KA MUZEWU lowu vulavulaka hi matiko ya Bibele u nga Yerusulema, ku ni ribye leli nga tsaliwa minchumu ya lisima li nga yentxiwa hi malembe ya 700 ni 600 na Yesu a nga se psaliwa. Ribye leli li kumiwe ka sirha leli a li li kusuhi ni Hebroni a Yisrayele, li tsaliwe swaku: “A ku rhukiwe Hagaf n’wana wa Hagav hi Yahweh Sabaot.” Marito lawa ma swi seketelisa ku yini leswi swi nga ka Bibele? Ma kombisa swaku vito la Xikwembu Yehovha leli a li tsaliwa hi YHWH hi maletra ya Xiheberu ya khale, a li tiviwa naswona a li tirhisiwa hi nkama wa ku tsaliwa ka Bibele. Ku vula ntiyiso, ka masirha wolawo ku ni minchumu yin’wana leyi a yi tsaliwe hi vanhu lava a va kumana kumbe ku tumbela ka wona. A va tolovela ku tsala vito la Xikwembu ni mavito ya vanhu ka makhumbi ni mavitanelo man’wana ya vito la Xikwembu.

Loko a vulavula hi leswi swi nga tsaliwa ka maribye lawa Dotori Rachel Nabulsi wa Universidade la Georgia a te: “Ku phindaphindiwa ka vito leli nge YHWH swi nga hi djondzisa minchumu ya yinyingi. . . . A swi kombisa swaku YHWH a a li wa lisima ka wutomi la Vayisrayele ni Vayuda.” Leswo swi seketela a Bibele hikusa a vito la Xikwembu leli a li tsaliwa YHWH li humelela makhambi ya manyingi.

Minkama ya yinyingi mavito ya vanhu a ma patsa ni vito la Xikwembu. Marito lawa ma nge “Yahweh Sabaot”, ma nga tsaliwa ka ribye leli ma vula swaku “Yehovha Hosi ya tintsumi”. Hi mhaka leyo, swi tikomba ingi ka minkama ya ku tsaliwa ka Bibele a ku nga li vito la Xikwembu ntsena a li tirhisiwa kambe ni marito lawa ma nge “Yehovha Hosi ya tintsumi” a ma tolovelekile. Marito lawa ma nge “Yehovha Hosi ya tintsumi” na wona ma seketela leswi Bibele li swi vulaka hikusa ma humelela ka 283 ka Matsalwa ya Xiheberu naswona ma tirhisiwi hintamu ka buku la Esaya, Yeremiya na Zakariya.