1-2. a) Hi mhaka muni lava ha ku chadaka va fanele va tshemba Yehovha? (Tipisalema 37:3, 4) b) Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi?

KU NGA VA swaku u le kusuhi ni ku chada kumbe wa ha ku chada? Loko ku li leswo, u swi lava hintamu ku va ni wutomi la ku tsakisa ni munhu lweyi u mu rhandzaka hintamu. Kambe a muchadu wu ni swikarhatu, hi mhaka leyo ku ni swiboho swa lisima leswi mi faneleke mi swi yentxa. Phela leswi mi nga ta swi yentxa loko mu kumana ni swikarhatu ka muchadu wa n’wina kumbe swiboho leswi mu nga ta swi yentxa, swi ta kombisa leswaku mi ta tsaka kumbe mi nga ta tsaka ka muchadu wa n’wina. Loko mu tshemba Yehovha mu ta yentxa swiboho leswi nga ta mi yentxa mu tsaka ka muchadu wa n’wina, kambe loko mu nga swi tirhisi switsundzuxu swa Yehovha, a mu nga ta swi kota ku lwisana ni swikarhatu leswi mu nga ta kumana na swona funtshi a mu nga ta tsaka. — Lerha Tipisalema 37:3, 4.

² Hambileswi nhlokomhaka leyi yi vulavulaka hi lava va ha ku chadaka, hi ta bula hi swikarhatu leswi hinkwavu lava nga chada va nga ha kumanaka na swona. Hi ta vona swaku hi nga djondza yini ka swikombiso swa vavasati ni vavanuna va ku tshembeka lava ku vulavuliwaka hi vona ka Bibele. Swikombiso swoleswo swi nga hi pfuna ka wutomi la hina swi tlhela swi hi pfuna loko hi kumana ni swikarhatu ka muchadu. Hi ta tlhela hi vona swikombiso swa vamakwerhu lava nga chada ni swaku hi nga djondza yini ka swona.

3-4. Hi swini swikarhatu leswi lava ha ku chadaka va nga ha kumanaka na swona?

³ Van’wana va nga ha byela lava ha ku chadaka leswaku va fanele va hanyisa xileswi vanhu van’wana va hanyisaka xiswona. Hi xikombiso, vapsali ni maxaka va nga ha sindzisa lava ha ku chadaka leswaku va fanele va va ni vana hi ku kahlula. Naswona vanghanu ni maxaka va nga ha byela lava ha ku chadaka leswaku va fanele va xava yindlo va tlhela va xava minchumu ya yinyingi swaku va va ni wutomi la ku tsakisa.

⁴ Loko va nga tivoneli, nuna na nsati va nga ha yentxa swiboho leswi nga ta va yentxa va va ni swikweneti swa swinyingi. Phela leswo, swi nga va yentxa va tirha yi nga chayi leswaku va hakela swikweneti swa vona. Va nga heta nkama wa wunyingi na va tirha, lakakuva va nga wu kumi nkama wa ku djondza Bibele, wa ku yentxa wugandzeli la ndjangu, wa ku ya nsin’wini va tlhela va lovha mintlhanganwini. Phela leswo swi nga ha va hetela nkama wa wunyingi lowu a va ta wu heta na va tirhela Yehovha.

5. U djondze yini ka xikombiso xa makwerhu Klaus na Marisa?

⁵ Ku ni swikombiso swa swinyigi leswi kombisaka swaku ku va ni minchumu ya yinyingi a hi swona swi hi yentxaka hi tsaka. Vona leswi nga humelela Klaus na Marisa lava nga nuna na nsati. * Nkama lowu va nga chada, va tirhe hintamu swaku va va ni minchumu ya yinyingi, kambe a va nga tsakanga. Klaus a vula leswi: “A hi ni minchumu ya yinyingi leyi a hi yi xavile, kambe a hi nga na maplanu ya ku yengesela ntirho wa hina ka Yehovha. Ku vula ntiyiso, wutomi la hina a li karhata naswona a hi nga tsakanga.” Swi nga yentxeka na wena u swi vonile swaku ku va ni swilo swa swinyingi, a hi swona swi nga ku yentxaka u tsaka. Loko u kumana ni swikarhatu leswo u nga heli ntamu, ku kambisisa swikombiso swa swinene swa van’wana swi nga ku pfuna swaku u txintxa. Swoswi a hi voneni leswi vavanuna lava nga chada va nga swi djondzaka ka xikombiso xa Yehoxafati.

6. Hi ku ya hi leswi nga ka buku la Swivuriso 3:5, 6, i yini leswi Yehoxafati a nga swi yentxa nkama a nga kumana ni xikarhatu xa xikulu?

⁶ N’wina vavanuna lava se mi nga chada, ku nga va swaku minkama yin’wana swa mi karhatela ku hetisisa mintirho leyi mi nga na yona? Loko ku li leswo, xikombiso xa Hosi Yehoxafati xi nga mu pfuna hintamu. Leswi a a li hosi, Yehoxafati a a ni ntirho wa ku hlayisa vanhu hinkwavu a tikweni. Se a swi kotise ku yini ku wu yentxa kahle ntirho lowu wa ku karhata? Yehoxafati a yentxe hinkwaswu a nga swi kota swaku a vhikela lava a a fanele a va hlayisa. Leswaku a va vhikela, Yehoxafati a lunghise madoropa ya Yuda a tlhela a va ni masonchwa ya manyingi ya matimba ya ku tlula 1.160.000. (2 Tikro. 17:12-19) Kambe hi ku famba ka nkama, Yehoxafati a kumane ni xikarhatu xa xikulu hintamu. Masonchwa ya manyingi ya Vaamori, Vamowabu ni vavanuna va Seyiri va lave ku lwa na Yehoxafati ni ndjangu wa yena ni vanhu hinkwavu va Yuda. (2 Tikro. 20:1, 2) Se i yini  leswi Yehoxafati a nga swi yentxa? A khongele ka Yehovha a kombela swaku a mu pfuna. Leswi a nga swi yentxa, swi fambisana ni leswi nga ka buku la Swivuriso 3:5, 6. (Lerha.) Xikhongelo xa Yehoxafati lexi nga ka 2 Tikronika 20:5-12, xi kombisa swaku a a mu tshemba hintamu Papayi wa yena Yehovha lweyi a nga matilweni. Se Yehovha a xi hlamulise ku yini xikhongelo xa Yehoxafati?

7. Yehovha a xi hlamulise ku yini xikhongelo xa Yehoxafati?

⁷ Yehovha a hlamule Yehoxafati hi ku tirhisa Yahaziyele lweyi a a li Mulevhi. Yehovha a te: “Nyimani mi nga tsekatseki, mi vona loko Yehovha a mi lwela.” (2 Tikro. 20:13-17) Phela ku yentxa leswo, a swi nga tolovelekanga loko ku yiwa nyimpini. Hambileswo, lweyi a nga vula marito lawa a hi munhu, kambe i Yehovha. Se leswi Yehoxafati a a mu tshemba Yehovha, a tekele ku yentxa hinkwaswu leswi a nga byeliwa swona. Nkama lowu Yehoxafati ni masonchwa ya yena va nga ya tlhangana ni vanhu lava a va ta lwa na vona, handle ka ku a veka masonchwa lawa a ma ni matimba ma tlhela ma yi lwa kahle nyimpi phambheni, a veke vanhu lava a va yimbelela. Phela Yehovha a nga mu danisanga Yehoxafati, hikusa Yehoxafati a swi kotile ku hlula ka nyimpi yoleyo. — 2 Tikro. 20:18-23.

8. Vavanuna lava nga chada va nga djondza yini ka xikombiso xa Yehoxafati?

⁸ N’wina vavanuna lava se mi nga chada, mi nga djondza minchumu ya lisima ka leswi nga yentxekela Yehoxafati. Leswi mi nga ni ntirho wa ku hlayisa mindjangu ya n’wina, yentxani hinkwaswu leswi mi nga swi kotaka leswaku mi vhikela mindjangu ya n’wina mi tlhela mi tama mi yi hlayisa. Loko u kumana ni swikarhatu, u nga tshuka u pimisa swaku u nga swi lunghisa hi ndlela ya wena, kambe u nga titshembi. Handle ka leswo, khongela u kombela Yehovha swaku a ku pfuna, u tlhela u khongela swi huma mbilwini ni nsati wa wena. Lavetela nkongomiso wa Yehovha hi ku djondza Bibele ni mabuku ya nhlengeletanu, loko u wu kumile wu tirhisi. Phela van’wana a va nga ta swi tsakela swiboho leswi u swi yentxaka hi ku tirhisa Bibele. Naswona va nga ha tshuka va ku byela swaku u phuntile. Phela va nga vula swaku a male ni ku va ni minchumu ya yinyingi hi swona swi nga vhikelaka ndjangu wa wena. Kambe khumbuka leswi nga yentxiwa hi Yehoxafati, a kombise swaku wa mu tshemba Yehovha. Yehovha a nga mu tshikanga wanuna lweyi wa ku tshembeka, se na wena a nga ta ku tshika. (Pis. 37:28; Heb. 13:5) I yini swin’wana leswi nuna na nsati va nga swi yentxaka swaku va tsaka?

9. Hi xini xikombiso xa xinene xa Esaya ni nsati wa yena?

⁹ Ka muprofeta Esaya ni nsati wa yena, ku tirhela Yehovha a swi li swa lisima hintamu. Esaya a a li muprofeta, naswona swi nga yentxeka ni nsati wa yena a a li muprofeta, hikusa loko Bibele li vulavula hi yena li li i “muprofeta wawansati.” (Esa. 8:1-4) Ka Esaya ni nsati wa yena, ku gandzela Yehovha a ku li nchumu wa lisima hintamu ka vona. Phela va va vekele xikombiso xa xinene lava nga chada namuntlha.

10. Ku djondza hi wuprofeta la Bibele swi nga va pfunisa ku yini nuna na nsati swaku va tama va tirhela Yehovha?

¹⁰ Nuna na nsati va nga tekelela xikombiso xa Esaya ni nsati wa yena hi ku va yentxa hinkwaswu leswi va nga swi kotaka ka ntirho wa Yehovha. Va nga tama va tiyisa ntshembo wa vona ka Yehovha hi ku djondza a wuprofeta la Bibele xikan’we, va tlhela va vona ndlela leyi li hetisekaka hi yona. * (Tito 1:2) Va nga tlhela va pimisa hi leswi va nga swi yentxaka swaku va pfunisa ku hetisisa a wuprofeta la Bibele. Hi xikombiso,  va nga yentxa leswi va nga swi kotaka swaku va pfunisa ku hetisisa wuprofeta la Yesu la ku mahungu ya ku tsakisa ma ta chumayeliwa amisaveni hinkwayu magamu ma nge se fika. (Mat. 24:14) Loko nuna na nsati va djondza hi wuprofeta la Bibele va tlhela va tiyiseka swaku a wuprofeta lolelo li ta hetiseka hikakunene, va ta tinyimisela ku yentxa hinkwaswu leswi va nga swi kotaka swaku va tama va tirhela Yehovha.

11. I yini leswi Akila na Prisila va nga swi yentxa?

¹¹ Lava ha ku chadaka, va nga djondza ka xikombiso xa Akila na Prisila, lava a va li nuna na nsati naswona a va tshama aRoma. Vona va twe mahungu ya ku tsakisa hi Yesu va gama va va Vakreste. A hi kanakani swaku a va tirhela Yehovha na va tsakile ndzeni ka swiyimu swa vona. Hambileswo, wutomi la vona li txintxile swa kola na kola nkama lowu Klaudiyu a nga humesa a Nawu wa leswaku Vayuda hinkwavu a va fanele va suka aRoma. Vona leswi nga yentxekela Akila na Prisila. Phela a va fanele va siya maxaka ya vona, va kuma ndhawu yin’wana ya ku tshama ka yona, va tlhela va kuma ndhawu ya nyuwani leyi a va ta tama va yentxa ntirho wa vona wa ku hamba matende. Se ku nga va swaku swikarhatu leswo swi va yentxe va nga ha mu tirheli Yehovha hi lani a va ta kota hi kona? Ihim, va swi kotile ku swi hlula swikarhatu leswo. Ka ndhawu leyi Akila na Prisila a va tshama ka yona aKorinto, a va tinyimisele ku pfuna bandla va tlhela va tirhisana na mupostolo Pawulo leswaku va tiyisa vamakwerhu va Korinto. Hi ku famba ka nkama, va rhurhile va ya tshama ka ndhawu yin’wana lani a ku laveka vachumayeli. (Mint. 18:18-21; Rom. 16:3-5) Phela Akila na Prisila va ve ni wutomi la ku tsakisa.

12. Hi mhaka muni nuna na nsati va fanele va va ni mintirho leyi va lavaka ku yi yentxela Yehovha?

¹² Namuntlha lava nga chada va nga tekelela xikombiso xa Akila na Prisila hi ku va va rhangisa a Mfumu wa Xikwembu ka wutomi la vona. Phela nkama wa wunene wa ku bula hi leswi va lavaka ku swi yentxa ka ntirho wa Yehovha, hi loko va nga se chada. Loko nuna na nsati va va ni mintirho leyi va lavaka ku yi fikelela ka ntirho wa Yehovha, va tlhela va yentxa hinkwaswu leswi va nga swi kotaka swaku va yi  fikelela, va ta swi vona swaku Yehovha wa va pfuna ka wutomi la vona. (Ekl. 4:9, 12) Vona leswi nga yentxekela makwerhu Russell na Elizabeti. Makwerhu Russell a li: “Na hi nge se chada, hi bule hi leswi a hi lava ku swi yentxela Yehovha ka wutomi la hina.” Makwerhu Elizabeti a li: “Hi bule hi leswi a hi lava ku swi yentxela Yehovha na hi nge se chada, hikusa loko a hi yo tshuka hi kumana ni swikarhatu, a hi nga ta swi tshika swi hi tsimbisa ku yentxela Yehovha mintirho leyi a hi yi lava.” Phela makwerhu Russell na makwerhu Elizabeti, va game va txintxa va ya tshama aMicronésia, lani a ku ni xilaveko xa vachumayeli.

13. Hi ku ya hi Tipisalema 28:7, ku ta yentxeka yini loko hi tshemba Yehovha?

¹³ Ku fana na makwerhu Russell na Elizabeti, ku ni vamakwerhu va vanyingi lava nga langa ku kala va nga vi ni minchumu ya yinyingi leswaku va va ni nkama wa wunyingi leswaku va chumayela mahungu ya ku tsakisa. Loko lava nga chada va pimisa hi mintirho leyi va lavaka ku yi fikelela ka ntirho wa Yehovha, va tlhela va yentxa hinkwaswu va nga swi kotaka leswaku va yi fikelela va ta kuma minkateko. Va ta swi vona swaku Yehovha wa va hlayisa, va ta tama va mu tshemba hintamu Yehovha va tlhela va tsaka ka wutomi la vona. — Lerha Tipisalema 28:7.

14. Mupostolo Pedru ni nsati wa yena va swi kombisise ku yini swaku a va swi tshemba leswi nga ka Matewu 6:25, 31-34?

¹⁴ Lava nga chada va nga djondza hintamu ka xikombiso xa mupostolo Pedru ni nsati wa yena. Loko se ku hundze 6 wa tiwheti kumbe lembe mupostolo Pedru na a tlhangane na Yesu, swi lave a yentxa xiboho xa lisima hintamu. Phela Pedru a a hlayisa ndjangu wa yena hi ntirho wa ku phasa tihlampfi. Se nkama lowu Yesu a nga rhamba Pedru swaku a va mu landzeli wa yena, Pedru a a fanele a pimisa hi xiyimu xa ndjangu wa yena. (Luk. 5:1-11) Pedru a yentxe xiboho xa kahle hi kuva a pfumelile ku famba na Yesu ka ntirho wa ku chumayela. Naswona ha tiyiseka swaku nsati wa Pedru a mu seketelile ka xiboho lexi a nga xi yentxa. Bibele li vula swaku loko Yesu se a pfuxiwile, Pedru a fambe ni nsati wa yena lomu a a ya tirhela kona. (1 Kor. 9:5) A hi kanakani swaku leswi nsati wa Pedru a a li xikombiso xa xinene, Pedru a vulavule kahle loko a nyikela switsundzuxu ka vavanuna ni vavasati lava va nga chada. (1 Ped. 3:1-7) Phela Pedru ni nsati wa yena, a va tshemba swaku Yehovha a ta va hlayisa loko va rhangisa Mfumu wa yena ku sungula ka wutomi la vona. — Lerha Matewu 6:25, 31-34.

15. U djondze yini ka xikombiso xa makwerhu Tiago na makwerhu Ester?

¹⁵ Loko ku li swaku i khale na mi chadile, mi nga yentxa yini swaku mi tama mi yentxela Yehovha mintirho ya yinyingi? Xin’wana lexi nga mi pfunaka, i ku djondza hi leswi nga yentxekela vanhu van’wana lava nga chada. Hi xikombiso, u nga ha djondza hi “Switoriya Swa Wutomi” leswi kombisiwaka ka mabuku ya hina ni leswi kombisiwaka ka JW Broadcasting. Minchumu ya ku fana ni leyo yi pfune makwerhu Tiago na makwerhu Ester, ku nga nuna na nsati lava va tshamaka aBrasil, leswaku va navela ku ya pfunisa lomu a ku ni vachumayeli va vatsongo. Makwerhu Tiago a vula leswi: “Loko hi lerha hi leswi Yehovha a nga va pfunisa xiswona vamakwerhu, na hina a hi lava ku vona Yehovha na a hi pfuna ka wutomi la hina.” Hi mhaka leyo, makwerhu Tiago na makwerhu Ester va game va rhurha va ya tshama aParaguai, naswona ku sukela hi 2014 va tirhela ka teritoriyu leli ku vulavuliwaka Xiputukezi. Makwerhu Ester a vula leswi: “Ndzimana leyi hi yi  rhandzaka hintamu i Vaefeza 3:20, hikusa minkama ya yinyingi hi vone marito ya ndzimana leyi na ma hetiseka ka wutomi la hina nkama lowu hi tirhelaka Yehovha.” Ka buku leli la Vaefeza, Pawulo a vule swaku Yehovha a ta hi nyika swa swinyingi ku tlula leswi hi mu kombelaka swona. Phela marito lawo ma hetiseka namuntlha.

16. I yini leswi lava ha ku chadaka va nga swi yentxaka loko va pimisa ku yengesela ntirho wa vona ka Yehovha?

¹⁶ Lava ha ku chadaka, va nga djondza ka swikombiso swa vamakwerhu lava nga tshemba Yehovha. Van’wana va nga ha va va hete malembe ya manyingi ka ntirho wa nkama hinkwawu. Se loko u lava ku yengesela ntirho wa wena ka Yehovha, swi ngo yini u kombela vamakwerhu lava swaku va ku pfuna? Phela loko u yentxa leswo, ku ta va ndlela yin’wana ya ku kombisa swaku wa mu tshemba Yehohva. (Swi. 22:17, 19) Madoda na wona ma nga pfuna lava ha ku chadaka leswaku va pimisa hi mintirho leyi va nga yi yentxelaka Yehovha.

17. I yini leswi nga humelela makwerhu Klaus na Marisa naswona hi nga djondza yini ka xikombiso xa vona?

¹⁷ Minkama yin’wana hi nga ha pimisa ku yentxela Yehovha mintirho leyi hi yi lavaka, kambe Yehovha a hi nyika yin’wana leyi a hi nga yi nyimelanga. Vona leswi nga yentxekela makwerhu Klaus na makwerhu Marisa lava hi nga bula hi vona ku sunguleni. Va rhurhile leswaku va ya pfunisa ka ntirho wa ku yaka ka Betele la Finlândia, kambe va byeliwe leswaku a va to tirha 6 wa tiwheti ntsena. Ku sunguleni leswo swi va godolisile. Kambe minchumu yi game yi txintxa hikusa va game va rhambiwa swaku va ya djondza lirimi la Xiarabi, swoswi va tsakile hikusa va pfunisa ntirho wa ku chumayela ka tiko leli vulavulaka Xiarabi. Loko makwerhu Marisa a pimisa hi leswi nga yentxeka a li: “Swa chavisa ku suka ka ndhawu leyi u nga yi tolovela, ni ku yentxa minchumu ya ku a wu nge se tshama u yi yentxa, kambe u tshemba swaku i Yehovha ntsena lweyi a nga ta ku hlayisa. Kambe na swi vona swaku minkama hinkwayu Yehovha wa hi hlayisa hi tindlela ta ku a hi nga ti nyimelanga. Leswo swi yentxe swaku ni tama ni mu tshemba Yehovha.” Xikombiso lexi, xi kombisa swaku Yehovha a ta ku hlayisa loko minkama hinkwayu u mu tshemba hi ku helela.

18. I yini leswi nuna na nsati va nga swi yentxaka swaku va tama va tshemba Yehovha?

¹⁸ Muchadu i nchumu wa lisima lowu taka hi ka Yehovha. (Mat. 19:5, 6) Naswona Yehovha a lava swaku nuna na nsati va tsaka hintamu ka wutomi la vona. (Swi. 5:18) N’wina lava ha ku chadaka, pimisani kahle hi leswi mi lavaka ku swi yentxa ka wutomi la n’wina. Ku nga va swaku mi yentxa hinkwaswu leswi mi nga swi kotaka kuva mi komba Yehovha swaku ma mu khensa hileswi a mi nyikaka swona? Vulavulani na Yehovha hi xikhongelo, kambisisani ka Bibele leswi nga mi pfunaka ka xiyimu xa n’wina mi gama mi tirhisa leswi Yehovha a mi byelaka swona. Tiyisekani swaku mi ta tsaka loko ku tirhela Yehovha ku li nchumu wa lisima hintamu ka wutomi la n’wina.