NHOKOMHAKA YA DJONDZO 2
LISIMU 132 Swoswi Se Hi Nyama Yin’we
N’wina Vavanuna, Rhandzani Vasati Va N’wina Mi Tlhela Mi Va Hlonipha
“Na n’wina vavanuna, tamani . . . mi va hlonipha.” — 1 PE. 3:7.
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA
Ka nhlokomhaka leyi hi ta vona leswi wanuna a nga swi yendlaka leswaku a komba nsati wa yena swaku wa mu rhandza ni swaku wa mu hlonipha, hi leswi a swi vulaka ni hi leswi a swi yendlaka.
1. Hi mhaka muni Yehovha a yendle swaku vanhu va chada?
YEHOVHA i “Xikwembu lexi nga tsaka” naswona a lava swaku na hina hi tsaka. (1 Tm. 1:11) Hi mhaka leyo, a hi nyika swilo swa swinyingi leswi hi tsakisaka awuton’wini. (Yak. 1:17) Xin’we xa swilo swoleswo i muchadu. Loko vanhu va chada, va tshembisana ku rhandzana ni ku hloniphana. Loko nuna na nsati va swi yendla leswi, wukati la vona li ta tiya naswona va ta tsaka awuton’wini. — Swiv. 5:18.
2. I mpsini leswi yendlekaka ka wukati la ku tala namuntlha?
2 Vanhu va vanyingi va xi khohlwa xitshembiso lexi va nga xi yendla siku leli va nga chada hi lona. Hi mhaka leyo, ku tala ka wukati namuntlha a li tsakisi. Hi ku ya hi leswi nga vuliwa hi Organização Mundial da Saúde, vavanuna va ku tala va hlupha vasati va vona hi ku va bukutela, hi ku va tlhava hi marito kumbe hi tindlela tin’wani. Vavanuna van’wani va yendla ingi va va hlonipha vasati va vona loko va ni vanhu van’wani, kambe va va hlupha loko va li voxe. Xin’wani xi yendlaka swaku wukati li nga tiyi, hileswi vavanuna van’wani va sixtiraka pornografiya.
3. Hi mhaka muni vavanuna van’wani va hlupha vasati va vona?
3 Kasi hi mhaka muni vavanuna van’wani va hlupha vasati va vona? Vavanuna van’wani va swi vona na swi nga bihanga kuva va hlupha vasati va vona hileswi va nga kulisiwa hi vapapayi lava a va tolovela ku hlupha vasati va vona; kasi van’wani va kulele ka ndhawu leyi swi nga toloveleka swaku vavanuna va hlupha vasati va vona. Hi xikombiso, ka tindhawu tin’wani vavanuna va tolovela ku hlupha vavasati leswaku va va komba swaku hi vona va mandaka lani kaya. Kasi van’wani va hlupha vasati va vona hileswi va kalaka va nga djondzisiwanga ku tikhoma loko va kwatile. Se van’wani leswi va tolovelaka ku sixtira pornografiya, va va ni mapimiselo ya ku biha hi vavasati ni hi ku famba masangu. Funtshi xa ku biha xa kona hileswaku marelatoriyu man’wani ma kombisa swaku hi nkama wa korona, a numeru ya vavanuna lava a va hlupha vasati va vona yi yengetelekile. Kambe ku nga na mhaka swaku hi swini swivangelo swa kona, a swi twali kuva vavanuna va hlupha vasati va vona.
4. I mpsini leswi vavanuna lava nga Vakreste va faneleke va tivonela ka swona, naswona hi mhaka muni?
4 Leswi munhu a swi pimisaka, minkama ya yinyingi hi swoleswo a swi yendlaka. Hi mhaka leyo, Vakreste lava nga chada va fanele va tivonela ka leswi va swi pimisaka hi vavasati. a Mupostolo Pawulo a tsalele bandla la le Roma a ku: “Tshikani ku tekelela mahanyelo ya misava leyi.” (Rom. 12:1, 2) Nkama Pawulo a nga tsala karta leli, bandla leliyani se a li ni malembenyana na li li kona, kambe swi tikomba ingaku vamakwerhu van’wani a va tekelela mahanyelo ni mapimiselo ya vanhu va misava. I hi mhaka yoleyo Pawulo a nga va ba ndleve leswaku va txintxa mahanyelo ni mapimiselo ya vona. Leswi Pawulo a nga swi tsala swa tirha ni ka Vakreste lava nga chada, hikusa van’wani va pfumela ku tekelela mahanyelo ya vanhu va misava leyi, leswi va yendlaka va hlupha vasati va vona kumbe ku va tlhava hi marito. b Kambe Yehovha a lava leswaku vavanuna va va khomisa ku yini vasati va vona? Nhlamulu ya xivutiso lexo ya kumeka ka ndzimana leyi nga khoma nhlokomhaka leyi.
5. Buku la 1 Pedru 3:7 li li vavanuna va fanele va va yendlela yini vasati va vona?
5 Lerha 1 Pedru 3:7. Yehovha a vula swaku wanuna a fanele a hlonipha nsati wa yena. Wanuna lweyi a hloniphaka nsati wa yena wa mu rhandza a tlhela a mu yendlela swaswinene. Ka nhlokomhaka leyi hi ta vona swaku wanuna a nga swi kombisisa ku yini swaku wa mu rhandza funtshi wa mu hlonipha nsati wa yena. Kambe swoswi a hi voneni swaku i mpsini leswi nga kombisaka swaku wanuna a nga mu rhandzi naswona a nga mu hloniphi nsati wa yena.
U NGA YENDLI NCHUMU LEXI NGA TA VAVISA NSATI WA WENA
6. Yehovha a mu vonisa ku yini wanuna lweyi a baka nsati wa yena? (Vakolosa 3:19)
6 U nga mu bi nsati wa wena. Phela Yehovha wa va nyenya vanhu lava rhandzaka ku banana. (Ps. 11:5) Funtshi Bibele li vula swaku Yehovha a nga va rhandzi vavanuna lava hluphaka vasati va vona. (Mal. 2:16; lerha Vakolosa 3:19.) Naswona hilani buku la 1 Pedru 3:7 li vulaka hi kona, munhu lweyi a hluphaka nsati wa yena a wonha wunghanu la yena na Yehovha funtshi swi nga ha yendla swaku Yehovha a nga swi yingisi hambi hi swikhongelo leswi a swi yendlaka.
7. Hi ku ya hi Vaefeza 4:31, 32, hi wani mavulavulelo lawa Yehovha a ma nyenyaka? (Vona ni “Ntlhamuselo Wa Marito.”)
7 U nga mu tlhavi hi marito nsati wa wena. Vavanuna van’wani va bongela vasati va vona ni ku vula swilo leswi va tlhavaka. Kambe Yehovha a nyenya “ku hlundzuka, ku kwata, ku bonga [ni] nhlambha.” c (Lerha Vaefeza 4:31, 32.) Phela Yehovha a twa swilo hinkwaswu naswona a ni mhaka ni leswi wanuna a vulavulisaka xiswona ni nsati wa yena hambiloko va li voxe. Wanuna lweyi a mu tlhavaka hi marito nsati wa yena, a ngo wonha wukati la vona ntsena, kambe a wonha ni wunghanu la yena na Yehovha. — Yak. 1:26.
8. Yehovha a titwisa ku yini hi pornografiya naswona hi mhaka muni?
8 U nga sixtiri pornografiya. Yehovha wa li nyenya pornografiya. Wanuna lweyi a tshamelaka ku sixtira swilo swa ku kala swi nga basanga, a wonha wunghanu la yena na Yehovha naswona a kombisa swaku a nga mu hloniphi nsati wa yena. d Phela Yehovha a lava swaku vavanuna va tshembeka ka vasati va vona. Wanuna wa ku tshembeka a nge fambi masangu ni wansati mun’wani naswona a nge tshuki a pimisa hi swona. Yesu a vule swaku wanuna lweyi a tshamelaka ku txuvuka wansati a za a mu navela, se a mbuyetile “ambilwini ya yena.” e — Mat. 5:28, 29.
9. Hi mhaka muni Yehovha a nga swi lavi swaku wanuna a sindzisa nsati wa yena ku yendla swilo leswi a kalaka a nga swi lavi nkama va fambaka masangu?
9 U nga sindzisi nsati wa wena ku yendla swilo leswi a kalaka a nga swi lavi nkama lowu mi fambaka masangu. Vavanuna van’wani va sindzisa vasati va vona leswaku va famba masangu hi ndlela leyi danisaka, leyi va siyaka na va biwa hi lipfalu kumbe leyi va yendlaka va titwa na va nga basanga. Phela Yehovha a nga swi lavi swaku vavanuna va swi yendla leswo, hikusa swi kombisa swaku vo pimisa hi vona ntsena funtshi a swi kombisi lirhandzu. Kambe Yehovha a nyimela swaku wanuna a rhandza nsati wa yena a tlhela a mu hlonipha ni ku tlhela a hlonipha lipfalu la yena. (Efe. 5:28, 29) Se loko swi ku Mukreste a tshame a hlupha nsati wa yena, a mu tlhava hi marito kumbe a sixtira pornografiya, i mpsini leswi nga mu pfunaka swaku a txintxa?
LESWI MUKRESTE A NGA SWI YENDLAKA SWAKU A NGA HLUPHI NSATI WA YENA
10. Xikombiso xa Yesu xi nga mu pfunisa ku yini wanuna lweyi a nga chada?
10 I mpsini leswi nga pfunaka wanuna leswaku a tshika ku hlupha nsati wa yena, kumbe ku mu yendla a titwa a nga li wa nchumu? I ku tekelela xikombiso xa Yesu. Hambileswi Yesu a kalaka a nga chadanga, leswi a a swi yendlela vadjondzisiwa va yena swi nga pfuna vavanuna leswaku na vona va va yendlela swaswinene vasati va vona. (Efe. 5:25) A hi voneni leswi vavanuna va nga swi djondzaka ka leswi Yesu a nga va yendlela swona vapostolo ni ndlela leyi a a vulavula na vona hi yona.
11. Yesu a a va yendlela yini vapostolo va yena?
11 Yesu minkama hinkwayu a a va yendlela swaswinene vapostolo va yena a tlhela a va hlonipha. A a nga va fumi naswona a a nga li munhu wa ku karhata. Hambileswi Yesu a a li Hosi a tlhela a va Mudjondzisi wa vona, a a nga va yendli va titwa va nga pfuni nchumu kumbe va mu chava. Ku hambana ni leswo, a a va yendlela hambi hi mintirho leyi vanhu a va yi vona yi nga li ya nchumu. (Yoh. 13:12-17) Ka khambi lin’wani Yesu a vule leswi: ‘Djondzani ka mina, hikusa ni rhulile naswona ni ni mbilu ya ku tiveka hansi, kutani mi ta pepa.’ (Mat. 11:28-30) Yesu a a li munhu wa ku rhula. Phela munhu wa ku rhula a nga yo matha, kambe i munhu lweyi a kotaka ku tikhoma naswona a tamaka a rhula hambiloko van’wani va mu pfuka.
12. Yesu a a vulavulisa ku yini ni vanhu?
12 Yesu a a tiyisa van’wani hi leswi a swi vulaka. Phela yena a nga zanga a rhuketela vadjondzisiwa va yena kumbe ku va bongela. (Luk. 8:47, 48) Hambi hi nkama lowu valala va yena a va mu rhuketela leswaku va mu kwatisa, yena ‘a a nga tlheliseli.’ (1 Pe. 2:21-23) Funtshi minkama yin’wani a wo miyela a nga va hlamuli nchumu. (Mat. 27:12-14) Se vavanuna lava nga Vakreste va nga djondza yini ka xikombiso xa Yesu?
13. Hilani swi kombisiwaka hi kona ka Matewu 19:4-6, wanuna a nga mu namarhelisa ku yini nsati wa yena? (Vona mufoto.)
13 Yesu a byele vavanuna lava nga chada leswaku va tama va tshembeka ka vasati va vona. A phindhe leswi Yehovha a nga swi vula nkama a nge te wanuna a fanele “a namarhela nsati wa yena.” (Lerha Matewu 19:4-6.) Rito la Xigriki leli nga hundzuluxeliwa li va “ku namarhela” li nga ha vula “ku lema.” Leswi vulaka leswaku nuna na nsati lava nga chada, va fanele va va ni lirhandzu lalikulu ingi hiloko vo yo lemiwa xikan’we; naswona loko va tshuka va hambana, hinkwavu vavambirhi va vaviseka hintamu. Wanuna lweyi a nga ni wunghanu la ku tiya ni nsati wa yena a nga sixtiri pornografiya, a nga yingiseli kumbe ku lerha xin’wani ni xin’wani lexi fambisanaka ni pornografiya, kambe a fambela kule ni “minchumu ya ku kala yi nga pfuni nchumu.” (Ps. 119:37) Ku fana na Yobo, wanuna lweyi a nga Mukreste a yendla ntwananu ni matihlo ya yena wa leswaku a nge mu txuvuki wansati mun’wani a za a mu navela. — Yob. 31:1.
Wanuna lweyi a tshembekaka ka nsati wa yena a nga pfumeli ku vona pornografiya (Vona paragrafu 13) g
14. I mpsini leswi wanuna lweyi a tolovelaka ku hlupha nsati wa yena a nga swi yendlaka leswaku a pfuxeta wunghanu la yena na Yehovha ni nsati wa yena?
14 Wanuna lweyi a tolovelaka ku hlupha nsati wa yena kumbe ku mu tlhava hi marito, a fanele a yendla xan’wanchumu leswaku a pfuxeta wunghanu la yena na Yehovha ni nsati wa yena. A hi voni swin’wani leswi a nga swi yendlaka. Xa ku sungula, a fanele a pfumela swaku leswi a swi yendlaka swi bihile hintamu a tlhela a khumbuka swaku Yehovha a vona swilo hinkwaswu. (Ps. 44:21; Ekl. 12:14; Heb. 4:13) Xa wumbirhi, a fanele a tshika ku hlupha nsati wa yena a tlhela a txintxa mahanyelo ya yena. (Swiv. 28:13) Xa wunharhu, a fanele a kombela ku rivaleliwa ka nsati wa yena a tlhela a kombela ku rivaleliwa ka Yehovha. (Min. 3:19) A fanele a khongela ka Yehovha a mu kombela swaku a mu nyika ku navela ni matimba ya ku txintxa mimpimiso, mavulavulelo ni leswi a swi yendlaka. (Ps. 51:10-12; 2 Ko. 10:5; Filp. 2:13) Xa wu 4, a fanele a hanya hi ku ya hi leswi a nga swi kombela ka xikhongelo a tlhela a nyenya swilo swa ku biha swa ku fana ni ku lwa ni mavulavulelo ya ku tlhava. (Ps. 97:10) Xa wu 5, a fanele a kombela ku pfuniwa hi madoda hi xihantla. (Yak. 5:14-16) Xa wu 6, a fanele a tiyendlela planu leli nga ta mu pfuna ka nkama lowu taka leswaku a nga ha tlheli a hlupha nsati wa yena. Phela hambi hi vavanuna lava a va tolovela ku sixtira pornografiya na vona va fanele va yendla swilo leswi swa 6, na va tiyiseka leswaku Yehovha a ta yi katekisa minzamu ya vona ya ku txintxa mahanyelo ya vona. (Ps. 37:5) Hambileswo, a swi yenelanga kuva vavanuna va tshika ku hlupha vasati va vona, kambe va fanele va va komba swaku va va rhandza funtshi va va hlonipha. A hi voneni swaku va nga swi yendlisa ku yini leswo.
U NGA MU KOMBISA KU YINI NSATI WA WENA SWAKU WA MU RHANDZA FUNTSHI WA MU HLONIPHA?
15. U nga yendla yini swaku u komba nsati wa wena swaku wa mu rhandza?
15 Komba nsati wa wena swaku wa mu rhandza. Vavanuna van’wani va tolovela ku yendla xan’wanchumu siku ni siku swaku va komba vasati va vona swaku va va rhandza va tlhela va tiyisa wukati la vona. (1 Yo. 3:18) A swi zi swi lava u yendla swilo swaswikulu leswaku u komba nsati wa wena swaku wa mu rhandza. Kambe u nga ha yendla swilo swaswitsongo swa ku fana ni ku khoma voko la nsati wa wena, u mu barasara; u nga ha mu tsalela mensajem u mu byela leswaku wa mu xuva, kumbe u mu vutisa leswaku siku la yena li fambisa ku yini. Minkama yin’wani u nga ha mu tsalela marito ya ku xonga, lawa ma kombisaka swaku wa mu rhandza hintamu. Loko wanuna a yendla swilo hinkwaswu leswi, a kombisa leswaku wa mu hlonipha nsati wa yena a tlhela a tiyisa wukati la vona.
16. Hi mhaka muni wanuna a fanele a khensa nsati wa yena?
16 Mu byeli nsati wa wena swaku i wa lisima hintamu ka wena. Wanuna lweyi a rhandzaka a tlhela a hlonipha nsati wa yena, a mu byela swilo leswi mu yendlaka a titwa kahle. Hi xikombiso, wa mu khensa hi hinkwaswu leswi a swi yendlaka swaku a mu seketela. (Kol. 3:15) Loko wanuna a khensa nsati wa yena ni ku mu byela swaku hi mhaka muni a mu rhandza, nsati wa yena a ta titwa na a vhikelelekile, na a rhandziwa funtshi na a hloniphiwa. — Swiv. 31:28.
17. Wanuna a nga swi kombisisa ku yini swaku wa mu hlonipha nsati wa yena?
17 Hlonipha nsati wa wena u tlhela u mu yendlela swaswinene. Wanuna lweyi a rhandzaka nsati wa yena a mu vona na a li prezenti leli taka hi ka Yehovha. (Swiv. 18:22; 31:10) Hi mhaka leyo, a mu yendlela swaswinene a tlhela a mu hlonipha hambi hi nkama va fambaka masangu. f A nga sindzisi nsati wa yena swaku a famba masangu hi ndlela leyi nga ta mu danisa kumbe ku mu siya na a biwa hi lipfalu. Funtshi na yena wanuna a fanele a yendla hinkwaswu a nga swi kotaka swaku a va ni lipfalu la ku basa. — Min. 24:16.
18. I mpsini leswi vavanuna va faneleke va tinyimisela ku swi yendla? (Vona kwadru leli nge “ 4 Wa Swilo Leswi Wanuna A Nga Swi Yendlaka Swaku A Komba Nsati Wa Yena Swaku Wa Mu Hlonipha.”)
18 Yehovha wa tsaka loko a ku vona u tikarhatela ku hlonipha nsati wa wena hi leswi u swi vulaka ni leswi u swi yendlaka. Se yendla hinkwaswu u nga swi kotaka leswaku u hlonipha nsati wa wena. U nga yendli nchumu lexi nga ta mu tlhava kumbe xi mu yendla a titwa na a nga pfuni nchumu, kambe mu yendleli swilo swaswinene u mu komba swaku wa mu hlonipha naswona wa mu rhandza. Loko u yendla leswo, nsati wa wena a ta swi vona swaku impela wa mu rhandza naswona u ni mhaka na yena. Xa lisima hintamu, u ta vhikela wunghanu la wena na Yehovha. — Ps. 25:14.
LISIMU 131 “Leswi Xikwembu Xi Nga Swi Patsa”
a Nhlokomhaka leyi nge “Vavanuna Mi Vona Vavasati Ku Fana Ni Leswi Yehovha A Va Vonisaka Xiswona?” leyi nga ka Murindzi wa Janeiro wa 2024 yi nga va pfuna vavanuna lava nga chada.
b Vavasati lava hluphiwaka hi vanuna va vona, va nga ha tsakela ku djondza nhlokomhaka leyi nge: “Leswi Nga Pfunaka Lava Xanisiwaka Hi Varhandziwa Va Vona” leyi kumekaka lani ku nge “Tinhlokomhaka Leti Engetelekeke” ka site la jw.org kumbe ka JW Library® (hi Xitsonga).
c NTLHAMUSELO WA MARITO: Rito leli nge “nhlambha”, li patsa nchumu xin’wani ni xin’wani lexi munhu a xi vulaka leswaku a kwatisa munhu mun’wani kumbe a mu yendla a titwa a nga li wanchumu. Funtshi li nga ha patsa ku va munhu a tshamela ku sola munhu mun’wani hi ku mu byela leswi a kalaka a nga swi rhandzi ka yena. Se ku va wanuna a tlhava nsati wa yena hi marito i ku vula nchumu xin’wani ni xin’wani lexi mu kwatisaka kumbe ku mu yendla a titwa na a nga li wanchumu.
d Vona nhlokomhaka leyi nge “Phonografi Yi Nga Ku Onhela Vukati” ka site la jw.org kumbe ka JW Library (hi Xitsonga).
e Wansati lweyi nuna wa yena a sixtiraka pornografiya, a nga pfuneka loko a djondza nhlokomhaka leyi nge: “U Ta Ku Yini Loko Lweyi U Nga Chada Na Yena A Sixtira Pornografiya” ka Murindzi wa Agosto wa 2023.
f Bibele a li hi byeli hi ku kongoma swaku hi tini tindlela leti nga basa kumbe leti kalaka ti nga basanga, leti wanuna ni wansati lava nga chada va nga ha fambaka masangu hi tona. Kambe ka mhaka leyi nuna na nsati hi vona va faneleke va tiyendlela xiboho hi voxe. Kambe xiboho lexi va nga ta xi yendla xi fanele xi kombisa swaku va mu hlonipha Yehovha, xi tlhela xi yendla swaku hinkwavu vavambirhi va tsaka va tlhela va va ni lipfalu la ku basa. Naswona a va nga ta bula ni van’wani hi xiboho lexi va nga xi yendla ka mhaka leyi.
g NTLHAMUSELO WA MUFOTO: Makwerhu a xengeteliwa hi lava a tirhaka na vona leswaku a vona revhixta leli nga ni swa pornografiya.
