1-2. I yini nkutsulu, naswona hi mhaka muni hi wu lava?

NKAMA Adamu a nga djoha, a luze wutomi la ku kala li nga heli, naswona leswo swi yentxe swaku ni vana lava a a ta va na vona va va ni xidjoho. Adamu a a nga faneliwi ku rivaleliwa hikusa a djohe hi maxivomu. Kambe hi nga ku yini hi vana va yena? Vona a va vanga ni nandzu ka xidjoho xa Adamu. (Rom. 5:12, 14) Kambe a swi ta koteka swaku ku yentxiwa nchumu lexi a xi ta va ponisa ka xidjoho xa papayi wa vona. Loko Adamu a djohile, Yehovha a lave tindlela ta ku ponisa vatukulu va Adamu ka xidjoho ni lifu. (Gen. 3:15) Yehovha a veke nkama lowu a a ta rhuma N’wana wa yena swaku a “nyikela wutomi la yena swaku li kutsula vanhu va vanyingi.” — Marku 10:45; Yoh. 6:51.

² I yini nkutsulu? Hi ku ya hi Matsalwa ya Xigriki, nkutsulu hi leswi Yesu a nga swi yentxa swaku a tlhela a xava leswi Adamu a nga swi luza. (1 Kor. 15:22) Hi mhaka muni hi lava nkutsulu? Hikusa Nawu wa Yehovha wa ku lulama a wu vula swaku wutomi a li fanele li hakeliwa hi wutomi lin’wana. (Ekso. 21:23, 24) Adamu a luze wutomi la ku kala li nga heli. Se leswaku ku yentxeka leswi Yehovha na a swi lava, a ku laveka munhu wa ku pfumala xidjoho swaku a ta ponisa vanhu hinkwavu, ku nga Yesu. (Rom. 5:17) Hi ndlela leyo, a ve Papayi wa hinkwavu lava kombisaka lipfumelo ka lifu la Yesu. — Esa. 9:6; Rom. 3:23, 24.

3. Hi ku ya hi Yohani 14:31 ni 15:13, hi mhaka muni Yesu a a tinyimisele ku nyikela hi wutomi la yena la ku hetiseka?

³ Yesu a mu rhandza hintamu Papayi wa yena ni vanhu hinkwavu. Hi mhaka leyo, a a tinyimisele ku nyikela hi wutomi la yena la ku hetiseka swaku a ponisa vanhu hinkwavu. (Lerha Yohani 14:31; 15:13.) Hi mhaka ya lirhandzu leli a nga na lona, Yesu a a tinyimisele ku tshama a tshembekile wutomi la yena hinkwalu, ni ku yentxa leswi Papayi wa yena a swi lavaka. Leswo a swi ta yentxa swaku leswi Yehovha a a swi lava hi  misava ni vanhu, swi hetiseka. Ka nhlokomhaka leyi, hi ta vona swaku hi mhaka muni Yehovha a pfumelele swaku Yesu a hlupheka a tlhela a dlayiwa. Hi ta tlhela hi vona xikombiso xa mutsali wa Bibele lweyi a a li khensa hintamu lifu la Yesu. Hi wugamu hi ta vona swaku hi nga li khensisa ku yini lifu la Yesu. Naswona hi ta vona swaku hi nga yentxa yini swaku hi tama hi li khensa hintamu lifu la yena.

4. Tlhamusela leswi Yesu a nga fisa xiswona.

⁴ Pimisa hi siku leli Yesu a nga fa hi lona. A a ta va a kombele tintsumi ta tinyingi leswaku ti ta mu vhikela. Hambileswo, a pfumelele masonchwa ya Varoma swaku ma mu ba ma tlhela ma mu hlupha hi ndlela ya ku vava. (Mat. 26:52-54; Yoh. 18:3; 19:1) Masonchwa lawa ma be Yesu hi nhonga ya ku a yi kwamulela xikhumba ka mirhi wa yena. Ndzhaku ka leswo, va mu rhwexe mhandzi ya ku tika hintamu hambileswi makatla ya yena a ma tale hi swilondza. Yesu a kokovise mhandzi liyani ku ya fika lani a a ta dlayeliwa kona. Kambe na a nge se fika, masonchwa ya Varoma, ma kombele wanuna mun’wana swaku a pfuna Yesu ku tlakula a mhandzi liyani. (Mat. 27:32) Loko Yesu a fika lani a a ta dlayeliwa kona, masonchwa ma mu gongondzele minenge ni mavoko ka mhandzi. Ku tika ka mirhi wa Yesu loko a li mhandzini a ku yentxa swaku lomu va nga mu gongondzela hi swipikirhi, ku ya ku vava hintamu. Loko ku yentxeka leswo, vanghanu va yena a va mu tsetsa, mamana wa yena a a rila, kasi Vayuda a vo mu hleka. (Luk. 23:32-38; Yoh. 19:25) Phela Yesu a a ya a twa ku vava hintamu. Mbilu ya yena ni swirho swin’wana swa mirhi wa yena a swi sungula ku kala swi nga ha tirhi kahle naswona a swi ya swi mu karhatela ku hefemula. Kambe na a nge se fa, Yesu a yentxe xikhongelo xa yena xa wugamu. A korhamise nhloko a gama a fa, a nyikela wutomi la yena. (Marku 15:37; Luk. 23:46; Yoh. 10:17, 18; 19:30) Swa tikomba swaku Yesu a fe hi kutsongokutsongo na a twa ku vava a tlhela a hlekiwa.

5. I yini xi nga vavisa Yesu ku tlula ndlela leyi a nga fa hi yona?

⁵ Lexi nga vavisa Yesu a hi leswi a nga fisa xiswona ntsena, kambe hi leswi va nga mu lumbeta hi swona leswaku a dlayiwa. Va mu lumbete swaku a a rhuketela Xikwembu, ku nga munhu lweyi a kalaka a nga xi hloniphi Xikwembu ni vito la xona. (Mat. 26:64-66) Phela a swi mu vava hintamu Yesu leswi va nga mu lumbeta hi swona lakakuva a kombela Papayi wa yena swaku a mu vhikela ka leswi a swi ta mu yentxekela. (Mat. 26:38, 39, 42) A hi voneni 3 wa minchumu leyi nga hi pfunaka ku tiva swaku hi mhaka muni Yehovha a pfumelele swaku N’wana wa yena a hluphiwa a tlhela a fa.

6. Hi mhaka muni Yesu a hayekiwe mhandzini?

⁶ Xa ku sungula, Yesu a hayekiwe ka mhandzi swaku a ponisa Vayuda ka leswi a va rhukiwe hi swona. (Gal. 3:10, 13) Vayuda a va rhukiwile hikusa a va pfumelile ku yingisa Nawu wa Xikwembu, kambe va tsandzekile ku yentxa leswi a wu swi lava. Handle ka xirhuku xolexo, Vayuda lava, a va li vadjohi va tlhela va fa hi leswi a va li vana va Adamu. (Rom. 5:12) Nawu wa Xikwembu ka Vayisrayele a wu vula swaku munhu lweyi a a yentxa xidjoho lexi a a ta faneliwa hi lifu, a a fanele a dlayiwa. Ndzhaku ka leswo, mirhi wa yena a wu ta hayekiwa amhandzini. * (Det. 21:22, 23; 27:26) Hi mhaka leyo, leswi Yesu a nga hayekiwa mhandzini,  swi yentxe swaku swi koteka swaku Vayuda lava a va mu nyenya, va pfuniwa hi lifu la yena.

7. Hi wini nchumu wa wumbirhi lowu nga yentxa swaku Yehovha a pfumelela swaku N’wana wa yena a hluphiwa?

⁷ A hi voneni nchumu xa wumbirhi lexi nga yentxa swaku Yehovha a pfumela swaku N’wana wa yena a hluphiwa. Yehovha a a lunghiselela Yesu swaku a ta kota ku wu yentxa kahle ntirho wa ku va Muprista wa Mukulu. Yesu wa swi tiva swaku swi vava ku fikela kwini ku yingisa Yehovha loko munhu a ringiwa. Phela Yesu a a karhateke hintamu lakakuva a kombele ku pfuniwa hi Yehovha na a “rila hintamu.” Leswi Yesu a nga hluphiwa hi ndlela ya ku vava hintamu, wa swi kota ku twisisa swikarhatu swa hina, naswona a ta hi pfuna loko hi ringiwa. Ha mu khensa Yehovha hi leswi a nga hi nyika Muprista wa Mukulu “lweyi a kalaka a nga tsandzeki ku hi twela wusiwana ka ku tsana ka hina!” — Heb. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Hi wini nchumu wa wunharhu lowu nga yentxa swaku Yehovha a pfumela swaku N’wana wa yena a ringiwa hi ndlela ya ku vava?

⁸ Xa wunharhu, Yehovha a pfumelele swaku Yesu a hlupheka leswaku a ta hlamula xivutiso xa lisima, lexi nge: Indje vanhu va nga swi kota ku tshama va tshembekile hambiloko va kumana ni mindzingo ya ku karhata hintamu? Loko Sathana a hlamula xivutiso xolexo a li a swi nge koteki. A vula swaku vanhu vo tirhela Xikwembu ntsena loko swi va fambela kahle. Naswona Sathana a li ku fana na Adamu, vanhu hinkwavu a va mu rhandzi Yehovha. (Yobo 1:9-11; 2:4, 5) Kambe, ku hambana ni leswo, Yehovha a a mu tshemba hintamu N’wana wa yena. Hi mhaka leyo, a pfumelele swaku a ringiwa hintamu ku tlula munhu mun’wana ni mun’wana. Naswona Yesu a tame a tshembeka wutomi la yena hinkwalu a kombisa swaku Sathana i muhembi.

9. Hi xini xikombiso lexi mupostolo Yohani a nga hi vekela xona?

⁹ Djondzo ya nkutsulu yi tiyise lipfumelo la Vakreste va vanyingi. Vakreste volavo va tame va chumayela mahungu ya ku tsakisa, hambileswi a va nyenyiwa. Va tlhele va hlula swikarhatu swa swikulu hambileswi se a va gugile. Hi xikombiso, mupostolo Yohani a chumayele ntiyiso hi Yesu Kreste ni nkutsulu malembe ya ku tlula 60. Kambe a nkama na a li kusuhi ni ku tlhanganisa 100 wa malembe, Varoma va mu voni na a li khombo ka mfumu wa vona, hi mhaka leyo va mu pfalele ka xihlala xa Patmosi. Hi mhaka muni? Hi mhaka leswi Yohani a nga “vulavula hi Xikwembu ni ku vulavula ntiyiso hi Yesu.” (Nhla. 1:9) Lexi i xikombiso xa xinene xa lipfumelo ni ku tiyisela.

10. Mabuku lawa Yohani a nga ma tsala ma swi kombisisa ku yini swaku a a li nyika lisima lifu la Yesu?

¹⁰ Mabuku lawa mupostolo Yohani a nga ma tsala, ma swi kombisa swaku a a mu rhandza hintamu Yesu naswona a a li khensa lifu la yena. Ka mabuku wolawo a vulavula hi nkutsulu kumbe leswi wu hi pfunisaka xiswona, makhambi ya ku tlula 100. Hi xikombiso, Yohani a tsale leswi: “Loko munhu o djoha, hi ni mupfuni wa ku lulama lweyi a nga na Papayi, ku nga Yesu Kreste.” (1 Yoh. 2:1, 2) Mabuku wolawo ma tlhela ma vulavula hi lisima la ku chumayela “ntiyiso hi ta Yesu.” (Nhla. 19:10) Swa tikomba swaku Yohani a a li nyika lisima lifu la Yesu. Se hina hi nga mu tekelelisa ku yini?

11. I yini lexi nga hi pfunaka swaku hi nga yentxi xidjoho?

¹¹ Tinyimiseli ku kala u nga djohi. Loko hi li khensa lifu la Yesu a hi nga ta va ni  mapimiselo ya ku fana ni lawa: ‘A ku na xilaveko xa ku ni chava ku yentxa xidjoho, hikusa ni nga xi yentxa ni gama ni kombela ku rivaleliwa.’ Handle ka ku pimisisa xileswo hi fanele hi tinyimisela ku pimisisa xileswi: ‘A ni fanelanga ni djoha hikusa Yesu a zi a fa hi mhaka ya mina.’ Ku pimisa hi ndlela leyi, swi ta hi pfuna swaku hi kombela Yehovha kuva a hi pfuna “leswaku hi nga hluliwi hi ndzingo.” — Mat. 6:13.

12. Hi nga ma tirhisisa ku yini marito lawa ma nga ka 1 Yohani 3:16-18?

¹² Rhandza vamakwerhu. Loko hi kombisa lirhandzu hi va hi kombisa ku khensa lifu la Yesu. Hi mhaka muni? Hi mhaka lifu la Yesu a lo pfuna hina ntsena, li pfuna ni vamakwerhu va hina. Phela leswi Yesu a nga va fela, swi kombisa swaku na vona i va lisima ka yena. (Lerha 1 Yohani 3:16-18.) Hi nga kombisa swaku ha va rhandza vamakwerhu va hina loko hi hanyisana kahle na vona. (Efe. 4:29, 31–5:2) Hi xikombiso, loko va vabya kumbe va kumana ni swikarhatu swa ku fana ni tindhambi, swidzedze kumbe swin’wana, ha va pfuna. Se hi fanele hi yentxa yini loko makwerhu o tshuka a hi kwatisa?

13. Hi mhaka muni hi fanele hi rivalela van’wana?

¹³ Ku nga va swaku swa ku karhatela ku rivalela makwerhu mun’wana loko a ku kwatisile? (Lev. 19:18) Loko swi ku karhatela, pimisa hi marito lawa: “Tamani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku chunseka hambiloko munhu a ni xa ku mu sola hi xona munhu mun’wana. Ku fana ni leswi Yehovha a nga mi rivalela hi ku chunseka, na n’wina mi fanele mi yentxa swoleswo.” (Kol. 3:13) Loko hi rivalela van’wana, hi komba Yehovha swaku ha li khensa lifu la Yesu. Hi nga yentxa yini leswaku hi tama hi yi khensa nyiko leyi ya Xikwembu?

14. Hi nga swi kombisisa ku yini swaku ha li khensa hintamu lifu la Yesu?

¹⁴ Khensa Yehovha hileswi Yesu a nga hi fela. Joana, lweyi a nga ni 83 wa malembe, a tshamaka Índia, a li: “Ni swi vona swi li swa lisima ku vulavula hi lifu la Yesu ka swikhongelo swa mina, ni ku tlhela ni khensa Yehovha hi mhaka ya lona.” Nkama lowu u yentxaka xikhongelo xa wena, pimisa hi xihoxo lexi u nga xi yentxa siku lolelo, u tlhela u kombela Yehovha swaku a ku rivalela. I ntiyiso swaku loko u yentxe xidjoho xa xikulu, u fanele u kombela madoda swaku ma ku pfuna. Ma ta ku yingisela, ma tlhela ma ku laya hi lirhandzu hi ku tirhisa Bibele. Ma ta khongela na wena, ma  kombela swaku Yehovha a ku rivalela hi ku tirhisa lifu la Yesu swaku u ta kota ku ‘dahiwa’ u tlhela u va munghanu wa Yehovha. — Yak. 5:14-16.

15. Hi mhaka muni hi fanele hi tinyika nkama wa ku pimisa hi lifu la Yesu?

¹⁵ Pimisa hi lifu la Yesu. Makwerhu Rajamani lweyi a nga ni 73 wa malembe, a li: “Loko ni lerha hi leswi Yesu a nga hluphekisa xiswona, matihlo ya mina ma tala hi mihloti.” Swi nga ku vava hintamu ku pimisa hi leswi Yesu a nga fisa xiswona. Kambe loko u ya u pimisa hi lifu la Yesu, lirhandzu la wena hi Yesu ni Papayi wa yena li ta ya li kula. Leswaku u pimisa hi lisima la lifu la Yesu, swi ngo yini u tinyika nkama wa ku djondza hi mhaka leyi na u li wexe?

16. Ku djondzisa van’wana hi lifu la Yesu swi hi pfunisa ku yini? (Vona mufoto ka pajina la ku sungula.)

¹⁶ Djondzisa van’wana mayelana ni lifu la Yesu. Nkama lowu hi vulavulaka ni vanhu van’wana hi lifu la Yesu, hi ta ya hi mu khensa hintamu hi leswi a nga hi yentxela swona. Hi ni mabuku ni mavhidiyo ya manyingi lawa ma hi pfunaka ku djondzisa swaku hi mhaka muni Yesu a hi felile. Hi xikombiso, hi nga tirhisa djondzo 4 ya broxura leli nge Mahungu Yotsakisa Lamataka hi ka Xikwembu! Ka nhlokomhaka leyi nge “Yesu Kreste I Mani?” Kumbe hi nga ya ka ndzima 5 ya buku leli nge Hinga Djondza Yini ka Bibele? Ka nhlokomhaka leyi nge “Nkutsulu — Xihiwa xa Lisima Lexi Taka hi ka Xikwembu.” Xin’wana lexi hi nga xi yentxaka swaku hi khensa lifu la Yesu i ku va kona ka Xitsundzuxu xa lifu la Yesu lembe ni lembe, hi tlhela hi rhamba van’wana swaku va va kona. Impela swa hi tsakisa leswi Yehovha a nga hi rhuma swaku hi djondzisa vanhu hi N’wana wa yena!

17. Hi mhaka muni lifu la Yesu ku li nchumu wa lisima hintamu lowu Yehovha a nga hi nyika?

¹⁷ Handle ka ku kanakana, ku ni swilo swa swinyingi leswi hi yentxaka hi lava ku khensa lifu la Yesu. Lifu la Yesu li yentxe swaku swi koteka kuva hi va vanghanu va Yehovha hambileswi hi nga ni xidjoho. Hi mhaka ya lifu la Yesu, swi ta koteka swaku mintirho ya Davulosi yi helisiwa. (1 Yoh. 3:8) Phela lifu la Yesu li ta yentxa leswaku leswi Yehovha a a swi lava hi misava ni vanhu swi yentxeka. Misava hinkwayu yi ta va Paradesi naswona vanhu hinkwavu va ta rhandza Yehovha va tlhela va mu tirhela. Hinkwerhu a hi yentxeni hinkwaswu swaku hi khensa lifu la Yesu, ku nga nchumu wa lisima ngopfu lowu Yehovha a nga hi nyika wona!