1, 2. I wutihlamuleli lihi leli Yoxuwa a nyikiweke lona ndzhaku ka loko Moxe afile?

YEHOVHA a byele Yoxuwa a ku: “Moxe nandza wa mina afile. Swoswi suka uyima, upela Yordani, wena ni vanhu lava hinkwavo, unghena atikweni leli nivanyikaka lona”. (Yoxuwa 1:1, 2) Yoxuwa, lweyi se a ahete kolomuya ka 40 wa malembe na a li mupfuni wa Moxe, a hlamalile loko a byeliwa marito lawa!

² Moxe a rhangele Vayisrayele malembe yotala. Kambe swoswi, Yehovha a veka Yoxuwa leswaku a rhangela tiko. Swinga yendleka Yoxuwa ati vutisile: ‘Xana vanhu vatani yamukela tani hi murhangeli wa vona?’ (Deteronoma 34:8, 10-12) Loko li hlamusela marito lama kumekaka ka Yoxuwa 1:1, 2, buku lin’wana li vula leswaku kusukela khale kuta fika ni namunltha, xin’wana xa lexi karhataka xi tlhela xiva ni khombo atikweni i kusiviwa ka murhangeli wa vona hi murhangeli mun’wana.

3, 4. Yehovha amu katekise kuyini Yoxuwa hileswi amu tshembeke naswona hita hlamula xivutiso xihi ka djondzo leyi?

 ³ Yoxuwa a ani swivangelo leswi twalaka swa kukarhateka. Kambe, a tshembe Yehovha a tlhela a landzela nkongomiso wa yena. (Yoxuwa 1:9-11) Hi kuva a yendle leswo, Yehovha amu katekisile naswona a rhumele ntsumi leswaku yi kongomisa yena ni Vayisrayele. Swi tikomba ingaku ntsumi leyi aku li Rito, kunga mativula ya Xikwembu. — Eksoda 23:20-23; Yohane 1:1.

⁴ Yehovha a pfune Vayisrayele leswaku va titwananisa ni kucinca loku veke kona hi kuva a veke Yoxuwa leswaku a va murhangeli wa vona. Ni namuntlha, ku ni kucinca kukulu ka nhlengeletano. Leswo swingahi yendla hi tivutisa: ‘Leswi nhlengeletano ya Yehovha yi yaka mahlweni yi cinca, xana hi ni swivangelo swa kutshemba Murhangeli wa hina lweyi a vekiweke hi Yehovha, Yesu Kreste?’ (Lerha Matewu 23:10.) Leswaku hi hlamula xivutiso lexi, hita vona ndlela leyi Yehovha a kongomiseke ha yona vanhu va yena ankameni wa khale axikarhi ka kucinca lokukulu loku aku humelela.

5. I yini leswi humeleleke Yoxuwa loko a li kusuhi ni doropa la Yeriko? (Vona xifaniso akusunguleni ka djondzo.)

⁵ Ndzhaku nyana ka loko Vayisrayele va tsemakanye lwandle la Yordani, kuhumelele nchumu lexi axinga tolovelekanga. Loko a li kusuhi ni doropa la Yeriko, Yoxuwa a vone wanuna lweyi a khomeke banga. A vutise wanuna yelweyo a ku: “Xana unyima na hina kumbe unyima ni valala va hina ke?” Yoxuwa a hlamale swinene loko wanuna lwiyani amu hlamule leswaku a ali “hosana ya vuthu la Yehovha”, kunga ntsumi leyi ayi lulamele kunyimelela vanhu va Yehovha. (Lerha Yoxuwa 5:13-15.) Ka rungula lin’wana li vula leswaku i Yehovha lweyi a ali karhi a vulavula hiku kongoma na Yoxuwa, swi tikomba ingaku Yehovha a tirhise ntsumi leswaku yi vulavula na Yoxuwa hi laha a yendleke ha kona ka makhambi man’wana. — Eksoda 3:2-4; Yoxuwa 4:1, 15; 5:2, 9; Mintirho 7:38; Vagalatiya 3:19.

6-8. a) Hayini swin’wana swa leswi ntsumi yiswi vuleke aswi tikomba swinga twali? b) Hiswi tivisa kuyini leswaku nkongomiso lowu va nyikiweke wona awu li wunene naswona wu fike hi nkama lowu faneleke? (Vona nhlamuselo ya le hansi.)

⁶ Ntsumi yi byele Yoxuwa leswi a afanele aswi yendla leswaku a hlula doropa la Yeriko. Akusunguleni, swin’wana swa leswi a byeliweke kuswi yendla aswi tikomba swinga twali. Hi xikombiso, ntsumi yi byele Yoxuwa leswaku masonchwa hinkwawo ama fanele ma yimbisiwa. Xana lowu awu li nkama lowunene wa kuyendla leswo? Phela kuyendla leswo aswi vula leswaku avangataswi kota kulwa. — Genesa 34:24, 25; Yoxuwa 5:2, 8.

⁷ Swinga yendleka masonchwa ma tivutisile: ‘Xana hitayi sirhelelisa kuyini mindjangu ya hina loko valala va hlasela mixanxa ya hina?’ Kambe kuhumelele nchumu lexi avangaxi nyimelanga! Amatshan’wini ya leswaku vavanuna va Yeriko va hlasela Vayisrayele, va sungule kuva chava. Bibele li li: “Yeriko awupfaliwile wutiya hikwalaho ka vana va Israyele, kungali na munhu lweyi ahumaka, naswona kungali na munhu la anghenaka.” (Yoxuwa 6:1) Leswi humeleleke swi yendle leswaku Vayisrayele va yengetela kutshemba nkongomiso wa Yehovha.

⁸ Ntsumi yi byele Yoxuwa leswaku yena ni masonchwa ya yena avanga fanelanga va hlasela Yeriko. Matshan’wini ya leswo, ava fanele va rhendzeleka doropa leli kan’we hi siku kuringana 6 wa masiku. Ka siku la wu-7 ava fanele vali rhendzeleka 7 wa makhambi. Swinga yendleka masonchwa mati byele leswi: ‘Phela leswo i kutlanga hi nkama ni ntamu wa hina!’ Kambe  Yehovha, Murhangeli wa vona aaswi tiva leswi a ali karhi aswi yendla! Kutshemba nkongomiso lowu va nyikiweke wona aswita yendla leswaku lipfumelo la vona li tiya ni leswaku vanga boheki kulwa ni masonchwa ya Yeriko. — Yoxuwa 6:2-5; Vaheveru 11:30. * (Vona nhlamuselo ya le hansi.)

9. Hayini hi fanele hi landza nkongomiso hinkwawo lowu hi nyikiwaka wona hi nhlengeletano ya Yehovha? Nyikela xikombiso.

⁹ Hi djondza yini ka rungula leli? Minkama yin’wana hlengeletano ya Yehovha yi yendla swilo hi ndlela leyimpsha. Swinga yendleka minkama yin’wana hingaswi twisisi leswaku hayini ku ni kucinca. Hi xikombiso, swinga yendleka kusunguleni ahingaswi voni swi li swinene kutirhisa matelefoni kumbe matableti ka djondzo ya hina vinyi ya Bibele, antirhweni wa kuchumayela kumbe aminhlanganwini. Kambe swi li yini swoswi? Swinga yendleka se hima vona mavuyelo ya kuyendla leswo. Loko hi vona mavuyelo lamanene ya kucinca loku, lipfumelo ni vun’we la hina tani hi vamakwerhu swita ya swi tiya.

10. I mani lweyi hi kakunene a yendleke lulamiselo la nhlangano wa Ntlawa Lowu Rhangelaka aYerusalema loko wu bula hi mhaka ya kuyimbisiwa?

¹⁰ Ndzhaku ka loko kuhundze 13 wa malembe Korneliyo, wanuna wa matiko lweyi aanga yimbisiwanga a hundzuke Mukreste, Vayuda van’wana lava ava li Vakreste avaha sindzisa leswaku vanhu va fanele va yimbisiwa. (Mintirho 15:1, 2) Vamakwerhu va le Antiyokiya ava phikizana hi mhaka leyi. Hi mhaka leyo, madoda ma yendle lulamiselo la leswaku Pawulo a  yisa mhaka leyi ka Ntlawa Lowu Rhangelaka aYerusalema. Kambe i mani lweyi ha kunene a rhumeke Pawulo? Yena wa hlamusela: “Nitlhantuke kona hi kuhlavuteliwa” hi moya lowokwetsima. Swi le rivaleni leswaku Kreste a kongomise mhaka leswaku yiya lulamisiwa hi Ntlawa Lowu Rhangelaka. — Vagalatiya 2:1-3.

11. a) I yini leswi Vayuda van’wana lava ava li Vakreste avahaswi pimisa hi mhaka ya kuyimba? b) Pawulo aswi kombise kuyini leswakua a aseketela madoda ya le Yerusalema? (Vona nhlamuselo ya le hansi.)

¹¹ Kreste a tirhise Ntlawa Lowu Rhangelaka akuva wuswi veka rivaleni leswaku lava anvanga li Vayuda avanga boheki kuyimbisiwa. (Mintirho 15:19, 20) Hambileswi se aku hundze malembe nyana nkongomiso lowu wu nyikeliwile, Vayuda van’wana va hambete va yimbisa vana va vona. Hi xikombiso, madoda ya le Yerusalema ma twe leswaku aku ni mavalivali ya ku Pawulo aangawu hloniphi Nawu wa Moxe. Hi mhaka leyo, mamu kombele leswaku a yendla nchumu lexi axita kombisa leswaku mavalivali lawa aku li mavunhwa. * (Vona nhlamuselo ya le hansi.) (Mintirho 21:20-26) Mamu kombele leswaku a nghena tempeleni ni 4 wa vavanuna. Pawulo ina avule leswi: ‘Aswi twali leswi mini kombelaka swona! Vayuda lavanga Vakreste lavangaswi twisisiki leswaku aswaha bohi ku vanhu va yimbisiwa hi vona va faneleke va lulamisa vonelo la vona.’ Hambileswo, anga pimisanga hi ndlela leyo. Aaswi twisisa leswaku madoda ama lava leswaku Vakreste hinkwavo va va ni vun’we. Hi mhaka leyo, a landzele leswi madoda mamu kombeleke swona. Leswi swingahi yendla hi tivutisa: ‘Hayini Yesu a pfumelele leswaku mhaka leyi yi hambeta yi va kona hi nkama wa kuleha kuve aaswi tiva leswaku lifu la yena se ali helisile Nawu wa Moxe?’ — Vakolosa 2:13, 14.

12. Hayini Yesu anga tekelanga kuyi lulamisa hi kan’we mhaka ya kuyimba?

¹² Swingaha teka nkama leswaku hi fambisana ni matwisisele ya mampsha. Vayuda van’wana lava ava li Vakreste ava lava nkama akuva va twisisa leswaku avangaha li hansi ka Nawu wa Moxe. (Yohane 16:12) Phela va kule nava tiva leswaku kuyimba i xikombiso xa leswaku munhu a ni wuxaka la kuhlawuleka na Yehovha. (Genesa 17:9-12) Van’wana ava chava kuxanisiwa hi Vayuda va le mugangeni wa vona lava avanga li Vakreste. (Vagalatiya 6:12) Hambileswo, Kreste a hambete ava tsundzuxa hi kutirhisa mapapila lawa ama ta hi ka Pawulo.— Varhoma 2:28, 29; Vagalatiya 3:23-25.

13. I yini lexingatahi pfuna kulandza nkongomiso wa Kreste namuntlha?

¹³ Ni namuntlha, Yesu waha li rhangela bandla la Wukreste. Hikolaho, loko nhlengeletano yi cinca nchumu xokarhi lexi ungaxi twisisiki, khumbuka ndlela leyi Kreste a kongomiseke ha yona vanhu va Xikwembu aminkameni ya khale. Hilaha a yendleke ha kona ankameni wa Yoxuwa ni wa vapostola, ni namuntlha Yesu a hambeta a nyikela nkongomiso wa wutlharhi leswaku a sirhelela vanhu va Yehovha, a tiyisa  lipfumelo la vona ni kuva pfuna leswaku va va ni vun’we. — Vaheveru 13:8.

14-16. Nkongomiso lowu taka hi ka “nandza wotshembeka ni wotlhariha” wuswi kombisa kuyini leswaku Kreste a lava hi va ni lipfumelo leli tiyeke?

¹⁴ Namuntlha, “nandza wotshembeka ni wotlhariha” ahi nyika nkongomiso lowu hiwu lavaka hi nkama lowu faneleke. (Matewu 24:45, NM) Nkongomiso lowu wuswi veka rivaleni leswaku Yesu wa khatala hi hina. Marcos, lweyi anga ni 4 wa vana, a vula leswi: “Sathana a lwela kuhohlota mabandla hi kuhlasela mindjangu. Kambe xikhutazo lexi hi nyikiwaka xona xa kuva ni wugandzeli la ndjangu vhiki ni vhiki xiswi veka rivaleni leswaku Yehovha a lava leswaku valumuzana va sirhelela mindjangu ya vona.”

¹⁵ Loko hi pimisa hi ndlela leyi Yesu ahi kongomisaka ha yona, hitaswi twisisa leswaku yena a lava leswaku lipfumelo la hina li hambeta li tshama li tiyile. Hi xikombiso, doda lin’wana leli vitaniwaka Patrick li vula leswi: “Akusunguleni, van’wana avawu tsakelanga nkongomiso lowu awu vula leswaku vamakwerhu ava fanele va hlangana hi mintlawa leyitsongo loko va ya ntirhweni wa kuchumayela hi mahelovhiki.” Kambe a hlamusela leswaku kucinca loku kukombisa leswaku Yesu wa khatala hi mun’wana ni mun’wana abandleni. Hi xikombiso, vamakwerhu van’wana lava ava li ni tingana ta kuchumayela kumbe lava avanga talisi kuya kuchumayeleni va titwa va li ni lisima hintamu. Leswi swi tiyise lipfumelo la vona.

¹⁶ Yesu a tlhela ahi pfuna namuntlha leswaku hi hisekela ntirho wa kuchumayela, kunga ntirho wa lisima swinene kutlula hinkwayo lowunga karhi wu yendliwa amisaveni hinkwayo. (Lerha Marka 13:10.) André, lweyi aha kuvekiwaka tani hi doda, a kombisa leswaku minkama hinkwayo a lwela kulandza nkongomiso wun’wana ni wun’wana wa nyuwana lowu taka hi ka nhlengeletano ya Yehovha. A vula leswi: “Kuhungutiwa ka nhlayo ya vatirhi a betele kuni khumbukisa leswaku magamu ya mafambisleo lawa ya swilo ma kusuhi swinene ni leswaku hi fanele hi tirhisa ntamu wa hina ka ntirho wa kuchumayela.”

17, 18. Hayini hi fanele hi pimisa hi mavuyelo lawa hingama kumaka hi kulandza nkongomiso lowu hi nyikiwaka wona?

¹⁷ Nkongomiso lowu Hosi ya hina Yesu Kreste ahi nyikaka wona wutahi pfuna swoswi ni ka nkama lowu taka. Pimisa hi ndlela leyi u vuyeliweke ha yona hi kuva u titwananise ni kucinca loku veke kona swoswi nyana. Ka wugandzeli la n’wina la ndjangu, mingaha bula hi mavuyelo lawa mima kumeke hi kucinca loku veke kona ka minhlangano ya hina ni ka ndlela leyi hi faneleke hi hetisisa ha yona ntirho wa hina wa kuchumayela.

¹⁸ Loko hi khumbuka leswaku hita vuyeliwa hi kulandza nkongomiso lowu nhlengeletano ya Yehovha wuhi nyikaka wona, switahi vevukela kuwu landza naswona hita tsaka loko hi yendla leswo. Hi xikombiso, Tani hi leswi kuhungutiweke nhlayo ya mabuku lawa ama gandlisiwa khale, hi popara male ya yiyingi. Naswona hi tirhisa mateknolojia ya manguva lawa leswaku kufikeleliwa vanhu van’wana lava kalaka vangase ma twa mahungu yotsakisa. Xana hina ahinge tirhisi mabuku, mavhidiyu ni swa kuyingisela leswi baxariweke hi kutirhisa interneti? Phela leyo i yin’wana ya tindlela ta kuseketela Kreste, lweyi a lavaka leswaku hi tirhisa swilo swa nhlengeletano hi wutlharhi.

19. Hayini hi fanele hi seketela nkongomiso wa Kreste?

¹⁹ Loko hi seketela nkongomiso wa Kreste, hi pfuna vamakwerhu va hina leswaku va va ni lipfumelo leli tiyeke ni vun’we. André a vule leswi hi kucinca loku veke kona swoswi nyana ka nhlayo ya vabetelita: “Moya lowu vamakwerhu lava humeke betele vawu kombiseke hi kutitwananisa ni kucinca loku veke kona swini yendla ni tshemba ni kuhlonipha nhlengeletano leyi. Phela vona va titwananise ni movha wa Yehovha hi kukuma ntsako ka xiyavelo xihi ni xihi lexi va nyikiwaka xona.”

20, 21. a) Hi swihi swivangelo leswihi yendlaka hi tshemba Murhangeli wa hina Kreste? b) Hita hlamula xivutiso xihi ka djondzo leyi taka?

²⁰ Kungali khale, Murhangeli wa hina Yesu Kreste ata hetisa ‘kuhlula’ ka yena’ ni kuhetisisa ‘swilo leswi chavisaka.’ (Nhlavutelo 6:2; Tipisalema 45:4) Kambe hambi swoswi, a karhi ahi lulamiselela wutomi leli hingata va na lona ni ntirho lowu hingatawu yendla amisaveni leyimpsha wa kudjondzisa lavangata pfuxiwa ni kuhundzula misava hinkwayo yi va paradeyisi.

²¹ Hambi swo yini, loko himu tshemba Murhangeli ni Hosi ya hina Kreste, atahi kongomisa kufikela hi nghena amisaveni leyimpsha. (Lerha Tipisalema 46:1-3.) Kambe namuntlha swingahahi karhatela kutitwananisa ni kucinca kokarhi, ngopfungopfu loko kuhi khumba hi ndlela leyi ahingayi nyimelanga. I yini lexingatahi pfuna kuva ni kurhula ka miyanakanyo ni lipfumelo ka Yehovha loko leswo swo tshuka swi yendleka? Hita bula hi xivutiso lexi ka djondzo leyi landzelaka.