1. I mpsini leswi Vakreste va faneleke vaswi yendla leswaku va kota kuheta mpalisanu wa vona wa wutomi?

VAKRESTE hinkwavu vale ka mpalisanu wa wutomi. Hambiloko hini malembe yotala kumbe hini malembe ya matsongo ka mpalisanu lowu, hi fanele hi tama hi tsutsuma kuya fika emakumu. Xikhutazo lexi Pawulo axi nyikeke Vakreste vale Filipiya xingahi pfuna na hina leswaku hi ganya ka mpalisanu wa hina. Phela loko vamakwerhu van’wani a Filipiya va yamukela xikhutazo lexi xa Pawulo, se avani malembe yotala nava tirhela Yehovha. Hambi leswi ava tirhela Yehovha hi kutshembeka, kambe Pawulo ava khumbuze hi lisima la kutama va kutsutsuma hi kutiyisela. Yena a lava va landzela xikombiso xa yena xa ‘kutsutsuma na vakongomile’. — Filp. 3:14.

2. Hi xihi xitsundzuxu lexi Pawulo axi nyikeke Vafilipiya hi nkama lowu faneleke?

² Pawulo a khumbuze Vafilipiya hi nkama lowu faneleke. Kusukela loko bandla la le Filipiya live kona, akuli ni vanhu lava ava hlupha vamakwerhu. Hi lembe la wu 50 E.C., Pawulo na Silasi va yamukele xirhambo xa Xikwembu xa ‘kupelela Makedoniya’. Kutani va vhele va nghena a Filipiya va chumayela mahungu yotsakisa. (Mint. 16:9) Loko va nghenile va kume wansati mun’wani lweyi a vitaniwaka Lidiya ivi ‘ava yingisela, hiloko Yehovha a pfula mbilu yakwe swinene’ leswaku a yamukela mahungu yotsakisa. (Mint. 16:14) A game a tsakamisiwa yena ni ndjangu wakwe. Kambe Sathana hi kuhatlisa ava hlaselile. Vanhu vokarhi ka ndhawu yoleyo va khome Pawulo na Silasi vava yisa a wuhosini niku va lumbeta leswaku va pfuxa guwa tikweni. Vuyelo la kona, Pawulo na Silasi va biwile, va nghenisiwa djele ni kutlhela va hlongoliwa. (Mint. 16:16-40) Kambe ava godolanga! I mpsini leswi vamakwerhu va bandla leli la nyiwani vangaswi yendla? Hingaku navona vave xikombiso lexinene xa kutiyisela. Handle ka kukanakana, vaxi tlangelile xikombiso lexinene lexi Pawulo na Silasi vava vekeleke xona.

3. I mpsini leswi Pawulo a aswi tiva naswona hita bula hi yini ka djondzo leyi?

³ Pawulo a atinyimiselile kukala anga godoli. (2 Kor. 4:16) Yena a aswi tiva swaku xikongomelo xa yena a kufanele kuva kutirhela Yehovha hi kutshembeka wutomi la yena hinkwalu. Hinga djondza  yini ka xikombiso xa Pawulo? Swikombiso swa vamakwerhu lavangani lipfumelo, swingahi pfunisa kuyini kuva hi tiyisela loko hi kumana ni swikarhatu? Naswona ntshembo wa hina hi wumundzuku, wungahi pfunisa kuyini kuva hinga karhali?

4. I ncini lexinga pfuna Pawulo kutshama akhomekile hi kutirhela Yehovha hambi loko a kumana ni swikarhatu?

⁴ Pimisa hi leswi Pawulo a ali karhi aswi yendla a nkama a atsalela Vafilipiya. A apfaleliwe ka munti wokarhi a Rhoma. A angaswi koti kuhuma aya chumayela. Hambi leswo, a atshama a khomekile hi kuchumayela lava avata vatamu pfuxela naswona a atsala mapapila lawa ama rhumeliwa ka mabandla ya le kule. Hi kufanana, nyamuntlha wa siku Vakreste votala lava hlulekaka kuhuma kaya hi mhaka kuvabya kumbe kuguga, va yendla hinkwaswu leswi vaswi kotaka leswaku va chumayela lava va taka makaya ka vona. Va tsala mapapila lama khutazaka leswaku ma yisiwa ka vanhu lava swi kalaka swinga koteki kuva kuma makaya.

5. Hi kuya hi Vafilipiya 3:12-14, impsini leswi pfuneke Pawulo kufikelela xikongomelo xa yena?

⁵ Pawulo anga zanga apfumelele swilo swobiha kumbe swa swinene leswi aswi yendleke swimu maha angamu tirheli kahle Yehovha. Lowo i ntiyiso, yena hi yexe a vule leswaku a afanele a ‘rivala swa le ndzhaku’ akuva a kota “kuyafika ka leswinga le mahlweni”. Leswo aswitamu pfuna kuhetisisa mpalisanu wa yena. (Lerha Vafilipiya 3:12-14.) Kungava swaku aswili kona swilo leswi aswita yendla Pawulo angamu tirheli kahle Yehovha? Xosungula, loko Pawulo angaseva Mukreste, swilo aswimu fambela kahle tani hi Muyuda. Hambi leswo, swilo leswo hinkwaswu aswi vone ‘na swili nsila ntsena.’ (Filp. 3:3-8) Xa wumbirhi, hambi leswi minkama yin’wana a apfa atitwa nandzu hileswi anga hlupha Vakreste, angaswi pfumelelanga swimu tshikisa kutirhela Yehovha. Xa wunharhu, anga pimisanga swaku leswi se akuni swilo swotala leswi a aswi yendlile antirhweni wa Yehovha se a afanele a humula. Pawulo awu hetisisile ntirho wa yena hambi leswi a kumaneke ni swikarhatu swotala, swofana ni kupetiwa djele, kubiwa, kub’andzeteliwa hi maribye, kutsovekeliwa hi boti, kupfumala swakudla kumbe mpahla. (2 Kor. 11:23-27) Hambi leswi a kumaneke ni swilo swotala kupatsa ni kuhlupheka, Pawulo a aswi tiva leswaku a afanele a tama a tirhela Yehovha. Na hina hi fanele hi yendla leswi fanaka.

6. Hi swihi swilo swin’wana swa ‘swa le ndzhaku’ leswi hi faneleke hiswi khohlwa?

⁶ Hingaxi tekelelisa kuyini xikombiso xa Pawulo xa ‘kurivala swa le ndzhaku’? Van’wana va hina vaha titwa nandzu hi kolaho ka swidjoho leswi vaswi yendleke nkameni lowu hundzeke. Loko hi titwisa xileswo, hi fanela hi djondza ni kuyanakanyisisa hi leswi Yesu ahi feleke leswaku a hlampsa swidjoho swa hina. Naswona hi kombela Yehovha leswaku ahi pfuna hi twisisa leswaku ahi rivalelile. Ahi voneni swin’wana hingaswi djondzaka ka xikombiso xa Pawulo. Van’wana va tshike mintirho leyi ayitava yendla va ganya akuva va kota kuyendlela Yehovha leswi yengetelekeke. Loko swili tanu, lexingatahi pfuna kukhohlwa swilo leswi hiswi tshikeke, ikunga tshameli kupimisa hi swilo leswi ahitava hili na swona. (Tinhl. 11:4-6; Ekl. 7:10) Swilo ‘swa le ndzhaku’ swingaha katsa leswi hiswi yendleke antirhweni wa Yehovha nkameni lowu hundzeke. Kutani loko hi pimisa hi leswi Yehovha ahi pfuniseke xiswona nkameni lowu hundzeke, leswo switahi tshuneta kusuhi ni B’ava wa hina Yehovha Xikwembu. Hambi leswo, ahi lavi ku tshuka hi pimisa leswaku leswi hiswi yendleleke Yehovha se swa yenela. — 1 Kor. 15:58.

7. Hi kuya hi 1 Vakorinto 9:24-27, kombisa swaku kulaveka yini leswaku hi kota kuganya ka mpalisano wa hina wa wutomi?

⁷ Pawulo a ama twisisa kahle marito ya Yesu  lamange: “Ringetani hi matimba”. (Luk. 13:23, 24) Pawulo a aswi tiva leswaku kufana na Kreste, na yena a afanele a tirha hi matimba wutomi la yena hinkwalu. Kutani a fananise wutomi la Vakreste ni mpalisanu wa kutsutsuma. (Lerha 1 Vakorinto 9:24-27.) Mutsutsumi lweyi anga ka mpalisanu a langula laha a yaka kona naswona anga pfumeli kukavanyetiwa hi swilo swin’wana. Hi xikombiso, vatsutsumi van’wana va yendla mpalisanu wa vona ka xitaratu lexi kungani switolo ni swilo swin’wana leswi swingava kavanyetaka. Pimisa hi mutsutsumi lweyi a nyimaka leswaku a navela swilo swokarhi. Kungava leswaku ata ganya? Aswinge koteki. Ka mpalisanu wa hina wa wutomi hi fanele hi gega swilo leswi swingahi kavanyetaka. Loko hi veka mimpimiso ya hina ka xikongomelo lexi hinga na xona hi tlhela hi tirhela Yehovha hi kuhiseka kufana na Pawulo, hitayi kuma hakelo ya hina!

8. Vula swikarhatu swinharhu leswi hingataswi kambisisa.

⁸ Ahi voneni swikarhatu swinharhu leswi swingahi yendlaka hi hela ntamu. Xa kusungula, kuva swilo swinga yendleki hi laha ahi nyimeli leswaku swiva ha kona. Xa wumbirhi, loko hi hela ntamu hi mhaka ya kuguga. Xa wunharhu, loko hili ni swikarhatu swaku aswi heli. Hita vuyeliwa ngopfu loko hi kambisisa leswi van’wana vaswi kotiseke xiswona kulangutana ni swiyimu swofana ni leswi. — Filp. 3:17.

9. Hinga khumbekisa kuyini loko leswi hiswi navelaka swinga yendleki hi nkama lowu ahi pimisa leswaku swita yendleka hi wona?

⁹ Loko leswi awuswi langutelile swinga humeleli. I swa ntumbuluku kuva hi nyimela swilo leswinene leswi Yehovha ahi tshembiseke swona. Kuvula ntiyiso, ankama lowu Habakuku a vuleke leswaku a aswi navela ngopfu kuva Yehovha a helisa wubihi a Yudiya, Yehovha amu byele leswaku a ‘tshama na a arindzelile!’ (Hab. 2:3) Loko hi vona swaku swilo leswi hiswi navelaka aswi yendleki hi nkama lowu ahi pimisa leswaku swita yendleka hi wona, kuhiseka ka hina kungaha pumbeka. (Swi. 13:12) Leswo swi yendlekele vamakwerhu vokarhi hi va 1914. Hi nkama wolowo vatotiwa votala ava pimisa leswaku ava taya matilweni hi lembe lolelo. Kambe aswi humelelanga. Kutani, vaswi kotise kuyini kulangutana ni kunavela ka vona loku kukalaka kunga yendlekanga?

10. I mpsini leswi pfuneke makwerhu Royal na Pearl leswaku va tshama va tshembekile hambiloko swinga humelelanga leswi avaswi nyimelile?

 ¹⁰ Pimisa hi xikombiso xa Vakreste vambirhi votshembeka lavanga kota kulangutana ni kuhela ntamu. Makwerhu Royal Spatz a tsakamisiwe hi 1908 na ali ni 20 wa malembe. A atiyiseka swaku a ataya matilweni kungali khale. Hi mhaka leyo, hi 1911 loko a kombela makwerhu Pearl leswaku va chada xikan’we amu byele leswi: “Waswi tiva swaku kuta humelela yini hi 1914. Loko uswi lava kuchada na mina, swayampsa hi chada swoswi!” Kungava leswaku vatekani lava loko vangayanga a tilweni hi 1914 va godolile ka mpalisanu wa vona wa wutomi? Nikatsongo. Hikusa ava veke mimpimiso ya vona ka kutirhela Yehovha hi kutshembeka kungali ka tshembo wa vona wa kuya atilweni. Vona ava tiyimiselile kutsutsuma hi kutiyisela ka mpalisanu wa vona wa wutomi. Hikakunene, va tshame nava khomekile hi kutirhela Yehovha naswona va tshembekile ate vaza va heta ntirho wa vona wa laha misaveni. Handle ka kukanakana, na wena uswi langutele hi kunavela loku kulu kuvona nkama lowu Yehovha angata basisa vito la yena, a kombisa swaku hi yena angani mfanelo ya kufuma ni kutlhela a hetisisa switshembiso swa yena hinkwaswu. Tiyiseka swaku swilo hinkwaswu leswi Yehovha aswi tshembiseke ataswi hetisisa hi nkama lowu faneleke. Na nkama lowo wungase fika, ahi khomekeni hi kutirhela Xikwembu xa hina naswona hinga godoli loko swilo leswi ahiswi nyimelile swinga humeleli.

11-12. Nyikela xikombiso xa leswaku hambiloko hingahana ntamu kufana ni khale, hinga tama hi tirhela Yehovha hi kutshembeka.

¹¹ Loko u titwa ungaha na ntamu. Leswaku mutsutsumi a kota kutama a tsutsuma swilava avani ntamu wa wunyingi. Kambe wena aswi bohi uvani ntamu wa wunyingi leswaku u kota kuhiseka ka ntirho wa Yehovha ni kuvani lipfumelo leli tiyeke ka yena. Kuvula ntiyiso, vamakwerhu votala lava vakalaka vangaha na ntamu wa wunyingi vahaswi lava kunyika Yehovha leswinga matimbeni ya vona. (2 Kor. 4:16) Hi xikombiso, loko Makwerhu Arthur Secord * ani 88 wa malembe se a atirhe Betele 55 wa malembe naswona a avabya futshi a ahele ntamu. Siku lin’wani, infermeira wokarhi a tshunele ka mubedo wakwe leswaku atamu pfuna. Loko amu cuvuka hi kumutwela wusiwana a vule leswi: “Makwerhu Secord se u yendle swilo swotala ka ntirho wa Yehovha.” Kambe, Makwerhu Arthur angahana mhaka ni swilo leswi atshameke aswi yendla. Hiloko amu cuvuka ivi a mbonyozela kutani a ku: “U tiyisile, kambe leswi se hiswi yendleke ahiswa lisima ngopfu. Aswa lisima i kutshama nahi tshembekile swoswi.”

¹² Swingaha yendleka na wena se utirhele Yehovha malembe yotala naswona swoswi utitwa onge lihanyu la wena alaha kupfumeleli  kuyendla swotala leswi awu kota kuswiyendla. Loko swilitanu, unga heli ntamu. Tiyiseka leswaku Yehovha waswi khumbuka swilo hinkwaswu leswi utshameke umu yendlela swona naswona wa kukhesa kutshembeka ka wena. (Hev. 6:10) Naswona khumbuka leswaku akuva hi kombisa lirhandzu la hina ka Yehovha aswiyi hi kutala ka swilo leswi himu yendlelaka swona. Kuhambana ni leswo, hinga kombisa swaku hamu rhandza Yehovha hikuvani langutelo la kahle ni kumu yendlela hinkwaswu leswinga matimbeni ya hina. (Kol. 3:23) Yehovha wahi twisisa naswona anga lavi leswi aswi tivaka swaku ahingeswi koti kuswi yendla. — Marka 12:43, 44.

13. I mpsini leswinga humelela Anatoly na Lidiya naswona swingahi pfunisa kuyini kutama hi tirhela Yehovha hambiloko hi kumane ni mindzingo yotala?

¹³ Loko mindzingo ya hina yi hlwela kuhela. Vagandzeli van’wani va Yehovha va tiyiselele mindzingo ni kuhluphiwa kuringana malembe yotala. Hi xikombisu Anatoly Melnik * awovani 12 wa malembe loko papayi wa yena a khomiwa aya pfaleliwa ivi hiwugamu ayisiwa andhawini ya kuhluphiwa a Sibéria. Ndhawu leyi ayili kolomo ka mpfhuka wa 7.000 wa makilometro kusukela a akaya ka vona a Moldova. Loko se kuhundze lembe, Anatoly, mamani wakwe ni vavovo va yena na vona va yisiwe ka tindhawu ta kuhluphiwa a Sibéria. Hi kufamba ka nkama, se avaswikota kuya aminhlanganwini ka xidoropani xin’wani, kambe ava fanele va famba 30 wa makilometro ka ndhawu leyi ayi titimela ngopfu naswona ayini jelu. Ndzaku ka leswo, Makwerhu Melnik a hete 3 wa malembe na ali djele a hambanisiwe ni nsati wa yena Lidiya ni xin’wanani xa vona lexi axovani lembe lin’we. Hambileswi va hluphekeke malembe ya manyingi, Anatoly ni ndjangu wa yena va tame va tirhela Yehovha hi kutshembeka. Swoswi ani 82 wa malembe naswona a tirha tani hi xirhu xa Huvu ya Filiyali ka Betele la Asia Central. Kufana na Anatoly na Lidiya, onge hinga yendla hinkwaswu leswi hingaswi kotaka leswaku hi tirhela Yehovha ni kutlhela hi tama hi tiyisela kufana ni khale. — Gal. 6:9.

14. I mpsini leswi Pawulo a afanele aswi yendla leswaku a kota kufikelela xikongomelo xa yena?

¹⁴ Pawulo a akholwa swaku a atawuheta mpalisanu wa yena ni kufikelela xikongomelo xa yena. Leswi a ali Mukreste lweyi a atotiwile, a ani ntshembo wa ‘leswaku aatakuma hakelo,’ kunga kuvitaneliwa ka Xikwembu. Hambi leswo, leswaku a fikelela xikongomelo xa yena, a aswitiva swaku a fanele ‘aatsutsuma na akongomile’. (Filp. 3:14) Pawulo a tirhise xikombiso lexi tsakisaka leswaku a pfuna Vafilipiya kutshama nava veke mimpimiso ya vona ka xikongomelo.

15. Hi mhaka muni Pawulo a tirhise a xikombiso xa muyakatiko leswaku a pfuna Vafiipiya kuva va tsutsuma nava ni xikongomelo?

 ¹⁵ Pawulo a khumbuze Vafilipiya hi ntshembo wa vona wa kuya tshama atilweni. (Filp. 3:20) Hi mhaka muni ava fanele va khumbuka leswo? Hi nkama wolowiyani, vanhu va vanyingi ava navela kuva vayakatiko vale Rhoma hikusa aswiva vuyelisa ngopfu. * Kambe Vakreste lava totiweke avatava vayakatiko va Mfumu woyampsa lowu awutava vuyelisa ngopfu. Phela kuva muyakatiko wa Rhoma ahiswa nchumu loko hiswi ringanisa ni kuva muyakatiko wa Mfumu wa Xikwembu. Hi yona mhaka leyi, Pawulo anga byela Vafilipiya a ku: ‘Ntsena, mahanyelo ya n’wina mafanela kufambelana ni Evhangeli ya Kriste’. (Filp. 1:27) Ka ndzimana leyi a rito lelinge “Mahanyelo” li vula kutikhoma tanihi muyakatiko. Nyamutlha, Vakreste lava totiweke vahi vekela xikombiso lexinene hileswi va hanyaka navani xikongomelo xa kukuma wutomi lelinga heliki amatilweni.

16. Hi kuya hi Vafilipiya 4:6, 7, hambiloko hini ntshembo wa kuya hanya atilweni kumbe amisaveni i mpsini leswi hi feneleke hi tama hiswi yendla?

¹⁶ Hambi loko ntshembo wa hina kuli kuya hanya atilweni hilaha kunga heliki kumbe aparadeyisini laha misaveni, hi fanele hi tsutsuma na hili ni xikongomelo. Hambi loko se hi tiyiselele swilo swotala ahi fanelanga hi tshamela kupimisa hi swilo leswi hundzeke naswona a hi fanelanga hi pfumelela nchumu ni xin’we xihi sivela kutirhela Yehovha. (Filp. 3:16) Swingayendleka se kuhundze nkama wa kuleha nahi rindzela kuhetiseka ka switshemiso swa Yehovha kumbe se hi gugile naswona ahahana ntamu. Swinga yendleka se hi tiyiselele mindzingo ni kuhluphiwa kuringana malembe yotala. Aswina mhaka leswaku hi kumana na yini, ‘ahi vileli ha nchumu’. Ku hambana ni leswo, atimhakeni hinkwatu hi fanele hi tivisa Xikwembu swikombelo swa hina hi xikhongelo ni xikombelo kutani kurhula ka Xikwembu lokutlulaka kutwisisa hinkwaku, kutahlayisa timbilu ta hina ni miyehleketo ya hina. — Lerha Vafilipiya 4:6, 7.

17. Hita bula hi yini ka djondzo leyi landzelaka?

¹⁷ Kufana ni mutsutsumi lweyi a tsutsumaka ngopfu loko ali kusuhi ni kuganya, na hina hi fanele hi tsutsuma ngopfu hileswi hi vonaka swaku switshembiso swa Yehovha swile kusuhi ni kuhetiseka. Leswo hi fanele hiswi yendla swoswi hilaha hinga kotaka hi kona. Kambe hingaswi kotisa kuyini kutama hi tiyisela? Djondzo leyi landzelaka yitahi pfuna kutwisisa swaku i mpsini leswi hi faneleke hiswi rhangisa ka wutomi la hina ni leswaku hingaswi kotisa kiyini ‘kuhlawula leswinga swinene kutlula swin’wana’. — Filp. 1:9, 10.