1922 — 100 Wa Malembe Lama Nga Hundza
“XIKWEMBU . . . xa hi pfuna hi ku tirhisa hosi ya hina Yesu Kreste.” (1 Kor. 15:57, Versão Rei Jaime) Leyi ku ve ndzimana ya lembe ya 1922. Marito lawa ma khumbukise Vadjondzi va Bibele swaku Yehovha a a ta va katekisa vanhu va yena. Hi 1922, Yehovha a hetisise xitshembiso xolexo hi ku pfuna vanhu va yena swaku va kota ku imprimira mabuku va tlhela va tirhisa radiyo swaku va chumayela hi Mfumu wa yena. Hi ku famba ka nkama, hi lembe lolelo la lin’we, Yehovha a tlhele a katekisa vanhu va yena. Vadjondzi va Bibele va ve ni kongresu leli kalaka li nga khohlweki a Cedar Point, Ohio, Estados Unidos. A leswi swi nga yentxeka ka kongresu leliyana ni namuntlha swa ha tirha ka nhlengeletanu ya Yehovha.
“VONELO LELI HUMELELAKA”
Nkama hi yaka hi chumayela a ku ya ku laveka mabuku ya manyingi. Vamakwerhu va Betele la Brooklyn a va imprimira marevhixta kambe leswaku va imprimira mabuku lawa ma nga ni makapa ya ku tiya, a swi lava va tirhisa michini ya ma empresa. Kambe a empresa leli li hete tiwheti ta tinyingi na li nga imprimiri mabuku leswaku ma tirhisiwa ka ntirho wa ku chumayela. Hi mhaka leyo, makwerhu Rutherford a vutisile makwerhu Robert Martin lweyi a a vonelela ntirho wa ku imprimira swaku swi nga koteka kuva hi ti imprimirela mabuku ya hina.
Makwerhu Martin a te: “Lelo a ku li vonelo la kahle, hikusa a swi vula swaku a hi ta va ni michini hinkwayu leyi lavekaka swaku hi imprimira mabuku.” Se, vamakwerhu va game va lugara ndhawu aBrooklyn, va tlhela va xava swilo hinkwaswu leswi a swi laveka swaku ku yentxiwa ntirho lowu.
A hi hinkwavu lava a va tsaka hi leswo. Xefe ya empresa leyi a yi imprimira mabuku ya hina a tile lana a hi imprimira kona mabuku a fika a ku: “N’wina se mu ni ndhawu ya ku dula ya ku imprimira mabuku, kambe a nga kona ni mun’we ka n’wina lweyi a swi kotaka ku yentxa ntirho lowu. Ndzeni ka 6 wa tiwheti, hinkwaswu leswi i ta va nsila.”
Makwerhu Martin a vule leswi: “Leswo a swi tikomba swi twala, kambe a va nga swi tivi swaku Hosi yi na hina.” Makwerhu Martin a a tiyisile. Hi nkamanyana wa wutsongo, se a ku imprimiriwa 2.000 wa mabuku hi siku.
KU CHUMAYELA VANHU VA VANYINGI HI RADIYO
Handle ka ku imprimira mabuku ntsena, vanhu va Yehovha va sungule ku tirhisa ndlela yin’wana ya ku chumayela ku nga radiyo. Hi domingo wa 26 ka Fevereiro wa 1922 ninhlikanhi, makwerhu Rutherford a veke dixkurso ka radiyo,
leli a li ni nhlokomhaka leyi nge: “Vanyingi lava hanyaka a va nge he fi”, ka estação xa radiyo la KOG, aLos Angeles, Califórnia, Estados Unidos.Kolomu ka 25.000 wa vanhu va yingiselile programa leli. Van’wana va pose makarta na va khensa makwerhu Rutherford. Lin’we la makarta lawa li posiwe hi Willard Ashford, wa Santa Ana, Califórnia. A khense makwerhu hi dixkurso la yena a tlhela a vula swaku “a li hlamalisa li tlhela li tsakisa.” A tlhele a vula leswi: “Leswi kaya ku nga ni 3 wa vanhu lava vabyaka, loko a ku nga li radiyo, a swi nga ta koteka ku va ni yingiselile dixkurso leli hambiloko a li yo vekiwa kusuhi ni kaya.”
Madixkursu man’wana ma vekiwile mavhiki lama nga landzela. A Murindzi a vule leswaku kolomuyani ka 300.000 wa vanhu va twe mahungu ya ku tsakisa hi ku tirhisa radiyo.
Leswi vanhu a va tsakela, Vadjondzi va Bibele va yake estação xa radiyo aStaten Insland, kusuhi ni Betele la Brooklyn. Hi malembe lama nga landzela estação xolexo, ku nga WBBR, a xi ta tirhisiwa hintamu hi Vadjondzi va Bibele leswaku va chumayela mahungu ya ku tsakisa.
“ADV”
A Murindzi wa 15 ka Junho wa 1922 a vule leswaku hi diya 5 ku ya ka 13 ka Setembro wa 1922 a ku ta yentxiwa kongresu aCedar Point, Ohio. A Vadjondzi va Bibele a va tsake hintamu nkama va nga fika kongresu.
Ka dixkursu la yena la ku sungula, makwerhu Rutherford a vule leswi: “Na tiyiseka swaku Hosi yi ta katekisa kongresu leli naswona ku ta chumayeliwa yi nga chayi.” Hinkwavu lava nga veka madixkursu ka kongresu lelo va kombele vamakwerhu hi ku phindaphinda swaku va va kona ka ntirho wa ku chumayela.
Hi Sexta-feira wa 8 ka Setembro, ku tlula 8.000 wa vanhu va ve kona swaku va ta yingisela a dixkursu la makwerhu Rutherford. A va swi nyimelile hintamu ku twa ntlhamuselo ya “ADV,” ku nga maletra lawa a ma humelela ka swirhambu leswi va nga va nyika swona. Nkama na va tshamile swi nga yentxeka va li vonile lona la likulu leli a li tsimbiwile a henhla ka palko. Arthur Claus lweyi a a ta hi Tulsa, Oklahoma, swaku a ya kongresu, a kume ndhawu ya kahle ya ku tshama ka yona lani a a ta li yingisela kahle
dixkursu, ngopfungopfu leswi hi nkama wolowu a ku nga na ma mikrofoni.“A hi yingisela xin’wana ni xin’wana lexi a xi vuliwa”
Leswaku vanhu va nga kavanyetiwi nkama va yingiselaka dixkursu la makwerhu Rutherford, prezidenti a kombele leswaku lava ku xwela va nga ngheni lani makwerhu Rutherford a a veka kona dixkursu. Hi ma 9:30, makwerhu Rutherford a sungule ku vula marito ya Yesu lama kumekaka ka Matewu 4:17 lama nge: “Mfumu wa matilo wu le kusuhi.” (Versão Rei Jaime) Nkama a nga vulavula hi swaku vanhu a va ta ma tivisa ku yini mahungu ya ku tsakisa ya Mfumu wa Xikwembu a te: “Yesu a vule leswaku hi nkama wa ku vuya ka yena a ta yentxa ntirho wa ku tshovela hi yexe, naswona ka ntirho wolowu wa ku tshovela a ta hlengeleta valandzeli va yena va ku tshembeka.”
Makwerhu Claus, lweyi a a li kusuhi ni palko, a vula leswi: “A hi yingisela xin’wana ni xin’wana lexi a xi vuliwa.” Makwerhu Arthur swi bohe swaku a huma hambileswi a a swi tiva swaku a a nga ha ta pfumeleliwa ku nghena, hikusa a a nga titwi kahle.
Na swi nge se ya kwini, makwerhu Claus se a a titwa kahle. Nkama a nga tlhela a twe swaku a ku biwa mavoko naswona a a nga ha ghwenti ku tikhoma. Se, leswi a a nga lavi ku luzekeliwa hi dixkursu la ku tsakisa leli a li vekiwa, a lave tindlela ta ku khwela a henhla swaku a ta kota ku tama a li yingisela. Makwerhu Claus, lweyi a a ni 23 wa malembe, a kume ndhawu ya ku khwela hi yona ka prédio. Nkama a nga khwela, a kume swaku majanela a ma pfuliwile naswona se a swi koteka ku li twa kahle dixkursu.
Makwerhu Arthur a a nga li yexe. Van’wana va vanghanu va yena na vona a va khwelile. Mun’we wa vona ku nga Frank Jonhson, a mu yelile a fika a ku: “U ni mukwa wa ku tsema kahle lanu?”
Se Arthur a ku: “Ni na wona”.
* Loko a ku: ‘Twalisani! Twalisani!,’ tsema tingoti leti ta 4.”
Frank a vule leswi: “Ka wena hi kume nhlamulu ya swikhongelo swa hina. Wa li vona lona leli la likulu? Li bohiwe ka swipikiri. Yingisela kahle nkama Juiz a vekaka dixkursu.Makwerhu Arthur, a tshame na a rindzile na a ni xikhwa mavokweni. Nkama dixkursu la makwerhu Rutherford na li ya li hisa, hi ku hiseka naswona na a tsakile, swi nga yentxeka a vule leswi hi rito la ku tlakuka: “N’wina Timboni ta Hosi vanani va ku tshembeka. Lwanani nyimpi anze Babilona a helisiwa a ku jiii. Twalisani mahungu amisaveni hinkwayu. Misava yi fanele yi swi tiva leswaku Yehovha i Xikwembu ni swaku Yesu Kreste i Hosi ya tihosi ni Mufumi wa vafumi. Leli i siku la likulu. Vonani, Hosi se ya fuma! Naswona n’wina mu vachumayeli va yona. Hi mhaka leyo, twalisani, twalisani, twalisani Hosi ni Mfumu wa yona.”
Makwerhu Arthur a vula swaku yena ni vamakwerhu lava a a li na vona va tseme tingoti hinkwatu ta lona li gama li tlhantlheka. Hi ku ya hi maletra “ADV,” (ku nga twalisani hi Xinghiza) lona lolelo a li tsaliwe leswi: “Twalisani Hosi ni Mfumu wa yona.”
“NTIRHO WA LISIMA”
Kongresu leli li nga vekiwa aCeder Point li pfune vamakwerhu swaku va swi navela hintamu ku yentxa ntirho wa lisima, ku nga ku chumayela hi Mfumu wa Xikwembu, naswona lava a va ni moya wa ku tinyiketela a va lava ku pfunisa. Mukhalipotiya mun’wani (lweyi swoswi a tiviwaka swaku i mupfuli wa ndlela) wa Oklahoma, aEstados Unidos, a vule leswi: “Hi chumayele lomu ku nga tala hi vanhu lava tirhaka a mugodini wa makhala naswona va nga swisiwana.” A vule swaku ku tala ka vona loko va twa leswi nga tsaliwa ka Khindlimuka! “a vo sungula ku rila.” A tlhele a ku: “I nkateko ku tiyisa vanhu volavo.”
Vadjondzi lavayani va Bibele va li vonile lisima la marito ya Yesu lama nga ka Luka 10:2 lama nge: “Phela tshovelo i wukulu kambe vatirhi i vatsongo.” Nkama 1922 na a ya ku heleni, ku chumayela mahungu ya ku tsakisa ya Mfumu wa Xikwembu a swi li swa lisima ka vona ku tlula minchumu hinkwayu.
^ Minkama yin’wana makwerhu Rutherford a va mu vitana “Juiz” hikusa a tshame a va Juiz a Missouri aEstados Unidos.