NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 15
Hi Nga Djondza Yini Ka Masingita Ya Yesu?
“A fambe ka tiko hinkwalu a yentxa mintirho ya yinene ni ku hanyisa.” — MINT. 10:38.
LISIMU 13 Kreste I Xikombiso xa Hina
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA a
1. Ku ve ka xiyimu xini lani Yesu a nga yendla singita la yena la ku sungula?
PIMISA hi mhaka leyi: Hi le ka lembe la wu 29 E.C., ku nga nkama lowu ntirho wa Yesu wu nga sungula lani misaveni. Yesu, mamani wa yena ni vadjondzisiwa va yena va rhambiwe ka muchadu aKana, ku nga doropa leli a li li ka tlhelo la norti la le Nazareta, ku nga lomu Yesu a nga psaliwa kona. Mariya a a li munghanu wa ndjangu wa lava a va chada, funtshi swi nga yendleka a a pfunisa ka mintirho yin’wani. Kambe ku game ku hela vhinyu. Phela xikarhatu lexi a xi ta yendla swaku vatekani ni mindjangu ya vona yi daniseka. b Swi nga yendleka a vhinyu li helile hileswi ku nga ya vanhu vanyingi ku tlula lava a va nyimele vona. Hi ku hantlisa Mariya a yela Yesu a fika a ku: “A va ha na vhinyu.” (Yoh. 2:1-3) Se Yesu a yendle yini? A yendle nchumu xa ku hlamalisa swinene. A txintxe mati ma va vhinyu. — Yoh. 2:9, 10.
2-3. a) Hi wani masingita lawa Yesu a nga ma yendla? b) Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi?
2 Leli ku yo va singita la ku sungula ka masingita ya manyingi lawa Yesu a a ta ma yendla. c Yena a tirhise matimba lawa a a li na wona leswaku a yendla masingita lawa ma nga pfuna vanhu va vanyingi swinene. Hi xikombiso ka khambi lin’wani a tirhise singita swaku a nyika swakudla 5.000 wa vanhu. Ka khambi lin’wanyani a nyike swakudla 4.000 wa vanhu naswona loko hi patsa swivanani ni vavasati swi nga yendleka hinkwavu va tlule 27.000. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) Naswona ka makhambi lawa hamambirhi Yesu a tlhele a daha lava a va vabya. (Mat. 14:14; 15:30, 31) Ha tiyiseka swaku vanhu lava va tsake swinene hileswi va nga dahiwa va tlhela va nyikiwa swakudla hi ndlela ya singita hi Yesu Kreste.
3 Hi nga djondza minchumu yinyingi ka masingita lawa Yesu a nga ma yendla. Se ka djondzo leyi hi ta vona swaku leswi hi nga swi djondzaka ka masingita lawa Yesu a nga ma yendla swi nga li tiyisisa ku yini lipfumelo la hina, ni swaku hi nga ku tekelelisa ku yini ku tiveka hansi ka Yesu ni ntwelawusiwana wa yena nkama na a yendla masingita.
HI DJONDZA YINI HI YEHOVHA NA YESU?
4. Masingita ya Yesu ma hi djondzisa hi mani?
4 Masingita lawa Yesu a nga ma yendla a ma hi djondzisi hi yena ntsena kambe ma tlhela ma hi djondzisa hi Yehovha, hikusa Yehovha hi yena a nga mu nyika matimba swaku a yendla masingita wolawo. Mintirho 10:38: ‘Xikwembu xi tote [Yesu] hi moya wa ku kwetsima xi tlhela xi mu nyika matimba ni leswaku a fambe ka tiko hinkwalu a yentxa mintirho ya yinene ni ku hanyisa hinkwavu lava a va hluphiwa hi Davulosi, hikusa Xikwembu a xi li na yena.’ Khumbuka swaku ka hinkwaswu leswi Yesu a nga swi vula ni ku swi yendla, ku patsa ni masingita, a a mu tekelela hi ku helela Papayi wa yena. (Yoh. 14:9) A hi voneni 3 wa minchumu leyi hi nga hi djondzaka ka masingita ya Yesu.
5. I mpsini leswi nga yendla swaku Yesu a yendla masingita? (Matewu 20:30-34)
5 Xa ku sungula, Yesu na Yehovha va hi rhandza hintamu. Nkama Yesu a a li lani misaveni, a swi kombisile swaku a a va rhandza hintamu vanhu hi ku yendla masingita leswaku a va pfuna hileswi a va hlupheka. Ka khambi lin’wani vanuna vambirhi lava a va fe matihlo, va kombele swaku Yesu a va pfuna. (Lerha Matewu 20:30-34.) Yesu a va twele wusiwana a gama a va daha. Ka ndzimana leyi, loko Bibele li tirhisa rito leli nge ‘ku twela wusiwana’ li vula ku khumbeka hintamu kumbe ku vaviseka. Phela leswo hi leswi nga yendla swaku Yesu a lava ku nyika swakudla lava a va twa ndlala ni ku tlhela a daha wanuna lwiyani a a ni mavabyi ya ku bola xikhumba. (Mat. 15:32; Marku 1:41) Se hi nga tiyiseka swaku Yehovha Xikwembu xa ntwelawusiwana ni N’wana wa yena Yesu, va hi rhandza hintamu swinene naswona va vaviseka loko va hi vona hi hlupheka. (Luk. 1:78; 1 Ped. 5:7) A hi kanakani swaku Yehovha na Yesu va lava ku helisa swikarhatu hinkwaswu leswi hi vangelaka ku hlupheka.
6. Yehovha a nyike Yesu matimba ya ku yendla yini?
6 Xa wumbirhi, Xikwembu xi nyike Yesu matimba swaku a helisa swikarhatu leswi hluphaka vanhu. Masingita lawa Yesu a nga ma yendla ma kombisa swaku a ni matimba ya ku helisa swikarhatu leswi hina hi hoxe a hi nge te swi kota ku swi lunghisa. Hi xikombiso, a ni matimba ya ku hi chunsa ka xidjoho ni hinkwaswu leswi vangiwaka hi xidjoho, swa ku fana ni mavabyi ni lifu. (Mat. 9:1-6; Rom. 5:12, 18, 19) Masingita lawa Yesu a nga ma yendla ma kombise swaku a nga swi kota ku daha mavabyi hinkwawu hambi hi ku pfuxa vanhu lava nga fa. (Mat. 4:23; Yoh. 11:43, 44) Yesu a nyikiwe ni matimba ya ku nyimisa swidzedze, ni ku chunsa vanhu ka madimoni. (Marku 4:37-39; Luk. 8:2) Ha tsaka hi ku tiva swaku Yehovha a nyike N’wana wa yena Yesu matimba yamakulu ya ku fana ni lawa.
7-8. a) Masingita lawa Yesu a nga ma yendla ma hi tiyisekisa hi yini? b) Hi lini singita leli u swi navelaka hintamu swaku Yesu a ku yendlela lona?
7 Xa wunharhu, ha tiyiseka swaku Mfumu wa Xikwembu wu ta tisa minkateko ya yinyingi amisaveni. Masingita lawa Yesu a nga ma yendla nkama a a li lani misaveni ma kombisa leswi a nga ta swi yendla amisaveni hinkwayu loko a va Hosi ka Mfumu wa Xikwembu. Vona minkateko yin’wani leyi hi nga ta yi kuma ka Mfumu wa yena. A hi nga ha ta vabya hikusa yena a ta helisa mavabyi hinkwawu ni swikarhatu hinkwaswu leswi yendlaka swaku vanhu va hlupheka. (Esa. 33:24; 35:5, 6; Nhla. 21:3, 4) A ku nga ha ta va ni ndlala, hambi hi tinghozi ta ntumbuluku a ti nga ha ta yendleka. (Esa. 25:6; Marku 4:41) Phela hi ta tsaka hintamu hi ku yamukela ‘lava nga ka masirha’, ku nga maxaka ya hina lawa hi ma rhandzaka hintamu. (Yoh. 5:28, 29) Hi lini singita leli u swi navelaka hintamu swaku Yesu a ku yendlela lona?
8 Nkama Yesu a a yendla masingita a a tiveka hansi a tlhela a va ni ntwelawusiwana. Swi nga va swinene swaku na hina hi mu tekelela Yesu. Swaku hi yendla leswo a hi voneni swikombiso swimbirhi. Hi ta sungula hi ku bula hi leswi nga yendleka ka muchadu lowu nga yendleka aKana.
LESWI HI NGA SWI DJONDZAKA HI KU TIVEKA HANSI KA YESU
9. Yesu a yendle yini ka muchadu? (Yohani 2:6-10)
9 Lerha Yohani 2:6-10. Nkama vhinyu li nga hela ka muchadu, Yesu a a nga boheki ku txintxa mati ma va vhinyu hikusa a ku nga na wuprofeta leli a li vula swaku Mesiya a a ta txintxa mati ma va vhinyu hi singita. Kambe pimisa swaku wena a wu ta titwisa ku yini loko a wo heleliwa hi byala ka muchadu wa wena? Swi nga yendleka Yesu a yendle singita lelo hileswi a a swi tiva swaku a swi danisa ku heleliwa hi vhinyu na ku li wena u chadaka. Se hi ku ya hi leswi hi nga swi vona ku sunguleni ka nhlokomhaka leyi, a yendle singita. Yena a txintxe 390 wa malitru ya mati ma va vhinyu. Swi nga yendleka a txintxe vhinyu hinkwalu leli, leswaku loko li sala li tirhisiwa hi ndjangu kumbe li xavisiwa leswaku li ta pfuna lava a va chada. Ha tiyiseka swaku vatekani va tsake swinene hileswi Yesu a nga va pfuna.
Tekelela Yesu hi ku kala u nga tibyeli hileswi u swi yendlaka kumbe leswi u swi tivaka (Vona maparagrafu 10-11) e
10. Nkama hi lerhaka Yohani ndzima 2, hi vona yini swin’wani swa lisima? (Vona mufoto.)
10 A hi voneni swin’wani ka ndzima 2 ya buku la Yohani. U swi vonile swaku a hi Yesu lweyi a nga tata makhuwana ya mati? Yesu a nga lavanga ku voniwa, kambe a kombele vatirhi leswaku va tata makhuwana. (Tindzimana 6, 7) Ndzhaku ka ku ve a txintxe mati ma va vhinyu, a hi yena a nga teka kopo ya vhinyu a yi heleketa ka murhangeli wa muchadu, handle ka leswo a tlhele a kombela vatirhi swaku va yendla leswo. (Ndzimana 8) Naswona ha tiyiseka swaku Yesu a nga zanga a tlakusa kopo ya vhinyu aphambheni ka lava a va li ka muchadu a gama a ku: ‘Ringani vhinyu leli li nga yendliwa hi mina!’
11. Hi djondza yini ka singita la Yesu?
11 Hi nga djondza yini ka singita la Yesu la ku txintxa mati ma va vhinyu? Hi djondza ku tiveka hansi. Yesu a nga tibyelanga hi singita leli a nga li yendla. Ku vula ntiyiso Yesu a nga zanga a tibyela hi minchumu leyi a a yi yendla, kambe a a tiveka hansi naswona minkama hinkwayu a a dzunisa Papayi wa yena. (Yoh. 5:19, 30; 8:28) Se loko hi tekelela xikombiso xa Yesu, hi tlhela hi tiveka hansi, hi ta vona van’wani na va yampsa ku hi tlula naswona a hi nge te tibyela hi leswi hi swi yendlaka. Ku nga na mhaka swaku hi wini ntirho lowu hi wu yendlelaka Yehovha, a hi nge te lava ku voniwa kambe hi ta yisa ku dzuneka ka Yehovha. (Yer. 9:23, 24) Phela swa mu fanela ku dzunisiwa hikusa a xi kona lexi a hi ta xi yendla loko a hi nga pfuniwi hi yena. — 1 Kor. 1:26-31.
12. Hi nga yendla yini swin’wani swaku hi tekelela ku tiveka hansi ka Yesu? Nyikela xikombiso.
12 Vona ndlela yin’wani ya ku tekelela xikombiso xa Yesu xa ku tiveka hansi. A hi nge ku yendleka leswi: Doda lin’wani li tirhisa nkama wa lona swaku li pfuna mupfunisi wa bandla leswaku a lunghiselela dixkursu la yena la ku sungula. Hi mhaka leyo mupfunisi wa bandla a veka dixkursu leli tsakisaka vanhu vanyingi abandleni. Se makwerhu mun’wani ndzhaku ka ntlhanganu loko a vulavula ni doda leliyani, a vula swaku: ‘Dixkursu la namuntlha li tsakise hintamu.’ Se doda li ku: ‘Vhela li tsakisile, kambe hi mina ni nga tirhisa nkama wa mina swaku ni mu pfuna.’ Kambe a swi ta va kahle loko doda a lo vula leswi: ‘Vhela li tsakisile, phela na tibuma hi makwerhu lwiya.’ Loko hi tiveka hansi a hi nge te lava ku dzunisiwa hi swilo swaswinene leswi hi swi yendlelaka van’wani. Ka hina swi ta hi tsakisa ku tiva swaku Yehovha wa swi vona leswi hi swi yendlaka naswona i swa lisima ka yena. (Vona ni Matewu 6:2-4; Heb. 13:16) Ha tiyiseka swaku Yehovha wa tsaka loko a hi vona hi tekelela xikombiso xa Yesu xa ku tiveka hansi. — 1 Ped. 5:6.
LESWI HI NGA SWI DJONDZAKA HI NTWELAWUSIWANA WA YESU
13. A ku yendleka yini nkama lowu Yesu a nga fika ka doropa la Nayini, naswona a yendle yini? (Luka 7:11-15)
13 Lerha Luka 7:11-15. Nkama lowu Yesu a a chumayela, a yendze a ya Nayini. Doropa leli a li li Galileya kusuhi ni Xunemi, ku nga doropa leli ka 900 wa malembe lawa ma nga hundza muprofeta Elixa a a pfuxe n’wana wa wansati lweyi a a tshama koseniyani. (2 Tiho. 4:32-37) Pimisa hi leswi: Nkama lowu Yesu a a ya a tshinela ka nyanghwa wa doropa a tlhangane ni vanhu lava a va ya ku lahleni ka mufi, lweyi a ko va yena ntsena ka mamani wa yena, kasi mamani wa yena se a a feliwe hi nuna. Phela swi vavisa ni mbilu hikusa wansati lweyi a a feliwe hi n’wana wa yena wa mun’we, kambe a a nga li yexe, xikan’we na yena a ku ni xitshungu xaxikulu lexi na xona a xi tshama doropeni. Se Yesu a nyimisa vanhu hinkwavu lava, a gama a yendla nchumu lexi a xi ta khumba mamani lwiya, ku nga ku pfuxa n’wana wa yena. Leli ku ve khambi la ku sungula na Yesu a pfuxa munhu ku feni kambe hi ku ya hi mabuku lawa ma vulavulaka hi wutomi la yena a a ta tlhela a swi yendla makhambi mambirhi.
Tekelela Yesu hi ku komba lava nga feliwa swaku wa va twela wusiwana (Vona maparagrafu 14-16)
14. I yini swa lisima hi swi kumaka ka Luka ndzima 7? (Vona mufoto.)
14 A hi voneni swin’wani swa lisima ka Luka ndzima 7. Yesu a vone wansati lwiyani a gama ‘a mu twela wusiwana’. (Ndzimana 13) Swi nga yendleka Yesu a vone wansati lwiyani na a rila nkama na a ya ku lahleni ka n’wana wa yena, a gama a mu twela wusiwana. Kambe Yesu a ngo yo mu twela wusiwana ntsena wansati lwiyani kambe a tlhele a swi kombisa swaku a a mu tsetsa. Se a game a vulavula hi ndlela leyi tiyisaka, a ku: “U nga rili.” A gama a pfuxa n’wana ‘a mu tlhelisa ka mamani wa yena.’ — Tindzimana 14, 15.
15. Hi nga djondza yini ka singita la Yesu?
15 Hi nga djondza yini ka singita la Yesu Kreste? Hi djondza swaku hi fanele hi twela wusiwana vanhu lava va nga feliwa. I ntiyiso swaku a hi nge swi koti ku pfuxa vanhu lava nga fa, kambe ku fana na Yesu ku ni leswi hi nga swi yendlaka swaku hi komba lava nga feliwa swaku ha va twela wusiwana. Hi nga ha yendla kumbe ku hlaya xa ku karhi lexi nga va pfunaka ni ku va tiyisa. d (Swi. 17:17; 2 Kor. 1:3, 4; 1 Ped. 3:8) Hambi marito yamatsongo kumbe swilo swaswitsongo swi nga va pfuna swinene.
16. Hi ku ya hi mufoto, u djondze yini ka xikombiso lexi xa mamani lweyi a a ha li ku feliwa hi n’wana wa yena?
16 Vona xikombiso lexi. Ka malembenyana lama nga hundza, makwerhu mun’wani a vone mamani na a rila nkama lowu a ku yimbeleliwa amintlhanganwini. A lisimu a li vulavula hi ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi. Phela mamani lweyi a a ha li ku feliwa hi n’wana wa yena lweyi a ha li jovhem. Makwerhu a yo vhela a famba a ya tlhelweni ka yena, a fika a mu barasara, se va yimbelela xikan’we lisimu. Mamani lweyi a game a ku: “Ni titwe na ni rhandziwa hi vamakwerhu.” Mamani lweyi a tsake swinene hileswi a a ye mintlhanganwini. A tlhele a ku: “A ku na kun’wani lomu hi nga pfuniwaka kona loko ku nga li ka Yindlo ya Wugandzeli.” Ha tiyiseka swaku hambi swilo swaswitsongo leswi hi swi yendlaka swaku hi komba vanhu lava nga feliwa ni “lava tshovekeke timbilu” swaku ha va rhandza, Yehovha wa swi vona a tlhela a swi nyika lisima. — Pis. 34:18.
TIYISA LIPFUMELO LA WENA HI KU DJONDZA HI WUTOMI LA YESU
17. Hi djondze yini ka nhlokomhaka leyi?
17 Hi nga tiyisiwa swinene loko hi djondza hi masingita lawa Yesu a nga ma yendla ka mabuku lawa ma vulavulaka hi wutomi la yena. Masingita lawa Yesu a nga ma yendla ma hi djondzisa swaku Yehovha na Yesu va hi rhandza, naswona ma tlhela ma komba swaku Yesu a ni matimba ya ku helisa swikarhatu hinkwaswu swa hina vanhu. Ma tlhela ma hi tiyisekisa swaku switshembiso swa Yehovha swa nkama lowu taka leswi a nga ta swi tisa loko Mfumu wa yena wu ta fuma lani misaveni swi ta hetiseka hikakunene. Se nkama hi djondzaka hi masingita lawa swi kahle ku pimisa hi tindlela ta ku tekelela wumunhu la Yesu. U nga ha djondza hi masingita ya Yesu ka djondzo ya wena wexe kumbe ka Wugandzeli la Ndjangu. Phela u ta djondza swilo swa nyuwani swi nga ta tlhela swi ku tsakisa ku bula hi swona ni van’wani. — Rom. 1:11, 12.
18. Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi landzelaka?
18 A khambi la wunharhu leli Yesu a nga pfuxa munhu ku feni, leli Bibele li vulavulaka hi lona, ku ve hi nkama lowu Yesu a a li kusuhi ni ku heta ntirho wa yena wa lani misaveni. Ka khambi leli a pfuxe munghanu wa yena lweyi a a mu rhandza swinene, naswona a xiyimu a xi hambanile ni ka makhambi man’wani lawa a nga pfuxa vanhu ku feni. Hi nga djondza yini ka singita lolelo? Naswona li nga li tiyisisa ku yini lipfumelo la hina ka ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi? Swivutiso leswo swi ta hlamuliwa ka nhlokomhaka leyi landzelaka.
LISIMU 20 U Rhumele N’wana Waku Lweyi A Rhandzekaka
a Phela leswi Yesu a nga swi yendla swa hlamalisa swinene. Yena a nyimise swidzedze, a daha mavabyi a tlhela a pfuxa vafi. Kambe leswi nga tsaliwa aBibeleni a swi tsaleliwanga ku hi hlamalisa ntsena kambe swi tsaleliwe ku hi djondzisa. Swoswi a hi kambisiseni masingita man’wani lawa Yesu a nga ma yendla hi tlhela hi vona leswi hi nga swi djondzaka ka Yehovha na Yesu. Leswo swi ta tiyisa lipfumelo la hina swi tlhela swi hi pfuna ku yampsisa wumunhu la hina.
b Ntivi yin’wani ya Bibele yi vule leswi: “Lomu Yesu a nga kulela kona, ku yamukela kahle vanhu van’wani a swi tekiwa swi li swa lisima hintamu. Se leswaku munhu a yamukela kahle vanhu van’wani ngopfungopfu ka muchadu, a swi lava swaku lava va nga kona, va dla, va yenela swi tlhela swi sala.”
c Ka Bibele, mabuku lawa ma vulavulaka hi wutomi la Yesu, ma vulavula hi ku tlula 30 wa masingita lawa Yesu a nga ma yendla. Kambe swi nga yendleka Yesu a yendle masingita ya manyingi ku tlula lawa, hikusa minkama yinyingi Bibele a li hi byeli hinkwaswu hi leswi masingita ma nga yendlekisa xiswona. Hi xikombiso, ka khambi lin’wani, “vanhu hinkwavu va le doropeni” va ye ka Yesu “kutani a hanyisa vanhu va vanyingi lava a va ni mavabyi ya ku hambanahambana.” — Marku 1:32-34.
d Swaku u vona swin’wani leswi u nga swi vulaka kumbe ku swi yendla swaku u tiyisa lava nga feliwa, vona nhlokomhaka leyi nge: “Chavelela Lava Feriweke Hilaha Yesu A Endleke Hakona” ka Murindzi wa 1 ka Novembro wa 2010 (hi Xitsonga).
e NTLHAMUSELO WA MUFOTO: Na a nga voniwi hi munhu, Yesu a languta lava a va chada ni lava nga rhambiwa na va phuza vhinyu leli a nga li yendla.
