1. Hi mhaka muni hi hlamula mintlhanganwini?

 HI MHAKA muni hi ya mintlhanganwini? Nchumu wa lisima lowu wu hi yendlaka hi ya mintlhanganwini hileswaku hi lava ku dzunisa Yehovha. (Pis. 26:12; 111:1) Xin’wani xi hi yendlaka hi ya mintlhanganwini hileswaku hi lava ku tiyisana ngopfungopfu leswi hi hanyaka ka masiku lawa ya ku karhata. (1 Tes. 5:11) Se, loko hi tlakusa voko swaku hi hlamula hi va hi hetisisa swiyenge leswi swimbirhi.

2. I ka swiyenge swini lani hi nga hlamulaka amintlhanganwini?

² Vhiki ni vhiki loko hi li mintlhanganwini hi ni lunghelo la ku hlamula. Hi xikombiso, hi mahelo vhiki hi nga hlamula ka Djondzo Ya Murindzi, kasi hi xikarhi ka vhiki hi nga hlamula ka Lavetela Xuma Ka Rito La Xikwembu, ka Djondzo Ya Bibele Ya Bandla ni ka swiyenge swin’wani.

3. a) Hi swini swiyimu swimbirhi leswi hi nga ha kumanaka na swona? b) Marito lawa ma kumekaka ka Vaheberu 10:24, 25 ma nga hi pfunisa ku yini?

³ Hinkwerhu ha swi lava ku dzunisa Yehovha ni ku tiyisana ni vamakwerhu van’wani. Kambe hi nga ha kumana ni swikarhatu. Hi nga ha pimisa kambirhi swaku hi hlamula, kumbe hi nga ha navela ku hlamula makhambi ya manyingi kambe hi nga kombetiwi hilani a hi navela hi kona. Se i yini xi nga hi pfunaka ka swiyimu leswi? Hi nga pfuniwa hi karta leli mupostolo Pawulo a nga li tsalela Vaheberu. Loko Pawulo a vulavula hi lisima la ku tlhangana a vule swaku hi fanele ‘hi tshamela ku tiyisana.’ (Lerha Vaheberu 10:24, 25.) Se, loko hi tsumbula swaku vamakwerhu va nga tiyisiwa hi tinhlamulu leti hi ti nyikelaka hi nga titwa hi chunsekile ku tama hi hlamula. Se hambiloko va nga hi langi swaku hi hlamula hilani a hi navela hi kona, hi ta tsaka hi ku yingisela vamakwerhu van’wani loko va hlamula. — 1 Ped. 3:8.

4. Hi ta bula hi yini ka nhlokomhaka leyi?

⁴ Ka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi swilo swinharhu. Xa ku  sungula, hi ta vona swaku hi nga va tiyisisa ku yini vamakwerhu ka mabandla lawa ku nga ni vanhu vavatsongo naswona i nga vatsongo lava va tlakusaka voko swaku va hlamula. Xa wumbirhi, hi ta vona swaku hi nga va tiyisisa ku yini vamakwerhu ka mabandla lawa ku nga ni vanhu va vanyingi naswona i nga vanyingi lava va tlakusaka voko swaku va hlamula. Se hi wugamu, hi ta vona swaku hi nga yendla yini swaku tinhlamulu ta hina ti va tiyisa vamakwerhu.

5. Hi nga va tiyisa ku yini van’wani ka bandla leli nga ni vanhu vavatsongo?

⁵ Ka mabandla lawa ma nga matsongo kumbe ka magrupu, a ku na vanhu va vanyingi lava va tlakusaka voko swaku va hlamula. Minkama yin’wani swi lava swaku lweyi a fambisaka xiyenge xolexo a nyimanyana anze ku humelela munhu lweyi a nga ta tlakusa voko. Ka mabandla wolawo a mintlhanganu ya godolisa hikusa swi yendla ingi yo teka nkama wa wunyingi. Se u nga yendla yini ka xiyimu lexo? Tlakusa voko makhambi ya manyingi. Loko u yendla leswo, u ta pfuna van’wani swaku na vona va navela ku hlamula.

6-7. I yini swi nga ku pfunaka swaku u nga chavi ku hlamula amintlhanganwini?

⁶ Loko swi ku wa chava ku hlamula a wu wexe, vanyingi na vona va titwisa xileswo. Kambe u nga yendla yini swaku u swi kota ku hlamula, u tiyisa vamakwerhu?

⁷ U nga kuma swin’wani leswi nga ku pfunaka ka Murindzi. b Hi xikombiso, xin’wani lexi Murindzi a nga vulavula hi xona i ku tilunghiselela kahle. (Swi. 21:5) Loko u swi tiva kahle leswi nga ta djondziwa amintlhanganwini swi ta ku vevukela ku nyikela nhlamulu. Xin’wani lexi Murindzi a nga vulavula hi xona i ku nyikela nhlamulu ya ku goma. (Swi. 15:23; 17:27) Ku nyikela nhlamulu ya ku goma swi ta ku pfuna swaku u nga chavi hintamu, naswona vamakwerhu va ta yi twisisa kahle nhlamulu ya wena loko yi gomile ku tlula ku u vuletela minchumu ya yinyingi. Phela loko u nyikela nhlamulu ya ku goma hi marito ya wena u ta kombisa swaku u tilunghiselele kahle naswona u yi twisise kahle mhaka leyi djondziwaka.

8. Yehovha a yi vonisa ku yini minzamu leyi hi yi yendlaka swaku hi hlamula amintlhanganwini?

⁸ Loko ku li swaku u zame ku yendla hinkwaswu leswi Murindzi a nga swi vula swaku u kota ku hlamula kambe swi tama swi ku karhatela ku hlamula amintlhanganwini, tiyiseka swaku Yehovha a yi nyika lisima minzamu ya wena. (Luk. 21:1-4) Ku va hi yendla leswi hi nga swi kotaka swaku hi hlamula a swi vuli swona swaku hi ta kota ku yendla leswi kalaka swi nga li ka matimba ya hina. (Filp. 4:5) Leswi u nga swi yendlaka i ku tivekela xikongomelo lexi u lavaka ku xi fikelela u tlhela u kombela Yehovha a ku pfuna swaku u tama u rhula. Xin’wani xa swikongomelo lexi u nga xi fikelelaka i ku lwela ku nyikela nhlamulu ya ku goma.

9. I swikarhatu swini leswi nga ha humelelaka ka bandla leli nga ni vanhu va vanyingi?

⁹ Ka mabandla lawa ku nga ni vanhu va vanyingi kumbe vachumayeli va vanyingi, a xiyimu xi nga ha hambana. Swi nga yendleka ka bandla leli ku nga ni vachumayeli va vanyingi ku li ni vanhu va vanyingi lava va tlakusaka voko swaku va hlamula. Se, swi nga yendleka ka xiyimu lexo lweyi a fambisaka ntlhanganu a nga ku kombeti leswaku u  hlamula. Hi xikombiso, makwerhu Danielle a a swi rhandza ku hlamula mintlhanganwini. c Ka yena ku hlamula swo fana ni ku gandzela Yehovha, a tiyisa vamakwerhu ni ku tlhela a tiyisa lipfumelo ka leswi Bibele li swi djondzisaka. Kambe nkama lowu a nga suka ka bandla la yena a ya ka bandla leli li nga ni vanhu va vanyingi, a a nga ha kombetiwi makhambi ya manyingi swaku a hlamula funtshi minkama yin’wani mintlhanganu a yi hela hambi hi ku kombetiwa a nga kombetiwanga. Yena a vula leswi: “A swi ni kwatisa hintamu, a swo fana ni loko ni luzekeliwe hi nchumu wa lisima. Loko ku hundza nkama wa wunyingi na makwerhu lweyi a fambisaka a xiyenge a nga ku kombeti swi fika lani u zaka u pimisaka swaku o swi yendla hi maxivomu.”

10. Hi nga yendla yini swaku swi koteka kuva hi langiwa swaku hi hlamula mintlhanganwini?

¹⁰ U tshame u titwa ku fana na Danielle? Phela ka xiyimu lexi u nga ha pimisa ni ku godola ku nyikela tinhlamulu, u yingisela mintlhanganu ntsena. Kambe u nga tshiki ku tama u zama ku hlamula. I yini lexi nga ku pfunaka? Lunghiselela tinhlamulu ta tinyingi ka xiyenge xin’wani ni xin’wani xa ntlhanganu. Loko u nga kombetiwi na djondzo ya ha sungula u nga ha kombetiwa swaku u hlamula ka swiyenge swin’wani. Loko u lunghisela Djondzo Ya Murindzi pimisa hi ndlela leyi paragrafu lin’wani ni lin’wani li yelanaka hi yona ni nhlokomhaka leswaku u ta kota ku nyikela tinhlamulu tatinene ka djondzo hinkwayu. Xin’wani lexi u nga xi yendlaka i ku tilunghiselela kahle swaku u hlamula ka maparagrafu lawa ma vulavulaka hi swilo swa ku karhata. (1 Kor. 2:10) Hikusa ka maparagrafu wolawo i vatsongo lava va tlakusaka voko leswaku va hlamula. Se loko swi ku u zamile ku yendla swilo hinkwaswu leswi kambe swi nga koteki swaku u hlamula mintlhanganwini u nga yendla yini? Bula ni lweyi a nga ta fambisa xiyenge xolexo u mu byela lani a wu tsakela ku hlamula kona.

11. Marito lawa ma nga ka Vafilipiya 2:4 ma hi khutaza ku yendla yini?

¹¹ Lerha Vafilipiya 2:4. Mupostolo Pawulo a khutaze Vakreste swaku va rhangisa swilaveko swa vanhu van’wani ku nga li swa vona vinyi. Hi nga ma tirhisisa ku yini marito lawo  ya mupostolo Pawulo loko hi li mintlhanganwini? Hi nga ma tirhisa hi ku khumbuka swaku na vona vamakwerhu van’wani va swi lava ku hlamula.

12. Hi yini ndlela yin’wani leyi hi nga tiyisaka hi yona vamakwerhu amintlhanganwini? (Vona mufoto.)

¹² Loko hi bula ni vanghanu va hina, a hi hina hi vulavulaka nkama hinkwawu, kambe na vona hi va nyika nkama wa ku va vulavula. Hi ndlela leyi fanaka, amintlhanganwini hi lava swaku vamakwerhu va vanyingi va hlamula. Phela ndlela yin’wani ya ku tiyisa vamakwerhu i ku va pfumelela swaku va hlamula hikusa loko na vona va hlamula, va kombisa lipfumelo la vona hi tinhlamulu ta vona. (1 Kor. 10:24) A hi voneni swaku hi nga swi yendlisa ku yini swoleswo?

13. Hi nga yendla yini swaku van’wani na vona va kota ku hlamula?

¹³ Yin’we ya tindlela i ku nyikela tinhlamulu ta ku goma, hi ndlela leyo vanhu van’wanyani va ta va ni mukhandlu wa ku hlamula. Madoda ni vamakwerhu lava i nga khale na va li ka ntiyiso va nga nyikela xikombiso ka mhaka leyi. Hambiloko u nyikela nhlamulu ya ku goma zama kuva u nga vuli tipontu ta tinyingi hi nkama wolowu wa wun’we. Hikusa loko u tlhamusela paragrafu hinkwalu ku to sala swaswitsongo ntsena swaku van’wanyani va swi hlaya. Hi xikombiso, ka paragrafu leli ku vulavuliwe hi swilo swimbirhi: Ku nyikela tinhlamulu ta ku goma ni ku kala u nga tlhamuseli paragrafu hinkwalu kumbe ku hlaya tipontu ta tinyingi. Se loko ku li swaku ka paragrafu leli u ta rhanga u nyikiwa swaku u hlamula, u swi vonisa ku yini ku hlaya ntsena pontu yin’we?

14. I yini leswi hi faneleke hi pimisa hi swona na hi nge se tlakusa voko? (Vona mufoto.)

¹⁴ Pimisa hi makhambi lawa u lavaka ku hlamula mintlhanganwini. Loko u tshamela ku tlakusa voko nkama ni nkama swi nga yendla swaku lweyi a fambisaka djondzo kumbe xiyenge a boheka ku vitana wena hambiloko ku ni lava va kalaka va nge se hlamula. Se leswo swi nga yendla swaku van’wanyani va godola  ku tlakusa mavoko swaku va hlamula. — Ekl. 3:7.

15. a) I mpsini swaku a hi fanelanga hi swi yendla loko hi nga nyikiwi swaku hi hlamula? b) Lava va fambisaka djondzo va nga swi kombisa ku yini swaku va ni mhaka ni hinkwavu? (Vona kwadru leli nge: “ Loko U Li Mufambisi Wa Djondzo Kumbe Xiyenge.”)

¹⁵ Loko ku li ni vamakwerhu va vanyingi lava va tlakusaka mavoko ka djondzo yoleyo, swi nga ha yendleka lweyi a fambisaka djondzo a nga hi langi swaku hi hlamula makhambi lawa a hi ma navela kumbe hambi hi ku hi langa swi nga koteki swaku a hi langa. Leswo minkama yin’wani swi nga ha hi godolisa kambe a hi fanelanga hi sungula ku vaviseka hi mhaka ya swona kumbe hi veketela xiviti hileswi hi kalaka hi nga langiwanga swaku hi hlamula. — Ekl. 7:9.

16. Hi nga va tiyisisa ku yini lava va hlamulaka?

¹⁶ Loko ku li swaku a wu kombetiwanga swaku u hlamula hilani a wu tsakela hi kona, swi ngo yini u yingisela tinhlamulu ta vamakwerhu van’wani u gama u va khensa hi swoleswo. Swi nga yendleka vamakwerhu va ta tiyisiwa hintamu hi leswi u nga va khensa ku fana ni loko a wu nyikele nhlamulu. (Swi. 10:21) Phela, ku khensa van’wani i ndlela yin’wani ya ku tiyisana.

17. a) Vapsali va nga va pfunisa ku yini vana va vona swaku va nyikela tinhlamulu leti fambisanaka ni ntanga ya vona? b) Hi ku ya hi vhidiyo hi swini 4 wa swilo leswi hi nga swi yendlaka loko hi lulamisela nhlamulu? (Vona ntlhamuselo wa le hansi.)

¹⁷ Hi tini tindlela tin’wani ta ku tiyisa van’wani  amintlhanganwini? Loko u li ni vana, va pfuni swaku va lunghiselela tinhlamulu leti fambisanaka ni ntanga ya vona. (Mat. 21:16) Minkama yin’wani ku nga ha va ni tinhlokomhaka leti vana swi nga ha va karhatelaka swaku va hlamula, ta ku fana ni muchadu kumbe mahanyelo yamanene. Kambe swi nga yendleka ku ni maparagrafu yamatsongo lawa vana va nga ha hlamulaka, se vapsali va nga va pfuna swaku va hlamula ka maparagrafu wolawo. Handle ka leswo, vapsali va nga pfuna vana va vona swaku va swi tiva swaku a hi minkama hinkwayu va nga ta kombetiwa swaku va hlamula mintlhanganwini. Loko va yendla leswo, a vana a va nga ta kwata hintamu loko makwerhu lweyi a fambisaka xiyenge a nga va kombeti swaku va hlamula. — 1 Tim. 6:18. d

18. Hi nga yendla yini swaku hi nga vulavuli hintamu hi hina vinyi nkama hi hlamulaka? (Swivuriso 27:2)

¹⁸ Hinkwerhu hi nga swi kota ku nyikela tinhlamulu leti dzunisaka Yehovha ti tlhela ti tiyisa vamakwerhu. (Swi. 25:11) Minkama yin’wani nkama hi nyikelaka nhlamulu hi nga ha patsa ni xiperiyensiya kambe hi fanele hi tivonela swaku hi nga vulavuli hintamu hi hina vinyi. (Lerha Swivuriso 27:2; 2 Kor. 10:18) Nkama hi nyikelaka tinhlamulu, tinhlamulu ta hina ti fanele ti vulavula hintamu hi Yehovha, hi Rito la yena ku nga Bibele ni vanhu va yena. (Nhla. 4:11) I ntiyiso swaku loko xivutiso xi kombela swaku hi vulavula hi hina hi ta yendla swoleswo. Kambe a hi voneni xikombiso xa ndlela ya ku yendla swoleswo ka paragrafu leli landzelaka.

19. a) Ku ta yendleka yini loko hi rhangisa timhaka ta van’wani amintlhanganwini? (Varoma 1:11, 12) b) Hi mhaka muni u rhandza ku hlamula amintlhanganwini?

¹⁹ I ntiyiso swaku a ku na swinawanawani ka ndlela leyi hi faneleke hi hlamula hi yona, kambe hinkwerhu hi fanele hi yendla hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi tiyisa vamakwerhu hi ku hlamula. Ndlela yin’wani ya ku yendla leswo i ku tinyimisela ku hlamula minkama hinkwayu. Minkama yin’wanyani leswo swi patsa ku tsaka hi lunghelo leli hi nga na lona la ku hlamula kambe ni ku tlhela hi tsaka loko van’wanyani na vona va hlamula. Loko hi rhangisa timhaka ta van’wani ku tlula ta hina loko hi li mintlhanganwini hi ta swi kota ‘ku tiyisana.’ — Lerha Varoma 1:11, 12.