1. I mpsini leswi Yehovha a nga swi yentxa ka mun’wana ni mun’wana wa hina?

YEHOVHA hi yena a yentxaka swaku vanhu va ya ka nhlengeletanu ya yena. (Yoh. 6:44) Pimisa hi leswi marito lawa ma vulaka swona. Loko Yehovha a li ku kambisiseni ka timbilu ta vanhu va vanyingi va nga lani misaveni, a vone nchumu wa lisima lowu u nga na wona, ku nga mbilu ya yinene ni swaku u nga swi kota ku mu rhandza. (1 Tikro. 28:9) Phela Yehovha wa ku tiva, wa ku twisisa funtshi a ku rhandza hintamu. Marito lawa ma hi tiyisa!

2. Yesu a swi kombisise ku yini swaku Yehovha a ni mhaka ni nyempfu yin’wana ni yin’wana ya yena?

² Yehovha a ni mhaka na wena ni vamakwerhu hinkwavu. Swaku a hi pfuna ku twisisa mhaka leyi, Yesu a fananise Yehovha ni murisi. Loko ka 100 wa tinyempfu ku lahleka yin’we, i yini leswi murisi a swi yentxaka? Murisi a ‘siya leta 99 atinhaveni a ya lavetela leyi nga lahleka.’ Se loko a yi kuma leyi nga lahleka a tsaka hintamu. Hi djondza yini ka xikombiso lexi? Hi djondza swaku ka Yehovha nyempfu yin’wana ni yin’wana i ya lisima. Yesu a te: “Papayi wa mina lweyi a nga tilweni a nga naveli swaku vanhu lava va ku fana ni swivanana va lahleka.” — Mat. 18:12-14.

3. I swivutiso swini leswi nga ta hlamuliwa ka djondzo leyi?

³ I ntiyiso swaku a nga kona xikarhi ka hina lweyi a a ta navela ku kwatisa makwerhu mun’wana. Kambe hi nga yentxa yini swaku hi nga va kwatisi van’wana? Naswona hi nga yentxa yini loko munhu o tshuka a hi kwatisa? Swivutiso leswi swi ta hlamuliwa ka djondzo leyi. Kambe swoswi a hi kambeleni swaku i vamani “lava va ku fana ni swivanana” lava ku vulavuliwaka hi vona ka Matewu ndzima 18.

4. I vamani “lava va ku fana ni swivanana”?

⁴ “Lava va ku fana ni swivanana” i valandzeli va Yesu va tintanga hinkwatu. A swi na mhaka swaku i vakulu kumbe i vatsongo, va “fana ni swivanana” hikusa va swi navela hintamu ku djondzisiwa hi Yesu. (Mat. 18:3) Hambileswi va taka hi ka tindhawu ta ku hambana, va nga ni ni matshamelo ni mavonelo ya ku hambana hinkwavu va ni lipfumelo ka Kreste, naswona Kreste a va rhandza hintamu. — Mat. 18:6; Yoh. 1:12.

5. Yehovha a titwisa ku yini loko a vona munhu a kwatisa mun’we ka vanhu va yena?

⁵ Hinkwavu “lava va ku fana ni swivanana” i va lisima ka Yehovha. Swaku hi tiva leswi Yehovha a va vonisaka xiswona a hi rhangeni hi ku vona leswi hi titwisaka xiswona hi swivanana. Phela vana i va lisima ka hina. Hi zama ku va vhikela hikusa i vatsongo naswona a va na matimba ni wutlharhi ku fana na hina. Leswi hi kalaka hi nga swi rhandzi ku vona munhu na a hluphiwa, swi hi kwatisa hintamu loko hi vona munhu a vavisa swivanana. Hi lani ku fanaka Yehovha a lava ku hi vhikela naswona wa kwata loko a vona munhu a kwatisa mun’we ka vanhu va yena. — Esa. 63:9; Marku 9:42.

6. Hi ku ya hi 1 Vakorinto 1:26-29, vanhu va va vonisa ku yini valandzeli va Yesu?

⁶ I yini xin’wana lexi yentxaka valandzeli va Yesu va “fana ni swivanana”? Vanhu va ku ganya ni va ndhuma hi vona va voniwaka va li va lisima ka misava leyi. Kambe valandzeli va Yesu va “fana ni swivanana” hikusa va voniwa na va nga li va lisima. (Lerha 1 Vakorinto 1:26-29.) Kambe Yehovha a nga hi voni hi ndlela leyo.

7. Yehovha a lava swaku hi titwisa ku yini hi vamakwerhu va hina?

⁷ Yehovha a hi rhandza hintamu ku nga na mhaka swaku hi ni malembe ya manyingi kumbe ya matsongo na hi mu tirhela. Vamakwerhu hinkwavu i va lisima ka Yehovha. Hi mhaka leyo na hina hi fanele hi va rhandza. Hi fanele hi ‘rhandza vamakwerhu hinkwavu.’ (1 Ped. 2:17) Hi fanele hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi vhikela vamakwerhu hi tlhela hi va pfuna. Loko hi vona swaku ku ni lweyi hi nga mu kwatisa, a hi fanelanga hi tinyimelela, hi vula swaku munhu yelweyo a ni xikwatisana funtshi a fanele a hi rivalela a tlhela a swi khohlwa leswi hi nga mu yentxela swona. Kambe i yini lexi nga yentxaka swaku vanhu van’wana va kwata? Van’wana, hi mhaka ya ndlela leyi va nga kulisiwa hi yona va tivona na va nga li va nchumu loko va tipimanisa ni van’wana, hi mhaka leyo va hantla va kwata. Kasi van’wana va ha ku djondza ntiyiso, se swi nga ha va karhatela ku rivalela vamakwerhu loko va va hoxela. Swi nga na mhaka swaku hi kwatisiwile hi fanele hi zama ku hanyisana ni van’wana hi ku rhula. Hambileswo, munhu lweyi a hantlaka a kwata loko va mu wonhelile a fanele a zama ku txintxa. A fanele a yentxa leswo akuva a ta va ni ku rhula a tlhela a hanyisana kahle ni vamakwerhu van’wana.

8. Hi yini mimpimiso leyi Vayuda a va li na yona, naswona leswo swi va khumbise ku yini valandzeli va Yesu?

⁸ Hi mhaka muni Yesu a vulavule hi “lava va ku fana ni swivanana?” Hikusa vadjondzisiwa va yena a va mu yentxe xivutiso va ku: “Kasi i mani wa mukulu ka Mfumu wa matilo?” (Mat. 18:1) Nkama lowu Yesu na a li lani misaveni, Vayuda va vanyingi a va swi rhandza ku voniwa va li va lisima va tlhela va va ni ndhuma. Mudjondzi mun’wana a te: “Vanhu va vanyingi lani misaveni va we va pfuka na va lavetela ndhuma, ku tiviwa va li vanhu va lisima ni ku lava ku hloniphiwa.”

9. I yini leswi valandzeli va Yesu a va fanele va swi yentxa?

⁹ Yesu a a swi tiva swaku Vayuda va vanyingi a va lava ku va va lisima ku tlula vanhu van’wana. Hi mhaka leyo, vadjondzisiwa va yena a va fanele va zama ku susa mimpimiso yoleyo ka timbilu ta vona. Yesu a byele vadjondzisiwa va yena a ku: “Wa mukulu xikarhi ka n’wina a a ve wa mutsongo ka hinkwenu, kasi lweyi a mi rhangelaka a ku ve yena lweyi a mi tirhelaka.” (Luk. 22:26) Lexi nga hi pfunaka ku tivona na hi li ‘va vatsongo’ i ku vona vanhu “van’wana va li va lisima” ku hi tlula. (Filp. 2:3) Loko hi vona vanhu van’wana va li va lisima ku hi tlula a hi nga ta va kwatisa.

10. Hi wani marito lawa Pawulo a nga ma vula lawa hi faneleke hi ma yingisa?

 ¹⁰ Phela ku ni nchumu lowu vamakwerhu va hina va kotaka ku wu yentxa ku hi tlula, kambe leswaku hi kota ku swi twisisa leswo hi fanele hi tikarhatela ku vona swilo swa swinene leswi va kotaka ku swi yentxa. Hi fanele hi yingisa marito lawa Pawulo a nga byela Vakorinto, loko a ku: “Hikusa i mani lweyi a ku yentxaka u hambana ni van’wana? I ntxini lexi u nga na xona xa ku a wu yo nyikiwa ke? Se loko swi ku u yo nyikiwa leswi u nga na swona, hi mhaka muni u tibyela ingaku a wu yo nyikiwa?” (1 Kor. 4:7) Hi fanele hi zama ku kala hi nga tivoni hi li va lisima ku tlula van’wana. Hi xikombiso, vamakwerhu lava kotaka ku veka madixkursu hi ndlela ya yinene, ni vamakwerhu lava kotaka ku sungula swidjondzo swa Bibele swa swinyingi va fanele va dzunisa Yehovha hi leswi va kotaka ku swi yentxa.

11. Hi djondza yini ka xikombiso xa hosi ni xikarawa, lexi Yesu a nga vulavula hi xona?

¹¹ Ndzhaku ka loko Yesu a byele vadjondzisiwa va yena swaku va tivonela akuva va nga kwatisi vanhu van’wana, a va vekele xikombiso xa hosi ni xikarawa. Hosi yi byele xikarawa swaku xi nga ha hakeli xikweneti xa xikulu lexi a xi li na xona, lexi a xi nga ta swi kota ku xi hakela. Kambe xikarawa xolexo, xi tsandzekile ku rivalela xikarawa xin’wana lexi a xi xi devha, hambileswi a xi devha male ya yitsongo. Leswo swi yentxe swaku hosi yi xi nghenisa djele xikarawa lexi a xi yi devha hi leswi xi nga tsandzeka ku rivalela. Hi djondza yini? Yesu a vule leswi: “Papayi wa mina lweyi a nga matilweni a ta mi yentxa swoleswo na n’wina, loko mi nga rivaleli vamakwenu hi mbilu hinkwayu.” — Mat. 18:21-35.

12. Swi nga va khumbisa ku yini van’wana loko hi yala ku rivalela?

¹² Xikarawa lexi nga tsandzeka ku rivalela, xi kwate hintamu naswona xi tlhele xi yentxa swaku vanhu van’wana va vaviseka hi leswi xi nga swi yentxa. Xa ku sungula, xi vavise xikarawa xin’wana hileswi xi nga xi “petisa djele anze xi hakela male leyi a xi devha.” Xa wumbirhi, xikarawa lexi xi yentxe swaku swikarawa swin’wana swi vaviseka loko swi vona leswi nga yentxeka. Naswona ‘loko swikarawa leswin’wana swi vone leswi nga humelela, swi vaviseke hintamu.’ Na hina leswi hi swi yentxaka swa va khumba vanhu van’wana. Ku nga yentxeka yini loko munhu a hi hoxela hi gama hi yala ku mu rivalela? Xa ku sungula, loko hi yala ku rivalela munhu lweyi a nga hi djohela, hi ta mu yentxa a vaviseka. Xa wumbirhi, hi ta yentxa swaku van’wana abandleni va vaviseka loko va vona swaku a hi na ku rhula ni makwerhu mun’wana.

13. U djondze yini ka xikombiso xa makwerhu Cristal?

¹³ Ku rivalela vamakwerhu swi pfuna hina swi tlhela swi pfuna van’wana. Cristal, makwerhu lweyi a nga mupfuli wa ndlela a swi vonile leswo. A nkama a nga kwatisiwa hi makwerhu wawansati abandleni, a vule leswi: “Minkama yin’wana marito ya yena a ma ni tlhava ku fana ni xikhwa. Loko hi ya nsin’wini a ni nga swi lavi swaku va ni patsa ni makwerhu lweyo, phela leswo swi ni yentxe ni nga ha hiseki ni tlhela ni nga ha tsaki.” Cristal a a titwa a ni swivangelo swa ku twala swaku a kwata. Kambe handle ka ku veketela xiviti, Cristal hi ku tiveka hansi a tirhise marito lama kumekaka ka nhlokomhaka leyi nge “Rivalela Swi Suka Mbilwini”, leyi nga ka Murindzi wa 15 ka Outubro wa 1999 (hi Xitsonga). Cristal a game a mu rivalela makwerhu lweyi a nga mu tlhava hi marito. Yena a li: “Swoswi na swi twisisa  swaku hinkwerhu hi zama ku va ni wumunhu la nyuwani ni swaku Yehovha wa hi rivalela siku ni siku. Ni titwa ingi ni yo rhuliwa ndzhwalu makatleni, phela leswi ni nga mu rivalela swi ni yentxe ni tlhela ni tsaka.”

14. Hi ku ya hi Matewu 18:21, 22, hi xihi xikarhatu lexi mupostolo Pedru a nga ve na xona naswona u djondza yini ka nhlamulu leyi Yesu a nga mu nyika yona?

¹⁴ Ha swi tiva swaku ku rivalela i swinene hintamu, naswona hi leswi Bibele li vulaka swaku hi fanele hi swi yentxa, kambe swi nga ha hi karhatela ku yentxa leswo. Minkama yin’wana swi nga yentxeka mupostolo Pedru a swi mu karhatela ku rivalela van’wana. (Lerha Matewu 18:21, 22.) Se i yini lexi nga ku pfunaka ku rivalela? Xa ku sungula, pimisa hi leswi Yehovha a nga ku rivalelisa xiswona. (Mat. 18:32, 33) Phela hina a swi hi faneli ku rivaleliwa hi Yehovha, kambe a hi rivalela hi ku swi rhandza. (Pis. 103:8-10) Naswona hi fanele hi khumbuka swaku “hi boheka ku rhandzana.” Leswo swi vula swaku a ho tilangela ku rivalela kumbe ku kala hi nga mu rivaleli lweyi a hi djohelaka, swo boha ku va rivalela vamakwerhu va hina. (1 Yoh. 4:11) Xa wumbirhi, pimisa hi leswi nga yentxekaka loko u rivalela van’wana. Phela loko u rivalela u ta pfuna lweyi a nga ku djohela, u ta yentxa swaku bandla li va ni ku twanana, u ta tama u va ni wunghanu la linene na Yehovha, funtshi u ta tshama na u tsakile. (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14) Xa wugamu, mu patsi ka swikhongelo swa wena lweyi a kombelaka swaku u mu rivalela. U nga pfumeleli Sathana a helisa ku rhula loku u nga na kona ni vamakwerhu. (Efe. 4:26, 27) I Yehovha ntsena a nga hi pfunaka swaku hi va ni ku rhula bandleni.

15. Hi ku ya hi Vakolosa 3:13, u nga yentxa yini loko makwerhu a ku kwatisa?

¹⁵ A wu ta yentxa yini loko makwerhu o ku kwatisa? Zama ku yentxa ku rhula na yena. Byela Yehovha hi xikhongelo leswi u titwisaka xiswona. Kombela Yehovha swaku a katekisa munhu lweyi a nga ku kwatisa, a tlhela a ku pfuna swaku u vona wumunhu la linene leli munhu lweyi a nga ku kwatisa a nga na lona leli Yehovha  a li tsakelaka ka yena. (Luk. 6:28) Se loko swi ku karhatela ku rivala leswi makwerhu a nga ku yentxela swona, zama ku pimisa hi ndlela ya yinene ya ku bula na yena. Minkama hinkwayu khumbuka swaku makwerhu a nga ku kwatisanga hi maxivomu. (Mat. 5:23, 24; 1 Kor. 13:7) Nkama lowu u bulaka na yena mu byele swaku wa swi tiva swaku a yo phazama. Se u ta ku yini loko a nga swi lavi ku yentxa ku rhula na wena? U nga mu tshiki makwerhu wa wena, ‘tama u mu lehisela mbilu.’ (Lerha Vakolosa 3:13.) Xa lisima hintamu, u nga mu kwateli kumbe ku mu vekela xiviti leswaku u tama u va ni wunghanu la linene na Yehovha. U nga pfumeleli nchumu xi ku kwatisa, loko u yentxa leswo u ta kombisa swaku wa mu rhandza Yehovha ku tlula nchumu wun’wana ni wun’wana. — Pis. 119:165.

16. I yini leswi mun’wana ni mun’wana wa hina a faneleke a swi yentxa?

¹⁶ Swi hi tsakisa hintamu ku tirha ni vamakwerhu xikan’we, hikusa hi “ ntlhambi wun’we” lowu nga ni ‘murisi mun’we!’ (Yoh. 10:16) Buku leli nge Nhlengeletanu Leyi Yendlaka Kurhandza ka Yehovha ka pajina 165 yi vula leswi: “Leswaku u pfuneka hi vun’we leli u fanele u yendla swa ku karhi leswaku li tshama na li li kona” naswona hi fanele “hi tidjondzisa ku vona vamakwerhu hi ku ya hi leswi Yehovha a va vonisaka xiswona.” Ka Yehovha hinkwerhu hi “fana ni swivanana” leswi nga swa lisima. Ku nga va swaku na wena u va vonisa xileswo vamakwerhu? Yehovha a swi vona swi li swa lisima leswi u swi yentxaka swaku u pfuna vamakwerhu. — Mat. 10:42.

17. I yini leswi hinkwerhu hi faneleke hi tinyimisela ku swi yentxa?

¹⁷ Ha va rhandza vamakwerhu va hina. Hi mhaka leyo, a “hi tivoneleni swaku hi nga yentxi nchumu lexi nga ta holisa lipfumelo la makwerhu.” (Rom. 14:13) Hi fanele hi vona vamakwerhu va hina va li va lisima ku hi tlula hi tlhela hi tinyimisela ku va rivalela swi suka mbilwini. A hi zameni ku kala hi nga pfumeleli ku kwatisiwa hi van’wana, handle ka leswo “a hi yentxeni hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi va ni ku rhula ni van’wana ni ku tlhela hi tiyisana.” — Rom. 14:19.