1. Hi ku ya hi 1 Vatesalonika 5:11, hi wini ntirho lowu hinkwerhu hi faneleke hi wu yentxa?

 LOKO ku li swaku Yindlo ya Wugandzeli leyi mi khomaka ka yona mintlhanganu ya ha li ku yakiwa kumbe ya ha li ku pfuxetiwa, swi nga yentxeka wa ha wu khumbuka ntlhanganu wa ku sungula lowu mi nga va na wona. A hi kanakani swaku u mu khense hintamu Yehovha ka ntlhanganu wolowo. Swi nga yentxeka a wu tsake hintamu lakakuva swi ku karhatelile hambi ku yimbelela lisimu la ku sungula mintlhanganu. Tiyindlo ta hina ta Wugandzeli ta mu dzunisa Yehovha, kambe ku ni ntirho wun’wana wa ku yaka lowu mu dzunisaka hintamu, ku nga ku tiyisa ni ku yaka hinkwavu lava taka va ta dzunisa Yehovha ka Tiyindlo toleto ta Wugandzeli. Phela leswo hi swona leswi Pawulo a a pimisa hi swona, nkama a nga tsala marito ya ndzimana leyi nga khoma nhlokomhaka leyi, lama nga ka 1 Vatesalonika 5:11. — Lerha.

2. Hi ta bula hi yini ka nhlokomhaka leyi?

² Mupostolo Pawulo i xikombiso xa xinene loko swi ta ka ku yaka van’wana. A a twisisa swiyimu leswi a va li ka swona. Ka djondzo leyi, hi ta vona leswi mupostolo Pawulo a nga va pfunisa xiswona vamakwerhu swaku 1) va tiyisela swikarhatu, 2) va hanyisana hi ku rhula, va tlhela va 3) tiyisa lipfumelo la vona. A hi voneni leswi hi nga mu tekelelisaka xiswona. — 1 Kor. 11:1.

3. Pawulo a swi kombisise ku yini swaku a a ringanisela?

³ Pawulo a a va rhandza hintamu vamakwerhu. A kumane ni swikarhatu swa swinyingi, hi mhaka leyo, a a va twisisa loko na vona va kumana ni swikarhatu. Ka khambi lin’wana Pawulo a heleliwe hi male naswona a swi lava a tirha swaku yena ni lava  a a li na vona va xava leswi va swi lavaka. (Mint. 20:34) Pawulo a a tiva ku yentxa matende. Nkama a nga fika Korinto, a tirhe na Akila na Prisila lava na vona a va yentxa matende. Kambe hi “sabadu yin’wana ni yin’wana” a a chumayela Mayuda ni Magriki. Nkama ku nga fika Silasi na Timotiyu, Pawulo a ‘chumayele Rito la Xikwembu hi ku hiseka’. (Mint. 18:2-5) Pawulo a a swi tiva swaku xa lisima ku tlula hinkwaswu a ku li ku tirhela Yehovha. Leswi Pawulo a a chumayela hi ku hiseka a tlhela a tirha hi matimba swaku a kota ku tihanyisa, a swi kotile ku tiyisa vamakwerhu. A va khumbukise swaku a va nga fanelanga va pfumelela swikarhatu swa wutomi ni ntirho wa ku tihanyisa swi va yentxa va nga rhangisi swilo swa “lisima hintamu” ka wutomi la vona, ku nga ku tirhela Yehovha. — Filp. 1:10.

4. Pawulo na Timotiyu va va pfunise ku yini vamakwerhu nkama na va hluphiwa?

⁴ Nkama bandla la Tesalonika a la ha ku sungula, Vakreste lava a va ha ku tsakamisiwa va kumane ni swikarhatu. Nkama vanhu lava a va va hlupha va nga lavetela Pawulo na Silasi va nga va kumi, va khome “vapfumeli van’wana va va yisa ka tihosi ta doropa,” na va ku: “Vavanuna lava hinkwavu va lwisana ni minawu ya Khezari.” (Mint. 17:6, 7) Vakreste volavo va titwise ku yini nkama va nga vona swaku xitshungu xi va djikelile? Swi nga yentxeka a va chava, funtshi swoleswo a swi ta va yentxa va nga ha hiseki, kambe Pawulo a a nga swi lavi swaku swoleswo swi yentxeka. Hambileswi yena na Silasi a va fanele va baleka, va yentxe hinkwaswu swaku bandla leli li tama li hlayisiwa. Pawulo a byele Vatesalonika a ku: “Hi mi rhumela makwerhu Timotiyu . . . leswaku a ta mi tiyisa ku pfumeleni ka n’wina, leswaku ku nga na munhu lweyi a chavisiwaka hi mahlomulu lawa.” (1 Tes. 3:2, 3) Phela Timotiyu a a tshame a hluphiwa Lixtra, a swi vonile leswi Pawulo a nga va tiyisisa xiswona vamakwerhu ka nkama wolowo wa ku karhata. Leswi Timotiyu a nga vona ndlela leyi Yehovha a nga va pfuna hi yona aLixtra, a a ta swi kota ku tiyisekisa vamakwerhu swaku Yehovha a a ta va pfuna ku nga na mhaka swaku va kumana ni yini. — Mint. 14:8, 19-22; Heb. 12:2.

5. Doda lin’wana li mu pfunise ku yini makwerhu Bryant?

⁵ Hi yini ndlela yin’wana leyi Pawulo a nga va tiyisa hi yona vamakwerhu? Nkama Pawulo na Barnaba va nga tlhelela Lixtra, Ikoniya ni Antiyokiya, va fike va veka “madoda ka bandla lin’wana ni lin’wana.” (Mint. 14:21-23) A hi kanakani swaku madoda wolawo ma va tiyise hintamu vamakwerhu ku fana ni leswi madoda ma swi yentxaka namuntlha. Vona leswi makwerhu Bryant a nga swi vula: “Nkama na ni ni 15 wa malembe, papayi a hi tsukulile naswona mamana a susiwe bandleni. A ni hele ntamu ni tlhela ni karhateka.” Impsini swi nga pfuna Bryant swaku a tiyisela ka nkama wolowo wa ku karhata? Yena a li: “Doda lin’wana leli vitaniwaka Tony a li swi rhandza ku bula na mina loko hi li mintlhanganwini ni loko hi nga li mintlhanganwini. A a ni byela hi vanhu lava a va tsakile hambileswi a va kumana ni swikarhatu, a ni kombe Tipisalema 27:10 a tlhela a ni byela hi xikombiso xa Ezekiya, lweyi a nga tirhela Yehovha hi ku tshembeka hambileswi papayi wa yena a kalaka a nga mu vekelanga xikombiso xa xinene.” Leswo swi mu pfunise ku yini Bryant? Loko a tlhamusela a li: “Hi ku pfuniwa hi Tony, ni nghenele ntirho wa nkama hinkwawu naswona leswo swi ni yentxa ni tsaka.” Madoda, tshamani mi pfule matihlo swaku mi pfuna vamakwerhu lava ku fana na Bryant, va lavaka “rito la linene” swaku li va tiyisa. — Swi. 12:25.

6. Pawulo a swi tirhisise ku yini swikombiso swa vanhu va ku tshembeka va khale swaku a tiyisa vamakwerhu?

 ⁶ Pawulo a khumbukise vamakwerhu swaku hambi lava nga tirhela Yehovha ka nkama lowu nga hundza, va kumane ni swikarhatu kambe Yehovha a va pfunile swaku va tiyisela. (Heb. 12:1) Pawulo a a swi tiva swaku leswi nga humelela vanhu lava nga tirhela Yehovha hi ku tshembeka ka nkama wa khale, a swi ta tiyisa vamakwerhu swi tlhela swi va pfuna swaku minkama hinkwayu va veka mimpimiso ya vona ka “doropa la Xikwembu lexi hanyaka.” (Heb. 12:22) Leswo swa yentxeka ni namuntlha. I mani ka hina lweyi a kalaka a nga tiyisiwi loko a djondza hi leswi Yehovha a nga mu pfunisa xiswona Gidiyoni, Baraka, Davhida, Samuwele ni van’wana? (Heb. 11:32-35) Swi li yini hi hina namuntlha? Nkama ni nkama, vamakwerhu va rhumela makarta a sede mundial, lawa ma vulavulaka hi leswi swiperiyensiya swa vamakwerhu va ku tshembeka va masiku lawa, swi nga va pfunisa xiswona.

7. U djondza yini ka marito ya Pawulo lama nga ka Varoma 14:19-21?

⁷ Hi yaka vamakwerhu loko hi vula kumbe ku yentxa minchumu leyi nga ta yentxa swaku ku va ni ku rhula abandleni. A hi pfumeleli swaku ku hambana ka mavonelo ku hi hambanisa ni vamakwerhu. Naswona loko mhaka yi nga lwisani ni matshinya ya minawu ya Bibele, a hi sindzisi swaku swilo swi yentxiwa hi ku ya hi mavonelo ya hina. Pimisa hi xikombiso lexi. A bandla la Roma a li ni Vakreste va Vayuda ni Vamatiko. Nkama Nawu wa Moxe wu nga tshika ku tirha, Vakreste a va nga ha boheki ku yingisa Nawu wa Moxe lowu a wu va tsimbisa ku dla swilo swin’wana. (Marku 7:19) Vakreste van’wana lava a va li Vayuda, a va titwa va chunsekile ku dla swakudla leswi va swi lavaka, kasi van’wana a va swi vona swi hoxile ku dla swakudla leswi a swi tsimbisiwile ka Nawu wa Moxe. Hi mhaka leyo, bandla li sungule ku yavana. Se, Pawulo a va kombe lisima la ku yentxa swaku ku va ni ku rhula bandleni hi ku va byela leswi: “Swa yampsa u nga dli nyama kumbe ku nwa vhinyu kumbe ku yentxa nchumu lexi nga ta holisa lipfumelo la makwenu.” (Lerha Varoma 14:19-21.) Pawulo a pfune vamakwerhu ku vona swaku leswi a va swi yentxa a swi ta wonha wuxaka la vona swi tlhela swi hahlula bandla. Yena a a tinyimiselile hambi ku tshika minchumu leyi a a yi rhandza swaku a nga holisi lipfumelo la vamakwerhu. (1 Kor. 9:19-22) Na hina hi nga yaka van’wana hi tlhela hi yentxa swaku ku va ni ku rhula bandleni, hi ku va hi nga sindzisi swaku minchumu yi yentxiwa hi ndlela ya hina.

8. Pawulo a yentxe yini nkama a nga vona swaku a ku ni mhaka leyi a yi ta yentxa swaku ku va ni ku yavana abandleni?

⁸ Pawulo i xikombiso xa xinene loko swi ta ka ku yentxa swaku ku va ni ku rhula loko ku ni mavonelo ya ku hambana ka mhaka yo karhi ya lisima. Hi xikombiso, ka minkama ya vapostolo, van’wana a va sindzisa swaku Vakreste lava a va nga li Vayuda va yentxiwa circuncisão swaku va nga tshuki va poyiliwa hi Vayuda. (Gal. 6:12) Hambileswi Pawulo a a nga pfumelelani na vona, a nga sindzisanga mavonelo ya yena. Hi ku tiveka hansi, a teke mhaka a yi yisa ka vapostolo ni madoda aJerusalema. (Mint. 15:1, 2) Leswi a nga swi yentxa, swi pfune Vakreste volavo swaku va tama va tirhela Yehovha na va tsakile ku tlhela ku va ni ku rhula abandleni. — Mint. 15:30, 31.

9. Hi nga xi tekelelisa ku yini xikombiso xa Pawulo?

⁹ Loko ku ni mhaka leyi nga yentxaka swaku ku va ni ku hambana ka mavonelo, hi nga yentxa  swaku ku va ni ku rhula hi ku lavetela nkongomiso ka lava Yehovha a nga va veka swaku va rhangela bandla. Hi nga tlhela hi kuma nkongomiso ka mabuku ya nhlengeletanu. Loko hi nga sindzisi mavonelo ya hina, kambe hi tikarhatela ku yingisa nkongomiso, hi ta yentxa swaku ku va ni ku rhula bandleni.

10. Impsini swin’wana leswi Pawulo a nga swi yentxa swaku ku va ni ku rhula abandleni?

¹⁰ Pawulo a yentxe swaku ku va ni ku rhula bandleni hi ku tshamela ku vulavula hi swilo swa swinene leswi vamakwerhu a va swi yentxa, ku nga li swihoxo swa vona. Hi xikombiso, nkama a nga heta karta leli a a li tsalela Vakreste va le Roma, a tsale mavito ya vamakwerhu a tlhela a vula minchumu ya yinene leyi va nga yi yentxa. Hi nga tekelela Pawulo hi ku vulavula hi minchumu ya yinene leyi vamakwerhu va yi yentxaka. Loko hi yentxa leswo, hi ta kulisa wunghanu leli hi nga na lona na vona hi tlhela hi yentxa swaku bandla hinkwalu li rhandzana.

11. Hi nga yentxa yini swaku ku va ni ku rhula abandleni loko hi kwatisana ni vamakwerhu?

¹¹ Minkama yin’wana hambi hi Vakreste lava wupfeke va nga kwatisana. Leswo swi yentxekile ka Pawulo ni munghanu wa yena Barnaba. Vavanuna lava va holovile hikusa a va nga pfumelelani hi ku teka Marku kumbe ku mu siya ka liyendzo la wu misiyonariyu leli a va ta va na lona. Phela va holovisane lakakuza va tshika ni ku yendza xikan’we. (Mint. 15:37-39) Kambe Pawulo, Barnaba na Marku va game va lunghisa timhaka leti nga va yentxa va holova. Hi ku yentxa leswo, va kombise swaku va ku nyika lisima ku twanana ni ku rhula abandleni. Hi ku famba ka nkama, Pawulo a vulavule kahle hi Barnaba na Marku. (1 Kor. 9:6; Kol. 4:10) Na hina, loko hi tshuka hi kwatisana ni vamakwerhu hi fanele hi zama ku swi lunghisa hi tlhela hi tikarhatela ku vona swilo swa swinene ka vona. Loko hi yentxa leswo, hi ta yentxa swaku bandleni ku va ni ku rhula ni ku twanana. — Efe. 4:3.

12. Hi swini swikarhatu swin’wana leswi vamakwerhu va kumanaka na swona?

¹² Ndlela yin’wana ya ku yaka vamakwerhu, i ku va pfuna ku tiyisa lipfumelo la vona. Van’wana va poyiliwa hi maxaka ya vona, lava va tirhaka na vona kumbe lava djondzaka na vona xikola. Van’wana va hluphiwa hi mavabyi lawa swi karhataka ku ma daha, kasi van’wana va lwisana ni ku titwa va li voxe. Van’wani se i khale na va tirhela Yehovha, naswona i khale na va nyimela swaku misava leyi ya Sathana yi helisiwa. Swiyimu leswi, swi nga ringa lipfumelo la vamakwerhu namuntlha. Vakreste va minkama ya vapostolo va kumane ni swikarhatu leswi fanaka. Mupostolo Pawulo a yentxe yini swaku a va pfuna?

13. Pawulo a va pfunise ku yini vamakwerhu lava a va poyiliwa hi mhaka leswi va swi kholwaka?

¹³ Pawulo a tirhise Bibele swaku a tiyisa lipfumelo la vamakwerhu. Hi xikombiso, swi nga yentxeka Vakreste lava a va li Vayuda a va nga xi tivi xa ku xi yentxa loko maxaka ya vona lawa a ma nga li Vakreste ma vula swaku wukhongeli la Xiyuda a li li la lisima ku tlula Wukreste. A hi kanakani swaku karta leli Pawulo a nga li tsalela Vaheberu, li va tiyisile Vakreste lava. (Heb. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Makarta lawa, a ma ta va pfuna ku tiva xa ku xi hlamula ka maxaka lawa a ma va djikela. Na hina namuntlha hi nga pfuna vamakwerhu lava poyiliwaka swaku va kota ku tirhisa mabuku ya nhlengeletanu kuva va kota ku tlhamusela leswi va swi kholwaka. Naswona loko majovhem ma poyiliwa hi leswi ma kholwaka swaku ku ni lweyi a nga yentxa minchumu hinkwayu, hi  nga ma pfuna swaku ma kuma xa ku xi vula hi ku tirhisa mabroxura lama nge: Xana Swilo Leswi Hanyaka Swi Lo Tumbuluxiwa? ni A Origem da Vida – Cinco Perguntas Que Merecem Resposta.

14. Hambileswi Pawulo a a khomekile hi ntirho wa ku chumayela ni wa ku djondzisa, impsini leswi a nga swi yentxa?

¹⁴ Pawulo a tiyise vamakwerhu hi ku va komba lirhandzu hi “mintirho ya yinene.” (Heb. 10:24) Pawulo a pfune vamakwerhu hi leswi a a swi vula ni leswi a a swi yentxa. Hi xikombiso, nkama ku nga va ni ndlala aYudiya, Pawulo a pfune vamakwerhu hi ku va nyika swakudla. (Mint. 11:27-30) Phela hambileswi Pawulo a a khomekile hi ntirho wa ku chumayela ni ku djondzisa, minkama hinkwayu a a lavetela tindlela ta ku pfuna lava pfumalaka. (Gal. 2:10) Hi ku yentxa leswo, a pfune vamakwerhu kuva va nga kanakani swaku Yehovha a a ta va hlayisa. Na hina namuntlha loko hi tinyikela swaku hi ya pfunisa loko ku humelela tinghozi, hi pfuna vamakwerhu swaku va tiyisa lipfumelo la vona. Ndlela yin’wana ya ku yentxa leswo, i ku va nkama ni nkama hi nyikela munyikelo ka ntirho wa misava hinkwayu. Loko hi yentxa leswi ni swin’wana hi pfuna vamakwerhu swaku va nga kanakani swaku Yehovha a nge tshuki a va tshika.

15-16. Hi nga va pfunisa ku yini vamakwerhu lava lipfumelo la vona li nga hola?

¹⁵ Pawulo a nga va tshikanga lava lipfumelo la vona a li holile. A va kombe ntwelawusiwana a tlhela a vulavula na vona hi ndlela ya xihlonipho. (Heb. 6:9; 10:39) Hi xikombiso, ka karta leli a nga li tsalela Vaheberu, minkama ya yinyingi a tirhise rito leli nge “hina” kuva a kombisa swaku na yena a a fanele a swi tirhisa leswi a a va byela swona. (Heb. 2:1, 3) Ku fana na Pawulo, na hina a hi va tshiki lava lipfumelo la vona li nga hola. Kambe hi yaka lipfumelo  la vona hi ku va komba swaku hi ni mhaka na vona ni swaku ha va rhandza. Loko hi va komba ntwelawusiwana hi tlhela hi va hlonipha nkama hi vulavulaka na vona, leswi hi swi vulaka swi ta va pfuna hintamu.

¹⁶ Pawulo a tiyisekise vamakwerhu swaku Yehovha a a yi vona mintirho ya yinene leyi a va yi yentxa. (Heb. 10:32-34) Na hina hi nga yentxa leswi fanaka namuntlha loko hi pfuna makwerhu lweyi lipfumelo la yena li nga hola. Hi nga ha mu kombela swaku a hi byela leswi a nga wu kumisa xiswona ntiyiso, kumbe hi mu khumbukisa hi minkama leyi Yehovha a nga mu pfuna. Hi nga tirhisa nkama wolowo kuva hi mu tiyisekisa swaku Yehovha a nga yi khohlwanga mintirho ya yena ya lirhandzu leyi a nga yi yentxa naswona a nge tshuki a mu tshika. (Heb. 6:10; 13:5, 6) Mabulu lawa, ma nga va tiyisa vamakwerhu lava lipfumelo la vona li nga hola.

17. Impsini leswi hi faneleke hi tama hi swi yentxa?

¹⁷ Ku fana ni muyaki lweyi hi ku famba ka nkama a yampsisaka mayakela ya yena, na hina hi fanele hi lava tindlela ta ku yampsisa leswi hi va yakisaka xiswona van’wana. Hi nga pfuna van’wana swaku va tiyisela swikarhatu, hi ku bula na vona hi swikombiso swa van’wana lava na vona va nga tiyisela swikarhatu ka nkama wu nga hundza. Hi nga yentxa swaku ku va ni ku rhula, hi ku vulavula hi minchumu ya yinene leyi vamakwerhu va yi yentxaka. Hi nga hlayisa ku rhula hi ku lulamisa timhaka leti nga yentxaka swaku ku va ni ku yavana, ni ku yentxa swaku ku tlhela ku va ni ku rhula loko hi tshuka hi kwatisana ni vamakwerhu. Hi nga tlhela hi tiyisa lipfumelo la vamakwerhu, hi ku bula na vona hi mintiyiso leyi nga ka Bibele, hi va pfuna loko va kumana ni swikarhatu ni ku tiyisa lava lipfumelo la vona li nga hola.

18. U tinyimisele ku yentxa yini?

¹⁸ Vamakwerhu lava tirhaka ka ku yaka, va tsakile hintamu. Na hina hi nga tsaka loko hi yaka lipfumelo la vamakwerhu. Hambileswi tiyindlo leti yakiwaka ti nga ha tshukaka ti dilika, ntirho lowu hi wu yentxaka wa ku yaka lipfumelo la van’wana wu ta tshama hi masiku ni masiku. A hi tinyimiseleni ku tama hi ‘tiyisana hi tlhela hi yakana.’ — 1 Tes. 5:11.