1. Hi mhaka muni Abrahamu a a tiyiseka swaku a a ta va ni n’wana?

 YEHOVHA a tshembise munghanu wa yena Abrahamu swaku a a ta va ni n’wana ni leswaku vanhu hinkwavu lani misaveni a va ta katekisiwa hi mhaka n’wana lweyi. (Gen. 15:5; 22:18) Abrahamu a a ni lipfumelo la ku tiya ka Xikwembu, hi mhaka leyo a a tiyiseka swaku leswi Xikwembu xi nga mu tshembisa swona a swi ta hetiseka. Kambe Abrahamu se a a gugile, a a ni 100 wa malembe, kasi Sara a a ni 90 naswona a va nge se va ni n’wana ni mun’we. (Gen. 21:1-7) Hambileswo, Bibele li vula leswaku: “Hi mhaka ya lipfumelo Abrahamu a kholwile swaku a ta va papayi wa matiko ya manyingi, hilaha a nga byeliwa hi kona.” (Rom. 4:18) Funtshi namuntlha ha swi tiva swaku leswo swi yendlekile hikusa Abrahamu a game a mu kuma n’wana lweyi Yehovha a nga mu tshembisa yena, ku nga Izaki. Kambe i ntxini lexi xi nga tiyisekisa Abrahamu swaku leswi Yehovha Xikwembu a nga swi tshembisa a swi ta hetiseka?

2. Hi mhaka muni Abrahamu a a tiyiseka swaku xitshembiso lexi Yehovha a nga mu yendlela xona a xi ta hetiseka?

² Abrahamu a a mu tiva kahle Yehovha, leswo swi yendle swaku a kholwa swaku leswi Yehovha a nga mu tshembisa swona a a ta swi kota ku swi yendla. (Rom. 4:21) Funtshi Yehovha a a mu rhandza Abrahamu a tlhela a mu vona na a li munhu wa ku lulama hi mhaka leswi a a ni lipfumelo. (Yak. 2:23) Hilani buku la Varoma 4:18 li vulaka hi kona, a lipfumelo leli Abrahamu a a li na lona, li mu pfune kuva a kholwa swaku leswi Yehovha a a mu tshembisa a swi ta yendleka hikakunene. Se swoswi a hi voneni leswi mupostolo Pawulo a nga swi vula hi ntshembo ka buku la Varoma ndzima 5.

3. I mpsini leswi Pawulo a nga swi hlaya hi ntshembo?

³ Pawulo a tlhamusela leswi swi nga hi tiyisekisaka swaku a ntshembo “a wu yendli swaku munhu a danisiwa.” (Rom. 5:5) Naswona  a hi pfuna ku twisisa leswi hi nga swi yendlaka swaku hi tama hi tiyisa ntshembo wa hina. Swoswi a hi kambisiseni leswi swi nga ka buku la Varoma 5:1-5; nkama hi yendlaka leswo, pimisa hi leswi u nga swi yendlaka swaku ntshembo wa wena wu ya wu tiya hi ku famba ka nkama. A karta leli Pawulo a nga li tsalela Varoma li ta ku pfuna ku vona tindlela ta ku hambanahambana leti u nga tiyisaka lipfumelo leli u nga na lona namuntlha. A hi rhangeni hi ku vona ntshembo wa ku tsakisa lowu mupostolo Pawulo a nga vula swaku a wu nga ta hi danisa.

4. Ku vulavuliwa hi yini ka buku la Varoma 5:1, 2?

⁴ Lerha Varoma 5:1, 2. Marito lawa Pawulo a ma tsalele vamakwerhu va bandla la le Roma. Vamakwerhu va bandla leli a va djondze ntiyiso hi Yehovha na Yesu, va va ni lipfumelo va tlhela va va Vakreste. Se, Yehovha a va vone na va li vanhu vavanene hi mhaka lipfumelo la vona. Hi mhaka leswo, a va nyimele ku yamukela a hakelo yayinene naswona a va tiyiseka swaku a hakelo leyo va ta yi kuma.

5. Hi wini ntshembo lowu lava va nga totiwa va nga na wona?

⁵ Pawulo a game a tsalela Vakreste lava va nga totiwa lava a va tshama aEfeza hi ntshembo lowu a va li na wona. A ntshembo wolowo a wu patsa “minchumu yayinene leyi kalaka yi nga fanisiwi ni nchumu, leyi [Xikwembu] xi nga yi tshembisa vakwetsimi.” (Efe. 1:18) Ka khambi lin’wani, nkama lowu Pawulo a nga tsalela Vakreste va le Kolosa a tlhele a vula swaku Vakreste lava va nga totiwa a va ta yi kuma kwini hakelo yoleyo leyi yi taka hi ka Xikwembu. A vule swaku a ntshembo wa vona a ku li swaku va ya hanya tilweni. (Kol. 1:4, 5) Se, Vakreste hinkwavu lava va nga totiwa hi moya wa ku kwetsima va ni ntshembo wa ku pfuxiwa va ya tilweni leswaku va ta ya fuma xikan’we na Yesu. — 1 Tes. 4:13-17; Nhl. 20:6.

6. I mpsini leswi makwerhu mun’wani lweyi a nga totiwa a nga swi vula hi ntshembo lowu a nga na wona?

⁶ Vakreste lava va nga totiwa va wu nyika lisima ntshembo wa vona. Mun’we wa vamakwerhu lava va nga totiwa, makwerhu Frederick Franz, loko a vulavule hi leswi a a titwisa xiswona a te: “Ntshembo wa hina wu tiyile, naswona leswi hi  tshembisiwaka swona swi ta yendleka ka mun’wani ni mun’wani wa lava 144.000 hi ndlela ya ku a hi yi pimisi.” Hi lembe la 1991 ndzhaku ka loko a tirhele Yehovha hi ku tshembeka malembe ya manyingi, makwerhu Franz a te: “A ntshembo wa hina a wu heleliwi hi lisima. . . . Hi tama hi tiyiseka hi ntshembo lowu hambiloko swo lava hi wu nyimela nkama wa ku leha. I ntshembo wa ku swo lava hi wu nyimela, hambiloko swo teka malembe ya manyingi swinene. Na tiyiseka hi ntshembo lowu ku tlula minkama hinkwayu.”

7-8. Hi wini ntshembo lowu va vanyingi lava va tirhelaka Yehovha va nga na wona? (Varoma 8:20, 21)

⁷ Vanyingi namuntlha lava va gandzelaka Yehovha va ni ntshembo wa ku hambana ni wa vatotiwa, vona va ni ntshembo wa ku fana ni wa Abrahamu, ku nga ku kuma wutomi la ku kala li nga heli kola misaveni na va fumiwa hi Mfumu wa Xikwembu. (Heb. 11:8-10, 13) Pawulo a ngo yo tsala hi ntshembo lowu vatotiwa va nga na wona ntsena, kambe a tlhele a tsala ni hi ntshembo wa ku hambana ni lowo. (Lerha Varoma 8:20, 21.) I ntxini lexi xi nga ku tsakisa nkama lowu u nga djondza ka Bibele hi ntshembo lowu? Ku nga ha va ku tiva swaku a wu nge he te va ni xidjoho, u ta va munhu wa ku hetiseka? Kumbe u tsakile hi ku tiva swaku ka nkama lowu taka u ta vona varhandziwa va wena lava va nga fa na va pfuxiwa kola misaveni kambe na se yi li paradesi? Ha tiyiseka swaku swilo hinkwaswu leswo swa ku tsakisa, swi ta yendleka hi mhaka ntshembo lowu hi nga na wona.

⁸ Hinkwerhu ha tsaka hi ntshembo lowu hi nga na wona, swi nga na mhaka swaku i wa ku ya hanya atilweni kumbe i ku hanya kola amisaveni leyi nga paradesi. Naswona ntshembo lowu hi nga na wona swi nga koteka kuva wu ya wu tiya hintamu hi ku famba nkama. Phela mupostolo Pawulo a vule swaku swi nga kotekisa ku yini leswo. Se leswi a nga swi tsala swi nga hi pfuna kuva hi tama hi tiyiseka swaku a ntshembo lowu hi nga na wona wu ta hetiseka hikakunene.

9-10. Hi ku ya hi xikombiso xa Pawulo, Vakreste va fanele va nyimela yini? (Varoma 5:3) (Vona mafoto.)

⁹ Lerha Varoma 5:3. Pawulo a vule swaku a ku hlupheka a ku ta hi pfuna ku tiyisa ntshembo  wa hina. Leswi minkama yin’wani swi nga hi hlamalisa, kambe ntiyiso hileswaku vadjondzisiwa hinkwavu va Yesu va ta hluphiwa. A hi voneni xikombiso xa Pawulo. Yena a vule leswi ka Vakreste va le Tesalonika: “Nkama lowu a hi li na n’wina, a hi mi byela swaku hi ta xanisiwa naswona leswo swi yendlekile.” (1 Tes. 3:4) Ka Vakorinto Pawulo a tsale leswi: “Hi lava mi swi tiva vamakwerhu swaku hi hluphiwile . . . Hambi ku fa a hi pimisa swaku hi ta fa.” — 2 Ko. 1:8; 11:23-27.

¹⁰ Na hina namuntlha leswi hi nga vadjondzisiwa va Yesu hi nyimela ku kumana ni swikarhatu. (2 Tm. 3:12) Wena ke, hi xini xikarhatu lexi u kumanaka na xona? Ku nga va swaku wa hluphiwa hileswi u nga ni lipfumelo ka Yesu? Ku nga va swaku maxaka kumbe vanhu lava u va tivaka va ku hleka hi mhaka leswi u kholwaka ka swona? Kumbexana antirhweni, a xefi wa wena kumbe lava u tirhaka na vona va ku hlupha hi mhaka leswi u nga munhu wa ku tshembeka? (Heb. 13:18) Swi nga yendleka hambi hi mfumu wu nga ha va wu ku hlupha hi mhaka leswi u chumayelaka. Kambe ku nga na mhaka swaku i xikarhatu xa ku tshamisa ku yini lexi u kumanaka na xona, mupostolo Pawulo a vule leswaku u nga tama u tsaka. Hi mhaka muni?

11. Hi mhaka muni hi fanele hi tinyimisela ku tiyisela ku nga na mhaka swaku hi swini swikarhatu leswi hi kumanaka na swona?

¹¹ Hina hi nga tsaka loko hi hluphiwa hikusa loko hi hluphiwa hi ta kota ku tiyisela. (Rom. 5:3) Se leswi hinkwerhu hi nga ta hluphiwa i swinene ku va hi djondza ku tiyisela. Hi fanele hi tinyimisela ku tiyisela xikarhatu xin’wani ni xin’wani hikusa ku tiyisela hi kona ku nga ta hi pfuna leswaku hi vona ku hetiseka ka ntshembo wa hina. A hi lavi ku fana ni vanhu lava Yesu Kreste a nga va fanisa ni timbewu leti ti txukumeteliwaka ka maribye, ku nga vanhu lava ku sunguleni va yamukelaka ntiyiso na va tsakile kambe loko va kumana ni swikarhatu kumbe va hluphiwa va hela ntamu ivi va tshika ntiyiso. (Mat. 13:5, 6, 20, 21) I ntiyiso swaku a nga kona lweyi a tsakelaka ku hluphiwa kambe ku tiyisela ku ta hi pfuna hintamu swinene. Ku ta hi pfunisa ku yini?

12. Hi pfunekisa ku yini loko hi tiyisela?

¹² Yakobe a vule swaku loko hi kumana ni swikarhatu, a ku tiyisela swi nga hi pfuna hintamu. Hi xikombiso, yena a vule swaku hi fanele hi ‘pfumelela ku tiyisela ku yendla ntirho wa kona, leswaku hi ta helela hi nga na xisolo ka hinkwaswu, hi nga pfumali nchumu.’ (Yak. 1:2-4) Hi marito lawa, Yakobe a a lava ku vula swaku, a ku tiyisela swi nga hi pfuna kuva hi lehisa mbilu, hi va ni lipfumelo hi tlhela hi mu tshemba hintamu Yehovha. Kambe ku ni swin’wani leswi ku tiyisela ku nga hi pfunaka hi swona.

13-14. Ku ta yendleka yini loko hi tiyisela, naswona leswo swi nga wu khumbisa ku yini ntshembo lowu hi nga na wona? (Varoma 5:4)

¹³ Lerha Varoma 5:4. Pawulo a vule leswaku loko hi tiyisela hi ta “yamukeleka ka Xikwembu.” Leswo swi lava ku vula swaku loko hi tiyisela Yehovha wa hi tsakela. Kambe a swi lavi ku vula swaku Yehovha wa tsaka loko a hi vona hi hlupheka kumbe loko hi kumana ni swikarhatu, kambe yena wa hi yamukela. Se ku va Yehovha a hi yamukela i nkateko wawukulu swinene! — Ps. 5:12.

¹⁴ Khumbuka swaku Yehovha a tsake hintamu hi leswi Abrahamu a nga swi kota ku tiyisela ka swikarhatu swa swinyingi leswi a nga kumana na swona. Phela ku ve leswo swi nga yendla swaku Yehovha a vona Abrahamu na a li munghanu wa yena a tlhela a vula swaku i munhu wa ku lulama. (Gen. 15:6; Rom. 4:13, 22) Swi hi ku fana ni ka hina namuntlha, leswaku Yehovha a hi tsakela, a swi yi hi swaku hi mu yendlela ntirho wa wunyingi kumbe wawutsongo kumbe swi ya hi mintirho leyi hi nga na yona ka nhlengeletanu ya Yehovha, kambe Yehovha a tsakisiwa hintamu loko a hi vona na hi tiyisela hi tlhela hi va ni lipfumelo  ka yena. Se, swi nga na mhaka swaku hi vakulu kumbe hi vatsongo, kumbe swiyimu leswi hi kumanaka na swona, hinkwerhu hi nga swi kota ku tama hi tiyisela. Se loko ku li swaku ku ni xikarhatu lexi u kumanaka na xona, lexi swi lavaka swaku u tiyisela, khumbuka swaku minkama hinkwayu nkama lowu u tiyiselaka, u tsakisa Yehovha. Funtshi nkama lowu hi swi vonaka swaku Yehovha wa tsaka hi ku hi vona na hi tiyisela, a ntshembo wa hina wu ya wu tiya hintamu hi tlhela hi ya hi tiyiseka swaku a ta swi hetisisa switshembiso hinkwaswu leswi a hi yendlelaka swona.

15. I mpsini leswi Pawulo a nga swi vula ka buku la Varoma 5:4, 5 naswona hi nga tivutisa swa ku yini?

¹⁵ Hi ku ya hi leswi Pawulo a nga swi vula, hi to yamukeliwa hi Yehovha ntsena loko hi tama hi tshembeka ka yena ni ku tlhela hi tiyiselela swikarhatu. Pawulo a tlhele a ku: “Loko hi yamukeleka ka Xikwembu hi ta va ni ntshembo, naswona ntshembo lowu a wu yendli swaku munhu a danisiwa.” (Rom. 5:4, 5) Marito lawa Pawulo a nga ma vula, ma nga ha tikomba ingi a ma twali hikusa ka ndzima yoleyi ya yin’we, ndzimana 2, Pawulo a te Vakreste lavaya va le Roma se a va ni ntshembo, ku nga ntshembo wa ku ya tilweni. Se hi nga ha tivutisa swaku: ‘Leswi Vakreste lava se a va ni ntshembo, hi mhaka muni Pawulo a tlhela a vulavula hi ntshembo?’

16. Hi nga wu tiyisisa ku yini ntshembo lowu hi nga na wona? (Vona mafoto.)

¹⁶ Lexi xi nga hi pfunaka kuva hi twisisa leswi Pawulo a nga swi vula leswi swi fambisanaka ni ntshembo, i ku va hi khumbuka swaku a ntshembo wa hina wu nga ya wu kula hi ku famba ka nkama. Hi xikombiso, wa khumbuka nkama lowu u nga djondza hi leswi Mfumu wa Xikwembu wu nga ta hi yendlela swona ka nkama lowu taka ka djondzo ya wena ya Bibele? Swi nga yendleka ku sunguleni nkama lowu u nga djondza hi swaku hi ta hanya lani misaveni na se yi li paradesi na ku nga ha na ku hlupheka, u pimise swaku ‘leswi a swi nge koteki.’ Kambe hi ku famba ka nkama loko u ye u djondza hi Yehovha ni switshembiso leswi swi nga kona ka Bibele, a ntshembo wa wena wu ye wu tiya hintamu naswona  u ye u tiyiseka swaku hinkwaswu leswi a tshembisaka swaku a ta swi yendla ka nkama lowu taka a ta swi hetisisa.

17. Ntshembo wa wena wu ta kulisa ku yini loko se u tsakamisiwile?

¹⁷ Hambiloko se u tsakamisiwile, u tame u djondza hi Yehovha naswona lirhandzu la wena hi yena li tame li kula. Leswo swi yendle swaku ni ntshembo wa wena wu ya wu kula. (Heb. 5:13–6:1) Swi nga yendleka u swi vonile hi wexe swaku marito lawa ma nga ka buku la Varoma 5:2-4 i ya ntiyiso. U kumane ni swikarhatu swa ku hambanahambana kambe u swi tiyiselelile u tlhela u vona swaku Yehovha Xikwembu wa ku yamukela. Ku tiva swaku Yehovha wa ku rhandza swi yendla swaku u ya u tiyiseka hi swaku switshembiso swa yena swi ta hetiseka hikakunene. Se swoswi ntshembo lowu i wa ntiyiso ka wena naswona i wa lisima funtshi wu tlhela wu ku pfuna leswaku u va khoma kahle vanhu va ndjangu wa wena, wu ku pfuna ku yendla swiboho swaswinene, wu tlhela wu ku pfuna kuva u wu tirhisa kahle nkama wa wena.

18. Hi xini xitiyisekiso lexi Yehovha a hi nyikaka xona?

¹⁸ Pawulo a tlhele a vulavula hi nchumu wun’wani wa lisima hintamu ka mhaka leyi ya ntshembo lowu hi nga na wona. Yena a hi tiyisekisa swaku a ntshembo lowu hi nga na wona wu ta hetiseka hikakunene. Hi nga tiyiseka hi leswo hikusa Pawulo a game a vula swaku a “ntshembo lowu a wu yendli swaku munhu a danisiwa, hikusa Xikwembu xi hi nyike moya wa ku kwetsima leswaku xi hi komba swaku xa hi rhandza.” (Rom. 5:5) Se, marito lawa ma hi yendla hi tiyiseka swaku a ntshembo lowu Yehovha a hi nyikaka wona a wu nge hi danisi naswona a ta swi hetisisa hinkwaswu leswi a tshembisaka swaku a ta hi yendlela swona ka nkama lowu taka.

19. I mpsini leswi u nga tiyisekaka hi swona?

¹⁹ Tinyiki nkama wa ku pimisa hi xitshembiso lexi Yehovha a nga xi yendlela Abrahamu ni ku pimisa hi leswi nga yendla Yehovha a mu yamukela a tlhela a mu vitana munghanu wa yena. Abrahamu a a ngo tihetela nkama hi ku va a nyimele ku hetiseka ka xitshembiso lexi hikusa Bibele li li: “Loko Abrahamu se a lehise mbilu, a xi kumile xitshembiso lexi.” (Heb. 6:15; 11:9, 18; Rom. 4:20-22) Abrahamu a nga danisiwanga hileswi a nga nyimela ku hetiseka ka xitshembiso. Na hina ku fana na yena, loko hi tama hi tshembeka ka Yehovha a hi nge te daniseka. Ku va hi nyimela ku hetiseka ka ntshembo wa hina, swi ta yendla leswaku hi tsaka hintamu swinene funtshi a hi nge te tshuka hi danisiwa! (Rom. 12:12) Phela Pawulo a tsale swaku: “Ni navela swaku Xikwembu lexi nyikaka ntshembo xi nga mi tata hi ku tsaka hinkwaku ni ku rhula hikusa ma xi tshemba, ni leswaku mi ta va ni ntshembo wawukulu hi matimba ya moya wa ku kwetsima.” — Rom. 15:13.