1. I mpsini leswi u nga swi djondza nkama na wa ha ku sungula ku djondza Bibele?

 WA HA swi khumbuka hinkwaswu leswi u nga djondza hi swona na wa ha ku sungula ku djondza Bibele? Swi nga yendleka swi ku hlamalisile ku tiva swaku Xikwembu xi ni vito, kumbe u te hefu hi ku tiva swaku a ku na munhu lweyi a hisiwaka a ndzilweni loko a fa; kumbexana u nga ha va u tsakile hi ku tiva swaku varhandziwa va wena lava nga fa u ta tlhela u va vona u tlhela u hanya na vona ka misava leyi nga paradesi.

2. Nkama a wu ya u djondza Bibele, i mpsini swin’wani leswi nga ku yendlekela? (Vaefeza 5:1, 2)

² Nkama a wu ya u djondza Bibele, u ye u mu rhandza hintamu Yehovha, naswona lirhandzu lelo li ku pfune ku tirhisa leswi na u swi djondza. Handle ka leswo, u sungule ku teka swiboho swaswinene hi ku ya hi leswi a wu swi djondza Bibeleni. U tlhele u djondza ku pimisa ni ku yendla swilo swaswinene hileswi a wu lava ku tsakisa Xikwembu. Naswona ku fana ni xin’wanani lexi tekelelaka papayi wa xona, na wena a wu le ku tekeleleni ka Papayi wa wena wa le tilweni. — Lerha Vaefeza 5:1, 2.

3. Hi fanele hi tivutisa yini?

³ Hi fanele hi tivutisa leswi: ‘Indjhe ni ya ni mu rhandza hintamu Yehovha ku tlula nkama lowu ni nga tsakamisiwa hi wona? Ku sukela nkama lowu ni nga tsakamisiwa, indjhe mapimisela ya mina ni mayendlela ya mina ya swilo ma ya ma longoloka hintamu ni wumunhu la Yehovha? Indjhe ni ya ni va rhandza hintamu vamakwerhu abandleni?’ Nkama lowu hi tihambaka swivutiso leswi, loko hi tsumbula swaku ‘hi tshike lirhandzu leli a hi li na lona ku sunguleni’, a hi fanelanga hi hela ntamu. Phela hambi Vakreste va nkameni wa vapostolo, na vona swi va yendlekelile leswo. Kambe Yesu a nga va tsukulanga funtshi na hina a nga ta hi tsukula a ku a nga ha hi lavi swaku  hi va Timboni ta Yehovha hi mhaka ya leswo. (Nhla. 2:4, 7) Ku hambana ni leswo, yena wa swi tiva swaku hi nga swi kota ku pfurhetela lirhandzu leli a hi li na lona nkama hi nga sungula ku djondza ntiyiso.

4. Hi ta vona yini ka nhlokomhaka leyi?

⁴ Ka nhlokomhaka leyi, hi ta vona swaku i mpsini leswi hi nga swi yendlaka swaku hi tama hi rhandza Yehovha ni vamakwerhu. Hi ta tlhela hi vona swaku hi yini minkateko leyi hi nga yi kumaka loko hi yendla leswo.

5-6. a) Hi swini swikarhatu leswi Pawulo a nga kumana na swona ka ntirho wa yena? b) I mpsini leswi nga mu pfuna ku tama a tirhela Yehovha?

⁵ Mupostolo Pawulo a a tirhela Yehovha na a tsakile, kambe a hi minkama hinkwayu swilo a swi mu fambela kahle. Pawulo a a tolovela ku yendza ka tindhawu ta le kule, naswona a ku yendza hi nkama lowuyani a swi nga vevuki ku fana ni namuntlha. Ka mayendzo ya yena, minkama yin’wani a a ‘kumana ni tinghozi ka minambu’ a tlhela ‘a dumeliwa hi swigevenga’, funtshi minkama yin’wani a a biwa hi valala va yena. (2 Kor. 11:23-27) Funtshi xa ku vava xa kona hi leswaku a hi minkama hinkwayu leyi vamakwerhu a va mu khensa hi minzamu leyi a a yi yendla swaku a va pfuna. — 2 Kor. 10:10; Filp. 4:15.

⁶ I mpsini leswi nga pfuna Pawulo swaku a tama a tirhela Yehovha? Pawulo a djondze swinyingi ka Matsalwa hi wumunhu la Yehovha ni ka leswi nga tshama swi mu yendlekela ka wutomi la yena. Se leswo, swi mu tiyisekisile swaku Yehovha a a mu rhandza swinene. (Rom. 8:38, 39; Efe. 2:4, 5) Leswo swi yendle leswaku a ya a mu rhandza hintamu Yehovha. Pawulo a tlhele a kombisa swaku a a mu rhandza Yehovha hi ku tama a “tirhela vakwetsimi”. — Heb. 6:10.

7. Hi nga yendla yini swaku hi kulisa lirhandzu leli hi nga na lona hi Yehovha?

⁷ Hi nga yendla yini swaku hi kulisa lirhandzu leli hi nga na lona hi Yehovha? Hi nga yendla leswo hi ku hisekela ku djondza Bibele. Nkama lowu u djondzaka Bibele, zama ku vona leswi mhaka yoleyo yi ku djondzisaka swona hi Yehovha. Tivutisi leswi: ‘A mhaka leyi, yi swi kombisisa ku yini swaku Yehovha wa ni rhandza? Yi ni pfunisa ku yini swaku ni ya ni rhandza Yehovha?’

8. Xikhongelo xi nga hi pfunisa ku yini swaku hi ya hi kulisa lirhandzu la hina hi Yehovha?

⁸ Ndlela yin’wani ya ku kulisa lirhandzu la hina hi Yehovha i ku va nkama ni nkama hi chulula mbilu ya hina ka Yehovha hi xikhongelo. (Pis. 25:4, 5) Se Yehovha a ta hlamula swikhongelo swa hina. (1 Yoh. 3:21, 22) Makwerhu mun’wani wa África lweyi a vitaniwaka Khanh a li: “A ku sunguleni a ni mu rhandza hintamu Yehovha hi mhaka ya leswi a ni swi djondza ka Bibele. Kambe lirhandzu la mina hi yena li ye li kula nkama a ni vona Yehovha a hlamula swikhongelo swa mina. Leswo swi yendle swaku ni ya ni lava ku yendla leswi mu tsakisaka.” b

9. Hi swi tivisa ku yini swaku Timotiyu a a ya a va rhandza hintamu vamakwerhu?

⁹ Loko se ku hundze malembenyana na Pawulo a ve Mukreste, a tive djaha lin’wani leli vitaniwaka Timotiyu. Timotiyu a a mu rhandza Yehovha, funtshi a a va rhandza vamakwerhu. Pawulo a byele vamakwerhu va bandla la le Filipiya a ku: “Phela a ni na mun’wana wa ku fana na [Timotiyu] lweyi a nga ta mi hlayisa hi mbilu hinkwayu.” (Filp. 2:20) Vona swaku ka ndzimana leyi, Pawulo a nga vulavulanga hi swilo leswi Timotiyu a a kota ku swi yendla, swa ku fana ni ku yi yendla kahle mintirho leyi a a nyikiwa yona ya ku fana ni ku rhangela, kumbe ku ma veka kahle madixkursu. Kambe Pawulo a hlamalisiwe hi lirhandzu leli Timotiyu a a li na lona hi vamakwerhu. Ha tiyiseka swaku mabandla lawa Timotiyu a a ma pfuxela, a ma nga wu voni nkama wa ku va Timotiyu a ma yendzela. — 1 Kor. 4:17.

10. Anna ni nuna wa yena va swi kombise ku yini swaku a va va rhandza vamakwerhu?

¹⁰ Na hina namuntlha, hi lava tindlela ta ku  pfuna vamakwerhu va hina. (Heb. 13:16) Vona xikombiso xa makwerhu Anna, lweyi hi nga bula hi yena ka nhlokomhaka leyi nga hundza. Loko xidzedze xi hlasele lomu a va li kona, yena ni nuna wa yena va ye va ya pfuxela ndjangu wun’wani wa vamakwerhu. Loko va fikile, va kume swaku a swa ku fulela hi swona yindlo a swi hahlukile. Se hi mhaka leyo, mpahla ya vona hinkwayu a yi nchimile. Anna a li: “Hi teke mpahla ya vona hi ya yi hlampsa, hi yi pasara hi gama hi va tlhelisela yona na yi petseleliwe kahle. Ka hina swi tikombe ingi a swi nga li swa nchumu, kambe ku va hi yendle leswo, hi swona swi yendlaka swaku ku ta fikela ni swoswi hi va vanghanu va vona.” Leswi Anna ni nuna wa yena a va va rhandza vamakwerhu, va yendle xan’wanchumu swaku va va pfuna. — 1 Yoh. 3:17, 18.

11. a) Vamakwerhu va titwisa ku yini loko hi va komba swaku ha va rhandza? b) Hi ku ya hi Swivuriso 19:17, Yehovha a titwisa ku yini loko hi komba van’wani lirhandzu?

¹¹ Loko hi va khoma hi ndlela ya kahle hi tlhela hi va komba lirhandzu vamakwerhu, va nga ha swi vona swaku hina hi zama ku tekelela Yehovha, naswona swi nga yendleka va hi khensa hi leswi hi va yendlelaka swona. Khanh lweyi hi nga vulavula hi yena hala ndzhaku a nga swi khohlwi leswi vamakwerhu va nga swi yendla swaku va mu pfuna. Yena a li: “Na va khensa vamakwerhu va xisati lava a va ni rhamba swaku ni famba na vona nsin’wini. A va ta va ta ni teka kaya, va ni rhamba swaku hi lanxara hi tlhela hi almosara xikan’we va gama va ta ni siya kaya na ni hlayisekile. Na swi vona swoswi swaku leswo a ku li ntirho wawukulu hintamu swinene, kambe vona a va swi yendla hi lirhandzu.” I ntiyiso swaku a hi minkama hinkwayu leyi vamakwerhu va nga ta hi khensa hi leswi hi va yendlelaka swona. Kambe Khanh a tlhela a vula leswi hi lava va nga mu pfuna: “A ni swi navela hintamu ku tlhela ni va tlhelisela hi leswi va nga ni yendlela swona, kambe a ni swi tivi swaku hinkwavu ka vona va tshama kwini. Kambe Yehovha wa swi tiva funtshi na khongela ka Yena ni mu kombela swaku a va khensa hi leswi va nga ni yendlela swona.” Khanh a tiyisile. Yehovha wa swi vona swilo leswi  hi swi yendlelaka vamakwerhu, hambi swi tikomba ku li nchumu wawutsongo hintamu swinene. A swi vona na swi li xikweneti, naswona a titwa na a sindziseka ku va a xi hakela. — Lerha Swivuriso 19:17.

12. Vamakwerhu va xinuna va nga swi kombisisa ku yini swaku va va rhandza vamakwerhu abandleni? (Vona mafoto.)

¹² Loko u li makwerhu wa xinuna, u nga yendla yini ku kombisa swaku wa va rhandza van’wani ni leswaku u tinyimisele ku va pfuna? Jordan, makwerhu lweyi a nga jovhem, a vutise doda swaku i yini leswi a nga swi yendlaka swaku a pfuna vamakwerhu abandleni. A doda li mu khensile hi swilo leswi se a a swi yendla, li tlhela li mu pfuna ku vona leswi a nga swi yendlaka leswaku a tama a hluvuka. Hi xikombiso, li mu byele swaku a swi ta va kahle loko a hantla a fika ka Yindlo ya Wugandzeli ni ku losa vamakwerhu. Li tlhele li mu byela swaku a swi ta va kahle loko a lwela ku hlamula hilani a nga kotaka hi kona amintlhanganwini, a chumayela nkama ni nkama a tlhela a zama ku vona swaku a nga va pfunisa ku yini van’wani. Nkama lowu Jordan a nga tirhisa leswi va nga mu byela swona, a ngo yo djondza swilo swa nyuwani ntsena, kambe a tlhele a kulisa lirhandzu leli a nga na lona hi vamakwerhu. A tlhele a swi vona swaku loko makwerhu a vekiwa swaku a va mupfunisi wa bandla, a nga sunguli nkama wolowuyani ku pfuna van’wani, kambe ku va mupfunisi wa bandla swi mu pfuna ku tama a pfuna van’wani. — 1 Tim. 3:8-10, 13.

13. Lirhandzu li mu pfunise ku yini makwerhu Christian swaku a tlhela a va doda?

¹³ Se loko ku li swaku a khale u tshame u va mupfunisi wa bandla kumbe doda, Yehovha wa wu khumbuka ntirho lowu u nga wu yendla ka nkama lowu nga hundza, ni lirhandzu leli nga ku susumetela leswaku u tama u wu yendla ntirho wolowo. (1 Kor. 15:58) Naswona Yehovha wa swi vona swaku wa ha tama u li kombisa lirhandzu lolelo. Hi xikombiso, makwerhu mun’wani lweyi a vitaniwaka Christian a a hele matimba hileswi a nga nyimisiwa  ku va doda. Yena a te: “Ni yendle xiboho xa ku yendla hinkwaswu leswi a ni ta swi kota swaku ni tama ni tirhela Yehovha hileswi a ni mu rhandza hambileswi a ni nga ha li doda.” Hi ku famba ka nkama, makwerhu Christian a tlhele a va doda. Yena a te: “A ni chavanyana ku tlhela ni va doda kambe leswi Yehovha hi ntwelawusiwana wa yena a nga ni pfumelela swaku ni tlhela ni va doda, ni pfumelile, kambe ni yo pfumela ntsena hileswi ni mu rhandzaka ni leswi ni rhandzaka vamakwerhu.”

14. U djondza yini ka leswi makwerhu Elena a nga swi vula?

¹⁴ Vanhu va Yehovha va tlhela va yendla hinkwaswu leswi va nga swi kotaka swaku va komba vanhu van’wani swaku va va rhandza. (Mat. 22:37-39) Hi xikombiso, makwerhu Elena wa le Geórgia, a li: “A ku sunguleni, lexi a xi ni susumetela ku chumayela a ku li lirhandzu leli a ni li na lona hi Yehovha. Kambe nkama lowu a ni ya ni mu rhandza hintamu Yehovha, a ni ya ni va rhandza hintamu vanhu van’wanyani. Ni zamile ku tiveka ka ndhawu ya vona, ni twisisa swikarhatu leswi a va kumana na swona, ni gama ni bula na vona hi leswi a swi ta va khumba mbilu. Leswi a ni va vonisa xileswo, a ni ya ni swi lava hintamu ku va pfuna.” — Rom. 10:13-15.

15-16. Hi ku ya hi mafoto, hi yini minkateko leyi tisiwaka hi ku rhandza van’wani?

¹⁵ Loko hi rhandza vamakwerhu, a hi vona ntsena va nga ta pfuneka. Hi xikombiso, nkama ku nga nghena korona makwerhu wa xinuna lweyi a vitaniwaka Paolo ni nsati wa yena va pfune vamakwerhu va vanyingi swaku va djondza ku tirhisa matelefoni leswaku va kota ku chumayela. Makwerhu mun’wani wa xisati lweyi a ku sunguleni a swi mu karhateka ku tirhisa telefoni a game a swi kota. Leswo  swi yendle swaku a swi kota ku rhamba maxaka ya yena swaku ma va kona ka Xitsundzuxu xa lifu la Yesu, naswona 60 wa vona va ve kona ka Xitsundzuxu hi ku tirhisa videoconferência. Makwerhu lweyi ni maxaka ya yena va pfunekile hi minzamu leyi makwerhu Paolo ni nsati wa yena va nga yi yendla. Ndzhakunyana, makwerhu lweyi wa xisati a tsalele Paolo a ku: “Ha khensa hi ku va u hi djondzisile ku tirhisa matelefoni hambileswi hi nga guga. A ni nge te yi khohlwa ndlela leyi Yehovha a nga swi kombisa hi yona swaku a ni mhaka na hina ni minzamu leyi mi nga yi yendla swaku mi hi pfuna.”

¹⁶ Swiperiyensiya swa ku fana ni leswi swi mu djondzise mhaka ya lisima makwerhu Paolo. Swi mu khumbukise swaku a lirhandzu hi lona li nga la lisima hintamu ku tlula wutivi kumbe ku swi yendla kahle swilo. Yena a li: “A nkama na ni li mudjikelezi, a ni veka madixkursu ya manyingi. Kambe ni tsumbule swaku ku va mudjikelezi ntsena a swi yenelanga hikusa hambi hi madixkursu lawa ni nga ma veka van’wani hambi hi ku ma khumbuka a va ha ma khumbuki, kambe a va swi khohlwi swilo hinkwaswu leswi ni nga swi yendla swaku ni va pfuna.”

17. I mani mun’wani lweyi a pfunekaka loko u kombisa lirhandzu?

¹⁷ Loko hi rhandza van’wani hi ta pfuneka hi tindlela ta ku a hi nga ti nyimelanga. Hi xikombiso, makwerhu Jonathan lweyi a tshamaka Nova Zelândia a vula leswi fanaka. A vule swaku siku lin’wani, a vone mupfuli wa ndlela na a li nsin’wini hi Sábado ninhlikanhi na ku ni mumu wawukulu swinene, a gama a tivekisela ku huma na yena nsimu hi ma Sábado hinkwawu hi nkama wolowuyani. Kambe yena a a nga swi tivi swaku ku va a yendle leswo a swi ta mu pfuna hintamu. Yena a li: “Hi nkama wolowo, a ni nga swi rhandzi ku ya nsin’wini, kambe nkama ni nga vona ndlela leyi mupfuli lwiyani wa ndlela a a djondzisa hi yona ni vuyelo leli a a li kuma a nsin’wini, swi yendle leswaku na mina ni sungula ku wu rhandza ntirho wa ku chumayela. Leswo swi yendle swaku ni va ni munghanu lweyi a nga ni pfuna ku tiyisa wunghanu la mina na Yehovha ni ku tlhela ni rhandza ku chumayela.”

18. Yehovha a lava swaku hi yendla yini?

¹⁸ Yehovha a lava swaku hi kulisa lirhandzu leli hi nga na lona hi yena ni vanhu van’wani. Hilani hi nga swi vona hi kona ka nhlokomhaka leyi, hi nga ya hi mu rhandza hintamu Yehovha loko hi djondza Bibele, hi pimisa hi leswi hi swi djondzaka ni ku tlhela hi khongela. Hi nga kulisa lirhandzu leli hi nga na lona hi vamakwerhu hi ku lavetela tindlela ta ku va pfuna. Loko lirhandzu la hina li ya li kula, hi ta ya hi tshinela kusuhi na Yehovha ni vamakwerhu naswona wunghanu la hina na Yehovha ni vamakwerhu li ta tshama hi masiku ni masiku.