1. Hi nga yentxa yini swaku hi tirhisa nkama wa hina swaku hi kulisa wunghanu la hina na Yehovha?

HI SWI rhandza hintamu ku heta nkama wa wunyingi ni vanhu lava hi va rhandzaka. Hi xikombiso, nuna na nsati lava rhandzanaka, va swi rhandza hintamu ku heta nkama wa wunyingi na va li xikan’we. Majovhem ma swi rhandza hintamu ku va ni vanghanu va wona. Se hinkwerhu hi swi rhandza hintamu ku heta nkama wa wunyingi na hi ni vamakwerhu. Kambe xa lisima hintamu hi leswaku hinkwerhu ha swi rhandza ku heta nkama wa wunyingi na hi kulisa wunghanu la hina na Yehovha. Hi nga yentxa leswo hi ku khongela, hi djondza Bibele hi tlhela hi pimisa hi leswi Yehovha a lavaka ku hi yentxela swona ka nkama lowu taka ni ku pimisa hi wumunhu la yena. Phela i swa lisima hintamu ku tinyika nkama wa ku yentxa swilo leswi. — Pis. 139:17.

2. Hi mhaka muni minkama yin’wana swi nga hi karhatelaka ku kulisa a wunghanu la hina na Yehovha?

² Hambileswi hi swi lavaka hintamu ku heta nkama wa wunyingi na hi kulisa wunghanu la hina na Yehovha, minkama yin’wana swi nga hi karhatela, hikusa ku ni swilo swa swinyingi leswi hi faneleke hi swi yentxa leswi nga hi yivelaka nkama lowu a hi ta wu tirhisa swaku hi gandzela Yehovha. Swa ku fana ni ku yentxa ntirho wa ku tihanyisa, ku hlayisa ndjangu ni mintirho yin’wana ya siku ni siku. Swilo leswi hinkwaswu swi nga hi tekela nkama wa wunyingi lakakuva hi nga ha wu kumi nkama wa ku khongela, wa ku djondza Bibele ni wa ku pimisa hi leswi hi swi djondzaka.

3. Hi wini nchumu wun’wana lowu nga hi hetelaka nkama?

³ Loko hi nga tivoneli, swilo swin’wana swi nga hi hetela nkama lowu a hi ta wu tirhisela ku kulisa wunghanu la hina na Yehovha, hambiloko swilo swoleswo swi nga bihanga ku swi yentxa. Hi xikombiso, a swi bihanga ku hungata, kambe loko hi heta nkama wa  wunyingi na hi hungata, hi nga ha luza nkama lowu a hi ta wu tirhisela ku tirhela Yehovha. Hi mhaka leyo, a hi fanelanga hi rhangisa ku hungata ka wutomi la hina. — Swi. 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi?

⁴ Ka nhlokomhaka leyi hi ta djondza hi swaku hi mhaka muni hi fanele hi rhangisa swilo swa lisima ka wutomi la hina. Hi ta tlhela hi vona swaku hi nga yentxa yini swaku hi wu tirhisa kahle nkama lowu hi wu hetaka na hi tiyisa wunghanu la hina na Yehovha ni swaku ku yentxa leswo swi nga hi pfunisa ku yini.

5. Marito lawa ma nga ka Vaefeza 5:15-17 ma nga li pfunisa ku yini jovhem swaku li li tirhisa kahle wutomi la lona?

⁵Langa ku yentxa swilo swa lisima ka wutomi la wena. Minkama ya yinyingi majovhem ma karhateka hi ku lava ku tiva leswi ma nga swi yentxaka ka wutomi la wona. Minkama yin’wana vaprofesori ni maxaka lawa ma kalaka ma nga li Timboni ma va byela swaku va fanele va ya univhersidadi leswaku va kuma ntirho wa kahle lowu nga ta va holela male ya yinyingi. Phela swilo leswo swi nga ha ma hetela nkama wa wunyingi majovhem. Kambe vapsali ni vanghanu va majovhem wolawo abandleni va nga ha va byela swaku va fanele va tirhisa nkama wa vona swaku va tirhela Yehovha. Se i yini lexi nga pfunaka jovhem leli rhandzaka Yehovha swaku li yentxa xiboho xa xinene? Loko u li jovhem, swi ta ku pfuna hintamu ku lerha u tlhela u pimisa hi buku la Vaefeza 5:15-17. (Lerha.) Loko se u lerhile tindzimana leti, tivutisi leswi: ‘I yini “leswi Yehovha a swi lavaka”? Hi xini xiboho lexi nga ta tsakisa Yehovha? Hi xini xiboho lexi nga ta ni pfuna swaku ni wu tirhisa kahle nkama wa mina?’ Khumbuka swaku “masiku lawa hi hanyaka ka wona ma bihile,” ni swaku misava leyi yi fumiwaka hi Sathana ku nga li khale yi ta helisiwa. Se i swinene ku tirhisa wutomi la hina kuva hi yentxa leswi nga ta tsakisa Yehovha.

6. I yini leswi Mariya a nga swi langa, naswona hi mhaka muni a swi li swinene?

⁶Rhangisa swilo swa lisima ka wutomi la wena. Minkama yin’wana, leswaku hi wu tirhisa kahle nkama wa hina swi nga ha lava hi tshika ku yentxa swilo swin’wana hambiloko swi nga bihanga. Leswo hi swi vona ka leswi nga yentxeka nkama lowu Yesu a nga ya pfuxela Mariya na Marta. Phela Marta a a tsake hintamu hileswi Yesu a nga ya va pfuxela naswona a lunghiselele swakudla swa swinyingi, kambe Mariya makwavu wa Marta a wu tirhise kahle nkama wa yena hi ku tshama na Yesu a yingisela hinkwaswu leswi a a va djondzisa swona. Phela leswi Marta a nga swi yentxa a swi nga bihanga, kambe Yesu a vule swaku Mariya “a lange swa swinene.” (Luk. 10:38-42) Hi ku famba ka nkama, swi nga yentxeka Mariya a swi khohlwile swakudla leswi va nga swi dla siku leliyani, kambe ha tiyiseka leswaku leswi Yesu a nga mu djondzisa swona a nga swi khohlwanga. Ka Mariya a swi li swa lisima ku tshama a yingisela leswi Yesu a nga mu djondzisa swona. Na hina hi fanele hi wu nyika lisima nkama lowu hi wu hetaka na hi tiyisa wunghanu la hina na Yehovha. Se hi nga yentxa yini swaku hi wu tirhisa kahle nkama lowu hi wu hetaka na hi tiyisa wunghanu la hina na Yehovha?

7. Hi mhaka muni swi li swa lisima ku khongela, ku lerha Bibele ni ku pimisa hi leswi hi swi djondzaka?

⁷Khumbuka swaku ku khongela, ku djondza Bibele ni ku pimisa hi leswi u swi djondzaka i swa lisima ka wugandzeli la Yehovha. Loko hi khongela hi va hi vulavula ni Papayi wa hina wa le matilweni lweyi a hi rhandzaka hintamu. (Pis. 5:7) Loko hi lerha Bibele hi va hi nghenisa “wutivi hi Xikwembu” lexi nga ni wutlharhi hinkwalu. (Swi. 2:1-5) Se ku pimisa hi leswi hi swi  djondzaka swi hi pfuna ku vona wumunhu la linene leli Yehovha a nga na lona, swi tlhela swi hi pfuna ku twisisa swilo swa swinene leswi Yehovha a lavaka ku swi yentxela vanhu. Phela loko hi yentxa leswi, hi ta va hi wu tirhisa kahle nkama wa hina. Kambe leswi hi nga ni swilo swa swinyingi swa ku swi yentxa, i mpsini leswi nga hi pfunaka ku yentxa leswo?

8. Hi djondza yini ka leswi Yesu a nga swi yentxa ka 40 wa masiku lawa a a li mananga?

⁸Loko swi koteka langa ndhawu leyi kalaka yi nga na guwa. Pimisa hi leswi Yesu a nga swi yentxa na a nge se sungula ntirho wa yena lani misaveni. Yesu a hete 40 wa masiku amananga. (Luk. 4:1, 2) Leswi ka ndhawu yoleyo a ku nga na guwa, Yesu a swi kotile ku khongela ni ku pimisa hi leswi Papayi wa yena a a lava swaku a swi yentxa. Leswo swi pfune Yesu swaku a tilunghiselela miringo leyi a a ta kumana na yona. Xikombiso xa Yesu xi nga ku pfunisa ku yini? Loko ndjangu wa wena wu ni vanhu va vanyingi swi nga ha ku karhatela ku kuma ndhawu leyi kalaka yi nga na guwa a kaya. Loko ku li leswo, yentxa hinkwaswu leswi u nga swi kotaka swaku u kuma ndhawu leyi kalaka yi nga na guwa. Leswo hi swona leswi makwerhu Julia a swi yentxaka loko a lava ku khongela ka Yehovha. Yena ni nuna wa yena va tshama ka yindlo ya yitsongo aFrança naswona lani va tshamaka kona ku tshama na ku ni guwa. Makwerhu Julia a vula leswi: “Siku ni siku loko ni lava ku khongela, ni tolovela ku ya ka ndhawu leyi kalaka yi nga na guwa leswaku ni ya tshama na ni li noxe swaku ni vulavula na Yehovha.”

9. Yesu a swi kombisise ku yini swaku a a li nyika lisima wunghanu la yena na Yehovha?

⁹ Yesu a a ni swilo swa swinyingi swa ku swi yentxa. Nkama lowu na a li lani misaveni, minkama ya yinyingi xitshungu a xi mu landzelela naswona a xi lava ku va na yena. Siku lin’wana, “vanhu hinkwavu va le doropeni a va hlengeletane ka xipfalu xa yindlo” swaku va mu vona. Hambileswi Yesu a a ni swilo swa swinyingi swa ku swi yentxa, a a tinyika nkama wa ku khongela ka Yehovha. Naswona nimpundzu Yesu a a ya ka “ndhawu leyi kalaka yi nga na vanhu” swaku a ya bula ni Papayi wa yena. — Marku 1:32-35.

10-11. Hi ku ya hi Matewu 26:40, 41, i yini leswi Yesu a nga byela vapostolo va yena swaku va swi yentxa, kambe ku yentxeke yini?

¹⁰ Ka wusiku la wugamu leli Yesu a nga va lani misaveni a ye ka ndhawu ya ku kala yi nga na guwa swaku a ya khongela a tlhela a pimisa hi wunghanu la yena na Yehovha. Ndhawu yoleyo a yi kumeka ka jardim la Getsemani. (Mat. 26:36) Hi nkama wolowo Yesu a byele vadjondzisiwa va yena nchumu wa lisima lowu a va fanele va wu yentxa, ku nga xikhongelo.

¹¹ Pimisa hi leswi nga yentxeka nkama lowu a nga ya ka jardim la Getsemani. A ku li wusiku hintamu naswona swi nga yentxeka a ku li xikarhi ka wusiku. Yesu a byele vadjondzisiwa va yena a ku: “Mi nga yetleli,” naswona tamani mi khongela. (Mat. 26:37-39) Nkama lowu Yesu a nga ya  khongela, vapostolo va yena va sale va yetlela. Se nkama lowu Yesu a nga vuya hi ku khongeleni a va kuma na va yetlelile, a tlhele a va byela swaku: “Mi nga yetleli, tamani mi khongela.” (Lerha Matewu 26:40, 41.) Yesu a a swi tiva swaku vapostolo va yena a va karhalile hintamu, funtshi a a swi twisisa swaku “miri lowu nga ni xidjoho a wu tiyanga.” Kambe ku game ku yentxeka yini? Yesu a tlhele a ya khongela makhambi mambirhi a tlhela a byela vapostolo va yena swaku va sala va khongela, kambe nkama a nga vuya hi ku khongeleni a va kume na va yetlelile. — Mat. 26:42-45.

12. U nga yentxa yini loko u karhatekile naswona swi ku godolisa ku khongela?

¹²Langa nkama wa wunene. Nkama wun’wana, swikarhatu ni ku karhala swi nga hi yentxa hi nga tinyiki nkama wa ku khongela. Loko leswo swi tshame swi ku yentxekela, tiyiseka swaku a wu wexe. Kambe i yini leswi u nga swi yentxaka? Van’wana va swi vona swi yampsa ku khongela nimadlambu na ku nga se va wusiku hintamu, hikusa loko se ku li wusiku va karhalile. Van’wana va swi vona na swi pfuna ku khongela na va khizamile kumbe na va tshamile kumbe na va li ka xiyimu xin’wana. Se u nga yentxa yini loko u karhatekile naswona swi ku godolisa ku khongela? Byela Yehovha leswi u titwisaka xiswona. U nga tiyiseka swaku Papayi wa hina lweyi a nga ni lirhandzu a ta ku twisisa. — Pis. 139:4.

13. Matelefoni ya hina ma nga hi phazamisisa ku yini loko hi khongela, loko hi djondza Bibele ni loko hi li mintlhanganwini?

¹³U nga pfumeleli nchumu xi ku phazamisa loko u djondza. Handle ka xikhongelo ku ni nchumu wun’wana lowu nga hi pfunaka swaku hi tiyisa wunghanu la hina na Yehovha. Ku djondza Rito la Xikwembu ni ku va kona mintlhanganwini swi nga hi pfuna kuva hi tiyisa wunghanu la hina na Yehovha. U nga yentxa yini swaku u wu tirhisa kahle nkama lowu u djondzaka hi wona Bibele ni nkama lowu u nga mintlhanganwini? Tivutisi leswi: ‘I yini lexi tolovelaka ku ni phazamisa loko ni li mintlhanganwini ni loko ni djondza Bibele?’ Swin’wana leswi nga hi phazamisaka ku nga va ku tendera telefoni, ku hlamula mamensajem kumbe ma email. Phela swilo leswi swi pfuna vanhu va vanyingi namuntlha. Kambe vanhu lava va kambelaka swilo, va vula swaku loko munhu a yentxa nchumu na ku ni telefoni tlhelweni, li nga mu phazamisa hi ku vevuka ka leswi a swi yentxaka. Profesori mun’wana lweyi a djondzisaka hi leswi mimpimiso ya munhu yi tirhisaka xiswona, a vule leswi: “Munhu a nge swi koti ku veka mimpimiso ya yena ka swilo swimbirhi hi nkama wun’we.” Loko asembleya kumbe kongresu li  nge se sungula, hi tolovela ku byeliwa swaku hi fanele hi miyeta matelefoni ya hina swaku hi nga phazamisi van’wana. Hi nga yentxa leswi fanaka loko hi li hoxe leswaku matelefoni ya hina ma nga hi phazamisi nkama lowu hi vulavulaka na Yehovha.

14. Hi ku ya hi Vafilipiya 4:6, 7, Yehovha a hi pfunisa ku yini swaku hi nga phazamisiwi hi swikarhatu leswi hi nga na swona?

¹⁴Loko u djondza, kombela Yehovha swaku a ku pfuna kuva u nga phazamisiwi hi nchumu. Loko u tsumbula swaku u tolovela ku pimisa hi swilo swin’wana nkama lowu u djondzaka kumbe loko u li mintlhanganwini, kombela Yehovha swaku a ku pfuna. Loko ku ni nchumu lexi ku vilelisaka, swi nga ha ku karhatela ku pimisa hi leswi u swi djondzaka, kambe i swa lisima hintamu ku khohlwa swikarhatu swa hina swaku hi pimisa hi leswi hi swi djondzaka. Hi mhaka leyo, khongela u kombela Yehovha swaku a ku rhulisa mbilu ‘ni mimpimiso ya wena,’ leswaku u twisisa leswi u swi djondzaka. — Lerha Vafilipiya 4:6, 7.

15. Ku tinyika nkama wa ku bula na Yehovha swi nga ku pfunisa ku yini?

¹⁵ Ku tinyika nkama wa ku bula na Yehovha, u mu yingisa u tlhela u pimisa hi yena swi ta ku pfuna hintamu. Kambe swi nga ku pfunisa ku yini leswo? Xa ku sungula, u ta kota ku yentxa swiboho swa swinene. Bibele li vula swaku “lweyi a fambaka ni vanhu va ku tlhariha a ta tlhariha.” (Swi. 13:20) Se loko u tinyika nkama wa ku famba na Yehovha Xikwembu xa ku tlhariha, na wena u ta tlhariha. Swi ta ku vevukela ku twisisa swilo leswi tsakisaka Yehovha swi tlhela swi ku pfuna ku kala u nga yentxi swilo leswi nga ta mu kwatisa.

16. Hi mhaka muni ku khongela ni ku djondza hi Yehovha swi hi pfuna ku va vadjondzisi va vanene?

¹⁶ Xa wumbirhi, u ta va mudjondzisi wa munene. Xa lisima hintamu loko hi djondza Bibele ni munhu, i ku mu pfuna swaku a kulisa wunghanu la yena na Yehovha. Loko hi tshamela ku khongela ka Yehovha hi tlhela hi djondza hi yena hi ta ya hi mu rhandza hintamu, naswona swi ta hi vevukela ku pfuna lava hi djondzaka na vona Bibele swaku na vona va rhandza Yehovha. Phela leswo hi swona leswi Yesu a nga swi yentxa. Loko a vulavula hi Yehovha, a swi tikomba swaku wa mu rhandza, funtshi leswo swi pfune valandzeli va yena swaku na vona va rhandza Yehovha. — Yoh. 17:25, 26.

17. Hi mhaka muni ku khongela ni ku yentxa djondzo ya wena wexe ya Bibele swi ku pfuna ku tiyisa lipfumelo la wena?

¹⁷ Xa wunharhu, lipfumelo la wena li ta ya li tiya. Pimisa hi leswi ku pfunisaka xiswona loko u kombela Yehovha kuva a ku kongomisa, a ku tiyisa a tlhela a ku pfuna. Nkama lowu Yehovha a hlamulaka swikhongelo swa wena, lipfumelo la wena li ya li tiya. (1 Yoh. 5:15) Kambe i yini xin’wana lexi nga ku pfunaka ku tiyisa lipfumelo  la wena? I ku yentxa djondzo ya wena wexe ya Bibele. Khumbuka swaku “munhu a rhanga hi ku twa se hi kona a pfumelaka.” (Rom. 10:17) Phela loko hi djondza Bibele, swi fana ni loko hi yingisa Yehovha na a vulavula na hina. Kambe leswaku hi va ni lipfumelo la ku tiya, ku ni swilo swin’wana leswi hi faneleke hi swi yentxa. Se hi swini swilo swin’wana leswi nga hi pfunaka ku tiyisa lipfumelo la hina?

18. Hi mhaka muni swi li swa lisima ku pimisa hi leswi hi swi djondzaka? Nyikela xikombiso.

¹⁸ I swa lisima ku pimisa hi leswi hi swi djondzaka. Pimisa hi leswi nga yentxekela lweyi a nga tsala buku la Tipisalema ndzima 77. A a karhatekile hileswi a a pimisa swaku yena ni Vayisrayele van’wana a va nga ha tsakeliwi hi Yehovha. Phela mimpimiso yoleyo a yi mu karhata lakakuva a nga yetleli. (Pis. 77:2-8) Kambe i yini leswi a nga swi yentxa? A byele Yehovha a ku: “Ni ta pimisa hi mintirho ya wena hinkwayu, ni ta tlhela ni pimisa swinene hi swilo leswi u nga swi yentxa.” (Pis. 77:12) Phela mupisalema a vule leswo hileswi a a swi tiva swilo swa swinene leswi Yehovha a nga swi yentxela vanhu va yena ka nkama lowu nga hundza. Kambe leswi a a karhatekile, a game a tivutisa leswi: “Xikwembu xi khohlwile ku kombisa lirhandzu? Kumbe ku kwata ka xona ku nga yentxa swaku xi nga ha vi ni timpsalu?” (Pis. 77:9) Ndzhaku ka leswo, mupisalema a pimise hi leswi Yehovha a nga swi yentxa, ni timpsalu leti a nga ti kombisa ka nkama lowu nga hundza. (Pis. 77:11) Leswo swi yentxe swaku mupisalema a tiyiseka leswaku Yehovha a nge va tshiki vanhu va yena. (Pis. 77:15) Hilani ku fanaka, na wena loko u pimisa hi leswi Yehovha a nga tshama a swi yentxela vanhu va yena ni leswi a nga tshama a ku yentxela swona, lipfumelo la wena li ta tiya.

19. Hi wini nchumu wun’wana lowu hi pfunekaka hi wona loko hi tiyisa wunghanu la hina na Yehovha?

¹⁹ Xa wu 4 lexi i nga xa lisima hintamu, lirhandzu la wena hi Yehovha li ta kula. Lirhandzu la wena hi Yehovha li ta ku pfuna swaku u mu yingisa, u yentxa minzamu swaku u mu tsakisa, li tlhela li ku pfuna swaku u tiyisela swikarhatu. (Mat. 22:37-39; 1 Kor. 13:4, 7; 1 Yoh. 5:3) Phela a ku na nchumu wun’wana wa lisima hintamu ku tlula ku rhandza Yehovha ni ku va ni wunghanu la linene na yena. — Pis. 63:1-8.

20. U tinyimisele ku yentxa yini swaku u wu tirhisa kahle nkama wa wena kuva u tiyisa wunghanu la wena na Yehovha?

²⁰ Tinyimiseli ku khongela, ku djondza Bibele ni ku pimisa hi leswi hi swi djondzaka, hikusa i swa lisima ka wugandzeli la hina. Ku fana na Yesu, zama ku yentxa swilo leswi ka ndhawu ya ku rhula naswona u nga pfumeleli nchumu xi ku phazamisa. Kombela Yehovha swaku a ku pfuna kuva u nga phazamisiwi hi nchumu nkama lowu u tiyisaka wunghanu la wena na yena. Phela loko u wu tirhisa kahle nkama wa wena, Yehovha a ta ku katekisa naswona u ta tikhorisa hi wutomi la ku kala li nga heli ka misava ya nyuwani. — Marku 4:24.