Swivutiso Swa Valerhi
Hi mhaka muni wanuna lweyi a vitaniwaka “Ximanimani” a vule swaku “a a ta wonha” tshomba la yena loko a a wo chada na Ruti? (Rhuti 4:1, 6)
Ka minkama ya Bibele, loko wanuna a chade wansati, a gama a fa na a nga na n’wana, a ku ni swivutiso leswi a swi tlakuka. Kasi a masimu ya yena a ma ta sala na mani? Xib’ongo xa yena ke, a xi ta gamisa ku yini? Swivutiso leswo a swi hlamuliwa ka Nawu wa Moxe.
A ku ta yendleka yini hi masimu ya wanuna lweyi a nga fa kumbe masimu ya wanuna lweyi a a li xisiwana lweyi a nga boheka ku ma xavisa? A Nawu a wu pfumela swaku a makwavu wa yena kumbe xaka la yena la le kusuhi li tlhela li ma xava masimu wolawo, ma lumba ndjangu wa vona. — Lev. 25:23-28; Tinhl. 27:8-11.
A ku ta yendliwa yini swaku xib’ongo xa ndjangu wa mufi xi nga khohlwiwi? A makwavu wa mufi a a fanele a sala a chada ni nsati wa mufi. Leswo hi swona leswi nga yendleka ka Ruti. Loko va chadile va gama va kuma n’wana, a n’wana lweyi a va ta mu psala a a ta sala ni tshomba la mufi a tlhela a va ni xib’ongo xa mufi. Leswo a swi ta yendla swaku nsati wa mufi a hlayiseka. — Det. 25:5-7; Mat. 22:23-28.
Leswo swi yendlekile ka Nawomi. Yena a a chadile na Elimeleke, kambe Elimeleke a game a fa a tlhela a feliwa hi vana va yena vambirhi. Se, a a nga ha na munhu wa ku sala a mu hlayisa. (Rhuti 1:1-5) Nkama a nga tlhela a ya Yuda, Nawomi a byele Ruti swaku a ya kombela Bowazi swaku a xava masimu lawa a ma lumba nuna wa yena. A yendle leswo hikusa Bowazi a a li xaka la le kusuhi la Elimeleke. (Rhuti 2:1, 19, 20; 3:1-4) Kambe Bowazi a game a khumbuka swaku ku ni munhu mun’wani lweyi a nga xaka la le kusuhi hintamu na Elimeleke, munhu wa kona hi lweyi a vitaniwaka “Ximanimani”. Wanuna lweyi hi yena lweyi a a ni mfanelo ya ku xava masimu. — Rhuti 3:9, 12, 13.
Ku sunguleni “Ximanimani” a pfumelile ku xava masimu lawa a ma lumba Elimeleke. (Rhuti 4:1-4) A yendle leswo hikusa a a swi tiva swaku Nawomi a a gugile funtshi a swi nga ha ta koteka kuva a psala n’wana. Hi mhaka leyo hambi a wo gaxtaranyana a a nge te luzekeliwa ku fika kwini hikusa a a swi tiva swaku hi magamu Nawomi a a ta fa se tshomba hinkwalu li salela yena.
Kambe nkama lowu Ximanimani a nga twa swaku a a fanele a chada na Ruti a game a yala. Hi mhaka muni a yalile? A te: ‘A ni nge swi koti ku ma xava [masimu], hikusa ni nga wonha tshomba la mina.’ (Rhuti 4:5, 6) Se i ntxini xi nga mu yendla a txintxa mapimo?
Loko Ximanimani kumbe wanuna mun’wani a a wo chada na Ruti va gama va va ni n’wana, a tshomba hinkwalu la Elimeleke ku patsa ni masimu ya yena a swi ta lumba n’wana lwiyani. Se, a swi ta yendlekisa ku yini swaku Ximanimani “a wonha” tshomba la yena? Bibele a li vuli nchumu hi leswo, kambe ku nga yendleka ku li hi mhaka ya leswi:
Xa ku sungula, male leyi a a ta va a yi gaxtarile swaku a xava masimu ya Elimeleke a yi nga ta mu pfuna hi nchumu hikusa hi wugamu masimu wolawo a ma ta gama ma lumba n’wana wa Ruti.
Xa wumbirhi, a swi ta lava a hlayisa Ruti na Nawomi.
Xa wunharhu, loko Ruti na Ximanimani a vo va ni vana, a vana volavo a va ta yavana tshomba ni vana lava Ximanimani se a a li na vona.
Xa wu 4, Loko swi ku Ximanimani a a nga na vana, a n’wana lweyi a a ta mu psala na Ruti a a ta sala ni masimu ya Elimeleke, a tlhela a sala ni masimu ya Ximanimani. Leswo swi vula swaku loko Ximanimani a wo fa ni xib’ongo xa yena a xi ta fa funtshi hinkwaswu a swi ta sala ni n’wana lweyi a nga mu psala na Ruti. Se, Ximanimani a a nga lavi ku luzekeliwa hi hinkwaswu leswo. Hi mhaka leyo a kombele swaku ku li Bowazi lweyi a xavaka masimu ya Elimeleke a tlhela a chada na Ruti. Se, Bowazi a swi yendlile leswo hikusa a a lava ‘ku hlayisa tshomba la mufi ni xib’ongo xa yena.’ — Rhuti 4:10.
Lexi Ximanimani a a xi lava a ku li ku hlayisa xib’ongo xa yena ni tshomba la yena. Phela a anga na mhaka ni munhu, a wo pimisa hi yena ntsena. Kambe leswi a a swi lava a nga swi kumanga. Xa ku hlamalisa hi leswaku hambi hi vito la yena ni ku tiviwa a li tiviwi funtshi a tlhele a luzekeliwa hintamu swinene. Hi xikombiso Bowazi lweyi a nga gama a chada na Ruti a game a va vhovho wa Mesiya. Hi nga vonani leswi Ximanimani a nga gamisa xiswona, a luzekeliwe hi lunghelo la lisima swinene hileswi a nga pimisa hi yena a tlhela a yala ku pfuna van’wani! — Mat. 1:5; Luk. 3:23, 32.