1-2. Hi mhaka muni u nga fanelanga u godola loko ku li leswaku a wu se fanelekela ku tsakamisiwa? (Vona mufoto ka pajina la ku sungula.)

 WA SWI navela ku tsakamisiwa? Loko ku li swaku wa swi navela, u yendla kahle. Kambe xana se u tivona na u lunghekile swaku u tsakamisiwa ke? Loko swi ku u titwisa xileswo swi kahle. Loko ku li leswaku wa tiyiseka naswona madoda na wona ma vula swaku se wa faneleka ku tsakamisiwa, u nga ha nyimanyimi. Phela loko u yendla leswo u ta tikhorisa hi minkateko leyi kumiwaka hi lava tirhelaka Yehovha.

² Kambe u ta ku yini loko u byeliwa swaku ku ni leswi u faneleke u swi lulamisa na u nge se tsakamisiwa? Kumbe wena hi wexe ku ni leswi u swi vonaka swaku u fanele u swi lulamisa ke? Loko swi li kona, u nga heli ntamu funtshi u nga godoli. U nga swi kota ku swi lunghisa swilo swa kona ku nga na mhaka swaku u mutsongo kumbe u mukulu, ivi u tsakamisiwa.

3. I mpsini leswi Muyetiyopiya a nga vutisa Filipi, naswona hi xini xivutiso lexi se xi tlakukaka? (Mintirho 8:36, 38)

³ Lerha Mintirho 8:36, 38. Muyetiyopiya lwiya a a li ka xitshamu xa ku tlakuka xa mfumu wa Vayetiyopiya, a vutise Filipi a ku: “I yini lexi ni sivelaka ku tsakamisiwa?” Phela xivutiso lexi Muyetiyopiya lwiyani a nga xi yendla xi kombisa leswaku yena a a swi lava ku tsakamisiwa, kambe indjhe se a a faneleka kuva a yendla leswo?

4. Muyetiyopiya a swi kombise ku yini swaku a a tinyimisele ku tiva swin’wani?

⁴ Muyetiyopiya “a a ye Jerusalema a ya gandzela Xikwembu.” (Mint. 8:27) Leswo swi kombisa swaku yena a a kholwa ka wukhongeli la Xiyuda. A hi kanakani swaku yena se a a lerhile Matsalwa ya Xiheberu lawa ma nga mu pfuna swaku a mu tiva Yehovha. Hambileswo, a a lava ku tiva swin’wani. Hi mhaka leyo, nkama Filipi a nga tlhangana na yena andleleni, a mu kume na a lerha matsalwa ya muprofeta Esaya. (Mint. 8:28) Phela leswo  swi kombisa leswaku yena a a nga tsaki hi leswi se a a swi tiva, kambe a a lava ku tiva swin’wani, ngopfungopfu swilo swa ku yenta swa Matsalwa.

5. I mpsini swi kombisaka swaku Muyetiyopiya lwiyani a a hanya hi leswi a a swi djondza?

⁵ Wanuna lweyi wa Muyetiyopiya a a tirhela Hosi ya xisati ya Etiyopiya naswona a a nyikiwe ntirho wa lisima swinene; yena ‘a a vonelela tshomba hinkwalu la hosi.’ (Mint. 8:27) Swi nga yendleka a a ni swilo swaswinyingi swa ku swi yendla. Hambileswo, a a tinyika nkama wa ku ya gandzela Yehovha. Yena a a nga tsakisiwi hi ku tiva ntiyiso ntsena; kambe a a tlhela a hanya hi leswi a a swi djondza. Ha swi vona leswo ka liyendzo leli a nga li yendla na a sukela Etiyopiya a ya Yerusalema swaku a ya gandzela Yehovha. Phela liyendzo leliyani a li lehile naswona a swi ta lava a gaxtara male ni nkama wa yena, kambe swoleswo a swi mu sivelanga swaku a ya gandzela Yehovha.

6-7. I yini lexi nga yendla swaku Muyetiyopiya a tama a mu rhandza hintamu Yehovha?

⁶ Filipi a djondzise minchumu ya lisima Muyetiyopiya lwiyani, yin’wani ya kona kuve ku mu pfuna ku twisisa swaku Yesu i Mesiya. (Mint. 8:34, 35) Leswi a nga swi djondza swi mu khumbe hintamu swinene, swi yendle swaku a ya a mu rhandza hintamu Yehovha na Yesu lakakuva a lave ku yendla swin’wani swaku a tsakisa Xikwembu. A a nga tsaki ntsena hi ku va a lumba wukhongeli la Xiyuda. A txintxe wutomi la yena, a gama a tsakamisiwa a va mulandzeli wa Yesu. Na yena Filipi a swi vonile swaku hikakunene wanuna lwiyani se a a lunghekile leswaku a tsakamisiwa, se a yo vhela a mu tsakamisa.

⁷ Xikombiso xa Muyetiyopiya xi nga ku pfuna na wena swaku u lunghekela ku tsakamisiwa. Ku fana na yena, na wena u nga ha tivutisa u ku: “I yini lexi ni sivelaka ku tsakamisiwa?” Se a hi voneni swin’wani leswi Muyetiyopiya a nga swi yendla leswi na wena u nga swi tekelelaka. Xa ku sungula, a tame a djondza, xa wumbirhi, a tirhise leswi a nga swi djondza, xa wunharhu, a tame a kulisa lirhandzu la yena hi Yehovha.

8. Hi ku ya hi Yohani 17:3, i mpsini leswi u faneleke u swi yendla?

⁸ Lerha Yohani 17:3. Indjhe marito lawa Yesu a nga ma vula ka ndzimana leyi hi wona ma nga ku pfuna leswaku u sungula ku djondza Bibele? Vanyingi va hina hi pfuniwe hi wona. Kambe marito lawa ma kombisa swaku a hi nga ta nyima ku tama hi djondza hi Yehovha. Phela minkama hinkwayu ‘hi ta tama hi tiva Yehovha . . . Xikwembu xa ntiyiso.’ (Ekl. 3:11) Phela hambiloko se hi ta va ni wutomi la ku kala li nga heli ka misava ya nyuwani, ha ha ta tama hi djondza hi Yehovha. Funtshi loko hi ya hi djondza hi yena hi ta ya hi mu rhandza, hi  ya hi va vanghanu va yena vavakulu. — Pis. 73:28.

9. I mpsini leswi hi faneleke hi tama hi swi yendla hambiloko se hi tiva tidjondzo ta ku sungula ta Bibele?

⁹ Loko munhu a sungula ku djondza hi Yehovha, a nga tekeli ku djondza minchumu ya ku yenta ya Bibele, kambe a sungula hi tidjondzo ta ku sungula. Se loko Pawulo a vulavula hi tidjondzo leto, a tivitana “swilo swa ku sungula.” Leswo a swi vuli swaku Pawulo a wo hlaya swaku tidjondzo leto a ti nga li ta lisima; kambe a a tifananisa ni leiti leli nyikiwaka xibebetani. (Heb. 5:12; 6:1) Kambe Pawulo a tlhele a tsalela Vakreste a va byela swaku a va nga fanelanga va tsaka hi tidjondzo toleto kambe a va fanele va tama va djondza swilo swin’wani swa ku yenta swa Xikwembu. Se wena ke, indjhe u tinyimiselile ku djondza swilo swa ku yenta swa Xikwembu?

10. I mpsini swi nga ha yendlaka van’wani swi va karhatela ku djondza?

¹⁰ Vanyingi va hina swa hi karhatela ku djondza. Se wena ke, wa swi rhandza ku djondza? Nkama na u li xikola swi ku vevukelile ku djondza ku lerha ni ku rhandza ku djondza? A wu tekela ku swi rhandza leswi a wu swi djondza, u tlhela u swi vona na swi pfuna? Kumbe a wu pimisa swaku leswi swa mabuku a swi yendleliwanga wena? Loko ku li swaku u titwisa xileswo a wu wexe. Kambe xa ku tsakisa hi leswaku Yehovha a nga ku pfuna, funtshi yena i Mudjondzisi wamukulu ku tlula hinkwavu.

11. Yehovha a swi kombisa ku yini swaku yena i ‘Mudjondzisi wa Mukulu’?

¹¹ Yehovha a vula swaku yena i ‘Mudjondzisi wa Mukulu.’ (Esa. 30:20, 21) Yena wa hi twisisa, a hi khoma kahle, a lehisa mbilu naswona a nyimela swaswinene ka lava a va djondzisaka. Phela a nga nyimeli swaku hi yendla swilo leswi yena a swi tivaka swaku a hi nge swi koti ku swi yendla. (Pis. 130:3) Phela yena a hi nyike cérebro kumbe wutlhopo. (Pis. 139:14) Hi mhaka leswo, ha swi tsakela ku djondza swilo swa nyuwani naswona yena Yehovha a lava leswaku hi tama hi djondza hi tlhela hi swi tsakela ku djondza. I swinene ‘ku navela’ ku djondza mintiyiso ya Bibele na ka ha li swoswi. (1 Ped. 2:2) Se tivekeli swilo leswi u lavaka ku swi fikelela, u tlhela u va ni programa la ku djondza Bibele siku ni siku. (Yoxu. 1:8) Loko u yendla hinkwaswu leswi Yehovha a ta ku katekisa, naswona u ta ya u swi rhandza hintamu swinene ku lerha ni ku djondza hi Papayi wa hina Yehovha.

12. Hi mhaka muni hi fanele hi lwela ku djondza hi wutomi la Yesu?

¹² I swa lisima kuva hi djondza hi wutomi la Yesu leswaku hi ta kota ku mu tekelela. Loko hi yendla leswo hi ta swi kota ku tama hi tirhela Yehovha hambi ka nkama wa ku karhata lowu hi hanyaka ka wona namuntlha. (1 Ped. 2:21) Phela nkama na a li lani misaveni, Yesu a va byele hi ku kongoma vadjondzisiwa va yena swaku a va ta kumana ni swikarhatu. (Luk. 14:27, 28) Kambe, a hlaye swaku ku fana na yena a va ta swi kota ku tshama na va tshembekile ka Yehovha. (Yoh. 16:33) Hi mhaka leyo, zama ku djondza hi wutomi la Yesu, u tlhela u zama ku mu tekelela ka wutomi la wena.

13. I yini leswi hi faneleke hi swi kombela Yehovha, naswona hi mhaka muni?

¹³ I ntiyiso swaku a wutivi lona loxe a li yenelanga. Kambe lona i la lisima leswaku hi ta kota ku djondza hi Yehovha ni ku tlhela hi mu rhandza ni ku va ni lipfumelo ka yena. (1 Kor. 8:1-3) Hi mhaka leyo, nkama lowu u ya ka u djondza hi Yehovha mu kombeli swaku a ku pfuna ku va ni lipfumelo la ku tiya. (Luk. 17:5) Phela swikhongelo swa ku fana ni leswo minkama hinkwayu Yehovha wa swi hlamula. Naswona loko lipfumelo la wena li seketeliwa ka wutivi leli u nga na lona hi Yehovha, u ta swi kota ku tama u kulisa wunghanu la wena na Yehovha. — Yak. 2:26.

14. Mupostolo Pedru a li kombise ku yini lisima la ku tirhisa leswi hi swi djondzaka? (Vona mufoto.)

¹⁴ Mupostolo Pedru a tirhise xikombiso xa Nowa swaku a kombisa lisima la ku va valandzeli va Kreste va tirhisa leswi va swi djondzaka. Hi xikombiso a tlhamusele leswi Yehovha a a swi byele Nowa. Yehovha a byele Nowa swaku a a ta tisa ndhambi swaku a helisa vanhu va ku biha va nkama lowuyani. Kambe ku tiva leswo ntsena a swi nga yenelanga leswaku Nowa ni ndjangu wa yena va ponisiwa. Loko a vulavula hi nkama lowuyani, Pedru a tirhise marito lama nge: “Nkama ngalava a ya ha yakiwa.” (1 Ped. 3:20) Leswo swi vula swaku Nowa ni ndjangu wa yena swi lave va tirhisa leswi Yehovha a nga va byela kutani va yaka ngalava. (Heb. 11:7) Mupostolo Pedru a fananise ntirho lowu Nowa a nga wu yendla wa ku yaka ngalava ni ntsakamiso, loko a ku: “Ntsakamiso wa yelana ni mhaka leyi naswona wa mi ponisa.” (1 Ped. 3:21) Hi mhaka leyo, hi nga fanisa ntirho lowu Nowa ni ndjangu wa yena va nga wu yendla wa ku yaka ngalava ni minzamu leyi wena u yi yendlaka swaku u tsakamisiwa. Se, hi yini minzamu ya kona leyi u faneleke u yi yendla swaku u tsakamisiwa?

15. Hi nga yendla yini swaku hi kombisa swaku se hi tisolile?

¹⁵ Xin’wani u nga xi yendlaka i ku tisola swi suka mbilwini. (Mint. 2:37, 38) Munhu lweyi a tisolaka a tshika ku yendla minchumu leyi kwatisaka Yehovha. Se swi li yini hi wena? Se u swi tshikile swilo leswi kwatisaka Yehovha swa ku fana ni ku yendla wuntunga la swa masangu, ku dzaha, ku rhuketela kumbe ku va ni mavulavulelo ya nhlambha? (1 Kor. 6:9, 10; 2 Kor. 7:1; Efe. 4:29) Loko u nge se swi tshika, tama u zama, u nga godoli. Kombela lweyi a ku djondzelaka Bibele swaku a ku pfuna kumbe u kombela ku pfuniwa ka madoda. Loko wa ha li mutsongo kumbe u li jovhem naswona u tshama ni vapsali va wena, va kombeli swaku va ku pfuna ku tshika minchumu leyi yi nga ha ku sivelaka swaku u tsakamisiwa.

16. I mpsini hi faneleke hi swi yendla swaku hi tama hi tirhela Yehovha?

¹⁶ I swa lisima kuva hi yendla hinkwaswu leswaku nkama ni nkama hi nga tshiki ku tirhela Yehovha. Leswo swi patsa ku va kona mintlhanganwini ni ku hlamula loko hi li ka yona.  (Heb. 10:24, 25) Naswona loko se hi faneleka ku ya nsin’wini, swi kahle kuva hi va kona nkama ni nkama. Loko u ya u wu yendla ntirho lowu wa ku ponisa wutomi la vanhu, u ta ya u wu tsakela. (2 Tim. 4:5) Loko hi xikombiso u hanya ni vapsali va wena, tivutisi leswi: ‘Ku nga va leswaku vapsali va mina va ni chayela mpepo swaku ni ya mintlhanganwini kumbe ni ya nsin’wini? Kumbe ni swi yendla na ni nga zanga ni byeliwa?’ Loko u yendla swilo leswi na u nga zanga u byeliwa hi munhu, swi kombisa swaku u ni lipfumelo, wa mu rhandza funtshi wa mu khensa Yehovha Xikwembu. Phela loko u yendla leswo, swi fana ni ku nyikela magandzelo ka Xikwembu. (2 Ped. 3:11; Heb. 13:15) Naswona magandzelo wolawo lawa hi ma nyikelaka Yehovha na swi sukela mbilwini a ma tsakela hintamu swinene. (Vona 2 Vakorinto 9:7.) Hi yendla leswo hikusa swa hi tsakisa ku nyika Yehovha leswi nga ka matimba ya hina.

17-18. I yini lexi nga ku pfunaka swaku u tilunghiselela ku tsakamisiwa naswona hi mhaka muni? (Swivuriso 3:3-6)

¹⁷ Nkama lowu u zamaka ku tilunghiselela swaku u ta kota ku tsakamisiwa, a swikarhatu a swi nge choti. Van’wani va nga ha sungula ku ku poyila hileswi u lavaka ku va Mboni ya Yehovha; van’wani va nga ha vhela va ku hlupha kunene. (2 Tim. 3:12) Minkama yin’wani u nga ha pfana u phazama u yendla minchumu ya ku biha leyi u lwelaka ku yi tshika, se leswo swi nga ha ku kwatisa swi tlhela swi ku godolisa. Se i mpsini swi nga ku pfunaka hi nkama wolowo? I ku rhandza Yehovha.

¹⁸ Ku rhandza Yehovha hi lona tlharhi lalikulu leli nga ku pfunaka ku hlula swikarhatu leswo. (Lerha Swivuriso 3:3-6.) Loko u mu rhandza hintamu Yehovha Xikwembu hambi wo kumana ni xikarhatu xa ku tshamisa ku yini a xi nga ta swi kota ku ku hambanisa na yena. Bibele li vula swaku lirhandzu leli Yehovha a nga na lona hi vanhu va yena i likulu hintamu lakakuva a nga va tshiki kumbe ku va khohlwa. (Pis. 100:5) Se, na wena u nga swi kota ku mu tekelela hikusa u yendliwe hi xifaniso xa yena. (Gen. 1:26) Se i ntxini xi nga ku pfunaka ku kombisa lirhandzu la ku tshamisa xileswo?

19. U nga mu kombisa ku yini Yehovha swaku wa mu khensa hi leswi a ku yendlelaka swona? (Vagalatiya 2:20)

¹⁹ Xa ku sungula lexi u nga xi yendlaka i ku mu khensa Yehovha hileswi a ku yendlelaka swona. (1 Tes. 5:18) Siku lin’wani ni lin’wani zama ku vona minchumu leyi Yehovha a ku yendlelaka yona, u gama loko u khongela u mu tlangela hi mhaka ya yona. Funtshi nkama u pimisaka  hi minchumu leyi yi voni na ku li minchumu leyi Yehovha a yi yendlelaka wena hi ku kongoma ku nga li minchumu leyi Yehovha a yi yendlelaka vanhu hinkwavu. Leswo hi leswi mupostolo Pawulo na yena a a swi yendla. (Lerha Vagalatiya 2:20.) Ku yendla leswo swi ta ku pfuna swaku na wena u lava ku mu komba Yehovha swaku wa mu rhandza. Lirhandzu leli u nga na lona hi Yehovha li ta ku pfuna swaku u hlula mindzingo kumbe swikarhatu leswi u nga ha kumanaka na swona. Li ta tlhela li ku pfuna swaku u tama u gandzela Yehovha nkama ni nkama, u mu komba swaku wa mu rhandza siku ni siku.

20. I mpsini leswi u faneleke u swi yendla swaku u tinyiketela ka Yehovha, naswona xiboho lexi i xa lisima ku fikela kwini?

²⁰ Loko nkama wu ya wu famba u ta ya u mu rhandza hintamu Yehovha Xikwembu naswona lirhandzu lolelo li ta ku yendla u navela ku yendla xikhongelo xa ku hlawuleka, ku nga ku tinyiketela ka Yehovha. Loko u tinyiketela ka Yehovha u ta va ni ntshembo wa ku tsakisa wa ku mu tirhela u nga gami. Kambe khumbuka swaku loko u tinyiketela ka Yehovha, u tshembisa swaku u ta mu tirhela hambi swi tsakisa hambi swi bava. Phela lexo i xiboho xa lisima naswona xiboho xolexo xo yendliwa kan’we ntsena. Kambe tiyiseka hi leswi, a ku na xiboho xin’wani lexi u nga ta xi yendla ka wutomi la wena lexi yampsaka ku tlula ku nyiketela wutomi la wena ka Yehovha. (Pis. 50:14) Sathana a ta yendla hinkwaswu leswi a nga swi kotaka swaku a ku yendla u nga ha mu rhandzi Yehovha u tlhela u nga ha tshembeki ka yena. Kambe a wu fanelanga u mu pfumelela! (Yobo 27:5) Loko u mu rhandza hintamu Yehovha Xikwembu u ta swi kota ku tama u mu tirhela u tlhela u tshembeka ka yena wutomi la wena hinkwalu naswona u ta va munghanu wamukulu wa Yehovha.

21. Hi mhaka muni hi vula swaku ku tsakamisiwa ko va masungulo ntsena?

²¹ Loko se u tinyiketelile ka Yehovha, u fanele u bula ni madoda ya le bandleni ka wena u ma byela swaku u tsakela ku tsakamisiwa. Kambe u nga khohlwi swaku, ku tsakamisiwa a hi magamu kambe i masungulo. Ku sukela siku leli u nga ta tsakamisiwa hi lona u ta sungula ku tirhela Yehovha naswona ntirho lowo u ta wu yendla wutomi la wena hinkwalu. Se tiyisa lirhandzu la wena hi Yehovha, tivekeli swilo leswi loko u swi yendla siku ni siku swi nga ta ku pfuna kuva u kulisa lirhandzu la wena hi Yehovha. Swilo leswo, hi swona swi nga ta yendla leswaku u navela ku tsakamisiwa. Loko siku lelo li fika, li ta tsakisa ndjhani. Onge lirhandzu la wena hi Yehovha ni n’wana wa yena li nga tama li kula!