NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 49
LISIMU 147 Hi Tshembisiwile Wutomi Laku ali Heli
U Nga Yendla Yini Swaku U Kuma Wutomi La Ku Kala Li Nga Heli?
“Lweyi a yamukelaka N’wana a tlhela a va ni lipfumelo ka yena, a va ni wutomi la ku kala li nga heli.” — YOH. 6:40.
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA
Ka nhlokomhaka leyi hi ta vona leswi lava nga totiwa ni lava tinyempfu tin’wani va nga pfunekisaka xiswona hi mhaka nkutsulu wa Yesu Kreste.
1. Hi mhaka muni vanhu va vanyingi swi va karhatela ku kholwa swaku va nga li kuma wutomi la ku kala li nga heli?
NAMUNTLHA ka siku, vanhu va vanyingi va hamba ma exercício va tlhela va dla swakudla leswi nyikanaka lihanyu la kahle leswaku va tipumbela mavabyi va tlhela va hanya malembe ya manyingi, kambe a va swi nyimelanga ku hanya hilani ku nga heliki. Swi nga yendleka ku tala ka vanhu volavo va pimisa swaku a swi koteki ku va ni wutomi la ku kala li nga heli, kambe ka Yohani 3:16 ni 5:24 Yesu a vule swaku swa koteka kuva hi kuma wutomi la ku kala li nga heli.
2. I mpsini leswi buku la Yohani ndzima 6 li swi vulaka hi wutomi la ku kala li nga heli? (Yohani 6:39, 40)
2 Siku lin’wani Yesu a yendle singita la ku hlamalisa swinene. Yena a phamele xitshungu hi 5 wa mapawu ni tihlampfi timbirhi. a Kambe leswi a nga swi vula hi mundzuku ka kona swi hlamalisa hintamu ku tlula singita leli. Nkama lowu xitshungu xi nga mu landza aKapernawume, lani a ku li kusuhi ni Galileya, a xi byele swaku swi nga koteka swaku lava va nga fa va pfuxiwa va tlhela va kuma wutomi la ku kala li nga heli. (Lerha Yohani 6:39, 40.) U titwisa ku yini loko u twa swaku vanghanu va wena kumbe maxaka ya wena lawa ma nga fa ma nga tlhela ma hanya? Phela leswi Yesu a nga swi vula swi hi tiyisekisa swaku wena ku patsa ni vanhu hinkwavu lava u va rhandzaka mi nga li kuma wutomi la ku kala li nga heli, ni swaku lava va nga fa va ta pfuxiwa. Kambe leswi Yesu a nga gama a swi vula ka Yohani ndzima 6, swi va karhatele hintamu vanhu kuva va swi twisisa funtshi ka ha ni vanhu van’wani lava ni swoswi swa ha va karhatelaka ku swi twisisa. Kasi a yo vula swa ku yini?
3. I mpsini leswi Yesu a nga swi vula ka Yohani 6:51?
3 Loko Yesu se a phamele vanhu hi ndlela ya singita, vanhu a va pimisa hi mana, ku nga swakudla leswi Yehovha a nga nyika Vayisrayele nkama lowu a va li mananga. Matsalwa ma vula swaku mana a ku li “pawu leli taka hi le tilweni.” (Ps. 105:40; Yoh. 6:31) Yesu a tirhise leswi vanhu a va swi tiva hi mana leswaku a va djondzisa swilo swa lisima hintamu. Hambileswi vanhu a va nyikiwe mana hi Xikwembu, hi ku famba ka nkama va game va fa. (Yoh. 6:49) Kambe, Yesu a vule swaku yena i “pawu la ku ta hi le tilweni,” “pawu la Xikwembu” ni “pawu la wutomi.” (Yoh. 6:32, 33, 35) Yesu a game a vula mhaka ya lisima leyi kombisaka swaku yena a a hambanile ni mana. Yena a te: “Hi mina pawu leli nyikaka wutomi leli taka hi le tilweni. Loko munhu a dla pawu leli, a ta hanya hi masiku ni masiku.” (Lerha Yohani 6:51.) Kambe Vayuda a va swi twisisanga leswi Yesu a a lava ku swi vula. Vona a va tivutisa swaku swi nga kotekisa ku yini kuva Yesu a li “pawu la ku ta hi le tilweni” a tlhela a va pawu la ku yampsa ku tlula mana leyi Xikwembu xi nga nyika vavhovho va vona. Yesu a game a ku: “Pawu leli i muzimbha wa mina.” Kasi Yesu a a lava ku vula yini hi marito lawa? Phela i swa lisima swaku na hina hi swi twisisa leswi Yesu a a lava ku swi vula, hikusa swi ta hi pfuna ku twisisa leswi nga ta yendla swaku swi koteka kuva hina ni vanhu lava hi va rhandzaka lava se va nga fa hi kuma wutomi la ku kala li nga heli. Swoswi a hi voneni leswi marito ya Yesu ma lavaka ku vula swona.
“PAWU LELI NYIKAKA WUTOMI” NI “MUZIMBHA WA MINA”
4. Hi mhaka muni vanhu van’wani va chavile loko va twa leswi Yesu a nga swi vula?
4 Vanhu van’wani lava a va yingisela Yesu va chavile hintamu nkama va nga mu twa na a vula leswaku a a ta nyikela muzimbha wa yena ‘swaku a ponisa wutomi la vanhu.’ Va chavile hikusa swi nga yendleka a va pimisa leswaku a swi ta lava va dla nyama ya yena hikakunene. (Yoh. 6:52) Yesu a game a vula swilo leswi nga va yendla va ya va chava hintamu, a te: “Loko mi nga dli nyama ya N’wana wa munhu mi tlhela mi nwa ngati ya yena, a mi na wutomi.” — Yoh. 6:53.
5. Hi mhaka muni hi tiyiseka swaku Yesu a a ngo lava swaku vanhu va phuza ngati ya yena ya hikakunene?
5 Ka nkama wa Nowa, Yehovha a a vule leswaku vanhu a va nga fanelanga va dla ngati. (Gen. 9:3, 4) Funtshi hi ku famba ka nkama a byele Vayisrayele swaku a va nga fanelanga va dla ngati, ni swaku loko munhu a wo tshuka a dla ngati a a fanele a dlayiwa. (Lev. 7:27) Phela Yesu a a wu yingisa Nawu wa Xikwembu. (Mat. 5:17-19) Se a swi twali ku pimisa swaku Yesu a a lava swaku Vayuda va dla nyama ya yena ya hikakunene, kumbe va phuza ngati ya yena ya hikakunene. Kambe ku va a tirhise marito lawo, yena a wo lava ku va djondzisa swaku va nga li kumisa ku yini “wutomi la ku kala li nga heli.” — Yoh. 6:54.
6. Hi swi tivisa ku yini swaku ka Yohani 6:53 Yesu a a vulavula hi ndlela ya ku fanekisela?
6 Yesu a a vulavula hi ndlela ya ku fanekisela. Phela leswi Yesu a nga swi vula a swi fana ni leswi a nga tshama a byela wansati wa Musamariya. A mu byele leswi: “Lweyi a nwaka mati lawa ni nga ta mu nyika wona a nge he tlheli a twa torha, hikusa mati lawa ni nga ta mu nyika wona ma ta fana ni mati lama pfelaka ndzeni ka yena ma mu nyika wutomi la ku kala li nga heli.” (Yoh. 4:7, 14) b Hi ku vula marito lawa, Yesu a a nga vuli swona swaku ntsena hi ku va wansati lwiyani a phuza mati a a ta va ni wutomi la ku kala li nga heli. Hi ndlela leyi fanaka, Yesu a a nga vuli swona swaku hi ku va vanhu lava a va li Kapernawume va dla nyama ya yena va tlhela va phuza ngati ya yena a va ta kuma wutomi la ku kala li nga heli.
SWIYENDLAKALO SWIMBIRHI SWA KU HAMBANA
7. Van’wani va li marito lawa ma kumekaka ka Yohani 6:53 ma tlhamusela yini?
7 Vanhu van’wani va vula swaku marito lawa Yesu a nga ma hlaya ka Yohani 6:53 ma tlhamusela leswi swi faneleke swi yendliwa ka Xilalelo xa Hosi, hikusa Yesu a tirhise marito lawa ma fanaka. (Mat. 26:26-28) Funtshi vanhu va ku tala va vula leswaku ka Xilalelo xa Hosi, hinkwavu lava nga kona va fanele va dla pawu va tlhela va nwa vhinyu. Se ku nga va leswaku swoleswo i ntiyiso? A hi kambisiseni nhlamulu hikusa lembe ni lembe vanhu va ku tala va kumana ka ntlhanganu lowu wa lisima leswaku va tlangela lifu la Yesu. Se a hi kambisiseni ku hambana ka marito lawa Yesu a nga ma vula ka Yohani 6:53 ni leswi a nga swi vula ka Xilalelo xa Hosi.
8. Hi swini swilo swin’wani leswi kombisaka ku hambana ka swiyendlakalo leswi swimbirhi? (Vona mafoto.)
8 Vona swilo swimbirhi leswi kombisaka ku hambana loku nga kona. Xa ku sungula: Kasi Yesu a ma vule nkama muni marito lawa ma nga ka Yohani 6:53-56 naswona a ma vule na a li kwini? Yesu a byele Vayuda marito lawa hi lembe la 32 E.C., na a li Galileya. Phela leswo swi kombisa swaku hi nkama wolowo a ka ha chota kolomuyani ka lembe lin’we leswaku a yendla Xilalelo xa Hosi aYerusalema. Xa wumbirhi: Kasi a a ma byela vamani marito lawo? Yesu a a byela vanhu lava a vo mu landzela hileswi a va lava swakudla, ku nga li hileswi a va lava ku djondza hi Yehovha kumbe Mfumu wa yena. (Yoh. 6:26) Nkama lowu Yesu a nga va byela swilo leswi a swi va karhatela ku swi twisisa, va yo vhela va tshika ku mu yingisela funtshi ku ve ni vadjondzisiwa van’wani va Yesu lava na vona va nga tshika ku mu landzela. (Yoh. 6:14, 36, 42, 60, 64, 66) Phela vanhu lavo a va hambanile ni 11 wa vapostolo va Yesu va ku tshembeka lava va nga va kona ka Xilalelo xa Hosi hi 33 E.C., hikusa hambileswi a va nga swi twisisi swin’wani leswi Yesu a a swi djondzisa, a va tama va tshemba swaku Yesu i N’wana lweyi Xikwembu xi nga mu rhumela swaku a ta lani misaveni. (Mat. 16:16) Hi swona leswi nga yendla Yesu a va khensa vapostolo va yena hi ku va byela leswi: “Hi n’wina mi nga tiyisela na mina ka swikarhatu swa mina hinkwaswu.” (Luk. 22:28) Ku hambana loku, ku hi pfuna ku twisisa swaku leswi Yesu a nga swi vula ka Yohani 6:53 a a nga tlhamuseli leswi a swi ta humelela ka Xilalelo xa Hosi. A hi voneni ku hambana kun’wani.
Buku la Yohani ndzima 6 li vulavula hi leswi Yesu a nga swi byela Vayuda va vanyingi aGalileya (ka tlhelo la ximatsi). Loko se ku hundze lembe, Yesu a game a vulavula ni ntlawa wawutsongo wa vadjondzisiwa va yena aYerusalema (ka tlhelo la xinene) (Vona paragrafu 8)
LESWI YESU A NGA SWI VULA SWI KU KHUMBISA KU YINI?
9. I vamani lava Yesu a a vulavula na vona ka Xilalelo xa Hosi?
9 Ka Xilalelo xa Hosi, Yesu a nyike vapostolo va yena pawu la ku kala li nga na fermentu a gama a vula swaku pawu lolelo a li fanekisela muzimbha wa yena. A tlhele a va nyika vhinyu a gama a vula swaku vhinyu leliyani a li fanekisela ‘ngati ya yena ya ntwananu’. (Mar. 14:22-25; Luk. 22:20; 1 Ko. 11:24) Leswi Yesu a nga swi vula a swi li swa lisima hintamu. Yesu a tlhele a vula swaku lowu a ku li “ntwananu wa nyuwani”. Ntwananu wolowo a wu ta yendliwa hi Yehovha ni “vanhu va Israyele”; hi marito man’wani, a a ta wu yendla ntsena ni lava a va ta fuma na Yesu ka Mfumu wa Xikwembu. (Heb. 8:6, 10; 9:15) Hambileswi vapostolo va Yesu va kalaka va nga tekelanga ku swi twisisa leswi a nga va byela swona, hi ku famba ka nkama a va ta totiwa hi moya wa ku kwetsima leswaku va nghena ka ntwananu wolowo na Yesu atilweni. — Yoh. 14:2, 3.
10. Hi kwini ku hambana kun’wani ka leswi Yesu a nga swi vula ka Xilalelo xa Hosi ni leswi a nga swi vula Galileya? (Vona mufoto.)
10 Vona swilo swin’wani leswi kombisaka ku hambana loku nga kona ka leswi Yesu a nga swi vula ka Xilalelo xa Hosi ni leswi a nga swi vula aGalileya. Hi xikombiso, leswi Yesu a nga swi vula ka Xilalelo xa Hosi swi tirha ntsena ka lava Bibele li va vitanaka “ntlhambi wawutsongo”, lava va nga ta fuma na yena atilweni. Naswona vapostolo va Yesu ku ve vona va ku sungula va lumba ntlawa wolowo wawutsongo. (Luk. 12:32) Funtshi hi vona lava Yesu a nga va byela swaku va dla pawu va tlhela va phuza vhinyu. Kambe, hi ku famba ka nkama ku tlhele ku langiwa vanhu van’wani lava na vona a va ta lumba “ntlhambi wawutsongo”. Se ku fana ni vapostolo, vanhu lavo na vona va dla pawu va tlhela va nwa vhinyu ka Xilalelo xa Hosi. Hambileswo, leswi Yesu a nga swi vula aGalileya a swi tirhi ntsena ka ntlawa wawutsongo wa vanhu, kambe swi tirha ka vanhu va vanyingi.
Ko va vanhu vavatsongo ntsena lava dlaka pawu va tlhela va phuza vhinyu ka Xilalelo xa Hosi. Kambe mun’wani ni mun’wani a nga kombisa lipfumelo ka Yesu Kreste a tlhela a kuma wutomi la ku kala li nga heli (Vona paragrafu 10)
11. I mpsini leswi Yesu a nga swi vula Galileya leswi kombisaka swaku a a nga vulavuli hi ntlawa wawutsongo wa vanhu?
11 Nkama Yesu na a vulavula ni xitshungu aGalileya hi lembe la 32 E.C., vanhu va ku tala a vo mu yingisa ntsena hileswi na va lava swakudla. Kambe Yesu a zame ku va pfuna leswaku va twisisa swaku a ku ni nchumu xa lisima hintamu ku tlula swakudla naswona nchumu xolexo a xi ta yendla swaku va kuma wutomi la ku kala li nga heli. Yesu a tlhele a vula swaku hambi lava va nga fa a swi ta koteka leswaku va pfuxiwa hi siku la wugamu ivi va hanya hi masiku ni masiku. Se ku hambana ni leswi Yesu a nga swi vula ka Xilalelo xa Hosi, ka Yohani ndzima 6, Yesu a a nga vulavuli ntsena hi minkateko leyi a yi ta kumiwa hi lava va nga totiwa, kambe a a vulavula hi minkateko leyi a yi ta kumiwa hi vanhu hinkwavu. Yesu a te: “Loko munhu a dla pawu leli, a ta hanya hi masiku ni masiku. Phela pawu leli i muzimbha wa mina lowu ni nga ta wu nyikela swaku ni ponisa wutomi la vanhu.” — Yoh. 6:51. c
12. Ku laveka yini swaku munhu a kuma wutomi la ku kala li nga heli?
12 Indjhe Yesu a a lava ku vula swaku vanhu hinkwavu va ta kuma wutomi la ku kala li nga heli? Nada, a a nga lavi ku vula swona leswo. Leswaku vanhu va kuma wutomi la ku kala li nga heli swi lava va dla pawu leli, ku nga ku kombisa lipfumelo ka Yesu Kreste. Vanhu va vanyingi lava tivulaka Vakreste va kholwa swaku hi ku pfumela ka Yesu ntsena ni leswaku hi yena muponisi wa vona, va ta kuma wutomi la ku kala li nga heli. (Yoh. 6:29) Kambe a ku ni vanhu va vanyingi Galileya lava a va pfumela ka Yesu lava hi ku famba ka nkama va nga gama va tshika ku mu landzela. Hi mhaka muni vanhu volavo va nyime ku mu landzela?
13. Ku laveka yini swaku u va mulandzeli wa Yesu?
13 Ku tala ka vanhu lavayani a vo landzela Yesu hileswi a va lava ku kuma leswi a va swi lava. Leswi a va swi lava hintamu a ku li ku dahiwa, va nyikiwa swakudla va tlhela va byeliwa leswi vona va lavaka ku swi twa. Kambe Yesu a swi basise kahle hi ku va byela swaku loko va lava ku va valandzeli va yena a va fanele ‘va ya ka yena’, kumbe va mu yingisa, ku nga li ntsena ku lava ku kuma leswi vona va swi lavaka. (Yoh. 5:40; 6:44) Phela Yesu a swi kombise kahle swaku a nga tanga lani misaveni swaku a ta nyika vanhu ntsena leswi vona va swi lavaka.
14. Hi nga yendla yini swaku hi pfuneka hileswi Yesu a nga nyikela hi ngati ni muzimbha wa yena?
14 Yesu a djondzise swaku ku va a nyikelile hi muzimbha wa yena ni ngati ya yena, a swi ta yendla swaku swi koteka swaku vanhu va kuma wutomi la ku kala li nga heli. Kambe leswaku swi koteka swaku va kuma wutomi la ku kala li nga heli, swi lava va kholwa marito ya Yesu va tlhela va kombisa lipfumelo ka yena. Phela ku kombisa lipfumelo a swi li swa lisima ka Vayuda naswona swa ha li swa lisima ni ka hina namuntlha. (Yoh. 6:40) Se leswi Yesu a nga swi vula ka Yohani 6:53 swi kombisa leswaku hi fanele hi kombisa lipfumelo ka nkutsulu leswaku hi ta kota ku kuma wutomi la ku kala li nga heli. Funtshi swa koteka swaku vanhu va vanyingi va wu kuma nkateko lowo. — Efe. 1:7.
15-16. Hi swini swilo swa lisima leswi hi swi djondzaka ka Yohani ndzima 6?
15 Hi djondza swilo swa lisima hintamu ka Yohani ndzima 6. Hi djondza leswaku Yesu a va rhandza hintamu vanhu. A Galileya, Yesu a dahe vanhu lava a va vabya, a djondzisa vanhu hi Mfumu wa Xikwembu a tlhela a va nyika swakudla. (Luk. 9:11; Yoh. 6:2, 11, 12) Kambe xa lisima hintamu hileswaku Yesu a djondzise vanhu swaku yena i pawu leli nyikaka wutomi. — Yoh. 6:35, 48.
16 Hambileswi lava va “tinyempfu tin’wani” va kalaka va nga dli pawu kumbe ku phuza vhinyu ka Xilalelo xa Hosi, va pfuneka hi muzimbha ni ngati ya Yesu. (Yoh. 10:16) Va pfuneka hi ku kombisa lipfumelo ka gandzelo la Yesu Kreste va tlhela va pfuneka hi swilo hinkwaswu leswi hi swi kumaka hi mhaka ya lona. (Yoh. 6:53) Se lava va dlaka pawu ni ku phuza vhinyu ka Xilalelo xa Hosi, va kombisa swaku va kona ka ntwananu wa nyuwani ni leswaku va ni ntshembo wa ku ya fuma na Yesu atilweni. Phela ku nga na mhaka swaku hi va tinyempfu letin’wani kumbe hi ta ya fuma na Yesu atilweni, i swa lisima swaku hinkwerhu hi yingisa marito ya Yesu lawa ma nga ka Yohani ndzima 6, hikusa hi swona leswi nga ta yendla swaku hi kuma wutomi la ku kala li nga heli.
LISIMU 150 Lavani Xikwembu Mita Ntshuxeka
a Ka nhlokomhaka leyi nga hundza, hi kambisise leswi nga ka Yohani 6:5-35.
b Mati lawa Yesu a nga vulavula hi wona ma fanekisela malulamiselo hinkwawu lawa Yehovha a ma yendlaka leswaku vanhu va kuma wutomi la ku kala li nga heli.
c Ka Yohani ndzima 6, ku tirhisiwe marito lawa ma nga hundzuluxeliwaka ma va “lweyi” kumbe “hinkwavu lava” leswaku ku vulavuliwa hi vanhu lava nga ta kuma wutomi la ku kala li nga heli. — Yoh. 6:35, 40, 47, 54, 56-58.
