1. Mupostolo Pawulo a a va vonisa ku yini vapfunisi va bandla?

 VAPFUNISI va bandla i va lisima hintamu abandleni. Mupostolo Pawulo na yena a swi kombisile swaku vavanuna lava i va lisima hintamu hikusa ka karta leli a nga li tsalela Vakreste va le Filipiya a vulavule hi madoda ni vapfunisi va bandla. — Filp. 1:1.

2. Luis a titwisa ku yini hi ku va mupfunisi wa bandla?

² Vamakwerhu va vanyingi lava va nga tsakamisiwa, ku nga ha va majovhem kumbe lava se va nga kula va tsaka hintamu swinene hi ku va vapfunisi va bandla. Hi xikombiso, Devan a vekiwe swaku a va mupfunisi wa bandla na a ni 18 wa malembe, kasi Luis a vekiwe na a ni kolomuyani ka 50 wa malembe. Loko a tlhamusela leswi a titwisaka xiswona, Luis a li: “I nkateko wawukulu ka mina ku va mupfunisi wa bandla ni ku tlhela ni tirhela vamakwerhu. Phela loko ni pimisa hi lirhandzu leli vamakwerhu va nga ni komba lona swi ni yendla ni lava ku va tirhela hi mbilu hinkwayu.” Leswo hi swona leswi vapfunisi va bandla va ku tala namuntlha va titwisaka xiswona.

3. Hi ta vona yini ka nhlokomhaka leyi?

³ Loko swi ku se u tsakamisiwile naswona a wu se va mupfunisi wa bandla, swi ngo yini na wena u yendla xan’wanchumu leswaku u va mupfunisi wa bandla? Ka nhlokomhaka leyi hi ta vona swaku i mpsini leswi swi faneleke swi ku yendla u lava ku va mupfunisi wa bandla, hi tlhela hi vona swaku i mpsini leswi Bibele li vulaka swaku munhu a fanele a swi yendla leswaku a faneleka ku va mupfunisi wa bandla. Kambe a hi rhangeni hi ku vona swaku hi yini mintirho leyi yendliwaka hi vapfunisi va bandla.

MINTIRHO LEYI VAPFUNISI VA BANDLA VA YI YENDLAKA

4. Hi yini mintirho leyi vapfunisi va bandla va yi yendlaka? (Vona mufoto.)

⁴ Vapfunisi van’wani va bandla va tendera materitoriyu ya bandla, van’wanyani va nyika vamakwerhu mabuku lawa va ma tirhisaka nsin’wini, van’wani va tirha ka ku basisa ni ku hlayisa a Yindlo ya Wugandzeli, van’wani i vaindikadori kasi van’wani va fambafambisa mamikru  va tlhela va tirha ka som nkama mintlhanganu yi fambaka. Hambileswi va yendlaka mintirho hinkwayu leyi, a vapfunisi va bandla i vavanuna lava va nga ni wunghanu lalikulu na Yehovha, lava va hanyaka hi ku ya hi leswi Bibele li swi djondzisaka naswona va va rhandzaka hintamu vamakwerhu. (Mat. 22:37-39) Loko u li makwerhu lweyi a nga tsakamisiwa, i mpsini leswi u nga swi yendlaka swaku u va mupfuni wa bandla?

5. I mpsini leswi u nga swi yendlaka swaku u va mupfunisi wa bandla?

⁵ Bibele la swi vula leswi makwerhu wa xinuna a faneleke a swi yendla leswaku a va mupfunisi wa bandla. (1 Tm. 3:8-10, 12, 13) Loko u djondza hi leswi Bibele li swi vulaka u tlhela u zama ku swi tirhisa ka wutomi la wena, u ta swi kota ku va mupfunisi wa bandla. Kambe a hi sunguli hi ku vona leswaku i mpsini leswi swi faneleke swi ku yendla u navela ku va mupfunisi wa bandla.

HI MHAKA MUNI U NAVELA KU VA MUPFUNISI WA BANDLA?

6. I mpsini swi ku yendlaka u navela ku pfuna vamakwerhu? (Matewu 20:28; vona mufoto .)

⁶ I mpsini swi ku yendlaka u navela ku pfuna vamakwerhu? I ku rhandza Yehovha ni vanhu van’wani. Pimisa hi xikombiso xa Yesu, hinkwaswu leswi a a swi yendla a a swi yendla hileswi a rhandzaka Yehovha ni vanhu van’wani. Phela hi swona leswi nga mu yendla a pfuna vanhu van’wani a tlhela a va yendlela hambi hi mintirho leyi vanhu a va yi vona yi nga li ya nchumu. (Lerha Matewu 20:28; Yoh. 13:5, 14, 15) Se na wena loko u rhandza Yehovha ni vanhu van’wani u nga tiyiseka swaku Yehovha a ta ku katekisa a tlhela a ku pfuna swaku u va mupfunisi wa bandla. — 1 Ko. 16:14; 1 Pe. 5:5.

7. Hi mhaka muni makwerhu a nga fanelanga a tibyela kumbe ku tivona na a li wa lisima?

⁷ Namuntlha vanhu va vanyingi va va rhandza hintamu vanhu lava va tikombaka na va li va lisima, lava va swi rhandzaka hintamu ku voniwa. Kambe ka nhlengeletanu ya Yehovha swi hambanile, makwerhu lweyi a tirhelaka van’wani a fanele a va tirhela hileswi a va rhandzaka ku fana na Yesu, ku nga li hi leswi a lavaka ku voniwa na a li wa lisima, na a va tlula van’wani kumbe ku lava ku hloniphiwa hintamu swinene. Loko makwerhu lweyi a vekiwaka swaku a va mupfunisi wa bandla a wo tshamisa xileswo, swi nga yendleka mintirho yin’wani leyi lavekaka leswaku vanhu va Yehovha va hlayiseka abandleni a a nga ta yi yendla hikusa a a ta titwa ingaku vo mu xixa hi ku mu nyika mintirho yoleyo. (Yoh. 10:12) Yehovha a nga va katekisi vanhu  lava va tibyelaka, lava va tivonaka na va li va lisima. Kambe a katekisa ntsena lava va tivekaka hansi. — 1 Ko. 10:24, 33; 13:4, 5.

8. Yesu a va pfunise ku yini vapostolo va yena swaku va lulamisa mapimiselo ya vona?

⁸ Mhaka leyi ya ku tibyela kumbe vanhu va tivona na va li va lisima ku tlula van’wani, yi va yendlekelile hambi hi vapostolo va Yesu. Hi xikombiso, siku lin’wani Yakobe na Yohani va kombele Yesu leswaku a va nyika xitshamu xa ku hlawuleka ka Mfumu wa yena. Yesu a tirhise nkama wolowo leswaku a va pfuna vapostolo va yena leswaku va lulamisa mavonelo ya vona. A byele vapostolo va yena hinkwavu va 12 a ku: “Lweyi a navelaka ku va wamukulu xikarhi ka n’wina a fanele a va mutirhi wa n’wina.” (Mar. 10:35-37, 43, 44) Leswi swi hi djondzisa swaku loko makwerhu a lwela ku va mupfunisi wa bandla hileswi a lavaka ku pfuna van’wani, a ta va nkateko wawukulu ka vamakwerhu abandleni. — 1 Tes. 2:8.

SWI NAVELI HINTAMU KU PFUNA VAMAKWERHU

9. I ntxini xi nga ku pfunaka swaku u ya u swi navela hintamu ku pfuna van’wani?

⁹ Ha tiyiseka swaku wa mu rhandza Yehovha funtshi wa swi lava ku pfuna van’wani, kambe swi nga yendleka u nga swi naveli ku va mupfunisi wa bandla hileswi u swi tivaka swaku swi ta lava u yendla mintirho ya yinyingi. Se i yini xi nga ku pfunaka leswaku u ya u swi navela hintamu ku pfuna van’wani? I ku pimisa hi ntsaku lowu u nga ta va na wona hi ku pfuna vamakwerhu. Phela Yesu a te: “Swi tsakisa hintamu ku nyika ku tlula ku yamukela.” (Min. 20:35) Yesu a nga yo ma vula ntsena marito lawa kambe a tlhele a hi vekela xikombiso xaxinene ka mhaka leyi, hikusa yena a a tsaka hi ku tirhela van’wani. Se na wena tiyiseka swaku u ta tsaka.

10. Hi swi tivisa ku yini swaku Yesu a a swi rhandza ku tirhela vanhu van’wani? (Marka 6:31-34)

¹⁰ Siku lin’wani ku yendleke swilo leswi nga kombisa swaku Yesu a a swi rhandza ku tirhela vanhu van’wani. (Lerha Marka 6:31-34.) Leswi Yesu ni vadjondzisiwa va yena a va karhalile, a va ya ka ndhawu ya ku rhula leswaku va ya humula. Kambe a nkama va nga fika ka ndhawu yoleyo va kume swaku a ku ni xitshungu lexi a xi lava ku djondzisiwa lexi nga rhanga xi fika na vona va nga se fika. Leswi Yesu ni vadjondzisiwa va yena a va tirhe hintamu va za va nga wu kumi ni nkama wa ku dla, Yesu a a ta va a byele xitshungu lexiyani swaku a nga ta xi djondzisa kumbe a xi djondzisa swilo swaswitsongo. Kambe leswi Yesu a a va rhandza vanhu a va “djondzise minchumu ya yinyingi li za li chona hintamu.” (Mar. 6:35) Phela Yesu a a nga boheki ku swi yendla leswo, kambe a va djondzisile vanhu lavayani hileswi a a va twela a wusiwana ni hi leswi a a va rhandza hintamu. Impela Yesu a a tsaka hi ku pfuna vanhu van’wani.

11. I yini swin’wani leswi Yesu a nga swi yendla leswaku a pfuna vanhu? (Vona mufoto.)

¹¹ Yesu a nga yo va djondzisa ntsena vanhu lavayani, kambe a tlhele a va pfuna hi ku va nyika leswi a va swi lava. Hi ndlela ya singita a tirhise mapawu ni tihlampfi tatitsongo leswaku a phamela vanhu va vanyingi. (Mar. 6:41) Yena a yendle leswo leswaku a djondzisa vadjondzisiwa va yena leswaku a swi li swa lisima hintamu ku tirhela vanhu van’wani, funtshi nkama lowu a nga yendla singita leliyani a rhume vapostolo va yena leswaku i li vona va phamelaka xitshungu. Se Vapostolo va tsake hintamu hileswi Yesu a nga va tirhisa leswaku va phamela xitshungu xi dla xi za xi xurha. (Mar. 6:42) Phela hi leswo vapfunisi va bandla va faneleke va swi yendla, va fanele va tinyimisela ku rhangisa leswi swi laviwaka hi van’wani. Ka wutomi la yena hinkwalu nkama lowu na a li lani misaveni, Yesu a yendle hinkwaswu leswaku a rhangisa leswi a swi laviwa hi van’wani ku tlula leswi yena a a swi rhandza. (Mat. 4:23; 8:16) Naswona a a tsaka hintamu hi ku pfuna vanhu van’wani. Se na vona vapfunisi va bandla loko va rhandza ku tirhela van’wani ka wutomi la vona va ta tsaka hintamu.

12. Hi mhaka muni u nga fanelanga u pimisa swaku a xi kona lexi u nga xi yendlaka swaku u pfunisa abandleni?

 ¹² Van’wani va vona ingi a xi kona lexi va nga xi yendlaka abandleni swaku va pfunisa, hileswi va pimisaka swaku a va tivi ku yendla minchumu ya yinyingi. Se loko swi ku na wena u titwisa xileswo, u nga godoli! Tiyiseka swaku swi kona leswi u nga swi yendlaka swaku u pfunisa abandleni. Lexi nga ku pfunaka i ku pimisa hi leswi 1 Vakorinto 12:12-30 yi swi vulaka. Ka ndzimana leyi Pawulo a kombisa swaku ka Yehovha hinkwavu lava va mu tirhelaka, ku patsa na wena, i va lisima funtshi va laveka abandleni. Se loko u pimisa hi ndzimana leyi u tlhela u khongela hi mhaka leyi u ta swi vona swaku hambiloko u nga se faneleka ku va mupfunisi wa bandla, xi kona lexi u nga xi yendlaka leswaku u pfunisa bandleni. Se yendla hinkwaswu leswi u nga swi kotaka leswaku u tirhela Yehovha hilaha u nga kotaka hi kona u tlhela u pfuna vamakwerhu. Naswona tiyiseka swaku madoda ma ta pimisa hi wena ma tlhela ma ku nyika mintirho leyi u nga kotaka ku yi yendla. — Rom. 12:4-8.

13. Hi swini swilo leswi swi yendlaka munhu a faneleka ku va mupfunisi wa bandla?

¹³ Phela swilo swa swinyingi leswi swi yendlaka munhu a faneleka ku va mupfunisi wa bandla, i swilo leswi Vakreste hinkwavu va faneleke va swi yendla. Hi xikombiso, Vakreste hinkwavu va fanele va va ni wunghanu la ku tiya na Yehovha, va tinyimisela ku tirhela vanhu van’wani na va tsakile naswona va va xikombiso xaxinene ka mahanyelo ya vona. Se swi nga yendleka na wena se u swi yendla swilo leswi, kambe ku ni swin’wani leswi lavekaka swaku makwerhu a va mupfunisi wa bandla. A hi swi voneni.

U NGA YENDLA YINI SWAKU U FANELEKA KU VA MUPFUNISI WA BANDLA?

14. Swi vula yini ku va munhu wa ku “hlonipheka”? (1 Timotiya 3:8-10, 12)

¹⁴ Swin’wani leswi makwerhu a faneleke a swi yendla kuva a faneleka ku va mupfunisi wa bandla swi ka 1 Timotiya 3:8-10, 12. (Lerha.) Ndzimana leyi yi kombisa leswaku a mupfunisi wa bandla a fanele ‘a hlonipheka’. Leswo swi vula leswaku makwerhu lweyi a nga mupfunisi wa bandla a fanele a yendla swilo leswi nga ta yendla leswaku vamakwerhu hinkwavu va mu hlonipha. Kambe leswo a swi vuli swona swaku makwerhu lweyi a nga hleki kumbe a nga tlangi ni van’wanyani. (Ekl. 3:1, 4) Kambe swi vula swaku a yi yendla kahle mintirho hinkwayu leyi a nyikiwaka yona abandleni, a tlhela a yi yendla hilani va nga mu kombela hi kona. Se loko u zama ku yi yendla kahle mintirho hinkwayu leyi va ku nyikaka yona, swi ta yendla leswaku vamakwerhu abandleni va ku hlonipha va tlhela va ku tshemba.

15. Swi vula yini kuva makwerhu ‘a nga kanganyisi loko a vulavula’ ni ku kala a nga ‘naveli ku ganya hi ndlela ya wukanganyisi’?

 ¹⁵ Bibele li vula swaku swin’wani leswi munhu a nga swi yendlaka leswaku a faneleka ku va mupfunisi wa bandla i ku kala ‘a nga kanganyisi loko a vulavula’. Leswo swi vula swaku minkama hinkwayu a fanele a vulavula ntiyiso, a tshembeka ka leswi a swi vulaka a tlhela a zama ku yendla leswi a nga swi tshembisa. (Swiv. 3:32) Bibele li tlhela li vula swaku a nga fanelanga ‘a navela ku ganya hi ndlela ya wukanganyisi’. Se leswo swi vula swaku a fanele a tshembeka antirhweni a tlhela a nga kanganyisi leswaku a kuma male, kumbe ku xolola vamakwerhu.

16. a) Swi vula yini ku va munhu ‘a nga phuzi ngopfu byala’? b) Swi vula yini ku va munhu “a va ni lipfalu leli li nga basa”?

¹⁶ Munhu lweyi a lavaka ku va mupfunisi wa bandla a nga fanelanga a ‘phuza ngopfu byala’. Leswo swi vula swaku a fanele a pimela loko a phuza byala a tlhela a nga tiviwi a li xidakwa. Bibele li tlhela li vula swaku a fanele a va ni “lipfalu leli nga basa”, leswi nge a fanele a yingisa minawu ya Yehovha ya leswi nga swinene ni leswi kalaka swi nga li swinene. Leswo a swi lavi ku vula swaku munhu yelweyo a hetisekile, kambe a ni wunghanu la ku tiya na Yehovha a tlhela a va ni ku rhula.

17. Swi vula yini kuva vapfunisi va bandla “va rhanga hi ku kambeliwa”? (1 Timotiya 3:10; vona ni mufoto.)

¹⁷ Bibele li vula swaku lava langiwaka ku va vapfunisi va bandla va fanele ‘va rhanga hi ku kambeliwa’ swaku ku voniwa swaku va faneleka kumbe a va faneleki. Leswo swi lava ku vula leswaku va fanele va kambeliwa kumbe va yi yendla kahle mintirho leyi va nga nyikiwa yona abandleni. Se loko madoda ma ku nyika mintirho abandleni, yi yendli kahle naswona yi yendle hi ku ya hi leswi vamakwerhu va nga ku kombela swona, u tlhela u landzela minkongomiso ya nhlengeletanu ya Yehovha, funtshi zama ku twisisa leswaku ntirho wolowo wu fanele wu yendlisiwa ku yini ni swaku u fanele u wu heta siku muni. Phela loko u yendla leswo, vamakwerhu abandleni va ta swi vona swaku wena se u makwerhu wa ku wupfa naswona wa faneleka kuva u nyikiwa mintirho yin’wani kuva u pfuna vamakwerhu abandleni. Madoda ma fanele ma trenara vamakwerhu va xinuna lava se va nga tsakamisiwa. (Lerha 1 Timotiya 3:10.) Leswaku ma va kambela leswaku se va nga nyikiwa mintirho yin’wani abandleni, va nga ha tivutisa leswi: ‘Indjhe va yendla djondzo ya munhu hi yexe? Indjhe va yi lunghiselela kahle mintlhanganu va tlhela va hlamula? Indjhe va wu rhandza ntirho wa ku chumayela?’ Loko makwerhu wa xinuna se a swi yendla swilo leswi hinkwaswu, swa dara kuva  a nyikiwa mintirho yin’wani swaku a tama a pfunisa abandleni, hambiloko o va ni 13 kumbe 14 wa malembe, kumbe a nga se tlhanganisa malembe wolawo. Loko madoda ma swi yendla leswo, vamakwerhu lava va nga ha faneleka leswaku va va vapfunisi va bandla loko se va li ni kolomuyani ka 17 kumbe 18 wa malembe.

18. Swi vula yini kuva mupfunisi wa bandla a nga na “xa ku soliwa hi xona”?

¹⁸ Bibele li tlhela li vula leswaku a mupfunisi wa bandla a nga fanelanga a va ni “xa ku soliwa hi xona”. Leswo swi vula swaku a nga fanelanga a yendla nchumu lexi vanhu va nga mu lumbetaka hi xona. Hambileswo swi nga yendleka minkama yin’wani vanhu va mu lumbeta hi swilo leswi a kalaka a nga swi yendlanga, hikusa hambi hi Yesu swi mu yendlekelile leswo naswona a swi vulile swaku vadjondzisiwa va yena a va ta lumbetiwa ku fana na yena. (Yoh. 15:20) Hambileswo, mupfunisi wa bandla a fanele a zama ku tekelela Yesu. Loko a yendla leswo, a ta tiviwa na a ni mahanyelo yamanene a tlhela a li xikombiso xaxinene abandleni. — Mat. 11:19.

19. Swi vula yini ‘ku va ni nsati mun’we’?

¹⁹ Bibele li vula leswaku mupfunisi wa bandla a fanele ‘a va ni nsati mun’we’. Leswo swi vula swaku a fanele a vona muchadu ku fana ni leswi Yehovha a wu vonisaka xiswona, ku nga ku va wanuna a va ni nsati mun’we. (Mat. 19:3-9) Mukreste lweyi a lavaka ku va mupfunisi wa bandla a fanele a fambela kule ni wuntunga la swa masangu. (Heb. 13:4) A fanele a tshembeka ka nsati wa yena a tlhela a nga tlangi hi ku gangisana ni vavasati van’wani. — Yob. 31:1.

20. Swi vula yini ku va wanuna “a rhangela vana ni ndjangu wa yena hi ndlela yayinene”?

²⁰ Bibele li tlhela li vula swaku lweyi a lavaka ku va mupfunisi wa bandla a fanele “a rhangela vana ni ndjangu wa yena hi ndlela yayinene.” Leswo swi vula swaku loko a li papayi wa munti a fanele a pfuna ndjangu wa yena leswaku wu va ni wunghanu la ku tiya na Yehovha. Leswo swi patsa ku wu pfuna leswaku wu va ni wugandzeli la ndjangu vhiki ni vhiki, a huma nsimu ni nsati wa yena ni vana va yena a tlhela a pfuna vana va yena leswaku va va ni wunghanu la ku tiya na Yehovha. (Efe. 6:4) Phela loko wanuna a swi kota ku hlayisa ndjangu wa yena swi kombisa swaku na lona bandla a nga swi kota ku li hlayisa. — Fananisa ni 1 Timotiya 3:5.

21. I mpsini leswi u nga swi yendlaka loko u nga se va mupfunisi wa bandla?

²¹ Loko u nga se va mupfunisi wa bandla, djondza u tlhela u pimisa hi nhlokomhaka leyi u tlhela u khongelaka hi swona. Xin’wani lexi u nga xi yendlaka i ku djondza Bibele kuva u vona leswi u nga swi yendlaka leswaku u faneleka ku va mupfunisi wa bandla. Loko u pimisa hi leswi u mu rhandzisaka xiswona Yehovha ni leswi u va rhandzisaka xiswona vamakwerhu bandleni, swi ta ku yendla u navela ku va tirhela. (1 Pe. 4:8, 10) Loko se u va mupfunisi wa bandla u ta tsaka swinene hileswi u tirhelaka vamakwerhu abandleni, naswona tiyiseka leswaku Yehovha a ta yi katekisa minzamu leyi u yi yendlaka leswaku u va mupfunisi wa bandla. — Filp. 2:13.