1. Vanhu va fanele va mu vonisa ku yini Yehovha?

NDJANGU wa Yehovha wu patsa Yesu lweyi a nga “mativula ya minchumu hinkwayu leyi nga yentxiwa” ni tintsumi ta tinyingi. (Kol. 1:15; Pis. 103:20) Nkama lowu Yesu na a li lani misaveni a pfune vanhu leswaku va vona Yehovha na a li Papayi wa vona. Loko Yesu a vulavula ni vadjondzisiwa va yena, a te Yehovha i Papayi wa yena, funtshi i Papayi wa vona. (Yoh. 20:17) Nkama hi nga nyiketela wutomi la hina ka Yehovha hi tlhela hi tsakamisiwa hi sungule ku lumba ndjangu wa vamakwerhu lava hi rhandzaka. — Marku 10:29, 30.

2. Hi ta bula hi yini ka djondzo leyi?

² Van’wana swa va karhatela ku vona Yehovha a li Papayi wa vona, kasi van’wana swa va karhatela ku komba vamakwerhu swaku va va rhandza. Ka djondzo leyi, hi ta bula hi swaku Yesu a hi pfunisa ku yini ku vona Yehovha a li Papayi wa hina lweyi a hi rhandzaka ni swaku i yini lexi nga hi yentxaka hi va vanghanu va yena. Hi ta tlhela hi vona swaku hi nga li tekelelisa ku yini lirhandzu leli Yehovha a li kombaka vamakwerhu.

3. Marito lawa Yesu a nga ma vula loko a hi djondzisa ku khongela ma nga hi pfunisa ku yini ku tshinela ka Yehovha?

³ Yehovha i Papayi lweyi a hi rhandzaka hintamu. Yesu a lava hi vona Yehovha a li Papayi wa hina lweyi a hi rhandzaka hintamu, lweyi hi nga bulaka na yena nkama ni nkama, ku nga li munhu lweyi a kalaka a nga na lirhandzu lweyi a tshamelaka ku hi byela leswi hi faneleke hi swi yentxa. Leswo swa tikomba ka marito lawa Yesu a nga ma tirhisa nkama a nga djondzisa valandzeli va yena ku khongela. A sungule xikhongelo hi marito lama nge: “Papayi wa hina.” (Mat. 6:9) Phela Yesu a a ta va a tirhise marito lama nge: “Lweyi a nga ni Matimba Hinkwawu”, “Lweyi a nga yentxa minchumu hinkwayu” kumbe “Hosi leyi nga kona hi masiku ni masiku” leswaku a vitana Yehovha. Funtshi leswo a swi bihanga hikusa Bibele li tirhisa  marito lawo swaku li vulavula hi Yehovha. (Gen. 49:25; Esa. 40:28; 1 Tim. 1:17) Hambileswo, Yesu a hi byele swaku hi vitana Yehovha hi ku i “Papayi”, hikusa swi ta kombisa a wunghanu la likulu leli hi nga na lona na yena.

4. Hi swi tivisa ku yini swaku Yehovha a lava hi tshinela ka yena?

⁴ Swa ku karhatela ku vona Yehovha a li Papayi wa wena lweyi a ku rhandzaka? Van’wana swa va karhatela. Loko papayi wa wena lweyi a nga ku psala a nga swi kombisanga swaku wa ku rhandza, swi nga ha ku karhatela ku kholwa swaku Yehovha i Papayi wa hina lweyi a hi rhandzaka. Kambe lexi hi tiyisaka xi tlhela xi hi tsakisa, i ku tiva swaku Yehovha a swi tiva hi ku helela leswi hi titwisaka xiswona. Funtshi yena a swi lava hintamu ku va kusuhi na hina. Hi mhaka leyo, Rito la yena li hi byela leswi: “Tshinelani ka Xikwembu kutani na xona xi ta tshinela ka n’wina.” (Yak. 4:8) Yehovha a hi rhandza hintamu, funtshi a vula swaku minkama hinkwayu a ta va Papayi wa munene ka hina.

5. Hi ku ya hi Luka 10:22, Yesu a hi pfunisa ku yini swaku hi va vanghanu va Yehovha?

⁵ Yesu a nga hi pfuna swaku hi va vanghanu va Yehovha. Yesu a mu tiva kahle Yehovha naswona a tekelela a wumunhu la yena hi ndlela ya yinene. Hi mhaka leyo, Yesu a vule leswi: “Lweyi a nga ni vona a vone Papayi.” (Yoh. 14:9) Ku fana ni makwerhu wa hina wa mukulu, Yesu a hi djondzisa ku tiva swaku hi nga yentxa yini swaku hi hlonipha Yehovha Papayi wa hina hi tlhela hi mu yingisa. A tlhela a hi byela swaku hi nga yentxa yini swaku hi nga mu kwatisi hi tlhela hi va vanghanu va yena. Nchumu wa wukulu lowu Yesu a nga hi pfuna swaku hi wu twisisa hi leswaku Yehovha a ni timpsalu naswona a ni lirhandzu. (Lerha Luka 10:22.) Swoswi a hi voneni swikombiso leswi kombisaka leswaku Yehovha a ni lirhandzu funtshi a ni timpsalu.

6. I yini lexi kombisaka swaku Yehovha a swi yingisile swikhongelo swa Yesu?

⁶ Yehovha wa va yingisa vana va yena. Pimisa hi ndlela leyi Yehovha a nga swi kombisa hi yona swaku wa mu yingisa N’wana wa yena. Yehovha a yingise swikhongelo swa swinyingi nkama lowu Yesu na a li lani misaveni. (Luk. 5:16) Hi xikombiso, Yehovha a yingise xikhongelo xa Yesu nkama na a lava ku langa 12 wa vapostolo. (Luk. 6:12, 13) Yehovha a tlhele a yingisa xikhongelo xa Yesu  nkama na a karhatekile hintamu. Na Yudasi a nge se mu xavisa, Yesu a khongele ka Papayi wa yena swaku a mu pfuna ku tiyisela swikarhatu leswi a a ta kumana na swona. Hi nkama wolowo, phela Yehovha a ngo yingisa xikhongelo xa Yesu ntsena kambe a tlhele a rhumela ntsumi leswaku yi ta tiyisa N’wana wa yena lweyi a mu rhandzaka hintamu.  — Luk. 22:41-44.

7. Hi titwisa ku yini hi ku tiva swaku Yehovha wa swi twa swikhongelo swa hina?

⁷ Ni namuntlha, Yehovha a ngo yingisa swikhongelo swa vanhu va yena ntsena, kambe a tlhela a swi hlamula hi ndlela ya yinene ni hi nkama wa wunene. (Pis. 116:1, 2) Makwerhu wawansati lweyi a tshamaka Índia, a swi vonile swaku Yehovha wa swi hlamula swikhongelo swa yena. Makwerhu lweyi a kumane ni swikarhatu leswi a swi mu yentxa a vilela, kambe a khongele hintamu ka Yehovha swaku a mu pfuna. Yena a li: “A JW Broadcasting^® wa Maio wa 2019, lweyi a a vulavula hi ndlela ya ku hlula ni ku tiyisela swikarhatu swa hina a ni pfune hintamu. Ni vone swaku a ve nhlamulu ya swikhongelo swa mina.”

8. Yehovha a swi kombisise ku yini swaku wa mu rhandza Yesu?

⁸ Yehovha a hi rhandza hintamu ku fana ni leswi a nga mu kombisisa xiswona swaku wa mu rhandza Yesu nkama a nga kumana ni swikarhatu lani misaveni. (Yoh. 5:20) A pfune Yesu swaku a tama a va ni lipfumelo la ku tiya a tlhela a mu tiyisa loko a kumana ni swikarhatu ni ku mu nyika leswi a a swi lava swaku a tama a hanya. A byele Yesu swaku wa mu rhandza funtshi wa mu tsakela. (Mat. 3:16, 17) Yesu a a swi tiva swaku a a nga li yexe hikusa minkama hinkwayu Yehovha a a na yena. — Yoh. 8:16.

9. Hi swi tivisa ku yini swaku Yehovha wa hi rhandza?

⁹ Ku fana na Yesu, na hina ha li vona lirhandzu la Yehovha ka wutomi la hina hi tindlela ta ku hambana. Pimisa hi leswi: Yehovha wa hi pfuna swaku hi tshinela ka yena a tlhela a hi nyika ndjangu wa vamakwerhu lava va hi rhandzaka, lava va hi yentxaka hi tsaka va tlhela va hi pfuna loko hi kumana ni swikarhatu. (Yoh. 6:44) Yehovha a hi nyika hinkwaswu leswi hi swi lavaka swaku hi kota ku tiyisa lipfumelo la hina. Wa hi hlayisa a tlhela a hi nyika leswi hi swi lavaka swaku hi kota ku hanya. (Mat. 6:31, 32) Loko hi pimisa hi leswi Yehovha a hi rhandzisaka xiswona, hi ta ya hi mu rhandza hintamu.

10. Ku tiva swaku Yehovha a rhandza vamakwerhu hinkwavu swi hi djondzisa yini?

¹⁰ Yehovha a va rhandza hintamu vamakwerhu va hina, kambe hina a hi minkama hinkwayu swi hi vevukelaka ku komba vamakwerhu swaku ha va rhandza. Minkama yin’wana swi nga hi karhatela ku rhandza vamakwerhu hileswi hi taka hi ka tindhawu ta ku hambana ni leswi hi nga kulisiwa hi ndlela ya ku hambana. Naswona hinkwerhu hi yentxa swihoxo leswi nga kwatisaka van’wana. Hambileswo, hi nga swi kota ku tiyisa lirhandzu leli hi nga na lona hi vamakwerhu va hina, hi ku tekelela Papayi wa hina Yehovha lweyi a rhandzaka vamakwerhu hinkwavu. (Efe. 5:1, 2; 1 Yoh. 4:19) A hi voneni swikombiso swa ndlela leyi Yehovha a va rhandzisaka xiswona vamakwerhu ni swaku hi nga mu tekelelisa ku yini.

11. Yesu a wu tekelelise ku yini “ntwelawusiwana” wa Yehovha?

¹¹ Yehovha a ni “ntwelawusiwana.” (Luk. 1:78) Munhu lweyi a nga ni ntwelawusiwana wa vaviseka loko a vona munhu mun’wana a hlupheka, kambe a ngo vaviseka ntsena, a tlhela a lava tindlela ta ku mu pfuna. Ndlela leyi Yesu a nga va khoma hi yona vanhu, a yi kombisa swaku a tekelela Papayi wa yena lweyi a nga ni ntwelawusiwana. (Yoh. 5:19) Hi xikombiso, siku lin’wana loko Yesu a vona xitshungu a xi twele wusiwana hikusa “a xi hluphiwa, xi pepetsekisiwa ku fana ni tinyempfu ta ku kala ti nga na murisi.” (Mat. 9:36) Kambe Yesu a ngo xi twela wusiwana ntsena xitshungu lexiyani, a tlhele a xi pfuna. Yesu a dahe  vanhu va ku vabya a tlhela a pfuna vanhu “lava nga karhala ni lava tikeliwaka.” — Mat. 11:28-30; 14:14.

12. Nyikela xikombiso xa ndlela leyi hi nga va kombaka hi yona ntwelawusiwana vamakwerhu.

¹² Loko hi tiva swikarhatu leswi vamakwerhu va hina va kumanaka na swona, swi ta hi vevukela ku va komba ntwelawusiwana. Hi xikombiso, a hi nge ku ni makwerhu wawansati lweyi a vabyaka kambe a kalaka a nga tshameli ku khala hi mavabyi ya yena. Phela makwerhu yelweyo swi nga mu tsakisa hintamu loko o pfuniwa. Hi xikombiso, a nga tsaka loko o pfuniwa ku hlayisa ndjangu wa yena kumbe ku hambeliwa malimpeza a kaya. Naswona a hi nge ku ni makwerhu lweyi a nga luzekeliwa hi ntirho. Makwerhu lweyi na a nge se kuma ntirho wun’wana, hi nga mu pfuna hi ku mu nyika swimalana na a nga swi tivi swaku male ya kona yi ta hi ka hina.

13-14. Hi nga swi kombisisa ku yini swaku ha va rhandza vamakwerhu ku fana na Yehovha?

¹³ Yehovha i Xikwembu lexi rhandzaka ku nyika. (Mat. 5:45) Hi ku tekelela Yehovha, hi fanale hi pfuna vamakwerhu va hina hambiloko va nga hi kombelanga. Hi xikombiso, siku ni siku Yehovha a hi nyika dlambu, kambe a nga kombeliwi hi munhu, naswona hinkwavu va voningeliwa hi dlambu hambi hi lava kalaka va nga tivi ku khensa. Phela leswi Yehovha a hi nyikaka leswi hi swi lavaka, swi kombisa swaku a hi rhandza hintamu. Hi mu rhandza hintamu Yehovha hikusa wa hi rhandza naswona wa nyikana.

¹⁴ Vamakwerhu va vanyingi va tekelela Papayi wa hina Yehovha hi ku tinyimisela ku pfuna van’wana. Hi xikombiso, hi 2013 ku ve ni xidzedze xa xikulu aFilipinas lexi xi nga wonhetela minchumu ya yinyingi. Ku tala ka vamakwerhu va hina va luzekeliwe hi tiyindlo ni swilo swa vona. Naswona hi xihantla vamakwerhu amisaveni hinkwayu va va pfunile. Ku tala ka vamakwerhu va nyikele hi male va tlhela va pfunisa ku lunghisa tiyindlo leti a ti wonhekile. Leswo swi yentxe swaku ku lunghisiwa 750 wa tiyindlo ndzeni ka lembe. Ka nkama lowu wa coronavirus, vamakwerhu va vanyingi va yentxe minzamu swaku va pfunana. Phela loko hi ku hantlisa hi pfuna vamakwerhu va hina, hi ta va hi va komba swaku ha va rhandza.

15-16. Hi ku ya hi Luka 6:36 i yini leswi hi nga swi yentxaka swaku hi tekelela Papayi wa hina Yehovha?

¹⁵ Yehovha a ni timpsalu naswona wa rivalela. (Lerha Luka 6:36.) Siku ni siku Yehovha wa  hi rivalela. (Pis. 103:10-14) Leswi valandzeli va Yesu a va nga hetisekanga, a swi lava a va komba timpsalu ni ku va rivalela. Phela a nyikele hi wutomi la yena swaku hi rivaleliwa swidjoho swa hina. (1 Yoh. 2:1, 2) Lirhandzu leli Yesu na Yehovha va nga hi komba lona li hi yentxa hi va vanghanu va vona.

¹⁶ Lirhandzu leli hi nga na lona hi vamakwerhu va hina li ta ya li tiya loko hi “rivalelana hi mbilu hinkwayu.” (Efe. 4:32) Phela minkama yin’wana swi nga hi karhatela ku rivalela, kambe hi fanele hi zama hi tlhela hi tikarhata swaku hi rivalela vamakwerhu. Makwerhu mun’wana a djondze ka Murindzi, nhlokomhaka leyi a yi vula leswi: “Rivalelanani Hi Ku Ntshunxeka”, leyi nga mu pfuna ku rivalela. * Yena a li: “Ku djondza nhlokamhaka leyi, swi ni pfune ku twisisa swaku i swa lisima ku rivalela van’wana. Ni tlhele ni djondza swaku ku rivalela van’wana a swi vuli swona swaku leswi va nga ku yentxela swona i swinene kumbe a swi ku vavisanga. Kambe loko u va rivalela swi vula ku khohlwa leswi va nga ku yentxela swona, u nga ha va kwateli u tlhela u rhula.” Loko hi rivalela vamakwerhu swi suka mbilwini hi va komba swaku ha va rhandza naswona hi tekelela Yehovha Papayi wa hina.

17. Hi ku ya hi Matewu 5:16 hi nga yentxa yini swaku hi tsakisa Papayi wa hina Yehovha?

¹⁷ Swi hi tsakisa hintamu ku lumba ndjangu wa vamakwehu va misava hinkwayu lava va hi rhandzaka hintamu. Hi lava swaku vanhu va ku tala na vona va lumba ndjangu wa Yehovha. Hi mhaka leyo, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga yentxi nchumu lowu nga ta yentxa vanhu va pimisa minchumu ya ku biha hi vanhu va Yehovha. Se, siku ni siku a hi zameni ku hanya hi ndlela leyi nga ta tsakisa Yehovha yi tlhela yi yentxa vanhu va lava ku mu tirhela. — Lerha Matewu 5:16.

18. I yini lexi nga hi pfunaka ku chumayela na hi nga chavi?

¹⁸ Vanhu van’wana va nga hi poyila kumbe va hi hlupha hileswi hi yingisaka minawu ya Yehovha Papayi wa hina. Se hi nga yentxa yini loko minkama yin’wana hi chava ku byela vanhu leswi hi kholwaka ka swona? Hi fanele hi tshemba swaku minkama hinkwayu Yehovha na Yesu va ta hi pfuna. Yesu a byele valandzeli va yena swaku a va nga fanelanga va karhateka hi leswi a va ta swi  vula ni swaku a va ta vulavulisa ku yini. Yena a te: “Hikusa a hi n’wina mi nga ta vulavula, kambe mi ta pfuniwa hi matimba ya Papayi wa n’wina.” — Mat. 10:19, 20.

19. Nyikela xikombiso xa munhu lweyi a nga chumayela na a nga chavi.

¹⁹ A hi voneni xikombiso xa makwerhu Roberto. Nkama makwerhu Roberto na a djondzeliwa Bibele naswona na a nge se va ni wutivi la linyingi hi Bibele, a ye tribunali la Djoni leswaku a ya tlhamusela swaku i yini lexi mu tsimbisaka ku nghenelela ntirho wa wusonchwa. Na a nga chavi, makwerhu Roberto a tlhamusele swaku a nga ta ya wusonchweni hileswi a rhandzaka vamakwerhu. A a swi nyika lisima hintamu ku va ka ndjangu wa Yehovha. Phela leswi makwerhu Roberto a nga swi vula, swi kombisa swaku wa swi rhandza ku va ka ndjangu wa Yehovha. Lweyi a a mu thethisa a mu vutise na a kwatile a ku: “O va vamani vamakwerhu va wena?” Makwerhu Roberto a a nga xi nyimelanga xivutiso xolexo, kambe hi ku hantlisa a khumbuke ndzimana ya siku lolelo, leyi a yi kumeka ka Matewu 12:50, leyi nge: “Lweyi a yentxaka ku rhandza ka Papayi wa mina lweyi a nga tilweni, hi yena a nga makwerhu wawanuna, wawansati ni mamana ka mina.” Hambileswi Roberto a a ha djondzeliwa Bibele, Yehovha a tirhise moya wa yena wa ku kwetsima swaku a mu pfuna ku hlamula swivutiso leswi a a nga swi nyimelanga. Yehovha a tsake hintamu hi leswi makwerhu Roberto a nga swi yentxa. Naswona Yehovha a tsaka hintamu loko hi mu tshemba hi tlhela hi chumayela na hi nga chavi hambi hi kumana ni swikarhatu.

20. Hi fanele hi tinyimisela ku yentxa yini? (Yohani 17:11, 15)

²⁰ Hi swi khensa hintamu leswi hi lumbaka ndjangu wa vamakwerhu lava va nga ni lirhandzu, hi tlhela hi va ni Papayi ni vamakwerhu va vanyingi lava va hi rhandzaka. Phela minkama hinkwayu hi fanele hi swi khensa swilo leswi. Sathana ni vanhu va yena va misava leyi ya ku biha, va zama ku hi yentxa hi nga kholwi swaku Yehovha wa hi rhandza, va tlhela va zama ku hi yentxa hi nga va rhandzi vamakwerhu. Kambe Yesu, a hi khongelelile ka Papayi wa yena, a mu kombela swaku a hi vhikela swaku hi tama hi rhandzana, naswona Yehovha wa xi hlamula xikhongelo lexo. (Lerha Yohani 17:11, 15.) Ku fana na Yesu, a hi fanelanga hi kanakana swaku Papayi wa hina Yehovah wa hi rhandza naswona a tinyimesele ku hi pfuna. A hi tinyimiseleni ku tama hi rhandza Yehovha hi tlhela hi rhandza vamakwerhu.