NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 39
LISIMU 125 “Va Tsaka Lava Nga Ni Timpsalu!”
Tsaka Hi Ku Nyika Van’wani
“Swi tsakisa hintamu ku nyika ku tlula ku yamukela.” — MIN. 20:35.
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA
Ka nhlokomhaka leyi hi ta vona tindlela ta ku hambanahambana leti hi nga nyikaka van’wani hi tona ni swaku leswo swi nga hi pfunisa ku yini leswaku hi tsaka.
1-2. Hi mhaka muni Yehovha a hi yendlile hi ndlela ya ku hi tsaka loko hi nyika van’wani?
YEHOVHA a hi yendle hi ndlela ya ku hlamalisa leyi yi hi yendlaka hi tsaka hintamu. Se ku nga va leswaku munhu lweyi a nyikiwaka a prezenti la ku karhi a nga tsaki? Nada, a swi lavi ku vula swona swaku a nga tsaki. Phela na yena a tsaka hintamu kambe lweyi a tsakaka hintamu swinene hi lweyi a nyikaka. (Min. 20:35) A hi ku tsakisa ka swona ku vona ndlela leyi Yehovha a nga hi yendla yi yona. Hi mhaka muni Yehovha a hi yendlile hi ndlela leyo?
2 Yehovha a hi yendle hi ndlela leyi leswaku ku tsaka ka hina ku nga dependeri hi vanhu van’wani, kambe ku ya hi leswaku i yini leswi hina hi swi yendlaka. Se hi nga swi kota ku tsaka loko hi lavetela a tindlela ta ku nyika vanhu van’wani. Phela swi tsakisa hintamu ku tiva swaku Yehovha a hi yendle hi ndlela leyi. — Ps. 139:14.
3. Hi mhaka muni Bibele li vula leswaku Yehovha i “Xikwembu lexi nga tsaka”?
3 Matsalwa ma hi tiyisekisa leswaku a ku nyika swi tisa ntsaku naswona Bibele li tlhamusela leswaku Yehovha i “Xikwembu lexi xi nga tsaka.” (1 Tm. 1:11) Hi yena a nga hi nyika hinkwaswu, naswona a ku na mun’wani wa ku tlula yena. Hi mhaka leyo hi ni “wutomi, ha fambafamba hi tlhela hi va kona”, hilani mupostolo Pawulo a nga vula hi kona. (Min. 17:28) Hi mhaka leyo, “nyiko yin’wani ni yin’wani yayinene ni nyiko yin’wani ni yin’wani leyi yi nga hetiseka” yi ta hi ka Yehovha. — Yak. 1:17.
4. I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi kuma ntsaku?
4 Ha tiyiseka swaku hinkwerhu ka hina hi swi lava hintamu ku tshama na hi tsakile, hi ku va hi va yendlela swilo swaswinene vanhu van’wani. Kambe leswaku hi tshama na hi tsakile swi lava hi va vanhu va ku rhandza ku nyika. Se hi nga kota ku yendla leswo loko hi “tekelela” a munyiki wamukulu Yehovha. (Efe. 5:1) Nkama lowu hi kambisisaka a nhlokomhaka leyi, hi ta vona swaku hi nga yendla yini leswaku hi tshama na hi tsakile hambiloko munhu lweyi hi nga mu nyika nchumu wo karhi a nga hi khensanga. Ni ku vona swaku hi nga pfunekisa ku yini hi ku va vanhu lava va nyikaka.
TEKELELA MUNYIKI WAMUKULU YEHOVHA
5. I mpsini leswi Yehovha a hi nyikaka swona?
5 Hi tini tindlela tin’wani leti Yehovha a kombisaka ku nyika hi ku tirhisa tona? A hi voneni a swikombiso swin’wani. Swi nga yendleka Yehovha a nga hi nyiki hinkwaswu leswi hi swi navelaka, kambe a hi nyika hinkwaswu leswi hi swi lavaka leswaku hi tama hi hanya. Hi xikombiso a hi nyika swakudla, mpahla ya ku yambala, ni ndhawu ya ku tshama ka yona. (Ps. 4:8; Mat. 6:31-33; 1 Tm. 6:6-8) Indjhe Yehovha o sindziseka ku hi nyika hinkwaswu leswo leswaku hi va na swona? Nada! Se hi mhaka muni Yehovha a hi yendlela leswo?
6. Hi nga djondza yini ka Matewu 6:25, 26?
6 Leswi Yehovha a hi rhandzaka hintamu a hi nyika hinkwaswu leswi hi swi lavaka. Vona marito lawa ma kumekaka ka Matewu 6:25, 26. (Lerha.) Ka tindzimana leti, loko Yesu a vulavula hi swinyanyani a te: “A swi byali mbewu, a swi tshoveli naswona a swi hlengeleti nchumu lomu ku hlayisiwaka kona swakudla; kambe Papayi wa n’wina wa le tilweni wa swi wundla.” Yesu a tlhele a vula swaku hina “a hi swi tluli hi lisima swinyanyani leswi ke?” Se hi djondza yini ka mhaka leyi? Hi djondza leswaku hina vatirheli va Yehovha hi va lisima hintamu ku tlula swiharhi. Leswi Yehovha a kotaka ku swi phamela na hina wa hi khatalela. Ku fana ni Papayi lweyi a tirhaka hi matimba leswaku a kota ku wundla a ndjangu wa yena, na yena Yehovha a yendla hilaha ku fanaka. — Ps. 145:16; Mat. 6:32.
7. Hi nga mu tekelelisa ku yini Yehovha hi ku va hi pfuna vanhu van’wani? (Vona mufoto.)
7 Na hina hi nga swi kota ku mu tekelela Yehovha, hi kuva hi kombisa leswaku ha va rhandza vamakwerhu hi ku va pfuna hi leswi va swi lavaka. Hi xikombiso, loko u tiva makwerhu lweyi a pfumalaka swakudla kumbe mpahla, u nga yendla xan’wanchumu leswaku u mu pfuna. Phela Yehovha a nga ku tirhisa wena leswaku u pfuna makwerhu yelweyo. A vanhu va Yehovha amisaveni hinkwayu va tiviwa na va li vanhu va ku rhandza ku pfuna vanhu van’wani loko va kumana ni swikarhatu. Hi xikombiso ka nkama wa korona vamakwerhu va vanyingi va pfune vamakwerhu van’wani hi ku va nyika swakudla, mpahla ni swilo swin’wani leswi a va swi lava hi nkama lowuyani. A van’wani va nyikele hi male ya vona leswaku yi pfunisa ka ntirho lowu yendliwaka amisaveni hinkwayu. Naswona male yoleyo yi pfunisile hintamu swaku ku hlayisiwa vamakwerhu lava a va kumana ni swikarhatu hi nkama lowuyani. Phela vamakwerhu lava va yendle leswo hikusa va ma nyika lisima marito lawa ma nga ka Vaheberu 13:16, lawa ma nge: “Mi nga khohlweni ku yendla swilo swaswinene ni ku pambulela van’wani leswi mi nga na swona, hikusa Xikwembu xi tsaka hintamu hi magandzelo lawa.”
Hinkwerhu hi nga swi kota a ku tekelela xikombiso xa Yehovha xa ku nyika (Vona paragrafu 7)
8. Yehovha a hi nyika matimba ya yena swaku hi yendla yini? (Vafilipiya 2:13)
8 Yehovha a hi nyika matimba. Phela Yehovha a tsaka hintamu hi ku hi nyika matimba lawa hina hi ma lavaka. (Lerha Vafilipiya 2:13.) Ku nga va leswaku u tshama u khongela ka Yehovha u mu kombela swaku a ku pfuna ku hlula ndzingo, kumbe a ku pfuna ku tiyisela swikarhatu leswi u kumanaka na swona? Loko Yehovha se a swi hlamulile swikhongelo swa wena u nga pfumelelana na wona marito lawa mupostolo Pawulo a nga ma vula loko a ku: “Ka hinkwaswu ni ni matimba hi mhaka ya lweyi a ni nyikaka matimba.” — Filp. 4:13.
9. Hi nga mu tekelelisa ku yini Yehovha hi ku hi tirhisa ntamu wa hina swaku hi pfuna vanhu van’wani? (Vona mufoto.)
9 Hambileswi hina hi nga ni xidjoho hi nga mu tekelela Yehovha ka mhaka leyi. I ntiyiso swaku hina a hi nge swi koti ku teka ntamu wa hina hi nyika munhu mun’wani, kambe hi nga swi kota ku tirhisa ntamu lowu hi nga na wona leswaku hi va pfuna vanhu van’wani. Hi xikombiso hi nga ha tinyikela leswaku hi pfuna makwerhu lweyi a nga guga kumbe lweyi a vabyaka, hi ku mu yela a bazara ni ku mu yendlela a mintirho yin’wani a kaya ka yena. Xin’wani lexi hi nga xi yendlaka loko xiyimu xi hi pfumelela i ku va hi tinyikela leswaku hi yendla ntirho wa ku basisa ka Yindlo ya Wugandzeli, ni ku lulamisa swilo swin’wani leswi lavekaka ka ndhawu liyani. Loko hi yendla leswo hi ta va hi tirhisa ntamu ni matimba ya hina swaku hi pfuna vanhu van’wani.
Hi nga tirhisa ntamu wa hina leswaku hi pfuna vanhu van’wanyani (Vona paragrafu 9)
10. Hi nga va tiyisisa ku yini van’wani hi leswi hi swi vulaka?
10 U nga khohlwi swaku a marito lawa hi ma humesaka ma ni matimba swinene, funtshi ma nga yendla swaku munhu a nga ma rivali. Se swi ngo yini u pimisa hi munhu lweyi a lavaka ku pfuniwa, kumbe lweyi a lavaka ku tiyisiwa? Minkama yin’wani hi nga ha mu khensa makwerhu hi mintirho leyi a nga yi yendla, kumbe hi mu kutxa ku a tama a tirhela Yehovha. Ka swiyimu leswi swa swimbirhi zama ku mu yendzela a kaya ka yena, u mu tsalela karta kumbe u mu fonela leswaku u kota ku bula na yena. U nga karhateki hintamu hi marito ya ku mu byela, hambiloko wo mu byela marito yamatsongo ntsena, kambe a ta titwa na a rhandziwa hintamu, funtshi hi ta va hi kombisa swaku hi vanhu lava hi rhandzaka ku nyika. — Swiv. 12:25; Efe. 4:29.
11. Yehovha a hi nyikisa ku yini wutlharhi?
11 Yehovha a hi nyika wutlharhi. Yakobe a tsale leswi: “Loko ku ni lweyi a kalaka a nga na wutlharhi xikarhi ka n’wina, a a tami a kombela ka Xikwembu, xi ta mu nyika, hikusa xi nyika hinkwavu hi mbilu ya ku basa.” (Yak. 1:5) Ndzimana leyi yi swi kombisa kahle swaku Yehovha a nga tsonani naswona a swi rhandza swinene ku hi nyika wutlharhi. Naswona yi tlhela yi kombisa leswaku Yehovha a nga lavi hi titwa nandzu kumbe hi chava ku kombela wutlharhi ka yena, kambe a lava leswaku minkama hinkwayu hi titwa na hi chunsekile leswaku hi kombela swaku a hi kongomisa ka swiyimu hinkwaswu ka wutomi la hina. Ku vula ntiyiso, yena a hi kutxa leswaku hi kombela wutlharhi lolelo. — Swiv. 2:1-6.
12. I ka swiyimu swihi leswi hi nga yavelanaka a wutlharhi la hina ni van’wani?
12 Se ku vuliwa yini hi hina! Hi nga mu tekelelisa ku yini Yehovha hi ku yavelana ni van’wani wutlharhi leli hi nga na lona? (Ps. 32:8) Vanhu lava tirhelaka Yehovha va nga yavelana wutlharhi la vona hi ku djondzisa vanhu van’wani. Hi xikombiso, va nga djondzisa vachumayeli van’wani swaku va wu yendla kahle ntirho wa vona ansin’wini. Madoda ma va lehisela mbilu ni ku va pfuna hi wutlharhi vapfunisi va bandla ni vamakwerhu van’wani va xinuna lava nga tsakamisiwa swaku va wu yendla kahle ntirho wa vona abandleni. Naswona lava nga ni xiperiyensiya ka ntirho wa ku yaka ni ku lunghisa a Tiyindlo ta Wugandzeli, va djondzisa vamakwerhu van’wani leswaku va wu yendla kahle a ntirho lowu.
13. Hi nga mu tekelelisa ku yini Yehovha nkama lowu hi trenaraka van’wani?
13 Hi fanele hi tekelela Yehovha nkama lowu hi trenaraka a vanhu van’wani, hikusa Yehovha a hi nyike wutlharhi la yena hi ndlela yayinene. Na hina hi lava ku yavelana a wutivi kumbe wutlharhi leli hi nga na lona ni vanhu van’wani. Naswona a hi lavi ku pimisa leswaku loko hi va trenara kahle va ta hi tekela mintirho leyi hina hi kotaka ku yi yendla. (1 Tes. 2:8) Kambe hi fanele ku va pfuna ku fana na Yehovha leswaku na vona va ta kota ku djondzisa van’wani. (2 Tm. 2:1, 2) Loko hi yendla leswo, hi ta swi kota ku va hi tshama na hi tsakile funtshi hi ta va ntlawa wun’we lowu rhandzaka ku nyika.
LOKO LAVA HI VA PFUNAKA VA NGA HI KHENSI
14. I yini leswi vanhu va tolovelaka ku swi yendla loko hi va yendlela nchumu?
14 Loko hi pfuna munhu kumbe hi mu nyika xan’wanchumu, minkama ya yinyingi a tolovela ku hi khensa, ngopfungopfu loko a li makwerhu. A nga ha yendla leswo hi ku va a hi tsalela karta a hi byela swaku wa swi khensa leswi hi nga mu yendlela swona kumbe a hi khensa hi tindlela tin’wani. (Kol. 3:15) Phela swi tsakisa hintamu loko munhu a hi byela swaku wa swi khensa leswi hi nga mu yendlela swona.
15. Hi fanele hi yendla yini loko van’wani va nga hi khensi hileswi hi nga va yendleka swona?
15 Kambe minkama yin’wani vanhu van’wani a va nga ta swi nyika lisima leswi hi nga va yendlela swona. Swi nga yendleka hi tirhise matimba ya hina hinkwawu ni swilo leswi hi nga na swona leswaku hi pfuna munhu, kambe a nga swi nyiki lisima swoleswo. Loko leswo swi yendleka, i yini leswi swi nga hi pfunaka swaku hi tama hi tsaka hi tlhela hi rhandza ku nyika? Hi fanele hi khumbuka swaku a buku la Mintirho 20:35 li kombisa leswaku a kuva hi tsaka a swi yi hi leswi van’wani va swi yendlaka naswona a swi yi hi leswaku va hi khensa kumbe a va hi khensi. Hi nga swi kota ku tama hi va pfuna vanhu van’wani hi tlhela hi va nyika leswi hi nga na swona hambiloko va nga hi khensi. Se, loko va nga hi khensi, hi nga yendla yini leswaku hi tama hi tsaka?
16. I yini lexi nga hi pfunaka swaku hi tama hi pfuna vanhu van’wani?
16 Tekelela Yehovha hi ku va yendlela swilo swaswinene vanhu van’wani hambiloko va ku khensa kumbe va nga ku khensi. (Mat. 5:43-48) Yehovha a hi tshembisa swaku loko hi va yendlela swilo swaswinene vanhu van’wani ‘na hi nga nyimeli ku tlheliseliwa’ a hakelo ya hina yi ta va yikulu hintamu. (Luk. 6:35) Ku nga na mhaka swaku vona va hi khensa kumbe a va hi khensi, Yehovha a hi tshembisa leswaku a ta hi hakela hi mhaka leswi hi nga swi kota ku va yendlela swilo swaswinene vanhu van’wani. — Swiv. 19:17; 2 Ko. 9:7.
17. Hi fanele hi khumbuka yini loko hi nyika vanhu minchumu? (Luka 14:12-14)
17 Nchumu wa lisima lowu hi faneleke hi pimisa hi wona hi lowu wu kumekaka ka Luka 14:12-14. (Lerha.) A swi bihanga ku va hi rhamba kumbe ku nyika nchumu munhu lweyi hi swi tivaka swaku na yena mundzuku a ta hi rhamba kumbe a hi nyika nchumu wun’wanyani swaku a hi tlhelisela. Kambe a xa ku biha, i ku va minkama hinkwayu hi ku khoo hi rhambetela munhu yelweyi wa mun’we hi tshika ku rhamba vanhu van’wani kumbe ku va nyika minchumu, lava hi tivaka swaku vona a va nga ta va ni nchumu xa ku hi tlhelisela. Phela hi leswi Yesu a nga hi byela swaku hi swi yendla, hi nyika van’wani na hi nga nyimeli ku va hi tlhelisela swona. Loko hi yendla leswo, hi ta va na hi tekelela Yehovha funtshi hi ta tsaka hambiloko vanhu van’wani va nga hi khensi.
18. I ntxini lexi nga hi pfunaka leswaku hi nga tshiki ku tama hi pfuna vamakwerhu?
18 Tivoneli ka moya wa ku sola van’wani. (1 Ko. 13:7) Minkama yin’wani loko hi nyika vanhu minchumu, swi nga yendleka va nga hi khensi. Se hi nga ha gama hi tivutisa swaku ‘o kala a nga na mhaka ni leswi ni nga mu yendlela swona? Kumbe a yo khohlwa ku ni khensa?’ Minkama yin’wani leswi swi yendleka hikusa van’wani swa va karhatela ku khensa loko hi va yendlela minchumu yayinene. Kumbexana van’wanyani swi nga yendleka hikusa khale a ku li vona a va tolovela ku pfuna van’wani. Se namuntlha swi nga ha va danisa loko i li vona va pfuniwaka. Kambe ku nga na mhaka swaku xiyimu hi xini xa kona, hi lava ku tama hi va pfuna vamakwerhu, hikusa leswo swi ta hi pfuna leswaku hi tsaka. — Efe. 4:2.
19-20. Hi mhaka muni hi fanele hi lehisa mbilu loko hi pfuna van’wani? (Vona mufoto.)
19 Lehisa mbilu. Hosi Solomoni loko a vulavula hi ku lehisa mbilu loko hi nyika nchumu munhu mun’wani a te: “Txukumetela pawu la wena ka mati, hikusa u ta tlhela u li kuma loko se ku hundze masiku ya manyingi.” (Ekl. 11:1) Se hilani marito lawa ma kombisaka hi kona, na hina loko hi nyika nchumu wo karhi munhu a nga ha hi khensa se na ku hundze malembe ya ku tala kumbe masiku ya ku tala. Hi ta vona xiperiyensiya lexo ka paragrafu leli landzelaka.
20 Ka malembe lawa ma nga hundza makwerhu mun’wani lweyi i nga nsati wa mudjikelezi, a tsale karta a tsalela makwerhu mun’wani wa xisati lweyi a wa ha ku tsakamisiwa, a mu kutxa leswaku a tama a tshembeka ka Yehovha. Kambe a nhlamulu a yo yi kuma loko se ku hundze 8 wa malembe loko makwerhu wa xisati a mu tsalela karta a kombisa ku khensa hi karta la ku tiyisa leli a nga mu tsalela lona. Ka karta lolelo makwerhu lwiyani a tlhele a vula leswaku a ndzimana leyi a yi li kona ka lona yi mu pfunile hintamu kuva a tiyisela swikarhatu hinkwaswu leswi a nga kumana na swona. a Phela a vule leswaku minkama yin’wani a a pimisa hambi hi ku tshika ku tirhela Yehovha ni ku tshika ku yendla swilo swin’wani swa lisima. Kambe lexi nga mu pfuna hintamu ndzeni ka 8 wa malembe lawayani ma nga hundza, ku ve karta leli a nga mu tsalela lona. Pimisa hi ndlela leyi nsati wa mudjikelezi a nga tsaka hi yona nkama a nga yamukela karta leliyani la ku khensa, leli a nga tsaleliwa lona. Xiperiyensiya lexi xi kombisa leswaku minkama yin’wani loko hi pfuna munhu kumbe hi mu nyika xan’wanchumu, swi nga ha teka nkama wa wunyingi swaku a za a hi khensa.
Minkama yin’wani swi nga ha teka nkama wa wunyingi leswaku munhu a hi khensa hi mhaka minchumu yayinene leyi hi nga mu yendlela yona (Vona paragrafu 20) b
21. Hi mhaka muni hi fanele hi tinyimisela ku tekelela xikombiso xa Yehovha xa ku nyika?
21 Phela a ku tsaka loku hi ku twaka loko hi nyika munhu nchumu xa ku karhi kumbe loko hi pfuna van’wani, i ndlela leyi Yehovha a nga hi hamba hi yona. Ku nga na mhaka leswaku munhu wa hi khensa kumbe a nga hi khensi loko hi mu pfuna, ha tsaka swinene loko hi yendla leswo. Naswona hi va hi tekelela Yehovha hi ku kongoma, lweyi a nga xikombiso xaxikulu swinene xa ku nyika, hilani Bibele li vulaka hi kona. Phela a nga kona munhu lweyi a nga tlulaka Yehovha ka ku kombisa wumunhu leli la ku nyika. (2 Tik. 25:9) Se hi nga tiyiseka leswaku Yehovha a ta hi katekisa naswona hi ta tsaka swinene nkama hi tekelelaka wumunhu lolelo la yena la ku saseka.
LISIMU 17 ‘Ina, Naswi Lava’
a A ndzimana ya kona leyi a nga mu tsalela yona hi leyi ya 2 Yohani 8, leyi nge: “Tivoneleni swaku mi nga lahlekeliwi hi swilo leswi hi nga swi tirhela leswaku mi ta kuma hakelo ya ku helela.”
b NTLHAMUSELO WA MUFOTO: Ka mufoto lowu, hi vona nsati wa mudjikelezi na a yendla leswi ku nga vulavuliwa hi swona ka paragrafu 20. A tsala karta la ku tiyisa makwerhu mun’wani wa xisati; se ndzhaku ka malembe, hi mu vona na a yamukela karta la ku mu khensa hileswi a nga swi yendla.
