1. Hi mhaka muni majovhem ma li ya lisima?

MAJOVHEM, n’wina mi va lisima hintamu ka nhlengeletanu ya Yehovha, hikusa ma ha ni ntamu wa ku yentxa swilo. (Swi. 20:29) Mi yentxa swa ku tala swaku mi pfuna vamakwerhu. Swi nga yentxeka mi swi lava hintamu ku va vapfunisi va bandla, kambe swi nga yentxeka mi pimisa swaku vamakwerhu va bandla la n’wina va mi vona ma ha li vatsongo, lakakuva swi nga mi faneli ku kuma mintirho yin’wana abandleni. Kambe ku ni leswi mi nga swi yentxaka swaku vamakwerhu va mi hlonipha.

2. Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi?

² Ka nhlokomhaka leyi hi ta djondza hi xikombiso xa Hosi Davhida. Hi ta tlhela hi bula hi leswi nga humelela Hosi Asa na Hosi Yehoxafati lava va nga va tihosi ta Yuda. Hi ta vona swikarhatu leswi tihosi letinharhu ti nga kumana na swona, ni leswi ti nga swi yentxa kuva ti hlula swikarhatu leswo, ni swaku majovhem ma nga djondza yini ka swikombiso leswi.

3. I mpsini leswi majovhem ma nga swi yentxaka swaku ma pfuna vamakwerhu lava nga guga abandleni?

³ Nkama na a ha li jovhem, Davhida a a yentxa swilo leswi a swi hlamalisa vanhu van’wana. A swi tikomba swaku a ni wunghanu la likulu na Yehovha, naswona a a kota ku chaya ni ku yimbelela. Kambe leswi a swi tirhisile kuva a pfuna Hosi Sawulo lweyi a a vekiwile hi Xikwembu. (1 Sam. 16:16, 23) Se wena jovhem, ku ni nchumu lowu u tivaka ku wu yentxa lowu u nga  pfunisaka hi wona abandleni? Hi xikombiso, swi nga yentxeka ka bandla la wena ku ni makwerhu lweyi se a nga guga lweyi a lavaka ku pfuniwa swaku a kota ku tirhisa thableti kumbe telefone la yena loko a yentxa djondzo ya yena yexe kumbe loko a li mintlhanganwini. Phela wena jovhem u nga tirhisa wutivi leli u nga na lona swaku u pfuna vamakwerhu lava.

4. Majovhem ma nga mu tekelelisa ku yini Davhida? (Vona mufoto ka pajina la ku sungula.)

⁴ Siku ni siku Davhida a a swi kombisa swaku a wupfile naswona wa tshembeka. Hi xikombiso, nkama na a li jovhem, Davhida a a ti hlayisa kahle tinyempfu ta papayi wa yena hambileswi ntirho wolowo a wu ni nghozi. A byele Hosi Sawulo a ku: “Hosi ya mina ni hlayisa tinyempfu ta papayi wa mina. Nkama ku nga fika nghonyama ni ursu kutani swi teka nyempfu, ni yi landzile ni yi dlaya ni ponisa nyempfu.” (1 Sam. 17:34, 35) Davhida a a swi tiva swaku ku hlayisa tinyempfu i ntirho wa yena, hi mhaka leyo, a yentxe hinkwaswu swaku a ti vhikela. N’wina majovhem mi nga tekelela Davhida hi ku wu yentxa kahle ntirho wun’wana ni wun’wana lowu va mi nyikaka bandleni.

5. Hi ku ya hi Tipisalema 25:14, hi wihi nchumu wa lisima lowu jovhem li faneleke li wu yentxa?

⁵ Hambileswi a a li jovhem, Davhida a a li munghanu wa mukulu wa Yehovha. Naswona a a li nyika lisima wunghanu lolelo ku tlula minchumu hinkwayu leyi a a kota ku yi yentxa. Ka Davhida Yehovha a a nga li Xikwembu xa yena ntsena kambe a a li munghanu wa yena wa mukulu. (Lerha Tipisalema 25:14.) N’wina majovhem, nchumu wa lisima hintamu i kuva mi tiyisa wunghanu la n’wina na Yehovha, loko mi yentxa leswo mi ta tirhisiwa abandleni.

6. Vanhu van’wana a va mu vonisa ku yini Davhida?

⁶ Vanhu van’wana va ve ni mavonelo ya ku biha hi Davhida, naswona swi lave a xi tiyiselela xikarhatu xolexo. Nkama Davhida a nga tinyikela swaku a lwa na Goliyadi, Hosi Sawulo a zame ku mu godolisa hi ku vula leswi: “Wa ha li mutsongo”. (1 Sam. 17:31-33) Handle ka leswo, Eliyabu makwavu wa Davhida a mu byele swaku a nga swi koti ku hetisisa leswi va mu byelaka. (1 Sam. 17:26-30) Kambe Yehovha a a nga mu vonisi xileswo Davhida hikusa a a mu tiva kahle. Leswi Davhida a nga tshemba swaku munghanu wa yena  Yehovha a ta mu pfuna, a swi kotile ku hlula Goliyadi. — 1 Sam. 17:45, 48-51.

7. U nga djondza yini ka xikombiso xa Davhida?

⁷ U nga djondza yini ka leswi nga humelela Davhida? U nga djondza swaku u fanele u lehisa mbilu. Phela lava va nga ku tiva na wa ha li mutsongo swi nga va karhatela ku vona swaku se u kulile. Kambe Yehovha a vona swa ku tlula leswi vanhu va swi vonaka. Yehovha wa swi kota ku vona leswi nga ka mbilu ya wena naswona wa swi tiva leswi u nga kotaka ku swi yentxa. (1 Sam. 16:7) Tiyisa wunghanu la wena na Yehovha. Davhida a tiyise wunghanu la yena na Yehovha hi ku vona swilo leswi Yehovha a nga swi yentxa, funtshi a a zama ku vona swaku a nga djondza yini ka minchumu leyi Yehovha a nga yi yentxa. (Pis. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20) Xin’wana u nga xi yentxaka i ku kombela swaku Yehovha a ku nyika ntamu. Hi xikombiso, ku nga va swaku vakolega va wena va xikola va ku poyila hi leswi u nga Mboni? Loko leswo swi yentxeka, kombela Yehovha swaku a ku pfuna, naswona zama ku tirhisa leswi u swi djondzaka ka Bibele, ka mabuku ya hina ni ka mavhidiyo. Loko u vona leswi Yehovha a ku pfunisaka xiswona u ta ya u mu tshemba hintamu. Handle ka leswo, loko u ya u tshemba Yehovha, vanhu van’wana na vona va ta ku tshemba.

8-9. I ntxini xi nga pfuna Davhida swaku a lehisa mbilu nkama na a nyimela ku vekiwa tanihi hosi naswona majovhem ma nga djondza yini ka xikombiso xa yena?

⁸ Xikarhatu xin’wana lexi Davhida a nga kumana na xona hi leswaku a a fanele a nyima malembe ya manyingi leswaku a sungula ku fuma, hambileswi se a va mu lange khale swaku a va hosi. (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4) Hi nkama wolowo, i ntxini xi nga pfuna Davhida swaku a lehisa mbilu? Handle ka kuva a godola Davhida a tame a yentxa leswi a a swi kota. Hi xikombiso, nkama lowu Davhida a a hanya hi ku baleka a tirhise nkama wolowo swaku a lwa ni vanhu lava a va nyenya tiko la Israyele. Hi mhaka leyo, a kote ku vhikela mafrontera ya tiko la Yuda. — 1 Sam. 27:1-12.

⁹ Majovhem ma nga djondza yini ka xikombiso xa Davhida? Yentxa hinkwaswu u nga swi kotaka leswaku u pfuna vamakwerhu. Vona leswi nga humelela makwerhu Ricardo. * Nkama na a ha li mutsongo a a swi lava hintamu ku va mupfuli wa ndlela wa nkama hinkwawu. Kambe madoda a ma pimisa swaku a nga ta swi kota. Kambe handle ka kuva Ricardo a godola, a zame ku tikarhata swaku a yampsisa machumayelelo ya yena. A vule leswi: “Loko ni languta ndzhaku, na swi vona swaku hikakunene a ni fanele ni yampsisa swilo swin’wana, phela ni zame ku yentxa marevhizita ka vanhu lava a va tsakela ni tlhela ni ma lunghiselela kahle marevhizita wolawo. Ni tlhele ni kota ku sungula ku djondza Bibele ni munhu. Phela a nkama lowu a ni ya ni chumayela, a ni ya ni yampsisa machumayelelo ya mina.” Swoswi Ricardo i mupfuli wa ndlela wa nkama hinkwawu ni mupfunisi wa bandla.

10. Davhida a yentxe yini na a nga se yentxa xiboho?

¹⁰ Davhida a humeleliwe hi swilo swin’wana. Nkama lowu Davhida ni masonchwa ya yena a va hanya hi ku baleka, va boheke ku siya mindjangu ya vona swaku va ya ku lweni. Na va li ku lweni, ku nghene masonchwa ma teka swilo swa vona, vana va vona ni vasati va vona. Leswi Davhida a a swi kota ku lwa, a a ta va a zame ku lulamisa mhaka leyi hi yexe, kambe ku hambana ni leswo a kombele swaku Yehovha a mu pfuna. Hi ku pfuniwa hi Abiyatari, Davhida a vutise Yehovha a ku: “Ni  fanele ni ma landza mabandido lawayani ke?” Yehovha a mu byele swaku a a fanele a famba, a tlhela a mu tiyisekisa swaku a a ta ma hlula. (1 Sam. 30:7-10) U djondze yini ka mhaka leyi?

11. U nga yentxa yini na u nga se yentxa xiboho?

¹¹ Na u nga se yentxa xiboho, kombela vanhu van’wana kumbe madoda swaku va ku pfuna hi mavonelo. Leswi Yehovha a va tshembaka vamakwerhu lava, na wena u nga va tshemba. Yehovha a vona madoda na ma li “swihiwa” kumbe maprezenti lawa ma nga nyikiwa bandla. (Efe. 4:8) Loko u tekelela lipfumelo la madoda u tlhela u yingisa mavonelo ya wona u ta pfuneka. Swoswi a hi djondzeni hi xikombiso xa Hosi Asa.

12. I mpsini leswi Asa a nga swi yentxa a nkama a nga sungula ku fuma?

¹² Nkama na a li jovhem, Hosi Asa a a tiveka hansi naswona a a nga chavi. Hi xikombiso, nkama ku nga fa papayi wa yena Abiya, Asa a ve hosi naswona a helise wukhongeli la mavunhwa atikweni. Naswona “a byele Vayuda swaku va lava Yehovha Xikwembu xa vavhovho va vona va tlhela va yingisa minawu”. (2 Tikro. 14:1-7) Naswona nkama lowu Zera wa Etiyopiya a nga dumela Vayuda na a ni 1 milhão wa masonchwa, Asa a kombele ku pfuniwa hi Yehovha a ku: “Oh Yehovha, ka wena a swi na mhaka swaku hi vanyingi kumbe a hi na ntamu. Hi pfuni Yehovha, hikusa hi tshembe wena Xikwembu xa hina”. Marito lawa ma kombisa swaku Asa a a mu tshemba hintamu Yehovha naswona a a tiyiseka swaku a ta va ponisa vanhu va yena. Hi mhaka leyo, Yehovha ‘a hlule Vayetiyopiya’. — 2 Tikro. 14:8-12.

13. I mpsini leswi nga yentxekela Hosi Asa naswona swi mu yentxekele hi mhaka muni?

¹³ Hinkwerhu ha pfumela swaku ku lwa ni 1 milhão wa masonchwa a ku li xikarhatu xa xikulu. Hambileswo Asa a swi kotile ku ma hlula. Hi ku famba ka nkama Asa a kumane ni xikarhatu xin’wana xa xitsongo kambe a nga zanga a kombela Yehovha swaku a mu pfuna. Loko a chavisiwa hi Baxa hosi ya Israyele, Asa a kombele ku pfuniwa hi hosi ya Siriya ku nga li Yehovha. Phela kuva a yentxe leswo a tikokele ndzilo. Hi ku tirhisa muprofeta Hanani Yehovha a byele Asa a ku: “Leswi u nga tshemba hosi ya Siriya, u nga tshembi Yehovha Xikwembu xa wena, masonchwa ya hosi ya  Siriya ma ku balekile”. Vhela swi yentxekile, hikusa ku sukela kolanu, Asa a a hanya hi tinyimpi na Hosi Baxa. (2 Tikro. 16:7, 9; 1 Tiho. 15:32) Hi djondza yini ka mhaka leyi?

14. U nga swi kombisa ku yini swaku wa mu tshemba Yehovha naswona hi ku ya hi 1 Timotiyu 4:12 ku yentxa leswo swi ta ku pfunisa ku yini?

¹⁴ Minkama hinkwayu tiveki hansi naswona tama u tshemba Yehovha. Phela nkama u nga tsakamisiwa u kombise swaku u ni lipfumelo naswona wa mu tshemba Yehovha. Leswo swi yentxe swaku Yehovha a ku yamukela ka ndjangu wa yena. Leswaku Yehovha a tama a ku tsakela na wena u fanele u tama u mu tshemba. Phela swi nga vevuka ku tshemba Yehovha loko u yentxa swiboho swa swikulu leswi nga txintxaka wutomi la wena. Kambe swi li yini loko u yentxa swiboho swa switsongo? I swa lisima ku tshemba Yehovha loko u yentxa swiboho swa switsongo, swa ku fana ni ku langa leswi u nga ta tihungata hi swona, kumbe loko u yentxa swiboho swa swikulu swa ku fana ni ku langa ntirho kumbe mintirho leyi u nga ta yi yentxa ka nhlengeletanu ya Yehovha. Handle ka ku titshemba, zama ku tirhisa Bibele swaku li ku pfuna ku yentxa swiboho swa swinene. (Swi. 3:5, 6) Loko u yentxa leswo u ta tsakisa Yehovha naswona vamakwerhu bandleni va ta ku hlonipha. — Lerha 1 Timotiyu 4:12.

15. Hi ku ya hi 2 Tikronika 18:1-3; 19:2, hi swihi swihoxo leswi Hosi Yehoxafati a nga swi yentxa?

¹⁵ Leswi hi nga ni xidjoho, minkama yin’wana hinkwerhu ha phazama. Kambe leswo a swi fanelanga swi ku godolisa ku yentxa leswi Yehovha a swi tsakelaka. Hi xikombiso, nkama Hosi Yehoxafati a a li jovhem a ku ni minchumu ya yinyingi leyi a a kota ku yi yentxa. Bibele li li Yehoxafati “a a lavetela Xikwembu xa papayi wa yena a tlhela a landza Nawu wa xona.” Handle ka leswo a tlhele a rhuma vanhu swaku va djondzisa nawu wa Yehovha aYuda. (2 Tikro. 17:4, 7) Phela hambi leswi Hosi Yehoxafati a a li munhu wa munene, minkama yin’wana a yentxe swiboho swa ku kala swi nga li swinene. Hi mhaka ya xiboho xa ku kala xi nga li xinene lexi Hosi Yehoxafati a nga xi yentxa, swi lave swaku Yehovha a rhuma munhu a ta mu laya. (Lerha 2 Tikronika 18:1-3; 19:2.) U djondza yini ka xikombiso xa Hosi Yehoxafati?

16. U nga djondza yini ka leswi nga yentxekela makwerhu Rajeev?

 ¹⁶ Pfumela ku pfuniwa u tlhela u yamukela mavonelo ya van’wana. Ku fana ni majovhem man’wana, swi nga yentxeka swi ku karhatela ku tiva leswi nga swa lisima ka wutomi la wena. Kambe swi nga ku godolisi. Vona leswi nga humelela makwerhu Rajeev. Loko a vulavula hi leswi a nga kulisa xiswona a hi byela leswi: “Minkama yin’wana a ni nga swi tivi swaku ni fanele ni yentxa yini a wuton’wini. Ku fana ni majovhem man’wana a ni swi rhandza hintamu ku tlanga ku tlula ku ya mintlhanganwini ni nsin’wini.” I yini xi nga pfuna makwerhu Rajeev? A pfuniwe hi doda. Makwerhu Rajeev a tlhela a vula leswi: “Doda leliyani li ni pfunile kuva ni pimisa hi marito ma nga ka 1 Timotiyu 4:8.” Rajeev a tiveke hansi a tlhela a pfumela ku pfuniwa ni ku tiva leswi a a fanele a swi rhangisa ka wutomi la yena. Rajeev a tlhele a ku: “Ni vone swi li swa lisima ku rhangisa mintirho ya Yehovha ka wutomi la mina, leswo swi yentxe swaku hi ku famba ka nkama ni vekiwa swaku ni va mupfunisi wa bandla.”

17. Vamakwerhu lava nga guga va titwisa ku yini hi majovhem?

¹⁷ Vamakwerhu lava nga guga va mi rhandza hintamu n’wina majovhem mi tirhelaka Yehovha hi mbilu yin’we na vona. (Sof. 3:9) Va swi rhandza ku mi vona mi yentxa mintirho ya n’wina bandleni hi mbilu hinkwayu. Impela vamakwerhu lava va mi rhandza n’wina majovhem. — 1 Yoh. 2:14.

18. Hi ku ya hi Swivuriso 27:11, Yehovha a ma vonisa ku yini majovhem lawa ma mu tirhelaka?

¹⁸ Majovhem, mi nga khohlwi swaku Yehovha wa mi rhandza naswona wa mi tshemba. Phela Yehovha a vule swaku ka masiku ya wugamu a ku ta va ni majovhem ya manyingi lawa a ma ta tinyikela swaku ma mu tirhela. (Pis. 110:1-3) Yehovha wa swi tiva swaku wena wa mu rhandza naswona u mu tirhela hi ntamu wa wena hinkwawu. Hi mhaka leyo, u fanele u lehisa mbilu u tlhela u va lehisela mbilu vanhu van’wana. Loko u tshuka u phazama, tiveke hansi u pfumela ku layiwa u tlhela u vona ku layiwa koloko na ku ta hi ka Yehovha. (Heb. 12:6) Yi yentxi kahle mintirho leyi va ku nyikaka. Xa lisima hintamu ka hinkwaswu leswi u nga ta swi yentxa, u fanele u tsakisa Yehovha. — Lerha Swivuriso 27:11.