NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 39
Vito La Wena Li Kona Ka “Buku La Wutomi”?
“Buku la xitsundzuxu li tsaliwa a phambeni ka yena li tsaleliwa lava hloniphaka Yehovha.” — MAL. 3:16.
LISIMU 61 Yanani Mahlweni N’wina Timboni!
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA *
Ku sukela ka Abele, Yehovha a tsala mavito ya vanhu va ku tshembeka ka “buku la wutomi” (Vona maparagrafu 1-2)
1. Hi ku ya hi Malakiya 3:16, hi lini buku leli Yehovha a nga na lona ku sukela khale, naswona a tsala yini ka lona?
KU SUKELA khale, Yehovha a ni buku leli a tsalaka ka lona mavito ya vanhu. Munhu wa ku sungula a nga tsaliwa ka buku lolelo ku ve Abele. * (Luk. 11:50, 51) Yehovha se a tsale mavito ya manyingi ka buku lolelo. Ka Bibele buku lolelo li vitaniwa “buku la xitsundzuxu,” kumbe “buku la wutomi”. Ka djondzo leyi hi ta tirhisa hintamu “buku la wutomi.” — Lerha Malakiya 3:16; Nhla. 3:5; 17:8.
2. a) I vamani lava mavito ya vona se ma nga tsaliwa ka buku la wutomi? b) Hi nga yentxa yini swaku mavito ya hina ma tsaliwa ka buku leli?
2 Buku la wutomi li ni mavito ya hinkwavu lava va tirhelaka Yehovha, va mu hlonipha va tlhela va rhandza vito la yena. Vanhu volavo va ta kuma wutomi la ku kala li nga heli. Leswaku mavito ya hina ma tsaliwa ka buku lolelo, swi lava hi va vanghanu va vakulu va Yehovha, naswona leswo swo koteka ntsena hi leswi Yesu a nga hi fela. (Yoh. 3:16, 36) Hinkwerhu ha swi lava swaku mavito ya hina ma tsaliwa ka buku lolelo, ku nga na mhaka swaku hi ni ntshembo wa ku ya hanya matilweni kumbe wa ku hanya lani misaveni!
3-4. a) Loko mavito ya hina se ma tsaliwile ka buku la wutomi, swi vula swaku hi ta tekela ku kuma wutomi la ku kala li nga heli? Tlhamusela. b) Hi swini swivutiso hi nga ta swi hlamula ka djondzo leyi ni ka djondzo leyi landzelaka?
3 Ku nga va swaku lava se mavito ya vona ma nga tsaliwa ka buku leli va ta tekela ku kuma wutomi la ku kala li nga heli? Nhlamulu hi yi kuma ka leswi Yehovha a nga swi byela Moxe ka Eksoda 32:33. Yena a te: “Lweyi a ni djohelaka ni ta mu susa ka buku la mina.” Leswo swi vula swaku mavito lawa se ma nga tsaliwa ka buku leli ma nga ha susiwa. Swo fana ni loko Yehovha a yo tsala mavito wolawo hi lápis. (Nhla. 3:5) Hinkwerhu hi lava ku tiyiseka swaku mavito ya hina ma ta tama ma li kona ka buku leli la wutomi, anze ku fika nkama lowu ma nga ta kala ma nga ha timiwi, ku fana ni loko ma tsaliwe hi kaneta.
4 Mhaka leyi yi nga ha hi yentxa hi tivutisa leswi: I mpsini leswi Bibele li swi vulaka hi lava mavito ya vona se ma nga tsaliwa ni lava va kalaka va nga se tsaliwa ka buku leli? Lava mavito ya vona se ma nga tsaliwa ka buku leli, va ta li kuma nkama muni wutomi la ku kala li nga heli? Swi li yini hi lava va nga fa na va nga zanga va mu tiva Yehovha? Swi nga koteka swaku mavito ya vona ma tsaliwa ka buku leli? Swivutiso leswi, swi ta hlamuliwa ka djondzo leyi ni ka djondzo leyi landzelaka.
I VAMANI LAVA MAVITO YA VONA SE MA NGA TSALIWA KA BUKU?
5-6. a) Hi ku ya hi Vafilipiya 4:3, i vamani lava mavito ya vona se ma nga tsaliwa ka buku la wutomi? b) Mavito ya vona ma ta tsaliwa hi ku helela ka buku la wutomi loko swi te yini?
5 I vamani lava mavito ya vona ma tsaliwaka ka buku la wutomi? Leswaku hi hlamula xivutiso lexi, a hi buleni hi 5 wa mintlawa. Ka mintlawa leyi ku ni lava mavito ya vona se ma nga tsaliwa, ni lava mavito ya vona ma kalaka ma nga tsaliwanga.
6 A ntlawa wa ku sungula i wa lava va nga langiwa swaku va ya fuma na Yesu amatilweni. Ku nga va swaku mavito ya vona se ma tsaliwile ka buku la wutomi? Ina. Hi ku ya hi leswi mupostolo Pawulo a nga swi byela Vakreste lava a a tirha na vona aFilipiya, mavito ya Vakreste lava va nga totiwa se ma tsaliwile ka buku la wutomi. (Lerha Vafilipiya 4:3.) Kambe leswaku mavito ya vona ma nga susiwi ka buku leli, swi lava va tama va tshembeka. Loko va ta va se va markariwile ka wugamu, mavito ya vona ma ta tshama ka buku la wutomi hi ku helela. Leswo swi yentxeka loko va li kusuhi ni ku fa naswona swi ta yentxeka ka wugamu loko nhlomulu wa wukulu wu ta va kusuhi ni ku sungula. — Nhla. 7:3.
7. Hi ku ya hi Nhlawutelo 7:16, 17, mavito ya lava va xitshungu xa xinyingi xa tinyempfu tin’wana ma ta tsaliwa nkama muni hi ku helela ka buku la wutomi?
7 Ntlawa wa wumbirhi i wa xitshungu xa xinyingi xa tinyempfu tin’wana. Ku nga va swaku mavito ya vona ma tsaliwile ka buku la wutomi? Ina. Ku nga va swaku mavito ya vona ma ta tama ma va ka buku la wutomi hambiloko se va ponile ka nyimpi ya Armajedoni? Ina. (Nhla. 7:14) Yesu a vule swaku vanhu lava va fanaka ni tinyempfu va ta kuma “wutomi la ku kala li nga heli.” (Mat. 25:46) Kambe hambiloko se va ponile nyimpi ya Armajedoni, a va nga ta tekela ku kuma wutomi la ku kala li nga heli. Mavito ya vona ma ha ta tama ma tsaliwe hi lápis. Ka Mfumu wa yena wa 1.000 wa Malembe, Yesu “a ta va risa, a va yisa ka swihlovo swa mati ya wutomi.” Lava va nga ta yingisa nkongomiso wa Kreste va tlhela va tama va tshembeka ka Yehovha, mavito ya vona ma ta tsaliwa hi ku helela ka buku la wutomi ku fana ni loko ma tsaliwe hi kaneta. — Lerha Nhlawutelo 7:16, 17.
8. I vamani lava mavito ya vona ma nga ta kala ma nga tsaliwi ka buku la wutomi, naswona ku ta yentxeka yini hi vona?
8 Ntlawa wa wunharhu i wa timbuti, ku nga vanhu lava va nga ta lovisiwa ka nyimpi ya Armajedoni. Mavito ya vona a ma tsaliwanga ka buku la wutomi. Yesu a vule swaku va ta “helisiwa va nga ha li kona.” (Mat. 25:46) Hi ku kongomisiwa hi moya wa ku kwetsima, Pawulo a te: “Vanhu volavo va ta yavanyisiwa hi Hosi ya hina. Va ta helisiwa swa wugamu.” (2 Tes. 1:9; 2 Ped. 2:9) Naswona hinkwavu lava hi ku famba ka nkama va nga djohela moya wa ku kwetsima, na vona a va nga ta li kuma wutomi la ku kala li nga heli. Kambe va ta helisiwa swa wugamu, funtshi a va nga ha ta pfuxiwa. (Mat. 12:32; Marku 3:28, 29; Heb. 6:4-6) Swoswi a hi buleni hi mintlawa yimbirhi ya vanhu lava va nga ta pfuxiwa swaku va hanya lani misaveni.
I VAMANI LAVA VA NGA TA PFUXIWA?
9. a) Hi ku ya hi Mintirho 24:15, hi yini mintlawa yimbirhi ya vanhu leyi nga ta pfuxiwa swaku yi hanya lani misaveni? b) Hi kwini ku hambana ka mintlawa leyi yimbirhi?
9 Bibele li vulavula hi mintlawa yimbirhi ya vanhu lava va nga ta pfuxiwa na va ni ntshembo wa ku hanya hi masiku ni masiku lani misaveni, ku nga “lava ku lulama” ni “lava kalaka va nga lulamanga.” (Lerha Mintirho 24:15.) “Lava ku lulama” hi lava va nga tirhela Yehovha hi ku tshembeka na va nga se fa. Kasi, “lava kalaka va nga lulamanga” a va zanga va mu tirhela Yehovha, funtshi a va zanga va yentxa swa ku lulama. Leswi mintlawa leyi ya yimbirhi yi nga ta pfuxiwa, swi vula swaku mavito ya vona se ma tsaliwile ka buku ya wutomi? Swaku hi hlamula xivutiso lexi, a hi buleni hi ntlawa ha wun’we.
10. a) Hi mhaka muni “lava va ku lulama” va ta pfuxiwa? b) Hi lini lunghelo leli van’wana va nga ta va na lona? (Vona ni “Swivutiso Swa Valerhi” leswi nga ka Murindzi lweyi, leswi vulavulaka hi lava nga ta pfuxiwa swaku va hanya lani misaveni.)
10 Ntlawa wa wu 4 i wa vanhu “va ku lulama”. Mavito ya vona ma tsaliwe ka buku la wutomi na va nga se fa. Ku nga va swaku mavito ya vona ma susiwile ka buku leli nkama va nga fa? Ihim, hikusa va ha “hanya” ka mimpimiso ya Yehovha. Bibele li vula swaku Yehovha “a hi Xikwembu xa lava nga fa, kambe i xa lava hanyaka, hikusa ka xona hinkwavu va hanya.” (Luk. 20:38) Leswo swi lava ku vula swaku loko lava va ku lulama va ta pfuxiwa, mavito ya vona ma ta va ma ha tsaliwile ka buku la wutomi hi lápis. (Luk. 14:14) A hi kanakani swaku van’wana ka lava va nga ta pfuxiwa va ta va ni lunghelo la ku va “tihosana amisaveni hinkwayu.” — Pis. 45:16.
11. I yini leswi “lava va kalaka va nga lulamanga” va faneleke va swi djondza na mavito ya vona ma nga se tsaliwa ka buku la wutomi?
11 Swoswi a hi buleni hi ntlawa wa wugamu, ku nga “lava va kalaka va nga lulamanga.” Leswi a va nga yi tivi minawu ya Yehovha, a va hanya hi swilo swa ku biha. Hi mhaka leyo, mavito ya vona a ma tsaliwanga ka buku la wutomi. Kambe loko Yehovha a ta va pfuxa, a ta va nyika nkama wa leswaku loko swi koteka, mavito ya vona ma tsaliwa ka buku la wutomi. “Lava va kalaka va nga lulamanga” va ta lava ku pfuniwa hintamu, hikusa nkama na va ha hanya va yentxe swilo swa ku chavisa ngopfu. Hi mhaka leyo, swi ta lava va djondza ku hanya hi minawu ya Yehovha ya ku lulama. Swaku swoleswo swi koteka, Mfumu wa Xikwembu wu ta kongomisa ntirho wa wukulu wa ku djondzisa wa ku a wu se tshama wu yentxiwa ku sukela misava yi va kona.
12. a) I vamani lava va nga ta djondzisa lava va ku kala va nga lulamanga? b) Ku ta yentxaka yini hi lava va nga ta yala ku hanya hi leswi va nga ta djondzisiwa swona?
12 I vamani lava va nga ta djondzisa lava kalaka va nga lulamanga? I xitshungu xa xinyingi ni lava va ku lulama lava va nga ta pfuxiwa. Swaku mavito ya vona ma tsaliwa ka buku la wutomi, va fanele va va ni wunghanu la likulu na Yehovha va tlhela va tinyiketela ka yena. Yesu ni lava a nga ta fuma na vona va ta kambela ku vona swaku lava kalaka va nga lulamanga va hanya hi leswi va djondzisiwaka swona kumbe ihim. (Nhla. 20:4) Hinkwavu lava nga ta kala va nga hanyi hi leswi va swi djondzaka, va ta tekela ku helisiwa hambiloko se vo va ni 100 wa malembe. (Esa. 65:20) Yehovha na Yesu va swi kota ku vona leswi nga ka mbilu ya munhu naswona a va nga ta pfumelela munhu a yentxa swilo swa ku biha ka misava ya nyuwani. — Esa. 11:9; 60:18; 65:25; Yoh. 2:25.
VAN’WANI VA TA KUMA WUTOMI KASI VAN’WANI VA TA YAVANYISIWA
13-14. a) Khale a hi twisisa yini hi marito ya Yesu lawa ma nga ka Yohani 5:29? b) I mpsini leswi hi faneleke hi swi twisisa ka marito lawa?
13 Yesu a tlhele a vulavula hi lava va nga ta pfuxiwa swaku va hanya lani misaveni. Hi xikombiso, a te: “Nkama wa ta lowu hinkwavu lava nga masirheni va nga ta twa rito la yena se va huma; lava nga yentxa swa swinene va ta kuma wutomi, kambe lava a va yentxa swa ku biha va ta pfukela ku yavanyisiwa.” (Yoh. 5:28, 29) Yesu a a lava ku vula yini?
14 Khale a hi twisisa swaku Yesu a a vulavula hi leswi vanhu va nga ta swi yentxa loko se va pfuxiwile. Hi marito man’wani, van’wani lava va nga ta pfuxiwa va ta yentxa minchumu ya ku biha kasi van’wani va ta yentxa minchumu ya yinene. Kambe, vona swaku Yesu a nga vulanga swaku lava nga ta pfuxiwa va ta yentxa swilo swa swinene kumbe va ta yentxa swilo swa ku biha. Lani Yesu a vulavula hi swilo leswi se swi nga yentxeka. Yesu a vulavula hi lava va nga “yentxa swa swinene” ni lava va nga “yentxa swaku biha” na va nga se fa. Leswo swa twala, hikusa a nga kona lweyi a nga ta pfumeleliwa ku yentxa swilo swa ku biha ka misava ya nyuwani. Lava va kalaka va nga lulamanga va ta va va yentxe minchumu ya ku biha na va nga se fa. Se, loko Yesu a vulavula hi lava va nga ta “pfuxeliwa ku kuma wutomi” ni lava va nga ta “pfuxeliwa ku yavanyisiwa” a a lava ku vula yini?
15. I vamani lava va nga ta “pfuxiwa leswaku va kuma wutomi”, naswona hi mhaka muni?
15 Lava va ku lulama, ku nga lava a va yentxa swilo swa swinene na va nga se fa, va ta “pfuxeliwa wutomi” hikusa mavito ya vona se ma tsaliwile ka buku la wutomi. Leswo swi vula swaku “lava a va yentxa swa swinene,” lava ku vulavuliwaka hi vona ka Yohani 5:29, hi lava “va ku lulama” lava ku vulavuliwaka hi vona ka Mintirho 24:15. Ntlhamuselo lowu, wa fambisana ni marito lawa ma nga ka Varoma 6:7, leyi nge: “Hikusa lweyi a nga fa a rivaleliwile xidjoho xa yena.” Leswo swi vula swaku loko lava va ku lulama va fa, Yehovha a va rivalela swidjoho swa vona kambe a nga swi rivali swilo swa swinene leswi va nga swi yentxa na va ha hanya. (Heb. 6:10) Hambileswo, swi ta lava swaku lava va ku lulama va tshama va tshembekile anze mavito ya vona ma tsaliwa hi kaneta ka buku ya wutomi.
16. Swi vula yini “ku pfuxeliwa ku yavanyisiwa”?
16 Hi nga ku yini hi lava a va yentxa swilo swa ku biha na va nga se fa? Hambileswi lifu li nga yentxa leswaku va rivaleliwa swidjoho, leswi a va nga mu tirheli Yehovha, mavito ya vona a ma tsaliwanga ka buku ya wutomi. Hi mhaka leyo, lava a va yentxa “swilo swa ku biha” lava ku vulavuliwaka hi vona ka buku la Yohani 5:29, hi lava “va ku kala va nga lulamanga” lava ku vulavuliwaka hi vona ka Mintirho 24:15. Va ta pfuxiwa swaku “va yavanyisiwa.” * Leswo swi vula swaku Yesu a ta vonelela a tlhela a kambela ku vona swaku lava va kalaka va nga lulamanga va yingisa kumbe a va yingisi leswi va nga djondzisiwa swona. (Luk. 22:30) Loko se ku hundze nkama, Yesu a ta vona swaku swa fanela kumbe a swi faneli kuva mavito ya lava va kalaka va nga lulamanga ma tsaliwa ka buku la wutomi. Loko lava va ku kala va nga lulamanga va txintxa mahanyelo ya vona va tlhela va tinyiketela ka Yehovha, mavito ya vona ma ta tsaliwa ka buku la wutomi.
17-18. a) I mpsini leswi hinkwavu lava va nga ta pfuxiwa va faneleke va swi yentxa? b) Hi yini mintirho leyi “lava va nga ta pfuxiwa” va nga ta yavanyisiwa hi yona leyi ku vulavuliwaka hi yona ka Nhlawutelo 20:12, 13?
17 Lava va ku lulama ni lava va ku kala va nga lulamanga lava va nga ta pfuxiwa va fanele va hanya hi ku ya hi leswi swi nga tsaliwa ka mabuku ya nyuwani lawa ma nga ta va kona ka Mfumu wa Yesu wa 1.000 wa Malembe. Loko mupostolo Yohani a tlhamusela mhaka leyi, a te: “Kutani ni vona vafi, va vakulu ni va vatsongo na va nyime phambheni ka xitshamu xa wuhosi, se ku pfuliwa mabuku. Kambe ku pfuliwe buku lin’wana; i buku la wutomi. Vafi a va yavanyisiwa hi ku tirhisa leswi nga tsaliwa ka mabuku hi ku ya hi mintirho ya vona.” — Nhla. 20:12, 13.
18 I mintirho yini leyi “lava va nga ta pfuxiwa” va nga ta yavanyisiwa hi ku ya hi yona? Ku nga va swaku hi leyi va nga yi yentxa na va nga se fa? Ihim! Khumbuka swaku swidjoho swa vona swi rivaleliwile nkama va nga fa. Se, loko Bibele li vulavula hi “mintirho ya vona,” a li vulavuli hi leswi va nga swi yentxa na va nga se fa. Kambe li vulavula hi leswi va nga ta swi yentxa loko va ta va se va djondzisiwile ka misava ya nyuwani. Hambi hi vavanuna va ku tshembeka va ku fana na Nowa, Samuwele, Davhida na Daniyele swi ta lava va djondza hi Yesu ni ku kombisa lipfumelo ka gandzelo la nkutsulu. Hikakunene ku ta va ni ntirho wa wukulu wa ku djondzisa!
19. Ku ta yentxeka yini hi lava va nga ta yala ku hanya hi leswi va nga ta swi djondza?
19 Ku ta yentxeka yini hi lava va nga ta yala ku hanya hi leswi va nga swi djondza? Nhlawutelo 20:15 ya hlamula: ‘Lweyi vito la yena li kalaka li nga tsaliwanga ka buku la wutomi a ta txukumeteliwa ka ndhawu leyi ku pfurhaka ndzilu.’ Leswo swi vula swaku va ta dlayiwa swa wugamu. A hi yentxeni hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku mavito ya hina ma tsaliwa ka buku la wutomi ma tlhela ma nga ha susiwi!
Makwerhu na a djondzisa lava nga pfuxiwa hi nkama wa Mfumu wa Kreste wa 1.000 wa Malembe (Vona maparagrafu 20)
20. Hi wini ntirho wa lisima lowu hi nga ta wu yentxa ka Mfumu wa Yesu wa 1.000 wa Malembe? (Vona mufoto wa pajina la ku sungula.)
20 Wutomi li ta tsakisa hintamu ka Mfumu wa Yesu wa 1.000 wa Malembe! Ku ta va ni ntirho wa wukulu wa ku djondzisa wa ku a wu se tshama wu va kona. Funtshi hi nkama wolowo, lava va ku lulama ni va ku kala va nga lulamanga va ta kambeliwa. (Esa. 26:9; Mint. 17:31) Ntirho lowu wa ku djondzisa wu ta yentxisiwa ku yini? Djondzo leyi landzelaka yi ta hi pfuna ku swi twisisa ni ku li nyika lisima lunghelo leli.
LISIMU 147 Hi Tshembisiwile Wutomi Laku ali Heli
^ Ka nhlokomhaka leyi, hi ta vona matwisiselo ya nyuwani ya marito lawa Yesu a nga ma vula ka Yohani 5:28, 29 loko a vulavula hi lava va nga ta pfuxiwa swaku ‘va kuma wutomi’ ni lava nga ta “pfukela ku yavanyisiwa.” Hi ta vona swaku i vamani lava ku vulavuliwaka hi vona ka mintlawa leyi yimbirhi.
^ Buku leli li sungule ku tsaliwa ku sukela “misava yi va kona.” (Mat. 25:34; Nhla. 17:8) Hi mhaka leyo, hi nga vula swaku Abele hi yena wa ku sungula ku tsaliwa ka lona.
^ Khale a hi twisisa swaku rito leli nge: “Ku yavanyisiwa” li vula ku khatisiwa. Hambileswi rito leli li nga ha vulaka ku khatisiwa, kambe ka ndzimana leyi Yesu a li tirhisile swaku a kombetela ka ku vonelela kumbe ku kambela munhu. Kumbe hi lani rito lin’wani la Xigriki li vulaka hi kona, “ku kambela mahanyela ya munhu.”
