1-2. Hi mhaka muni swi li swa lisima ku djondza hi xikombiso xa Samsoni?

 U PIMISA hi yini loko u twa ku vulavuliwa hi Samsoni? Swi nga yendleka u pimisa hi wanuna wa matimba. Kambe minkama yin’wani a yendle swiboho swa ku a swi nga li swinene, leswi swi nga yendla swaku minkama yin’wani swi nga mu fambeli kahle. Hambileswo Yehovha, a txuvuke hintamu swilo swaswinene leswi Samsoni a nga swi yendla naswona Yehovha a yendle swaku xikombiso xa yena xi tsaliwa ka Bibele swaku hi pfuneka ka xona.

² Samsoni a yendle minchumu ya yinyingi ya ku hlamalisa leswaku a pfuna Vayisrayele funtshi Yehovha a mu rhandze hintamu Samsoni lakakuva hambiloko se ku hundze malembe ya manyingi na a file a vulavule hi yena ka buku ya Vaheberu, na a tlhamusela swaku yena a a li munhu wa lipfumelo ni munhu wamunene. (Heb. 11:32-34) Na hina hi nga djondza ka xikombiso xa Samsoni. Phela yena a kombise lipfumelo lalikulu swinene hambiloko a kumana ni swiyimu swa ku karhata. Swoswi a hi xi kambisiseni xikombiso lexi hi tlhela hi vona swaku i mpsini leswi hi nga swi djondzaka ka yena.

3. Hi wini ntirho lowu Yehovha a nga wu nyika Samsoni?

³ Ka nkama lowu Samsoni a nga psaliwa hi wona, a Vafilista a va fuma Vayisrayele va tlhela va va hlupha. (Vaava. 13:1) Vona a va ni mona funtshi a va yendla Vayisrayele swilo swa ku biha. Hi mhaka leyo Yehovha a lange Samsoni swaku ‘a ponisa Vayisrayele ka Vafilista.’ (Vaava. 13:5) Leswo a swi karhata hintamu, lakakuva leswaku Samsoni a kota ku yendla ntirho lowo, a swi lava a mu tshemba hintamu Yehovha.

4. Yehovha a mu ponisise ku yini Samsoni ka Vafilista? (Vaavanyisi 15:14-16)

⁴ A hi voneni xikombiso lexi xi hi pfunaka ku vona swaku Samsoni a a mu tshemba Yehovha hi mbilu ya yena hinkwayu. Ka khambi lin’wanyani, Vafilista va ye aLehi lani swi nga yendlekaka a ku li Yuda swaku va ya khoma Samsoni. Se Vayisrayele a va chava. Va  teke Samsoni va mu boha hi magoda mambirhi va gama va mu nyiketa ka Vafilista. (Vaava. 15:9-13) Kambe, ‘moya wa ku kwetsima wa Yehovha wu mu nyika matimba, se mapindza lawa a a tsimbiwe hi wona ma mphinyeka ma wa ingaku i ngoti ya ku rhunga mpahla loko yi hisiwa hi ndzilu’, a gama a teka “rhambu la mbongolo,” a dlaya 1.000 wa Vafilista hi lona. — Lerha Vaavanyisi 15:14-16.

5. Samsoni a swi kombise ku yini swaku a a mu tshemba Yehovha?

⁵ Hi mhaka muni Samsoni a tirhise a rhambu la mbongolo? Phela a ku na munhu lweyi a a ta pimisa hi ku tirhisa nchumu wolowo swaku a lwa nyimpi. Kambe Samsoni a a swi tiva swaku i Yehovha ntsena lweyi a a ta mu pfuna swaku a hlula, ku nga li rhambu leli a nga li tirhisa. Wanuna lweyi wa ku tshembeka, a tirhise leswi a a li na swona nkama lowuyani swaku a yendla ku rhandza ka Yehovha. Phela Samsoni a katekisiwile ka khambi leliyani, naswona a swi kotile ku hlula Vafilista hileswi a a tshemba Yehovha.

6. Xikombiso xa Samsoni xi hi tiyisekisa hi yini?

⁶ Se na wena ku fana na Samsoni, tiyiseka ndjhe swaku Yehovha a ta ku nyika matimba ya yena leswaku u yendla ntirho wun’wani ni wun’wani lowu a nga ku nyikaka wona hambiloko minkama yin’wani wena u pimisa swaku ‘mina ntirho lowu a ni nge wu koti’. Phela Yehovha a nga ku pfuna hi ndlela ya ku hambi hi wena u ta hlamala loko u swi vona. Se u nga karhateki loko Yehovha a ku nyika ntirho wa ku u wu vona ingaku a wu nga ta wu kota. Tshemba Yehovha! Ku fana ni leswi a nga pfuna Samsoni, a ta ku pfuna na wena leswaku u yendla ku rhandza ka yena. Lexi u faneleke u xi yendla i ku va u mu tshemba u tlhela u mu kombela swaku a ku pfuna. — Swi. 16:3.

7. Nyikela xikombiso lexi kombisaka swaku i swa lisima ku lava nkongomiso wa Yehovha.

⁷ Vamakwerhu va vanyingi lava tirhaka ka maprojetu ya ku yaka a tiyindlo ta nhlengeletanu, va swi kombisa swaku va mu tshemba Yehovha. A khale a ku li vamakwerhu volavo lava a va hamba programa la ku yaka Tiyindlo ta Wugandzeli ni tindhawu tin’wani ta ku gandzela Yehovha ka tona. Kambe hi ku famba ka nkama, vanhu va vanyingi va tsakamisiwile naswona swi lave swaku ku va ni ku txintxa ka nhlengeletanu ya Yehovha. Se vamakwerhu lava va vonelelaka swa ntirho wa ku yaka, va khongele ka Yehovha va kombela  nkongomiso wa yena, va tlhela va ringisa tindlela tin’wani ta ku yendla ntirho lowu. Hi xikombiso, swoswi tiyindlo tin’wani a ta ha yakiwi hi nhlengeletanu kambe nhlengeletanu yo xava tiyindlo yi gama yi ti lunghisa. Makwerhu Robert, lweyi a nga tirha ka maprojetu ya ku yaka, a vule leswi: “A ku sunguleni, a swi hi vevukelanga ku pfumela swaku swilo a swi ta yendliwa hi ndlela ya ku hambana. Phela swilo a swi txintxile hintamu, a swi hambanile ni leswi a hi swi yendlisa swona ka malembe lawa ma nga hundza. Kambe vamakwerhu a va tinyimiselile swaku va titwananisa ni swiyimu naswona swi tikombile swaku Yehovha a a ku katekisa ku txintxa koloko.” Phela lexi ko va xikombiso xin’we ntsena xa leswaku Yehovha wa va kongomisa vanhu va yena swaku va yendla ku rhandza ka yena. Se, i swa lisima ku va minkama yin’wani hi nyima hi tivutisa leswi: ‘Indjhe na wu lava nkongomiso wa Yehovha ni tlhela ni tinyimisela ku txintxa swaku ni tama ni mu tirhela?’

8. I yini leswi Samsoni a nga swi yendla nkama a nga twa torha?

⁸ Samsoni a yendle minchumu ya yinyingi ya ku hlamalisa. A dlaye nghonyama hi mavoko ya yena a tlhela a dlaya 30 wa Vafilista ka doropa la Axikeloni. (Vaava. 14:5, 6, 19) Kambe Samsoni a a swi tiva leswaku hinkwaswu leswi a nga swi kota ku swi yendla a ku nga li hi matimba ya yena, kambe a ku li hi matimba ya Yehovha. Ka khambi lin’wanyani funtshi na se a dlaye 1.000 wa Vafilista a game a sungula ku twa torha. I mpsini a nga swi yendla? Yena a nga zamanga ku lavetela mati ya ku phuza kambe a khongele ka Yehovha a kombela swaku a mu pfuna. — Vaava. 15:18.

9. I yini leswi Yehovha a nga swi yendla nkama Samsoni a nga kombela ku pfuniwa hi yena? (Vaavanyisi 15:19)

⁹ Yehovha a xi hlamulile xikhongelo xa Samsoni hi ku yendla swaku ku humelela xihlovo xa mati lani a a li kona. Nkama Samsoni a nga nwa mati lawayani, ‘a tlhele a va ni matimba.’ (Lerha Vaavanyisi 15:19.) Swi tikomba xihlovo lexiyani xi tame xi va kona ku ringana malembe ya manyingi funtshi hambi hi nkama lowu muprofeta Samuwele a nga tsala buku la Vayavanyisi a xa ha li kona. Se, minkama hinkwayu loko Vayisrayele va txuvuka xihlovo lexiyani, a va ta khumbuka swaku loko va tshemba Yehovha, yena a a ta tama a va pfuna ka swikarhatu swa vona hinkwaswu.

10. I yini leswi hi faneleke hi swi yendla swaku hi pfuniwa hi Yehovha? (Vona mufoto.)

¹⁰ Se hi djondza yini ka xikombiso xa Samsoni? Hi djondza swaku hambiloko hi tiva ku yendla minchumu ya yinyingi, naswona se hi yendle minchumu ya yinyingi ka nhlengeletanu ya Yehovha, minkama hinkwayu hi fanele hi tshemba Yehovha. Hi fanele hi tiveka hansi, hi khumbuka swaku hinkwaswu leswi hi swi kotaka ku swi yendla ka nhlengeletanu ya Yehovha, a hi swi yendli hi matimba ya hina kambe hi swi yendla hi matimba ya yena. Se ku fana ni leswi Samsoni a nga phuza mati lawayani a gama a kuma matimba ya ku yendla ntirho lowu a a li na wona, na hina loko hi tama hi tiyisa wunghanu la hina na Yehovha, hi tirhisa hinkwaswu leswi Yehovha a hi nyikaka swona swaku hi li tiyisa wunghanu leli, na hina hi ta swi kota ku yendla hinkwaswu leswi Yehovha a hi rhumaka swona. — Mat. 11:28.

11. Aleksey a swi kombise ku yini swaku a a tshemba Yehovha, naswona hina hi nga mu tekelelisa ku yini?

¹¹ Pimisa hi xikombiso xa makwerhu Aleksey, lweyi a tshamaka aRússia naswona a hluphiwaka hi mhaka lipfumelo la yena. I yini lexi mu pfunaka swaku a tama a tiyisela hambileswi a kumanaka ni swikarhatu? Yena ni nsati wa yena, va yendla hinkwaswu swaku va tiyisa wunghanu la vona na Yehovha minkama hinkwayu. Yena a vule swaku, a djondzo ya yena yexe ya Bibele ni ku lerha Bibele siku ni siku hi swona swi mu pfunaka siku ni siku. Masiku hinkwawu, yena ni nsati wa yena va tolovela ku bula hi leswi va nga swi djondza ka tsalwa la siku va tlhela va khongela xikan’we. Se hi djondza  yini ka xikombiso xa makwerhu lweyi? Handle ka ku hi titshemba, hi fanele hi tshemba Yehovha. Kambe hi nga swi yendlisa ku yini leswo? Hi ku va hi djondza Bibele nkama ni nkama, hi tlhela hi yendla mintirho yin’wani leyi nga ta tiyisa wunghanu la hina na Yehovha. Loko hi yendla leswo, Yehovha a ta yi katekisa minzamu leyi hi yi yendlaka swaku hi mu tirhela. Ku fana ni leswi a nga tiyisa Samsoni hi nga tiyiseka swaku na hina a nga ta tshika ku hi tiyisa.

12. a) Hi xini xiboho xa ku kala xi nga li xinene lexi Samsoni a nga xi yendla? b) Ku va Samsoni a rhandze Dalila a swi fambisana ni ku rhandza ka Yehovha? Tlhamusela.

¹² Ku fana na hina, Samsoni a a nga hetisekanga, se minkama yin’wani a yendle swiboho leswi a a gama a tshovela ku vava ka swona. Hi xikombiso ka khambi lin’wani, na se a ni malembe na a li muyavanyisi aIsrayele, Bibele li vula leswaku a sungule ku “rhandzana ni wansati lweyi vito la yena a ku li Dalila, lweyi a a tshama ka Nkova wa Soreke.” Xiboho xa ku va a rhandzana ni ntombhi leyi a xi nga li xinene. (Vaava. 16:4) Kambe na a nga se rhandzana ni ntombhi leyi, Samsoni a a tshembisane wukati ni ntombhi ya le Filista, funtshi leswo “a swi ta hi ka Yehovha” hikusa “a a lava ndlela ya ku lwa ni Vafilista.” Ka khambi lin’wani, Samsoni a nghene kaya ka nghwavani ka doropa la Gaza leli a li lumba Vafilista. Ni kola leswo a swi fambisana ni ku rhandza ka Yehovha hikusa a nyike matimba Samsoni swaku a susa tinyanghwa ta doropa lolelo, leswi swi nga yendla swaku a li hlula. (Vaava. 14:1-4; 16:1-3) Kambe ka mhaka leyi ya Dalila, a swi nga pasi. Swi tikomba ingaku Dalila a a li Muyisrayele funtshi a ku va a rhandzana ni ntombhi leyi a swi nga ta fambisana ni ku rhandza ka Yehovha hikusa a swi nga ta mu pfuna swaku a dlaya Vafilista va vanyingi.

13. I yini leswi Dalila a nga swi yendla ka Samsoni?

¹³ Vafilista va nyike Dalila male ya yinyingi leswaku a xenga Samsoni. Samsoni a wo fa hi lirhandzu hi Dalila lakakuva a a nga swi voni swilo swa  ku biha leswi Dalila a a lava ku mu yendlela swona. Dalila a a tshamela ku vutisa Samsoni a ku: ‘Kasi i ntxini lexi xi yendlaka swaku u va ni matimba hintamu?’ Hi wugamu Samsoni a game a mu byela xivangelo xa kona. Phela leswo swi yendle swaku Samsoni a va ka xiyimu xa ku karhata hintamu funtshi leswo swi yendlekile hileswi yena Samsoni a nga tipeta ka xiyimu xolexo. Swi tlhele swi yendla swaku Samsoni a nga ha va ni matimba a tlhela a nga ha tsakeliwi hi Yehovha. — Vaava. 16:16-20.

14. I mpsini swi nga yendlekela Samsoni hileswi a nga tshemba Dalila?

¹⁴ Leswi Samsoni a kalaka a nga tshembanga Yehovha kambe a tshembe Dalila, a koke ku vava hi mhaka leswo. Vafilista va mu khomile, va mu xokola matihlo va gama va ya mu peta adjele aGaza, lani a va mu veke leswaku a va xikarawa lexi a xi va silela swilo Vafilista. Phela ka doropa leliyani a a tshame a hlula Vafilista va vanyingi a tlhela a va danisa kambe swoswi hi yena a a danisiwa. Hi ku famba ka nkama va game va mu teka Samsoni va famba na yena ka fexta lalikulu leli a va li hambela xikwembu xa vona Dagoni, lexi Vafilista a va kholwa swaku hi xona xi nga va pfuna leswaku va ya khoma Samsoni. Vafilista va mu humese djele va gama va sungula ku mu hleka, va mu poyilela, va tlanga hi yena. — Vaava. 16:21-25.

15. Samsoni a swi kombise ku yini swaku a tlhele a mu tshemba Yehovha? (Vaavanyisi 16:28-30) (Vona mufoto wa pajina la ku sungula.)

¹⁵ Samsoni a phazame hintamu kambe a nga tshikanga ku tama a tirhela Yehovha. Yena a lavetele tindlela tin’wani ta ku a yendla leswi Yehovha a swi lava, ku nga ku lwa ni Vafilista. (Lerha Vaavanyisi 16:28-30.) Samsoni a kombele Yehovha a ku: “[Ni tshiki] ni tirihisela ka Vafilista.” Yehovha a xi hlamulile xikombelo xa Samsoni hi ku mu nyika ntamu lowu se a a wu luzile. Leswo swi yendle swaku Samsoni a dlaya Vafilista va vanyingi hi nkama lowuyani ku tlula lava a a va dlayile ka nkama lowu a wu hundzile.

16. Hi djondza yini ka leswi Samsoni a nga swi yendla nkama lowu a nga phazama?

¹⁶ Samsoni a tshovele ku vava hi mhaka swilo leswi a nga swi yendla. Kambe ku ni nchumu xin’we xa ku a nga xi tshikanga ku xi yendla, ku nga ku tama a tirhela Yehovha. Se na hina minkama yin’wani hi nga ha djoha kumbe hi phazama, hi gama hi layiwa kumbe hi luzekeliwa hi mintirho yin’wani leyi a hi li na yona abandleni. Kambe ku ni nchumu xin’we xa ku na hina a hi fanelanga hi xi yendla, ku nga ku tshika ku tirhela Yehovha. Phela hambiloko hi djohile kumbe hi phazamile, Yehovha wa ha hi rhandza funtshi a hi vona hi li va lisima ka yena. (Pis. 103:8-10) Se, a hi khumbukeni leswaku ku fana na Samsoni, ha ha li  va lisima ka yena hambiloko hi pfana hi phazama.

17-18. I yini leswi u nga swi djondza ka xikombiso xa Michael? (Vona mufoto.)

¹⁷ Vona leswi nga yendlekela makwerhu wa hina Michael. Yena a a tshama a khomekile hi mintirho leyi a a yi yendla abandleni hileswi a a li mupfunisi wa bandla a tlhela a va mupfuli wa ndlela wa nkama hinkwawu kambe a game a djoha. Leswo swi yendle swaku a luzekeliwa hi mintirho leyi a a li na yona abandleni. Loko a vulavula hi swona makwerhu lweyi a li: “A swilo a swi ni fambela kahle naswona a ni wu tsakela ntirho lowu a ni wu yendlela Yehovha, kambe swa kola na kola a swilo swi txintxile. Mina a ni swi tiva swaku Yehovha a a nga ta ni tshika kambe a ni tshamela ku pimisa swaku ‘indjhe a na ha ta swi kota ku tlhela ni va ni wunghanu lalinene na Yehovha ni swaku a ni ta tlhela ni swi kota ku tama ni mu tirhela kahle bandleni ni tlhela ni yendla swilo hinkwaswu leswi a ni swi yendla khale na ni nge se djoha?’”

¹⁸ Lexi tsakisaka hi leswaku Michael a nga godolanga, a tame a tirhela Yehovha. Funtshi hi ku famba ka nkama a game a tlhela a kuma mintirho leyi a a li na yona naswona namuntlha i doda a tlhela a va mupfuli wa ndlela. Loko a tlhamusela leswi swi nga mu pfuna, Michael a vula leswi: “Mina ni lwele ku yendla hinkwaswu leswi a ni swi kota swaku ni tiyisa wunghanu la mina na Yehovha hi ku va ni pfula mbilu ya mina hi xikhongelo ni mu byela leswi a ni titwisa swona, hi ku va ni djondza ni tlhela ni gayela hi leswi a ni swi djondza. Xin’wanyani xi nga ni pfuna ku ve madoda. Phela madoda a ma tshamela ku ni byela ma tlhela ma ni tiyisekisa swaku Yehovha wa ni rhandza. Swoswi ni tirhela Yehovha na mbilu ya mina yi pepile funtshi leswo swi ni pfune ku vona leswaku a munhu hambiloko o phazama ka ndjhani, loko a tisola hi mbilu hinkwayu, Yehovha a ta mu rivalela.” Se hina hi djondza yini ka xikombiso xa Michael? Hi djondza swaku hambiloko hi phazama, Yehovha a ha ta tama a hi tirhisa a tlhela a hi katekisa. Lexi xi lavekaka i ku va hina hi vona swaku hi kwini lani hi nga phazama kona, hi lunghisa lani hi nga phazama kona, hi tlhela hi mu tshemba. Loko hi yendla leswo Yehovha a ta hi tirhisa minkama hinkwayu. — Pis. 86:5; Swi. 28:13.

19. U djondze yini ka xikombiso xa Samsoni?

¹⁹ Ka nhlokomhaka leyi, hi djondze hi swilo swa ku hlamalisa leswi nga yendleka ka wutomi la Samsoni. Yena a a tshuka a phazama kambe a nga tshikanga ku tama a tikarhatela ku tirhela Yehovha hambi hi nkama lowu a nga rhandza Dalila. Na yena Yehovha a nga mu tshikanga Samsoni, a tame a mu tirhisa hi tindlela ta ku hambanahambana. Yehovha wa ha vona Samsoni na a li wanuna wa lipfumelo; hi leswo swi nga mu yendla a tsala vito la yena ka buku la Vaheberu ndzima 11. Swa tsakisa ku tiva swaku hi tirhela Yehovha Xikwembu xa hina xa lirhandzu lexi xi nga tinyimisela ku hi tiyisa ngopfungopfu loko hi hele ntamu. Se, ku fana na Samsoni, na hina a hi kombeleni hi byela Yehovha hi ku: “Ni kombela u ni khumbuka, ni kombela u ni nyika matimba.” — Vaava. 16:28.