NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 22
Wutlharhi Li Nga Hi Pfunisa Ku Yini?
“I Yehovha a nyikaka wutlharhi”. — SWI. 2:6.
LISIMU 89 Yingisa U Ta Katekisiwa
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA a
1. Hi mhaka muni hinkwerhu hi lava wutlharhi leli taka hi ka Xikwembu? (Swivuriso 4:7)
LOKO swi ku u tshame u yentxa xiboho xa lisima ka wutomi la wena, a swi kanakanisi swaku u khongelile u kombela swaku Yehovha a ku nyika wutlharhi. (Yak. 1:5) Hosi Solomoni a te: “Wutlhari hi lona li nga la lisima ngopfu.” (Lerha Swivuriso 4:7.) Phela lani, Solomoni a a vulavula hi wutlharhi leli taka hi ka Yehovha. (Swi. 2:6) Indjhe wutlharhi leli taka hi ka Yehovha li nga hi pfuna loko hi kumana ni swikarhatu namuntlha? Ina, li nga hi pfuna. Ka nhlokomhaka leyi hi ta vona swaku li nga hi pfunisa ku yini.
2. Impsini swin’wana swi nga hi pfunaka swaku hi tlhariha?
2 Xin’wana lexi hi pfunaka swaku hi tlhariha, i ku djondza hi tlhela hi tirhisa leswi vavanuna vambirhi lava a va tlharihile va nga swi vula. Wa ku sungula a ku li Solomoni, hikusa Bibele li li: ‘Xikwembu xi nyike Solomoni wutlhari la linyingi ni ku twisisa’. (1 Tiho. 4:29) Wa wumbirhi a ku li Yesu, hikusa a ku na munhu lweyi a a tlharihile ku fana na yena. (Mat. 12:42) Bibele se a li vule leswi hi Yesu: “Moya wa Yehovha wu ta tshama henhla ka yena, moya wa wutlharhi ni wa ku twisisa”. — Esa. 11:2.
3. Hi ta bula hi yini ka nhlokomhaka leyi?
3 Yehovha a nyike Solomoni na Yesu wutlharhi la linyingi. Wutlharhi leli, li yentxe swaku va vula minchumu leyi nga hi pfunaka na hina namuntlha. Ka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi 3 wa minchumu leyi va nga vulavula hi yona, ku nga ku tirhisa male hi ndlela ya yinene, ku kala hi nga rhangisi ntirho ka wutomi la hina ni ku tiva leswi hi kotaka ku swi yentxa ni leswi hi kalaka hi nga swi koti ku swi yentxa.
U NGA RHANGISI MALE KA WUTOMI LA WENA
4. Hi mhaka muni wutomi la Yesu ni la Solomoni a li hambanile?
4 Solomoni a a ganyile naswona a a tshama ka yindlo ya yikulu ya ku xonga hintamu. (1 Tiho. 10:7, 14, 15) Kambe Yesu a a nga na minchumu ya yinyingi funtshi a a pfumala ni ka ku veka nhloko. (Mat. 8:20) Hambileswo, hinkwavu a va ringanisela loko swi ta ka ku tirhisa male, hikusa a va ni wutlharhi leli taka hi ka Yehovha Xikwembu.
5. Solomoni a a yi vonisa ku yini male?
5 Solomoni a a swi tiva swaku male i “xivhikelo.” (Ekl. 7:12) Male yi nga hi pfuna swaku hi kuma leswi hi swi lavaka swaku hi hanya ni swin’wana leswi hi swi navelaka. Hambileswi a a ganyile hintamu, Solomoni a swi vonile swaku a ku ni minchumu yin’wana leyi a yi li ya lisima hintamu ku tlula male. Hi xikombiso, a te: ‘Vito la linene li tlula ku ganya’. (Swi. 22:1) Kambe a tlhele a swi vona swaku lava rhandzaka male, a va nga tsakanga. (Ekl. 5:10, 12) A tlhele a hi basopisa swaku hi nga rhangisi male ka wutomi la hina hikusa hi ku tsopeta ka tihlo male ya nyamalala. — Swi. 23:4, 5.
Indje matirhiselo ya hina ya male ma hi sivela ku rhangisa Mfumu wa Xikwembu ka wutomi la hina? (Vona maparagrafu 6-7) d
6. I yini leswi kombisaka swaku Yesu a a nga rhangisi minchumu leyi a a li na yona ka wutomi la yena? (Matewu 6:31-33)
6 Yesu a a nga rhangisi minchumu leyi a a li na yona ka wutomi la yena. Hambileswo, a a tikhorisa hi ku dla ni ku nwa. (Luk. 19:2, 6, 7) Funtshi khumbuka swaku ka singita la yena la ku sungula, a txintxe mati ma va vhinyu la linene. (Yoh. 2:10, 11) Naswona hi siku leli a nga fa hi lona, a a yambale mpahla ya ku dula. (Yoh. 19:23, 24) Hambileswo, minchumu leyi a yi nga li yona ya lisima ka wutomi la yena. A byele valandzeli va yena a ku: “A ku na munhu lweyi a nga tirhelaka tihosi timbirhi . . . a mi nge swi koti ku tirhela Xikwembu ni Male hi nkama wun’we.” (Mat. 6:24) Yesu a vule swaku loko hi rhangisa Mfumu, Yehovha a ta hi nyika leswi hi swi lavaka. — Lerha Matewu 6:31-33.
7. Makwerhu Daniel a pfunekise ku yini hi ku kala a nga rhangisanga male ka wutomi la yena?
7 Vamakwerhu va vanyingi va pfunekile hi ku tirhisa leswi Bibele li swi hlayaka hi male. Vona xikombiso xa makwerhu Daniel lweyi a kalaka a nga chadanga. Leswi a kalaka a nga titatelanga swilo ka wutomi la yena, a ve ni nkama wa wunyingi wa ku yengesela ntirho lowu a wu yentxelaka Yehovha, wa ku fana ni ku ya tirha Betele ni ku pfunisa loko ku humelela tinghozi. A li: “Ku sukela na ha li mutsongo a ni lava ku rhangisa ku tirhela Yehovha ka wutomi la mina, funtshi a ni tilayi hileswi ni nga langa ku tirhela Yehovha. I ntiyiso swaku a ni ta va ni ganyile loko a ni yo rhangisa male ka wutomi la mina, kambe male yoleyo a yi nga ta ni nyika vanghanu va vanene lava ni nga na vona swoswi. Loko a ni rhangise male, a ni nga ta tsaka ku fana ni leswi ni nga tsakisa xiswona swoswi hileswi ni tirhelaka Yehovha. Phela a ku na male leyi nga fanisiwaka ni minkateko leyi Yehovha a nga ni nyika yona”. Hikakunene ha pfuneka loko hi rhangisa ku tirhela Yehovha ka wutomi la hina ku tlula male.
U NGA RHANGISI NTIRHO KA WUTOMI LA WENA
8. Hi swi tivisa ku yini swaku Solomoni a a nga rhangisi ntirho ka wutomi la yena? (Eklesiasta 5:18, 19)
8 Solomoni a vule swaku ku tirha hi matimba swi nga yentxa swaku munhu a tsaka hintamu. Yena a hlaye swaku ntirho i “nyiko ya Xikwembu.” (Lerha Eklesiasta 5:18, 19.) A tsale leswi: “Ku tikarhatela ku yentxa swilo swa swinene swa pfuna.” (Swi. 14:23) Phela Solomoni a a nga na wulolo, a a tirha hi matimba. A yake tiyindlo, a byala minsinya ya mawuvha, a yaka madoropa a tlhela a yentxa ni ma jardim. (1 Tiho. 9:19; Ekl. 2:4-6) Phela swilo hinkwaswu leswo a swi li swinene funtshi swi mu yentxe a tsaka. Kambe a a swi tiva swaku a a ta tsaka hikakunene ntsena loko a tirhela Yehovha. Hi xikombiso, a hete 7 wa malembe na a yaka tempele ya ku xonga hintamu swaku ku gandzeliwa Yehovha ka yona! (1 Tiho. 6:38; 9:1) Ka hinkwaswu leswi a nga swi yentxa, Solomoni a game a tsumbula swaku munhu a ngo tsaka ntsena loko a tirhela Yehovha. A te: “Loko hinkwaswu se swi twiwile, magamu ya mhaka hi lawa: Xi hloniphi hintamu Xikwembu xa ntiyiso u tlhela u hlayisa minawu ya xona, hikusa hi leswi munhu a faneleke a swi yentxa.” — Ekl. 12:13.
9. Yesu a swi kombisise ku yini swaku ntirho a wu nga li wa lisima hintamu ka yena?
9 Yesu a a nga na wulolo. Nkama na a li jovhem a a li karpiteru. (Marku 6:3) Vapsali va yena a va tsaka hi ntirho lowu a a wu yentxa swaku a pfuna ndjangu. Leswi Yesu a a li karpiteru funtshi a a nga na xidjoho, vanhu va vanyingi a va wu tsakela ntirho wa yena. Yesu a a wu rhandza naswona a a tsaka hi ntirho lowu a a wu yentxa. Kambe hambileswi a a tirha hintamu swaku a pfuna ndjangu wa yena, a a swi tiva swaku xa lisima hintamu i ku tirhela Yehovha. (Yoh. 7:15) Nkama a nga sungula ntirho wa ku chumayela, a byele vadjondzisiwa va yena a ku: “Mi nga tirheli swakudla leswi bolaka, kambe tirhelani swakudla leswi nyikaka wutomi la ku kala li nga heli.” (Yoh. 6:27) Ka dixkursu la yena la le nhaveni, Yesu a te: “Tihlengeleteleni tshomba atilweni”. — Mat. 6:20.
Hi nga swi kotisa ku yini ku kala hi nga rhangisi ntirho ka wutomi la hina, kambe hi tama hi rhangisa ku tirhela Yehovha? (Vona maparagrafu 10-11) e
10. Ku nga yentxeka yini nkama lowu hi tikarhatelaka ku va vatirhi va vanene?
10 Wutlharhi leli taka hi ka Xikwembu li nga hi pfuna swaku hi nga rhangisi ntirho ka wutomi la hina. Kambe leswi hi nga Vakreste, hi djondzisiwa swaku hi ‘tikarhata, hi tirha hi mavoko ya hina’. (Efe. 4:28) Minkama ya yinyingi vatholi va hina va swi vona loko hi tshembeka hi tlhela hi tirha hi matimba, funtshi va nga ha hi byela swaku va tsaka hi ntirho lowu hi wu yentxaka. Leswo swi nga ha hi yentxa hi lava ku yengesela nkama lowu hi wu hetaka na hi tirha swaku mutholi wa hina a pimisa minchumu ya yinene hi Timboni ta Yehovha. Kambe loko hi yentxa leswo, swi nga ha yentxeka hi nga ha wu kumi nkama wa ku tirhela Yehovha ni wa ku tshama ni ndjangu wa hina. Se, swi nga ha lava hi txintxa swaku hi rhangisa swilo swa lisima.
11. Xikombiso xa makwerhu lweyi a a veka ntirho ka ndhawu ya wona, xi mu pfunise ku yini William?
11 Jovhem leli vitaniwaka William, li pfunekile ka xikombiso xa makwerhu mun’wana lweyi a nga swi kota ku veka ntirho ka ndhawu ya wona. William a li: “Makwerhu lweyi i xikombiso xa xinene hikusa a tirha hi matimba funtshi makliyenti ya yena ma tsaka hi ntirho wa yena. Kambe siku ni siku loko a gama ku tirha, a tirhisa nkama wa yena swaku a pfuna ndjangu wa yena a tlhela a tirhela Yehovha. Phela a ni tivi munhu wa ku tsaka ku fana ni makwerhu lweyi.” b
INDJHE U NGA SWI KOTA KU YENTXA HINKWASWU?
12. a) Solomoni a swi kombisise ku yini swaku a a nga tivoni na a li wa lisima ku tlula van’wana? b) Kambe i yini leswi nga gama swi yentxeka?
12 Nkama Solomoni na a tirhela Yehovha hi ku tshembeka, a a nga tivoni na a li wa lisima ku tlula van’wana. Nkama na wa ha li mutsongo, a pfumelile swaku a a nga ta kota ku yentxa hinkwaswu naswona a kombele swaku Yehovha a mu pfuna. (1 Tiho. 3:7-9) Hambi nkama lowu a nga sungula hi wona ku fuma, Solomoni a a swi tiva swaku ku tibyela swi ni nghozi. Yena hi yexe a te: “Ku tibyela ku le kusuhi ni ku wa, ni ku titlakusa a ku nge choneliwi hi dlambu.” (Swi. 16:18) Xa ku biha xa kona, a nga swi kotanga ku tirhisa leswi yena hi yexe a nga swi tsala. Ku ni nkama lowu a nga sungula ku tibyela a tlhela a nga xi yingisi Xikwembu. Hi xikombiso, nawu wun’wana a wu vula swaku hosi ya Israyele a yi ‘nga fanelanga yi va ni vavasati va vanyingi, leswaku mbilu ya yona yi nga hambuki’. (Det. 17:17) Solomoni a nga wu yingisanga nawu wolowo, hikusa a ve ni 700 wa vavasati lava tshamaka ka yindlo ya wuhosi ni 300 wa vavasati vavatsongo naswona ku tala ka vavasati lava, a va nga mu tirheli Yehovha! (1 Tiho. 11:1-3) Swi nga yentxeka Solomoni a a pimisa swaku a ku nga na nghozi ka leswi a a swi yentxa. Kambe hi ku famba ka nkama, a rhwale ku tika hileswi a kalaka a nga mu yingisanga Yehovha. — 1 Tiho. 11:9-13.
13. Hi nga djondza yini ka xikombiso xa Yesu xa ku tiveka hansi?
13 Yesu a a tiveka hansi naswona a a nga tivoni na a li wa lisima ku tlula vanhu van’wana. Na a nge se ta lani misaveni, a yentxe minchumu ya yinyingi ka ntirho wa Yehovha; “Xikwembu xi tirhise yena leswaku xi yentxa minchumu leyin’wana naswona xi yi yentxele yena.” (Kol. 1:16) Nkama a nga tsakamisiwa, swi nga yentxeka a khumbuke minchumu leyi a nga yi yentxa na a tshama ni Papayi wa yena. (Mat. 3:16; Yoh. 17:5) Kambe leswo a swi mu yentxanga a sungula ku tibyela kumbe a tivona na a li wa lisima ku tlula van’wana. A byele vadjondzisiwa va yena swaku ‘a nga telanga ku ta tirheliwa, kambe a tele ku ta tirhela van’wana ni ku nyikela wutomi la yena swaku li kutsula vanhu va vanyingi’. (Mat. 20:28) A tlhele a vula swaku a a nga yentxi nchumu hi ku tisungulela. (Yoh. 5:19) Yesu a a tiveka hansi hikakunene, funtshi a hi vekele xikombiso xa xinene lexi hi nga xi tekelelaka.
14. Yesu a swi kombisise ku yini swaku hi va lisima ka Yehovha?
14 Yesu a byele vadjondzisiwa va yena swaku va nga tivoni na va li va lisima ku tlula van’wana. Siku lin’wana a va tiyisile a ku: “Misisi ya tinhloko ta n’wina yi kontiwile hinkwayu.” (Mat. 10:30) Marito lawa ma hi tiyisa na hina, ngopfungopfu loko hi pimisa swaku a hi va nchumu. Ma kombisa leswaku hi va lisima ka Yehovha. A hi nga ta tshuka hi pimisa swaku a swi hi faneli ku tirhela Yehovha ni ku kuma wutomi la ku kala li nga heli ka misava ya nyuwani.
Impsini hi nga ta swi luza loko hi tivona hi li va lisima hintamu ku tlula van’wana? (Vona paragrafu 15) f
15. a) Impsini leswi Murindzi mun’wana a nga vula swaku hi swi yentxa? b) Hi ku ya hi mafoto lawa ma nga ka pajina 24, i yini leswi hi nga ta swi luza loko hi tivona hi li va lisima hintamu ku tlula van’wana?
15 Ka 15 wa malembe lama nga hundza, loko revhixta la Murindzi li vulavula hi ku kala hi nga tivoni na hi li va lisima ku tlula van’wana li te: “A hi fanelanga hi tivona hi li va lisima hintamu swaku hi nga tshuki hi tibyela, funtshi a hi fanelanga hi tivona hi nga pfuni nchumu. Kambe hi fanele hi pfumela swaku ku ni leswi hi kotaka ku swi yentxa ni leswi hi kalaka hi nga swi koti ku swi yentxa. Loko makwerhu mun’wana a tlhamusela mhaka leyi a li: ‘Hambileswi minkama yin’wana ni phazamaka, ku ni minchumu ya yinene leyi ni kotaka ku yi yentxa.’” c Leswi swi kombisa swaku i swa lisima ku va hi nga tivoni na hi li va lisima ku tlula van’wana.
16. Hi mhaka muni Yehovha a hi kongomisa?
16 Yehovha wa hi rhandza naswona a lava swaku hi tsaka. Hi mhaka leyo, wa hi kongomisa hi ku tirhisa Bibele. (Esa. 48:17, 18) Nchumu xa lisima lexi nga hi yentxaka hi tsaka i ku tama hi rhangisa Yehovha ka wutomi la hina. Loko hi yentxa leswo, hi ta baleka swikarhatu leswi kumiwaka hi vanhu lava rhangisaka male, ntirho va tlhela va tivona va li va lisima ku tlula van’wana. Hinkwerhu a hi tinyimiseleni ku tlhariha hi tlhela hi tsakisa mbilu ya Yehovha! — Swi. 23:15.
LISIMU 94 Ha Li Khensa Rito La Xikwembu
a Solomoni na Yesu a va tlharihe hintamu. Wutlharhi la kona a va nyikiwe hi Xikwembu. Ka nhlokomhaka leyi, hi ta djondza hi leswi Solomoni na Yesu va nga swi vula hi ku tirhisa male hi ndlela ya yinene, ku tiva leswi hi kotaka ku swi yentxa ni leswi hi kalaka hi nga koti ku swi yentxa ku patsa ni leswi hi nga swi yentxaka swaku hi nga rhangisi ntirho ka wutomi la hina. Hi ta tlhela hi vona leswi ku tirhisa wutlharhi leli nga ka Bibele swi nga va pfunisa xiswona vamakwerhu.
b Vona nhlokomhaka leyi nge: “Ndlela Yo Tsakela Ku Tirha Hi Matimba” ka Murindzi wa 1 ka Fevereiro wa 2015 (hi Xitsonga).
c Vona nhlokomhaka leyi nge: “Bibele Yi Nga Ku Pfuna Leswaku U Kuma Ntsako” ka Murindzi wa 1 ka Agosto wa 2005 (hi Xitsonga).
d NTLHAMUSELO WA MAFOTO: John na Tom va le ka bandla la lin’we. John a heta nkama wa wunyingi na a gwira hi movha wa yena. Tom a tirhisa movha wa yena swaku a pfuna vamakwerhu bandleni.
e NTLHAMUSELO WA MAFOTO: John a tirha yi nga chayi, hikusa a nga lavi ku kwatisa mutholi wa yena, hinkwaswu leswi a mu byelaka swaku a swi yentxa, o pfumela. Hi wusiku lolelo, Tom lweyi a nga mupfunisi wa bandla a famba ni doda va ya pfuxela makwerhu, Tom se a a mu byelile mutholi wa yena swaku masiku man’wana nimadlambu a a nga ta tirha hikusa a lava ku tirhela Yehovha.
f NTLHAMUSELO WA MAFOTO: John a tshamela ku tivona na a li wa lisima ku tlula van’wana kambe leswi Tom a rhangisaka ku tirhela Yehovha, a tinyika nkama wa ku hungata ni vanghanu a tlhela a pfunisa loko ku lunghisiwa tindhawu leti ku yentxeliwaka ka tona ma Asembleya.
