NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 43
Yehovha A Ta Ku Nyika Matimba
‘[Yehovha] a ta mi tiyisa, a mi nyika matimba, a mi yendla swaku mi nga tsekatseki.’ — 1 PED. 5:10.
LISIMU 38 Xikwembu Xitaku Tiyisa
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA a
1. Vanhu va khale va Yehovha va swi kotise ku yini ku tiya?
BIBELE loko li vulavula hi vanhu va ku tshembeka va khale, li tolovela ku hlaya swaku vona a va ni matimba swinene. Kambe hambi hi vona a ku ni minkama leyi a va tshuka va hela ntamu. Hi xikombiso Bibele li vula leswaku Davhida minkama ya yinyingi a a tiya “ku fana ni ntshava” kambe minkama yin’wani a a “chava.” (Pis. 30:7) Samsoni na yena hi ku pfuniwa hi Yehovha a a ni matimba yamakulu hintamu swinene. Kambe a a swi tiva swaku a a ni matimba lawayani hikusa i Yehovha a a mu nyika, naswona loko a a nga pfuniwi hi Yehovha ‘matimba ya yena a ma ta hela a fana ni vanhu lavan’wani.’ (Vaava. 14:5, 6; 16:17) Se leswi swi hi pfuna ku vona swaku hinkwavu lava, a va ni matimba hileswi Yehovha a a va tiyisa.
2. Hi mhaka muni Pawulo a vule swaku loko a hele ntamu hi kona a a ni matimba? (2 Vakorinto 12:9, 10)
2 Pawulo na yena a a swi tiva swaku a a swi lava ku pfuniwa hi Yehovha. (Lerha 2 Vakorinto 12:9, 10.) Ku fana ni vanyingi va hina, Pawulo a a kumana ni swikarhatu swa mavabyi. (Gal. 4:13, 14) Funtshi minkama yin’wani a swi lava a tikarhata hintamu swaku a yendla swilo swaswinene. (Rom. 7:18, 19) Naswona Pawulo a a pfana a karhateka hi leswi a swi ta mu yendlekela ka nkama lowu taka. (2 Kor. 1:8, 9) Hambileswo, loko Pawulo a hela ntamu a a va ni matimba, hikusa Yehovha a a mu nyika ntamu lowu a a wu lava swaku a tiyisela swikarhatu.
3. Hi ta bula hi yini ka djondzo leyi?
3 Na hina Yehovha a ta hi nyika ntamu swaku hi tama hi tiyisela. (1 Ped. 5:10) Kambe a swi lavi swaku hi khondla mavoko, na hina hi fanele hi yendla xanchumu. Hi xikombiso, ha swi tiva swaku a movha leswaku wu famba wu fanele wu va ni motori. Kambe hambiloko wu ni motori, loko motorixta a nga psanyi ka acelerador swaku wu famba, a wu nga ta ya ndhawu. Swa fana na hina, leswaku hi ta kuma ntamu hi fanele hi yendla nchumu. Se i mpsini leswi hi faneleke hi swi yendla? Hi leswi hi nga ta bula hi swona ka nhlokomhaka leyi. Funtshi hi ta tlhela hi bula hi swilo leswi Yehovha a swi yendlaka swaku a hi tiyisa. Hi ta tlhela hi vona swaku a va tiyisise ku yini Yonasi, Mariya mamani wa Yesu ni mupostolo Pawulo. Hi ta tlhela hi vona swaku a hi tiyisisa ku yini hina namuntlha.
KUMA NTAMU HI KU KHONGELA NI KU DJONDZA BIBELE
4. Hi nga yendla yini swaku hi tiyisiwa hi Yehovha?
4 Swaku hi tiyisiwa hi Yehovha, swi lava hi tshinela ka yena hi xikhongelo. Se Yehovha a ta hlamula swikhongelo swa hina hi ku hi nyika “matimba yamakulu lama tlulaka hinkwaswu.” (2 Kor. 4:7) Xin’wani hi nga xi yendlaka swaku hi tiyisiwa hi Yehovha i ku va hi djondza Bibele hi tlhela hi pimisa kahle hi leswi hi swi djondzaka. (Pis. 86:11) Phela Rito la Xikwembu “li ni ntamu”. (Heb. 4:12) Hi mhaka leyo, loko u khongela ka Yehovha u tlhela u djondza Rito la yena, u ta kuma ntamu lowu u wu lavaka swaku u kota ku tiyisela, u tama u tsaka u tlhela u hetisisa mintirho ya ku karhata leyi u nga ha vaka u nyikiwe yona. Swoswi a hi voneni swaku Yehovha a mu tiyisise ku yini muprofeta Yonasi.
5. Hi mhaka muni Yonasi a a lava ku tiyisiwa?
5 Yonasi a nyikiwe ntirho wa ku karhata hi Yehovha, kambe a zame ku baleka swaku a nga wu yendli. Se loko a li ku balekeni, a kumane ni xidzedze xaxikulu hintamu swinene a lwandle lexi nga veka wutomi la yena ni la vanhu lava a va li ka boti anghozini. Se ku yendleke yini? Yonasi a txukumeteliwe ndzeni ka lwandle lani a nga gama a mintiwa hi hlampfi. U pimisa swaku a titwise ku yini? Loko a li seniyani ndzeni ka hlampfi, swi nga yendleka a pimise swaku a ta fa ni leswaku a tshikiwile hi Yehovha. A hi kanakani swaku yena a a karhateke hintamu naswona a a swi lava hintamu ku tiyisiwa.
6. I mpsini swi nga tiyisa Yonasi nkama na a li ka khwirhi la hlampfi? (Yonasi 2:1, 2, 7)
6 I mpsini leswi Yonasi a nga swi yendla swaku a tiyisiwa nkama na a li ka khwirhi la hlampfi? Nchumu xa ku sungula a nga xi yendla a ve ku khongela ka Yehovha. (Lerha Yonasi 2:1, 2, 7.) Yonasi a a nga mu yingisanga Yehovha, kambe a a swi tiva swaku loko a khongela, Yehovha a a ta xi yingisa xikhongelo xa yena xa ku tisola. Yonasi a tlhele a pimisa hi tindzimana ta Bibele. Hi swi tivisa ku yini? Hi swi tiva hikusa ka xikhongelo xa yena lexi nga tsaliwa ka buku la Yonasi ndzima 2, a tirhise marito ya manyingi lawa ma nga tsaliwa ka Tipisalema. (Hi xikombiso, vona Yonasi 2:2, 5 ni Tipisalema 69:1; 86:7.) Swa tikomba swaku Yonasi a a ma tiva kahle Matsalwa naswona ku pimisa hi tindzimana leti nkama lowu a a li ndzeni ka hlampfi swi mu yendle a tiyiseka swaku Yehovha a a ta mu pfuna. Yehovha a ponise wutomi la Yonasi, naswona hi ku famba ka nkama Yonasi se a a swi lunghekelile ku hetisisa ntirho lowu Yehovha a a mu nyike wona. — Yon. 2:10–3:4.
7-8. I mpsini swi nga tiyisa Zimingi nkama lowu a a kumana ni swikarhatu?
7 Xikombiso xa Yonasi xi nga hi pfuna loko hi kumana ni xiyimu xa ku karhata. Hi xikombiso, makwerhu Zimingi b lweyi a tshamaka Taiwan a kumana ni swikarhatu swa swinyingi swa mavabyi. Handle ka leswo, man’wani ya maxaka ya yena ma mu nyenya hi mhaka ya leswi a nga Mboni ya Yehovha. Kambe ku djondza Bibele ni ku khongela hi swona swi mu tiyisaka. Zimingi a li: “Minkama yin’wani loko swikarhatu swi ni peza, ni karhateka hintamu lakaku swa ni karhatela hambi hi ku djondza.” Hambileswo Zimingi a nga godoli. A li: “Xa ku sungula, ni khongela ka Yehovha ni gama ni veka ma aurikulari, se ni yingisela tinsimu. Minkama yin’wani ni yimbelela hi rito la le hansi ni za ni pepa, se ni gama ni sungula ku djondza.”
8 Djondzo ya yena ya Bibele yi mu pfune hintamu Zimingi. Hi xikombiso, ndzhaku ka loko a operariwile, dotori a mu byele swaku a swi lava a cheliwa ngati hikusa ngati ya yena a yi li yitsongo hintamu. Kambe na ka ha chota siku lin’we swaku a operariwa, Zimingi a lerhe hi xiperiyensiya xa makwerhu mun’wani wa xisati lweyi na yena a nga operariwa hi mhaka ya xikarhatu xa ku fana naswona ngati ya yena a yi li yitsongo hintamu ku tlula ya Zimingi. Hambileswo, a yalile ku cheliwa ngati funtshi a game a hanya. Xiperiyensiya xolexo xi mu tiyise hintamu Zimingi xi tlhela xi mu pfuna swaku a tama a tshembeka ka Yehovha.
9. Loko u karhateke hintamu, i mpsini leswi u nga swi yendlaka? (Vona mafoto.)
9 U tshama u va ka xiyimu xa ku karhata hintamu lakaku swi ku karhatela hambi hi ku byela Yehovha leswi u titwisaka xiswona? U tshama u karhala hintamu lakakuva swi ku karhatela hambi hi ku djondza? Loko swi tshame swi ku yendlekela, khumbuka swaku Yehovha wa swi tiva leswi u kumanaka na swona. Se hambiloko wo hamba xikhongelo xa ku goma, u nga tiyiseka swaku Yehovha a ta ku nyika leswi u swi lavaka. (Efe. 3:20) Loko u vabya kumbe u karhateka hintamu lakakuva swi ku karhatela ku lerha kumbe ku djondza Bibele, zama ku yingisela audiyo la Bibele la ku gravhariwa kumbe la mabuku man’wani lama vulavulaka hi Bibele. Xin’wani xi nga ku pfunaka i ku va u yingisela tinsimu kumbe u sixtira vhidiyo ka jw.org. Loko u khongela ka Yehovha u gama u hlota nhlamulu ka Bibele ni ka mabuku ya hina, swo fana ni loko u mu rhamba Yehovha swaku a ku tiyisa, naswona yena a ta ku tiyisa.
PFUMELA KU TIYISIWA HI VAMAKWERHU
10. Vamakwerhu va hi tiyisisa ku yini?
10 Yehovha a nga tirhisa vamakwerhu swaku a hi tiyisa. Vona va nga hi ‘tiyisa hintamu’ loko hi kumana ni swikarhatu kumbe loko swi hi karhatela ku hetisisa ntirho lowu hi nga nyikiwa wona. (Kol. 4:10, 11) Hinkwerhu ka hina ha va lava vanghanu, ngopfungopfu loko hi li “ku karhatekeni.” (Swi. 17:17) Loko hi hela ntamu, vamakwerhu va nga hi pfuna swaku hi tiyisa wunghanu la hina na Yehovha, swaku hi nga karhateki hintamu ni ku hi pfuna hi swilo leswi hi swi lavaka. Swoswi a hi voneni swaku vanhu van’wani va mu tiyisise ku yini Mariya mamani wa Yesu.
11. Hi mhaka muni Mariya a a ta lava ku tiyisiwa?
11 Mariya a a lava ku tiyisiwa swaku a yendla ku rhandza ka Yehovha. Pimisa hi leswi Mariya a nga karhatekisa xiswona nkama ntsumi Gabriyele yi nga mu byela swaku a a ta va ni ntirho wa lisima hintamu swinene. Phela Mariya a a nga chadanga, kambe a a ta va ni nyimba. A a nga tivi nchumu hi ku wundla vana, kambe a swi lava a wundla xin’wanani lexi a xi ta gama xi va Mesiya; funtshi leswi Mariya a a nga se tshama a famba masangu, a a ta mu byelisa ku yini Yosefa lweyi a a tshembisiwe ku chadiwa hi yena swaku a ni nyimba? — Luk. 1:26-33.
12. Mariya a yendle yini swaku a tiya? (Luka 1:39-45)
12 Mariya a wu kume kwini ntamu wa ku yendla ntirho lowuyani wa ku karhata? A kombele ku pfuniwa hi van’wani. Hi xikombiso, a vutise ntsumi Gabriyele mayelana ni leswi ntirho lowu a a nyikiwa wona a wu patsa swona. (Luk. 1:34) A game a yendza a ya ka “tiko la tintshava, ka doropa la Yuda” swaku a ya pfuxela xaka la yena Elizabeti. Mariya a tiyisiwe hintamu hi ku va a yendle leswo. Elizabeti a mu khense hintamu Mariya, funtshi a tlhele a profeta minchumu hi Yesu. (Lerha Luka 1:39-45.) Mariya a vule swaku Yehovha a mu tiyisile hi “voko la yena la matimba.” (Luk. 1:46-51) Impela, Yehovha a tirhise Gabriyele na Elizabeti swaku va tiyisa Mariya.
13. I mpsini swi nga yendlekela Dasuri nkama a nga kombela ku pfuniwa?
13 Ku fana na Mariya, na wena u nga tiyisiwa hi vamakwerhu van’wani. Hi xikombiso Dasuri, lweyi a tshamaka Bolívia, a a lava ku tiyisiwa hintamu swinene. Nkama papayi wa yena a nga baxara ku tlhela ku tsumbuliwa swaku a yo saleliwa hi masiku matsongo swaku a fa, Dasuri hi yena a a mu hlayisa a tlhela a yendla hinkwaswu swaku a pfuna papayi wa yena. (1 Tim. 5:4) A ku sunguleni a swi famba kahle kambe hi ku famba ka nkama a sungule ku karhala. Yena a vule leswi: “Ku ni minkama ya ku a no kala ni nga ha gwenti kunene.” Kambe u pimisa swaku leswi xiyimu a xi ya xi mu karhatela Dasuri, a zamile ku kombela van’wani swaku va mu pfuna? Nada. A ku sunguleni yena a a pimisa leswi: “Mina a ni lavi ku hlupha vamakwerhu mina. Mina Yehovha a ta ni pfuna, ni ta swi kota ku yendla hinkwaswu leswi lavekaka . . . Kambe ni tsumbule swaku mapimiselo lawo a ma hoxile hikusa a ni nga va tshiki van’wani swaku va ni pfuna ka swikarhatu leswi a ni kumana na swona.” (Swi. 18:1) Se i mpsini leswi Dasuri a nga gama a swi yendla? A tsalele vanghanu va yena a va tlhamusela swikarhatu leswi a a kumana na swona. Vamakwerhu va game va ya mu pfuna hintamu swinene. Yena loko a tlhamusela leswi vamakwerhu va nga mu pfunisa xiswona a vula leswi: “Ni swaku ni ta swi hlayisa ku yini a ni swi tivi. Phela vamakwerhu va ni pfunile, va ni tiyisile hintamu swinene. Va ni tisele swakudla xibelhela, va lerhe tindzimana swaku va ni tiyisa. Phela ni mbilu ya mina yi tlhele yi ku hefu, ni pepa moyeni. Swi yendle ni swi vona swaku phela a ni noxe, ni ni maxaka bandleni, ku nga vamakwerhu lava Yehovha a nga ni nyika vona swaku va ni pfuna minkama hinkwayu loko ni karhateka, loko ni rila ni loko ni kumana ni swikarhatu.”
14. Hi mhaka muni hi fanele hi pfumela ku pfuniwa hi madoda?
14 Yehovha a tlhela a tirhisa madoda leswaku a hi tiyisa. Phela madoda i swihiwa leswi Yehovha a hi nyikaka swona swaku swi hi tiyisa swi tlhela swi hi vevukisela wutomi nkama lowu hi kumanaka ni swikarhatu. (Esa. 32:1, 2) Hi mhaka leyo loko u karhatekile, byela madoda hi leswi u kumanaka na swona funtshi u nga yali loko madoda ma lava ku ku pfuna. Yehovha a nga tirhisa madoda swaku a ku tiyisa.
NTSHEMBO WA WENA WU NGA KU TIYISA
15. Hi wini ntshembo lowu Vakreste hinkwavu va nga na wona?
15 Ntshembo lowu hi wu kumaka ka Bibele wu nga hi tiyisa wu tlhela wu hi nyika ntamu. (Rom. 4:3, 18-20) Vakreste hinkwavu va ni ntshembo wa ku hanya wutomi la ku kala li nga heli, ku nga va aparadesini lani misaveni kumbe atilweni. Ntshembo lowu hi nga na wona wu hi pfuna ku tiyisela swikarhatu, ku chumayela mahungu ya ku tsakisa ni ku yendla mintirho leyi hi nga ha vaka na yona bandleni. (1 Tes. 1:3) Phela ku ve ntshembo wolowo wu nga tiyisa mupostolo Pawulo.
16. Hi mhaka muni Pawulo a a lava ku tiyisiwa?
16 Pawulo a a swi lava hintamu ku tiyisiwa. Ka karta leli a nga li tsalela Vakorinto, Pawulo a tifananise ni xibya xa vumba xa ku kala xi nga tiyanga. Pawulo a ‘manyiwile’, a ‘karhateka’, a ‘hluphiwa’ naswona a titwe na a “tlatlalatiwa”. Funtshi makhambi ya manyingi a ku yo sala kutsongo swaku a fa. (2 Kor. 4:8-10) Pawulo a tsale marito lawa na a li ka liyendzo la yena la wunharhu la wumisiyonariyu, funtshi a a nga swi tivi swaku loko liyendzo lelo li hela a a ta kumana ni swikarhatu swaswikulu swa ku tlula leswi se a a kumane na swona. A a ta hluphiwa hi vanhu va vanyingi, a pfaleliwa djele, a tshovekeliwa hi boti a tlhela a tshama djele ku ringana nkama wa ku leha.
17. I mpsini leswi swi nga tiyisa Pawulo nkama a nga kumana ni swikarhatu? (2 Vakorinto 4:16-18)
17 Lexi nga pfuna Pawulo ku va a tiyisela ku ve ku tshamela ku pimisa hi ntshembo wa yena. (Lerha 2 Vakorinto 4:16-18.) Yena a byele Vakorinto swaku hambileswi ‘muzimbha wa yena a wu hlakala’, yena minkama hinkwayu a a nga ta hela ntamu. Hi mhaka muni? Hi mhaka Pawulo a a tshamela ku pimisa hi ntshembo wa yena. Loko a pimisa hi nkateko lowu a a ta wu kuma wa ku hanya wutomi la ku kala li nga heli amatilweni, a a kuma ntamu wa kuva a tiyisela swikarhatu hinkwaswu leswi a a kumana na swona. Hi mhaka leyo, siku lin’wani ni lin’wani a a titwa na a ni “ntamu”.
18. A ntshembo wu mu tiyisisa ku yini Tihomir ni ndjangu wa yena?
18 Ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi hi wona wu tiyisaka makwerhu Tihomir wa le Bulgária. Ka malembe lama nga hundza, makwenu wa yena wamutsongo lweyi a vitaniwaka Zidraviko a file ka nghozi. Hi mhaka leyo, yena a xukuvale hintamu. Se lexi xi mu pfunaka kuva a nga godoli a tlhela a nga heli ntamu i ku tshamela ku pimisa hi ku pfuxiwa ka vafi. Yena a vula leswi: “A kaya hi tshamela ku pimisa hi swaku loko Zidraviko a ta pfuxiwa hi ta kumana na yena kwini, hi ta mu swekela yini, i vamani lava hi nga ta va rhamba ka fexta la ku kulungela ku pfuxiwa ka yena naswona i mpsini leswi hi nga ta mu byela swona leswi swi nga yendleka ka masiku ya wugamu.” Tihomir a kombisa swaku ku va a tshamela ku pimisa hi ntshembo lowu swa wu tiyisa ndjangu wa yena kuva wu tama wu tiyisela na wu nyimela siku leli Yehovha a nga ta ku: “Zidraviko, pfuka”.
19. I mpsini leswi u nga swi yendlaka swaku u tiyisa ntshembo wa wena? (Vona mufoto.)
19 U nga wu tiyisisa ku yini ntshembo wa wena? Loko u ni ntshembo wa ku hanya lani misaveni, lerha tindzimana ta Bibele leti vulavulaka hi Paradesi u tlhela u pimisa hi tona. (Esa. 25:8; 32:16-18) Pimisa hi leswi wutomi li nga ta tshamisa xiswona ka misava ya nyuwani naswona tipimisi na u li kohala. Hi xikombiso, i mani u mu vonaka? I mpsini leswi u kotaka ku swi twa? U titwisa ku yini? Leswaku u kota ku tivona na u li ka misava ya nyuwani, txuvukisela mafoto lawa ma nga ka mabuku ya hina, kumbe u sixtira mavhidiyo ya mamuzika ya ku fana ni leli nge: Tivoni se na U Li Paradesi, A Paradesi se yi Kola Kusuhi, ni leli nge Pimisa Hi Minkateko Ya Nkama Lowu Taka. Loko hi tinyika nkama wa ku pimisa hi leswi wutomi li nga ta tshamisa xiswona ka nkama lowu taka, hi ta swi kota ku tiyisela swikarhatu swa hina, funtshi swi ta tikomba na swi li swa ‘nkamanyana naswona swi nga tiki hintamu’. (2 Kor. 4:17) Ntshembo lowu Yehovha a hi nyikaka wona wu ta hi tiyisa.
20. Hi nga swi kotisa ku yini ku tiya hambiloko hi hela ntamu?
20 Hambiloko hi hela ntamu, ha swi tiva swaku Yehovha a ta hi “nyika matimba”. (Pis. 108:13) Yehovha a hi nyike hinkwaswu leswi hi swi lavaka leswaku hi va ni matimba. Hi mhaka leyo, loko u nyikiwa ntirho lowu wu tikombaka na wu karhata, loko u kumana ni xikarhatu kumbe loko u vona swaku wa heleliwa hi ku tsaka, pfula mbilu ya wena hi xikhongelo u mu byela Yehovha leswi u titwisaka xiswona naswona hamba djondzo ya wena ya Bibele leswaku u ta tiyisiwa. Pfumela loko vamakwerhu va lava ku ku pfuna kumbe va ku tiyisa naswona tinyiki nkama wa ku pimisa hi leswi wutomi li nga ta tshamisa xiswona ka misava ya nyuwani. Loko u yendla leswo, hilani Vakolosa 1:11 yi vulaka hi kona ‘u ta va ni matimba yamakulu, naswona u ta kota ku tiyisela hi ku helela, u nga heli mbilu funtshi na u tsakile.’
LISIMU 33 Rhula Ndzhwalo wa Wena ka Yehovha
a A djondzo leyi yi ta va pfuna hintamu lava va kumanaka ni swiyimu swa ku karhata kumbe lava va nga ni mintirho leyi va pimisaka swaku a va nge swi koti ku yi yendla. Hi ta vona ndlela leyi Yehovha a hi tiyisaka hi yona ni leswi hi faneleke hi swi yendla swaku hi pfuniwa hi yena.
b Mavito man’wani ma txintxiwile.
c NTLHAMUSELO WA MUFOTO: Makwerhu lweyi a nga fa tindleve a pimisa hi switshembiso swa Bibele a tlhela a sixtira vhidiyo leli mu pfunaka ku pimisa hi leswi wutomi li nga ta tshamisa xiswona ka misava ya nyuwani.