1-2. a) Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi? b) I yini leswi kombisaka swaku Yehovha wa swi lava ku hi pfuna?

 YEHOVHA a nga hi pfuna loko hi kumana ni swikarhatu ka wutomi la hina, a tlhela a hi pfuna swaku hi mu tirhela na hi tsakile. Ka nhlokomhaka leyi, hi ta vona swaku a swi yentxisa ku yini leswo. Kambe hi nga ha tivutisa leswi: Indjhe hikakunene Yehovha wa swi lava ku hi pfuna?

² Marito lawa Pawulo a nga ma tsalela Vaheberu ma nga hi pfuna. A te: “Yehovha i mupfunisi wa mina, a ni nge chavi nchumu. A nga ni yendla yini munhu?” (Heb. 13:6) Buku lin’wani li vula swaku rito leli nge “mupfunisi,” li tlhamusela munhu lweyi a sekelekaka hi ku kahlula a ya pfuna munhu lweyi a baka nyandha. Se, pimisa hi Yehovha na a sekeleka swaku a pfuna munhu lweyi a kumanaka ni swikarhatu. Leswo swi hi yendla hi swi vona swaku Yehovha a tinyimiselile ku hi pfuna minkama hinkwayu. Hi ku pfuniwa hi yena, hi nga swi kota ku tiyisela swikarhatu na hi tsakile.

3. Hi tini tindlela tinharhu leti Yehovha a ti tirhisaka swaku a hi pfuna ku tiyisela swikarhatu na hi tsakile?

³ Yehovha a hi pfunisa ku yini swaku hi tiyisela swikarhatu na hi tsakile? Nhlamulu hi yi kuma ka buku la Esaya. Ha yini? Hikusa swilo swa swinyingi leswi Esaya a nga swi tsala, swa tirha ni ka hina, naswona a tlhamusela Yehovha hi ndlela leyi swi hi vevukelaka ku mu tiva. Hi xikombiso, ka ndzima 30 Esaya a tirhisa swifaniso swaku a hi komba ndlela leyi Yehovha a nga hi pfunaka hi yona, 1) hi ku yingisa a tlhela a hlamula swikhongelo swa hina, 2) hi ku hi nyika nkongomiso, 3) hi ku hi nyika minkateko swoswi ni ka nkama lowu taka. A hi kambisiseni tipontu leti tinharhu.

4. a) A va tshamise ku yini Vayuda ka nkama wa Esaya naswona i mpsini leswi Yehovha a nga gama a swi pfumelela? b) Hi yini minchumu ya ku tsakisa leyi Yehovha a nga yi tshembisa vanhu va yena va ku tshembeka? (Esaya 30:18, 19)

⁴ Ka mavhersikulu ya ku sungula ya Esaya ndzima 30, Yehovha a vule swaku Vayuda va ‘wome tinhloko,’ naswona “va tshamela ku djoha.” A tlhele a ku: “I vanhu va ku kala va nga yingisi, . . . a va swi lavi ku yingisa rito la Yehovha.” (Esa. 30:1, 9) Leswi a va yala ku yingisa, Esaya a va byele swaku Yehovha a a ta va tisela swikarhatu. (Esa. 30:5, 17; Yer. 25:8-11) I vhela, swi yendlekile leswo, ku tala ka vona va kukuliwile va ya Babilona. Kambe va kona lava a va yingisa, funtshi hi vona lava Esaya a nga va byela mhaka ya ku tsakisa. Se lavo a va byele swaku Yehovha a a ta va rivalela funtshi siku lin’wani a a ta va tlhelisa va ya ka tiko la vona, ku nga Yerusalema. (Lerha Esaya 30:18, 19.) I vhela leswo swi yendlekile. Yehovha a va chunsile ka wukarawa leli a va li ka lona aBabilona. Kambe swi teke nkama, hikusa Vayisrayele va teke 70 wa malembe na va li wukaraweni aBabilona. (Esa. 10:21; Yer. 29:10) ABabilona Vayuda a va rila hikusa a va li swikarawa, kambe nkama va nga tlhelela Yerusalema va yo humesa mihloti ya ku tsaka.

5. Hi ku ya hi Esaya 30:19 i yini lexi hi tiyisekaka hi xona?

⁵ Namuntlha ha chaveleliwa hi marito lama nge: ‘A ta mi twela wusiwana loko a twa xirilo xa n’wina.’ (Esa. 30:19) Esaya a hi tiyisekisa swaku Yehovha a ta hi hlamula loko hi kombela ku pfuniwa hi Yena. Esaya a tlhele a ku: “A ta hi hlamula hi ku kahlula.” Marito lawa ma hi pfuna ku vona swaku Yehovha a swi lava hintamu, hintamu swinene ku hi pfuna loko hi mu kombela swaku a hi pfuna. Ku tiva leswo swa hi pfuna ku tiyisela na hi tsakile.

6. Marito ya Esaya ma swi kombisa ndjhani swaku Yehovha wa swi yingisa swikhongelo swa mun’wani ni mun’wani wa hina?

⁶ I mpsini swin’wani leswi buku la Esaya li hi djondzisaka swona hi swikhongelo swa hina? Li hi djondzisa swaku Yehovha wa swi yingisa swikhongelo swa mun’wani ni mun’wani wa hina. Hi mhaka muni hi vula tanu? Ka marito ya ku sungula ya Esaya ndzima 30, loko Yehovha a vulavula ni Vayuda hi ntlawa, a tirhise rito leli nge “n’wina”. Kambe ka ndzimana 19, a tirhise rito leli nge “wena” leswi kombisaka swaku a a vulavula ni mun’wani ni mun’wani wa vona. Hi nga swi vona leswo ka marito lawa Esaya a nga ma tsala la ma nge: “Wena a wu nge rili”, “hikakunene a ta ku komba timpsalu,” “yena a ta ku hlamula.” Ku fana ni papayi wa munti lweyi a kalaka a nga fananisi n’wana wa yena ni vana lavan’wani hi ku mu byela a ku: “Hi mhaka muni wena u nga tivi ku fana ni makwenu wa wena?” Yehovha na yena a nga hi fananisi ni van’wani. Ku hambana ni leswo, a ni mhaka na hina a tlhela a yingisela swikhongelo swa mun’wani ni mun’wani. — Pis. 116:1; Esa. 57:15.

7. Esaya na Yesu va xi kombisise ku yini xilaveko xa ku khongela na hi nga godoli?

⁷ Loko hi tshinela ka Yehovha hi mu byela leswi hi karhataka, a xa ku sungula lexi a xi yendlaka i ku hi nyika ntamu swaku hi kota ku tiyisela xikarhatu xolexo. Kambe loko xikarhatu xa kona xi nga hundzi swi nga ha lava swaku hi tshamela ku khongela hi kombela Yehovha swaku a hi nyika ntamu wa ku xi tiyisela, ku vula ntiyiso yena wa tsaka loko hi yendla leswo. Leswo swi tshahiwe ka marito ya Esaya la ma nge: “Mi nga li humulisi voko la [Yehovha].” (Esa. 62:7) Swi lava ku vula yini leswo? Hi fanele hi tama hi khongela ka Yehovha ingi hi loko ho kala hi nga lavi ku  mu tshika a humula. Marito ya Esaya ma hi khumbukisa swikombiso swa Yesu leswi nga ka buku la Luka 11:8-10, 13. Ka ndzimana leyi, Yesu a vule swaku hi fanele hi tama hi kombela moya wa ku kwetsima na hi nga godoli, hi kombela Yehovha swaku a hi pfuna ku yendla swiboho swa swinene.

8. A minkameni ya khale, ma hetiseke ndjhani marito ya Esaya 30:20 ni 21?

⁸ Lerha Esaya 30:20, 21. Vababilona va hete lembe ni hafu na va rhendzele doropa la Yerusalema. Ka nkama hinkwawu lowu, a swikarhatu leswi vanhu a va kumana na swona a swo maha hi ku vuya. Kambe hi ku ya hi tindzimana ta 20 ni 21, Yehovha a va tshembisile swaku loko a vo tisola va tlhela va txintxa a a ta va ponisa. Esaya a tlhele a vula swaku Yehovha ‘Mudjondzisi wa vona wa Mukulu’ a a ta va komba ndlela ya kahle ya ku mu gandzela hi ndlela leyi yamukelekaka. Marito wolawo ma hetisekile nkama Vayuda va nga chunsiwa a wukaraweni aBabilona. Impela Yehovha a swi kombisile swaku i Mudjondzisi wa munene, hikusa hi ku kongomisiwa hi yena va swi kotile ku tlhela va mu gandzela hi ndlela ya kona. Swa hi tsakisa ku djondzisiwa hi Yehovha Mudjondzisi wa Mukulu.

9. Hi yini ndlela ya ku sungula leyi Yehovha a hi djondzisaka hi yona?

⁹ Ka Esaya ndzima 30, Esaya a hi fananisa ni munhu lweyi a djondzisiwaka hi Yehovha hi tindlela timbirhi. Ka ya ku sungula Esaya a te: ‘U ta vona Mudjondzisi wa wena na a li phambeni ka wena.’ Ka ndzimana leyi, Mudjondzisi a va a nyime phambeni ka vaalunu va yena. Swa hi tsakisa ku tiva swaku hina hi vaalunu va Yehovha. Kambe Yehovha a hi djondzisisa ku yini? A yendla leswo hi ku tirhisa nhlengeletanu ya yena. Phela hinkwaswu leswi hi djondzisiwaka swona mintlhanganwini, ka makongresu, ka mabuku ya hina, ka broadcasting ni ka tindlela tin’wani leti nhlengeletanu yi ti tirhisaka, swa hi pfuna swaku hi tiyisela swikarhatu swa hina na hi tsakile. A swi ku thovi mbilu ku yamukela nkongomiso lowu taka hi ka nhlengeletanu hi nkama wa kona!

10. Hi li twisa ku yini rito la Yehovha ‘ndzhaku ka hina’?

¹⁰ Ndlela ya wumbirhi leyi Yehovha a yi tirhisaka swaku a hi djondzisa, hi nga yi vona ka marito ya Esaya la ma nge: ‘U ta twa rito ndzhaku ka wena li ku.’ Ka ndzimana leyi, Esaya a fananisa Yehovha ni mudjondzisi lweyi a fambaka ndzhaku ka vaalunu va yena na a va komba ndlela leyi va faneleke va famba hi yona. Se namuntlha, hi li twisa ku yini rito la  Yehovha ndzhaku ka hina? Hi li twa loko hi lerha Bibele. Phela Bibele li tsaliwe khale swinene na hina hi nga se va kona, se swo fana ni loko li ta ndzhaku ka hina li hi komba ndlela. — Esa. 51:4.

11. Leswaku hi kota ku tiyisela na hi tsakile, i yini leswi hi faneleke hi swi yendla naswona hi mhaka muni?

¹¹ Hi fanele hi yendla yini swaku hi pfuneka hi nkongomiso lowu Yehovha a wu nyikelaka hi ku tirhisa nhlengeletanu ni Rito la Yena? Xiya swilo swimbirhi leswi Esaya a nga swi vula. Xa ku sungula a te: “Ndlela hi leyi”. Xa wumbirhi a ku: “Fambani hi yona.” (Esa. 30:21) A swi yenelenga ku tiva “ndlela”, kambe swi lava leswaku ‘hi famba hi yona.’ Leswi hi swi djondzaka ka Bibele ni leswi nhlengeletanu yi hi djondzisaka swona, swa hi pfuna ku tiva leswi Yehovha a swi lavaka, swi tlhela swi hi pfuna ku vona swaku hi nga swi tirhisisa ku yini ka wutomi la hina. Ku tiva ndlela ni ku tlhela hi famba hi yona, swi ta hi pfuna ku tiyisela swikarhatu na hi tsakile. Hi ku yendla leswo, Yehovha a ta hi katekisa.

12. Hi ku ya hi Esaya 30:23-26, Yehovha a va katekise ndjhani vanhu va yena?

¹² Lerha Esaya 30:23-26. Wuprofeta leli li hetisekise ku yini ka Vayuda lava nga vuya hi wukaraweni la le Babilona? Li hetisekile hikusa va kume minkateko ya yinyingi. Yehovha a va nyike swilo hinkwaswu leswi a va swi lava swaku va hanya va tlhela va tama va mu tirhela. Kambe xa lisima hintamu, a va nyike hinkwaswu leswi a va swi lava swaku va tshinela ka yena ni ku tlhela va mu gandzela hi ndlela ya kona. Phela a va nge se tshama va katekisiwa hi ndlela liyani. Naswona hi lani swi nga hlayiwa hi kona ka ndzimana 26, Yehovha a va pfunile swaku va li twisisa kahle Rito la Yena. (Esa. 60:2) Minkateko leyi Yehovha a nga yi chululela vanhu va yena, yi va pfunile swaku va mu tirhela na va tsakile hi mhaka leswi “timbilu ta vona ti nga tsaka”. — Esa. 65:14.

13. Wuprofeta leli vulavulaka hi ku pfuxetiwa ka wugandzeli la ntiyiso la tirha ni ka hina namuntlha?

¹³ Wuprofeta leli vulavulaka hi ku pfuxetiwa ka wugandzeli la ntiyiso la tirha ni ka hina namuntlha? Ina la tirha! Ku sukela hi 1919 E.C., vanhu va vanyingi va chunsiwile ka Babilona wa Mukulu, ku nga wukhongeli la mavunhwa. Funtshi va kongomisiwile ka ndhawu ya ku yampsa swinene ku tlula Tiko la ku Tshembisiwa leli Vayisrayele a va tshama ka lona. Va gandzela Yehovha hi ku twanana, hi ku rhula funtshi na va tsakile. — Esa. 51:3; 66:8.

14. Hi wini nkateko lowu vatotiwa ni lava “tinyempfu tin’wana” va nga na wona?

 ¹⁴ Ku sukela hi 1919 E.C., vatotiwa a va tikhorisa hi ku va ka wugandzeli la ntiyiso, lani a va tirhela Yehovha hi ku twanana naswona na va tsakile. Hi ku famba ka nkama lava nga ni ntshembo wa ku hanya lani misaveni, ku nga “tinyempfu tin’wana”, na vona va sungule ku tikhorisa hi minkateko leyi kumiwaka hi lava nga ka wugandzeli la ntiyiso. Vona ni vatotiwa va tikhorisa hi ku djondzisiwa hi Yehovha, va chunsiwile ka mavunhwa ya wukhongeli naswona va yendla ntirho wa ku tsakisa swinene, ku nga ku chumayela mahungu ya Mfumu wa Xikwembu. Hinkwavu ka vona va ni wunghanu la ku tiya na Yehovha funtshi va hanya hi ku rhula ni hi lirhandzu. Leswo swa va pfuna swaku va tiyisela swikarhatu na va tsakile. Phela leswo swo yendleka ntsena ka vanhu lava gandzelaka Yehovha hi ntiyiso va tlhela va zama ku mu tekelela. — Yoh. 10:16; Esa. 25:6; 65:13.

15. Hi nga va kuma kwini vanhu lava gandzelaka Yehovha hi ku twanana, hi ntiyiso naswona na va tsakile?

¹⁵ Kasi hi nga va kuma kwini vanhu lava gandzelaka Yehovha hi ku twanana, hi ntiyiso naswona na va tsakile? Vanhu volavo hi nga va kuma ka matlhelo hinkwawu ya misava. Se, ku nga na mhaka swaku hi tshama kwini, swi nga koteka kuva na hina hi li xikarhi ka vanhu volavo, ntsena loko hi seketela wugandzeli la ntiyiso.

16. Hi nga swi kotisa ku yini ku tama hi vona swilo swa swinene ka vamakwerhu va hina?

¹⁶ Leswaku hi hanya hi ku twanana, hi ku rhula ni vamakwerhu abandleni, hi fanele hi swi khensa hintamu leswi vamakwerhu va swi yendlaka. Hi nga yendla leswo hi ku kala hi nga veki tihlo ka swihoxo swa vona, kambe hi zama ku vona wumunhu la vona la linene. (Yoh. 17:20, 21) Hi mhaka muni leswo swi li swa lisima? Pimisa hi leswi! A hi nge u ya jardim lani ku nga ni minsinya ya yinyingi ya ku xonga, a wu ta tsaka hi ku vona minsinya yoleyo. Vamakwerhu na vona abandleni hi nga va fananisa ni minsinya yoleyo. (Esa. 44:4; 61:3) Hambiloko ka jardim lolelo a ko va ni minsinya yin’wani leyi nga ni swivati, a wu nga ta veka tihlo la wena ka minsinya yoleyo, kambe a wu ta txuvuka ku xonga ka jardim hinkwalu. Swa fana ni vamakwerhu abandleni, hambiloko va ni swihoxo, a wu nge tshameli ku txuvukisela swihoxo swa vona, kambe u ta vona ku xonga ka “jardim” hinkwalu.

17. Hi nga swi kotisa ku yini ku yendla xan’wanchumu swaku ku va ni ku rhula abandleni?

 ¹⁷ Hi nga swi kotisa ku yini ku yendla xan’wanchumu swaku ku va ni ku rhula abandleni? Hi nga yendla leswo hi ku va hi hanya hi ku rhula ni van’wani. (Mat. 5:9; Rom. 12:18) Mun’wani ni mun’wani wa hina a fanele a yendla hinkwaswu leswi a nga swi kotaka swaku bandleni ku va ni ku rhula, ku twanana ku tlhela ku va ndhawu ya ku xonga. A hi khumbukeni swaku mun’wani ni mun’wani wa hina a kokiwe hi Yehovha swaku a va kona bandleni. (Yoh. 6:44) Pimisa hi leswi Yehovha a tsakisaka xiswona loko a vona vanhu va yena va tirhisana hi ku rhula naswona na va tsakile! — Esa. 26:3; Hag. 2:7.

18. I yini leswi hi nga ha pimisaka hi swona naswona hi mhaka muni?

¹⁸ Yehovha a hi nyika minchumu ya yinyingi ya yinene. Hi nga yendla yini swaku hi pfuneka hi yona? Hi nga yendla leswo hi ku pimisa hi leswi hi swi djondzaka ka Bibele ni leswi hi swi djondzaka ka mabuku ya nhlengeletanu. Loko hi djondza hi tlhela hi pimisa hi leswi hi swi djondzaka, hi ta swi kota ku va ni wumunhu la linene leli nga ta hi pfuna ku rhandza vamakwerhu abandleni. (Rom. 12:10) Loko hi pimisa hi minkateko leyi Yehovha a hi nyikaka yona swoswi, lirhandzu la hina hi yena li ta ya li kula, funtshi loko hi pimisa hi minkateko leyi Yehovha a nga ta hi nyika yona ka nkama lowu taka, hi ta tama hi mu tirhela na hi tsakile.

19. a) Hi ku ya hi Esaya 30:18, hi nga tiyiseka hi yini? b) I mpsini leswi nga ta hi pfuna ku tama hi tiyisela na hi tsakile?

¹⁹ Yehovha “a ta hi lwela” nkama lowu a helisaka misava leyi ya ku biha. (Esa. 30:18) Ha tiyiseka swaku Yehovha “Xikwembu xa ku lulama,” siku lin’wani a ta yi helisa misava leyi ya Sathana, naswona leswo a swi ge te hlwela funtshi a swi nga ta tlula nkama lowu se wu nga pimiwa. (Esa. 25:9) Hi li nyimelile swaku siku lolelo li fika. Kambe na ha ha li nyimela, hi ta tama hi khongela, hi djondza Bibele ni ku hanya hi leswi hi swi djondzaka, hi tlhela hi pimisa hi minkateko leyi hi nga na yona swoswi. Loko hi yendla leswo, Yehovha a ta hi pfuna swaku hi tiyisela na hi tsakile.