

4. I yini leswi madoda ma faneleke ma swi yendla loko ma lava ku bula ni munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu?

⁴ Loko ku ni makwerhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu bandleni, a ntlawa wa madoda wu langa 3 wa madoda lawa ma nga ta hamba comissão leyi yi nga ta tendera mhaka ya kona. a Madoda lawa ma langiwaka ma fanele ma tiveka hansi. Naswona ma fanele ma zama ku yendla hinkwaswu leswi ma nga swi kotaka leswaku ma pfuna mudjohi leswaku a tisola. Kambe ma fanele ma khumbuka swaku minkama yin’wani, a ma nga ta swi kota ku pfuna makwerhu leswaku a tisola, loko yena a nga swi lavi. (Det. 30:19) Ma fanele ma swi twisisa leswaku a hi hinkwavu lava nga ta fana na Davhida lweyi a nga tisola nkama a nga yendla xidjoho xaxikulu. (2 Sa. 12:13) Van’wanyani hambiloko va pfuniwa, a va lavi ku twa nchumu ka leswi va pfuniwaka hi swona. (Gen. 4:6-8) Hambileswo madoda ma fanele ma yendla hinkwaswu leswi ma nga swi kotaka leswaku ma pfuna lweyi a nga djoha leswaku a tisola. Ma nga swi yendlisa ku yini leswo? A hi swi voneni!

5. I mpsini leswi madoda ma faneleke ma swi yendla loko ma bula ni munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu? (2 Timotiya 2:24-26) (Vona mufoto.)

⁵ Madoda ma swi tiva swaku munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu a fana ni nyempfu leyi nga lahleka, naswona wa ha li wa lisima hintamu ka Yehovha. (Luk. 15:4, 6) Se loko ma bula na yena a ma mu bongeli kumbe ku tirhisa marito ya ku tlhava, kambe ma vulavula na yena hi lirhandzu, hi ku rhula ni hi xihlonipho hikusa ma mu rhandza. Phela madoda ma tirhisa leswi nga tsaliwa ka buku la 2 Timotiya 2:24-26. (Lerha.) Naswona ma zama hinkwaswu leswi ma nga swi kotaka leswaku ma fikelela mbilu ya yena.

6. I mpsini leswi madoda ma faneleke ma swi yendla leswaku ma tilulamisela na ma nge se bula ni munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu? (Varoma 2:4)

⁶ Madoda ma sungula hi ku lulamisela timbilu ta wona. Ma tekelela xikombiso xa Yehovha xa leswi yena a a ta yi tenderisa xiswona mhaka naswona ma khumbuka marito ya Pawulo lawa ma nge: “Xikwembu xi ni timpsalu naswona xi lava ku ku pfuna leswaku u tisola.” (Lerha Varoma 2:4.) Madoda ma swi tiva leswaku ma fanele ma landzela hinkwaswu leswi Yesu a ma byelaka swona loko ma tendera timhaka ta bandla. (Esa. 11:3, 4; Mat. 18:18-20) Hi mhaka leyo, na ma nge se kumana ni munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu, ma sungula hi ku tlhangana leswaku ma khongela xikan’we, na ma pimisa hi xikongomelo  xa wona, i nga ku pfuna munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu swaku a tisola. Naswona ma tinyika nkama wa ku kambisisa leswi nga ka Bibele ni ka mabuku man’wani ya nhlengeletanu leswaku ma kota ku yi tendera kahle mhaka. Funtshi madoda ma yendla mapexkiza kuva ma tiva swaku i mpsini leswi nga yendla swaku munhu lwiyani a yendla xidjoho xaxikulu. — Swiv. 20:5.

7-8. Madoda ma nga yendla yini leswaku ma tekelela xikombiso xa Yehovha xa ku lehisa mbilu?

⁷ Madoda ma fanele ma tekelela Yehovha, ma va lehisela mbilu vanhu lava nga djoha. Ma fanele ma khumbuka leswi Yehovha a nga va pfunisa xiswona vanhu va khale loko va djoha. Hi xikombiso, Yehovha a mu lehisele mbilu Khayini, a mu pfuna a tlhela a mu komba leswi a swi ta yendleka loko o kala a nga yingisi ni minkateko leyi a a ta yi kuma loko a txintxa a yendla swaswinene. (Gen. 4:6, 7) Nkama a nga pfuna Davhida, Yehovha a rhume muprofeta Natani leswaku a ya mu laya. Natani na yena a tirhise xikombiso lexi xi nga khumba mbilu ya Davhida xi za xi yendla leswaku a tisola. (2 Sa. 12:1-7) Na vona Vayisrayele nkama lowu a va tshamela ku yendla swilo swa ku biha, Yehovha a a rhumela vaprofeta nkama ni nkama swaku va ya va pfuna leswaku va tshika ku yendla swilo swa ku biha. (Yer. 7:24, 25) Ka vanhu hinkwavu lava, Yehovha a nga nyimelanga swaku va sungula va tisola leswaku a ta va pfuna, kambe hi yena a nga sungula a va pfuna leswaku va tisola.

⁸ Madoda ma fanele ma tekelela xikombiso xa Yehovha loko ma zama ku pfuna munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu. Hi ku ya hi 2 Timotiya 4:2 ma fanele ma lehisa mbilu, ma vulavula na yena hi ndlela ya ku rhula ma tlhela ma tiveka hansi. Phela loko madoda mo kwata ma tlhela ma mu bongela munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu, swi nga yendla leswaku a nga ma yingisi, a nga tisoli funtshi a nga swi lavi ku txintxa a yendla swilo swaswinene.

9-10. Madoda ma nga mu pfunisa ku yini lweyi a nga djoha swaku a vona swihoxo swa yena?

⁹ Madoda ma zama ku kambela swaku i mpsini leswi nga yendla makwerhu lwiyani a za a wela ka xidjoho. Ma nga ha tihamba swivutiso swa ku fana ni leswi: Ku nga va swaku makwerhu lweyi a ze a yendla xidjoho lexi hi mhaka ya leswi hi kutsongokutsongo a nga sungula ku tshika ku yendla djondzo ya yena yexe ya Bibele kumbe ku kala a nga ha hiseki ansin’wini? Ku nga va hi mhaka leswi a a nga ha khongeli nkama ni nkama naswona swikhongelo swa yena a swi nga ha sukeli mbilwini? Kumbe a yo pfumelela swaku ku navela swilo swa ku biha ku kula ka mbilu ya yena? Indjhe a yendle xidjoho lexi hi mhaka ku xengeteliwa hi vanhu lava a tlangaka na vona kumbe hi mhaka swilo leswi a hungataka hi swona? Ku nga va swaku yena wa swi vona swaku swilo leswi a nga swi yendla swi mu vavisile hintamu Yehovha?

¹⁰ Madoda ma nga ha mu yendla swivutiso munhu lweyi a nga djoha leswi nga ta mu pfuna swaku a vona swaku i yini swi nga mu yendla swaku a za a djoha. Kambe a ma fanelanga ma mu yendla swivutiso leswi swi kalaka swi nga bohi, leswi swi nga yendlaka ingi mo lava ku tipeta ka wutomi la yena. (Swiv. 20:5) Funtshi madoda ma nga ha tirhisa swikombiso ku fana na Natani lweyi a nga pfuna Davhida hi ku tirhisa xikombiso leswaku a vona swidjoho swa yena. Se ka mabulu ya ku sungula lawa madoda ma nga ha vaka na wona ni lweyi a nga djoha, swi nga yendleka a tisola.

11. Yesu a va pfunise ku yini lava nga djoha swaku va tisola?

¹¹ Madoda ma fanele ma yendla hinkwaswu leswaku ma tekelela xikombiso xa Yesu. Nkama Yesu a nga pfuna Sawulo, a mu vutisile a ku: “Sawulo, Sawulo, u ni hluphela yini?” Phela xivutiso lexo xi yendle leswaku Sawulo a pimisa hi swilo swa ku biha leswi a a swi yendla. (Min. 9:3-6) Ni nkama a nga zama ku pfuna Jezabele, Yesu a te: “Ni mu nyike nkama wa ku txintxa.” — Nhl. 2:20, 21.

12-13. Madoda ma nga yendla yini leswaku ma pfuna munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu swaku a za a tisola? (Vona mufoto.)

¹² Madoda ma nga mu tekelela Yesu hi ku va ma  nga tsutsumeli ku pimisa swaku a munhu lweyi a nga djoha a nga ta tshuka a tisola. Vanhu van’wani lava va nga yendla swidjoho swaswikulu va tekela ku tisola loko madoda ma ya bula na vona hi khambi la ku sungula. Kasi van’wani swi nga ha teka nkama wa wunyingi swaku va za va pfumela va tlhela va tisola. Swi nga yendleka ku bula na vona kan’we swi nga yenelanga, swi lava va bula na vona makhambi ya ku tlula linʼwe se hi kona va nga ta nyima va pimisa hi leswi va nga swi yendla va tlhela va tisola. Se leswo swi nga ha yendla leswaku lweyi a nga djoha a khongela a kombela Yehovha leswaku a mu rivalela. (Ps. 32:5; 38:18) Se loko a yendle leswo swi nga ha mu vevukela ku pfumela ku pfuniwa hi madoda loko ma tlhela ma mu yela swaku ma ya bula na yena hi xidjoho lexi a nga xi yendla.

¹³ Leswaku madoda ma pfuna munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu leswaku a tisola, ma fanele ma zama ku mu twisisa, ma tiveka ka xiyimu xa yena ma tlhela ma vulavula kahle na yena, ma kombisa wunene. Naswona madoda ma fanele ma khongela ma kombela Yehovha leswaku a ma pfuna leswaku ma kota ku pfuna munhu lweyi a nga djoha swaku a vona leswaku leswi a nga swi yendla swi bihile a tlhela a tisola, a txintxa mahanyelo ya yena. — 2 Tm. 2:25, 26.

14. I mani lweyi a faneleke a khensiwa hintamu loko munhu a tisola naswona hi mhaka muni?

¹⁴ Hi tsaka hintamu loko lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu a tisola! (Luk. 15:7, 10) Kambe lweyi a faneleke a tlangeliwa hintamu swinene i Yehovha. Hi mhaka muni? Hikusa hambileswi madoda ma nga yendla ntirho wa wona leswaku ma pfuna munhu lwiyani, lweyi a nga yendla leswaku mudjohi lwiyani a txintxa i Yehovha. Ha swi vona leswo ka marito lawa mupostolo Pawulo a nga ma tsala ka 2 Timotiya 2:25, loko a ku: “Kumbexana Xikwembu xi nga va yendla va txintxa leswaku va ta wu tiva kahle ntiyiso.” Phela loko munhu a tisola, ku yendleka swilo swa ku tsakisa hintamu swinene. A sungula ku va ni wutivi la ntiyiso, a tshika mahanyelo ya yena ya ku biha funtshi wa ponisiwa ka mintlhamu ya Sathana Davulosi. — 2 Tm. 2:26.

15. I mpsini leswi madoda ma tamaka ma swi yendla swaku ma pfuna munhu lweyi a nga tisola?

¹⁵ Loko munhu lweyi a nga djoha se a tisolile, madoda lawa ma nga tendera mhaka ya yena, ma tama ma mu yendzela leswaku ma mu pfuna kuva  a tiyisa lipfumelo la yena. Ma mu pfuna swaku a nga ha tlheli a yendla xidjoho lexi a nga xi yendla, ma tlhela ma mu pfuna leswaku a yendla swilo swaswinene. (Heb. 12:12, 13) Xin’wani, hi leswaku a madoda a ma kontareli van’wani timhaka ta munhu lweyi a nga djoha. Se loko ku li leswo, vamakwerhu bandleni va ta byeliwa swa ku yini?

VA LAYI “PHAMBHENI KA TIMBONI HINKWATU”

16. I vamani “timboni hinkwatu” leti Pawulo a a vulavula hi tona ka 1 Timotiya 5:20?

¹⁶ Lerha 1 Timotiya 5:20. Pawulo a byele Timotiya swaku a laya hinkwavu lava hanyaka hi xidjoho a “phambheni ka timboni hinkwatu”. A a lava ku vula yini hi marito lawa? Indjhe a a lava ku vula leswaku munhu mun’wani ni mun’wani lweyi a djohaka bandleni, a bandla hinkwalu li fanele li tivisiwa hi mhaka ya kona? Ihim, a a nga lavi ku vula leswo. I ntiyiso swaku minkama yin’wani swi nga ha lava swaku bandla li tivisiwa swaku manyani a soliwile, kambe minkama yin’wani a swi bohi swaku madoda ma yendla leswo. Swi nga yendleka i vanhu vatsongo lava tivaka mhaka ya kona, kumbexana hileswi va nga yi vona na yi yendleka kumbe hileswi mudjohi a nga va kontarela. Loko swi li leswo, madoda ma nga ha boha ku vulavula na vona ntsena na swi nga tiviwi hi vanhu van’wani, ma va byela swaku mhaka yi tenderiwile naswona mudjohi wa kona se a pfuniwile.

17. Loko xidjoho lexi nga yendliwa xi tiviwa hi vanhu va vanyingi kumbe xi ta tiviwa hi bandla hinkwalu, i mpsini leswi madoda ma faneleke ma swi tivisa bandla naswona hi mhaka muni?

¹⁷ Minkama yin’wani xidjoho lexi nga yendliwa xi tiviwa hi vanhu va vanyingi bandleni naswona swi nga yendleka hi ku famba ka nkama xi ta tiviwa hi bandla hinkwalu. Loko ku li leswo, madoda ma fanele ma yendla xitiviso, ma byela bandla swaku makwerhu yelweyo a soliwile. Hi mhaka  muni ma fanele ma tivisa bandla? Pawulo a vule swaku ma fanele ma yendla leswo ‘leswaku ni van’wani va ta chava’ ku yendla xidjoho xa ku fana ni xa lweyi a nga soliwa.

18. Madoda ma yendla yini loko lweyi a nga djoha a nge se tlhanganisa 18 wa malembe? (Vona mufoto.)

¹⁸ I mpsini leswi madoda ma faneleke ma swi yendla loko munhu lweyi a nga tsakamisiwa, lweyi a kalaka a nga se tlhanganisa 18 wa malembe a yendla xidjoho xaxikulu? Madoda ma fanele ma langa 2 wa madoda leswaku ma ya bula ni munhu yelweyo ni vapsali va yena lava va nga Timboni. b Se ka mabulu wolawo, madoda ma ta zama ku tiva swaku i mpsini leswi vapsali va swi yendlaka leswaku va pfuna n’wana kuva a tisola. Loko ku tsumbuleka leswaku n’wana lweyi se a tisolile naswona vapsali va yendla ntirho wa vona wa ku mu pfuna, a mhaka yi ta gamela kolanu, a ku nga ha ta yendliwa nchumu xin’wanyani hikusa ntirho wa ku pfuna vana wu nyikiwe vapsali. (Det. 6:6, 7; Swiv. 6:20; 22:6; Efe. 6:2-4) Kambe madoda ma ta bula ni vapsali leswaku ma vona swaku swi famba ndjhani ka ntirho lowu va wu yendlaka leswaku va pfuna n’wana wa vona. Kambe ku ta yendliwa yini loko n’wana lweyi a nga djoha a nga tisoli? Madoda ma ta hamba comissão la 3 wa madoda leswaku ma tlhangana na yena n’wana lweyi ni vapsali va yena leswaku va tendera mhaka leyi.

“YEHOVHA A NI NTWELAWUSIWANA WAWUKULU NI TIMPSALU”

19. Madoda ma nga mu tekelelisa ku yini ku yini Yehovha loko ma pfuna munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu?

¹⁹ Madoda ma fanele ma yendla hinkwaswu leswi ma nga swi kotaka leswaku ma vhikela bandla ka vanhu lava va yendlaka xidjoho va gama va nga lavi ku tisola. (1 Ko. 5:7) Naswona ma fanele ma yendla minzamu ya leswaku ma pfuna vanhu volavo swaku va tisola loko swi koteka. Leswaku madoda ma kota ku yendla leswo ma fanele ma tekelela Yehovha, ma va ni ntwelawusiwana ni timpsalu ma tlhela ma tshemba swaku swi nga koteka kuva munhu yelweyo a tisola a tlhela a txintxa mahanyelo ya yena. (Yak. 5:11) Phela hi leswo mupostolo Yohani a nga swi yendla. A a va komba lirhandzu ni timpsalu Vakreste van’wani. Hi mhaka leyo a te: “Vana va mina va ku rhandzeka, ni mi tsalela swilo leswi leswaku mi nga djohi. Kambe loko munhu o djoha, hi ni mupfuni wa ku lulama lweyi a nga na Papayi, ku nga Yesu Kreste.” — 1 Yo. 2:1.

20. Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi taka?

²⁰ Lexi vavisaka, Vakreste van’wani a va pfumeli ku pfuniwa hi madoda naswona va yala ku tisola. Loko leswo swi yendleka va fanele va susiwa bandleni. Se ka nhlokomhaka leyi taka hi ta vona leswaku i mpsini leswi madoda ma swi yendlaka loko swilo leswo swi yendleka.