1-3. a) Hayini Yehovha a tsakele Solomoni naswona i minkateko yihi leyi amu chululeleke yona? b) Hita hlamula swivutiso swihi ka djondzo leyi?

SOLOMONI a sungule kufuma Israyele na aha li mumpsha. Akusunguleni ka kufuma ka yena, Yehovha a humelelile ka yena hi norho niwusiku amu byela leswi: “Kombela leswi ulavaka nikunyika swona.” Solomoni a hlamule a ku: ‘Ni mumpsha naswona nahali mumbisi . . . nyika nandza wa wena mbilu leyiyingisaka leswaku ayavanyisa vanhu va wena.’ (1 Tiho. 3:5-10) “Mbilu leyi yingisaka!” — Hi kuyendla xikombelo lexi, Solomoni a akombisa leswaku a alava kupfuniwa hi Yehovha leswaku a kota kukongomisa vanhu va yena. Aswi hlamalisi leswi Yehovha axi tsakeleke xikombelo lexi! (2 Sam. 12:24) A tsake hintamu hi xikombelo xa Solomoni la kakuva axi hlamulile hi kumu nyika ‘mbilu ya kutlhariha ni leyitwisisaka’. — 1 Tiho. 3:12.

² Nkama lowu Solomoni a tshameke a tshembekile, Yehovha amu katekise swinene. A ve ni lunghelo la kuyaka tempele, “yindlo ya vito la Yehovha Xikwembu xa Israyele”. (1 Tiho. 8:20) A ve ni ndhuma hikolaho ka wutlharhi leli a nyikiweke lona hi Xikwembu naswona swilo leswi a susumeteliweke kuswi vula hi moya lowokwetsima swi tsaliwile ka mabuku manharhu ya Bibele. Lin’wana la wona i buku la Swivuriso.

³ Ka buku la Swivuriso, rito lelinge “mbilu” li tsaliwe makhambi lama tlulaka 100. Hi xikombiso, Swivuriso 4:23 yi vula leswi: “Kutlula swilo hinkwaswo leswi uswi hlayisaka, hlayisa mbilu ya wena, hikuva swihlovo swa wutomi swita hi ka yona.” Xana a rito lelinge “mbilu” li yimela yini ka ndzimana leyi? Hi tihi tindlela leti Sathana ati tirhisaka leswaku a zama kukucetela mbilu ya hina? Hinga yendla yini leswaku hiyi sirhelela? Djondzo leyi yitahi pfuna kukuma  tinhlamulo ta swivutiso leswi swa lisima. Tinhlamulo leti titahi pfuna kutshama hi tshembekile ka Yehovha.

4-5. a) Buku la Tipisalema 51:6 lihi pfunisa kuyini kutwisisa leswi a rito “mbilu” li yimelaka swona? b) Xifaniso xa lihanyo xili kombisa kuyini lisima la kukhatalela mbilu ya hina ya kufanekisela?

⁴ Ka buku la Swivuriso 4:23, a rito lelinge “mbilu” li yimela “leswi hinga swona hi le ndzeni” kumbe “munhu wa le xihundleni”. (Lerha Tipisalema 51:6) Hi marito man’wana, li yimela mimpimiso ya hina, ndlela leyi hi titwaka ha yona, leswi hiswi navelaka ni leswi susumetelaka swiboho swa hina. Li yimela leswi hinga xiswona hi le ndzeni kunga li leswi hi tikombisaka hi li swona hi le handle.

⁵ Hinga fananisa lisima la kukhatalela leswi hinga swona hi le ndzeni ni lihanyo la hina. Xosungula, leswaku mirhi wa hina wu tshama wu hlayisekile, hi fanele hi dla swakudla leswi nyikaka lihanyo ni kutiwolola minkama hinkwayo. Hi ndlela leyi fanaka, leswaku mbilu ya hina yofanekisela yi tshama yi hlayisekile, hi fanele hi djondza Bibele, mabuku lama seketeliweke ka lona ni kukombisa lipfumelo la hina ka Yehovha minkama hinkwayo. Hinga kombisa lipfumelo la hina loko hi hanya hikuya hi leswi hiswi djondzaka ni loko hi byela van’wana hi leswi hiswi kholwaka. (Rhom. 10:8-10; Yak. 2:26) Xawumbirhi, Loko hi cuvuka ndlela leyi mirhi wa hina wu tshamiseke xiswona hi le handle, hingaha pimisa leswaku hi ni lihanyo lelinene kuve ha vabya hi le ndzeni. Hilaha kufanaka, Hingaha pimisa leswaku leswi hi djondzaka Bibele, hi yaka minhlanganwini ni le kuchumayeleni, lipfumelo la hina li tiyile. Kambe swinga yendleka hi le ndzeni kunavela kobiha kuli karhi kukula. (1 Kor. 10:12; Yak. 1:14, 15) Hikolaho i swa lisima kunga rivali leswaku Sathana a lwela kukucetela mimpimiso ya hina. Aswi yendlisa kuyini leswo naswona hinga yendla yini leswaku hi tisirhelela?

6. Hi xihi xikongomelo xa Sathana naswona a yendla yini leswaku axi fikelela?

⁶ Sathana a lava leswaku hi fana na yena, hinga yingisi minawu ya Yehovha naswona hi lwela kutsakisa mbilu ya hina ntsena. Tani hileswi aswi tivaka leswaku angehi sindzisi kupimisa kufana na yena kumbe kutekelela wumunhu la yena, a  tirhisa tindlela tin’wana leswaku ahi phasa. Hi xikombiso, a yendla leswaku hi rhendzeliwa hi vanhu lava se va kuceteliweke hi yena. (1 Yohane 5:19) A nyimela leswaku hi heta nkama na vona hambileswi hiswi tivaka leswaku vanghanu vobiha “vawonha” kumbe kukucetela mimpimiso ni mahanyela ya hina. (1 Kor. 15:33) Rhengu leli li tirhile ka Hosi Solomoni. A chade ni vavasati lavanga gandzeliki Yehovha, lava hi kufamba ka nkama va veke nkucetelo wobiha ka yena va tlhela va yendla leswaku “hi kutsongokutsongo vamuhambukisa mbilu” leswaku yi va kule na Yehovha. — 1 Tiho. 11:3.

7. I yini leswi Sathana aswi tirhisaka leswaku a hangalasa mapimisela ya yena naswona hayini hi fanele hi tivonela?

⁷ Sathana a tirhisa mafilmi ni mintlangu ya televhizori leswaku a hangalasa mapimisela ya yena. Waswi tiva leswaku a switoriya aswi hungatisi ntsena kambe swi ni matimba ya kukhumba mahanyela, mapimisela ni matitwela ya munhu. Yesu a atirhisa switoriya loko a djondzisa. Hi xikombiso, a tshame a vula xitoriya xa Musamariya lweyi a pfuneke Muyuda lweyi a biweke ivi a siyiwa xitaratwini ni xa n’wana lweyi a boheke kuhuma munti ivi a ya tlanga hi tshomba la yena. (Mat. 13:34; Luk. 10:29-37; 15:11-32) Hambiswilitano, lava kuceteliweke hi mapimisela ya Sathana vanga tirhisa switoriya leswaku va kucetela mbilu ya hina hi ndlela leyi hoxeke. Hi mhaka leyo, hi fanele hi va ni wuxiyaxiya. Mafilmi ni mintlangu ya televhizori swingahahi hungatisa swi tlhela swihi djondzisa na swinga wonhanga ‘mbilu’ ya hina. Hambileswo, hi fanele hi tivonela. Loko hi boha kuhlalela filmi kumbe kutihungasa hi ntlangu wokarhi wa televhizori, hi fanele hi tivutisa: ‘Xana filmi leli kumbe ntlangu lowu wa televhizori wuni khutaza kutsakisa kunavela ka mina ka nyama?’ (Gal. 5:19-21; Efe. 2:1-3) Se uta yendla yini loko u tsumbula leswaku ntlangu wokarhi wu hlohlotela mapimisela ya Sathana? Wu papalati! Wu langute hi ndlela leyi awuta languta ha yona mavabyi lama tlulelanaka!

8. Vapsali vangava pfunisa kuyini vana kusirhelela timbilu ta vona?

⁸ Vapsali, mi ni wutihlamuleli la likulu la kusirhelela  timbilu ta vana va n’wina leswaku tinga kuceteliwi hi mapimisela ya Sathana. Ha tiyiseka leswaku mi yendla hinkwaswo leswi mingaswi kotaka akuva miva sirhelela ka mavabyi. Mi hlayisa miminti ya n’wina yi basile naswona mi cukumeta xin’wana ni xin’wana lexingahava vangelaka mavabyi. Hi ndlela leyi fanaka, mi fanele mi sirhelela vana va n’wina ka mafilmi, mintlangu ya televhizori, mintlangu ya kuyendla hi kutha ka televhizori kumbe komputadori ni ka tindhawu ta interneti letingaha tataka miyanakanyo ya vona hi mapimisela ya Sathana. Yehovha ami nyike wutihlamuleli la kupfuna vana va n’wina leswaku va yaka xinghanu na yena. (Swi. 1:8; Efe. 6:1, 4) Hikolaho, minga chavi kuvavekela minawu leyi seketeliweke Bibeleni akaya. Va byeleni leswi va pfumeleliwaka kumbe kutsimbisiwa kuswi hlalela. Va pfuneni kutwisisa leswaku hayini mi veka minawu leyi. (Mat. 5:37) Loko vana va n’wina va ya va kula, va djondziseni kuva vona hi voxe va va ni wuswikoti la kutwisisa leswinga swinene ni leswi biheke hikuya hi vonelo la Yehovha. (Hev. 5:14) Minga rivali: Vana va n’wina vata djondza swotala ka leswi miswi yendlaka kutlula leswi miswi vulaka. — Det. 6:6, 7; Rhom. 2:21.

9. Hi lihi vonelo leli Sathana ali hangalasaka naswona hayini li ni khombo?

⁹ Ndlela yin’wana leyi Sathana ayi tirhisaka leswaku a zama kukucetela mbilu ya hina i kuhi yendla hi tshemba wutlharhi la misava matshan’wini ya la Yehovha. (Kol. 2:8) Hi xikombiso, vona leswi Sathana aswi hangalasaka ka vanhu: Nchumu wa lisima hintamu lowu u faneleke kuwu lwela i kuva ni male ya yinyingi. Lava kholwaka ka marito lawa vangahayi kuma kumbe vangayi kumi male. Kunga khataliseki vuyelo la kona, loko va rhangisa male va tiveka khombyeni. Hayini? Hikusa vangaha tshamela kupimisa hi male ntsena la kakuva vangaha li na mhaka ni lihanyo la vona, wuxaka la vona ni maxaka kumbe wuxaka la vona ni Xikwembu. (1 Tim. 6:10) Kunene, hamu tlangela B’ava wa hina, lweyi hi wutlharhi ahi khutazaka kuva ni langutelo lelinene hi male. — Ekl. 7:12; Luk. 12:15.

10-11. a) Hi lihi wuswikoti leli hi faneleke hi va na lona leswaku hi tisirhelela? b) I yini leswi varindzi avaswi yendla aminkameni ya khale, naswona hayini swinga fanisiwaka ni lipfalu?

¹⁰ Akuva hi kota kusirhelela mbilu ya hina, hi fanele hi va ni wuswikoti la kuvona makhombo ni kuma papalata hi xihantla. Leswi swihi khumbukisa ntirho lowu awu yendliwa hi varindzi. Ankameni wa Hosi Solomoni, varindzi ava nyima henhla ka makhumbi ya doropa naswona loko va vona khombo li le kuteni ava tivisa vahanyi va doropa. Leswi aswi yendliwa hi varindzi swihi pfuna kutwisisa leswi hi faneleke hiswi yendla leswaku hinga pfumeleli Sathana a kucetela mimpimiso ya hina.

¹¹ Aminkameni ya khale, varindzi va doropa ava tirhisana ni vavoneleli va tinyanghwa. (2 Sam. 18:24-26) Hawumbirhi la vona ava sirhelela doropa hi kutiyisekisa leswaku tinyanghwa ti pfaliwile loko nala a tshinela. (Neh. 7:1-3) Lipfalu la hina leli djondzisiweke hi Bibele * linga tirha kufana ni murindzi, lihi tivisa loko Sathana a zama kuhlasela mbilu ya hina kumbe kukucetela mimpimiso ya hina, ndlela leyi hi titwaka ha yona, leswi hiswi navelaka ni leswi susumetelaka swiboho swa hina. Loko lipfalu la hina li tshuka li ku “nge”, hi fanele hili yingisa ivi hi sirhelela mbilu ya hina.

12-13. I yini leswi hingaha ringekaka kuswi yendla naswona hi fanele hi yangulisa kuyini?

¹² Vona xikombiso xa ndlela leyi hinga tisirhelelaka ha yona ka mimpimiso ya Sathana. Yehovha  wahi djondzisa leswaku ‘vuwoswi kumbe kutikhoma kobiha hi tlhelo la masangu [kupatsa] ni swa chaka hinkwaswu aswilaveki [hambi kuli kuvuliwa, NM] axikarhi ka hina’. (Efe. 5:3) Kambe, hita yendla yini loko vakolega va xikola kumbe vatirhikuloni va sungula kubula hi timhaka ta masangu? Haswi tiva leswaku hi fanele hi tshika ‘kuxandza leswinga swa Xikwembu ni kunavela swa misava.’ (Tito 2:12) Lipfalu la hina, kunga murindzi wa hina wa le ndzeni, lingaha ku ‘nge’. (Rhom. 2:15) Xana hitali yingisa? Hingaha ringeka kuyingisa vakolega va hina kumbe kuvona swifaniso leswi vaswi vonaka. Kambe lowu ahi wona nkama wa kuyendla leswo. I nkama wa kucinca bulu kumbe kusuka hi famba.

¹³ Swi lava xivindzi leswaku hi lwisana ni nkucetelo wa vakolega lowungahi susumetelaka kupimisa kumbe kuyendla swilo leswi biheke. Ahi tiyisekeni leswaku Yehovha wayi vona minzamu leyi hiyi yendlaka naswona atahi nyika ntamu ni wutlharhi leli lavekaka leswaku hi kota kuhlula nkucetelo wa Sathana. (2 Tikro. 16:9; Esa. 40:29; Yak. 1:5) I yini swin’wana leswi hingawi yendlaka leswaku hi sirhelela mbilu ya hina?

14-15. a) Hi fanele hi pfumelela mbilu ya hina yi kuceteliwa hi yini naswona hingaswi yendlisa kuyini? b) Swivuriso 4:20-22 yihi pfunisa kuyini leswaku hi vuyeliwa swinene ka djondzo ya hina ya Bibele? (Vona kwadru lelinge “ Ndlela ya Kuyanakanyisisa.”)

¹⁴ Leswaku hi sirhelela mbilu ya hina, aswi yenelanga kupapalata swilo leswingayi wonhaka. Hi fanele hi pfumelela leswaku yi kuceteliwa hi swilo leswinene. Ahi tlheleni hi bula hi xifaniso xa doropa lelinga ni vavoneleli. Vavoneleli va tinyanghwa ava fanele vati pfala leswaku doropa linga hlaseliwi hi valala. Kambe hi hala tlhelo, ava fanele vati pfula leswaku swakudla ni swilo swin’wana leswi lavekaka swi nghena doropeni. Loko tinyanghwa atotshuka tinga pfuliwi, vahanyi va doropa ava ta sika hi ndlala. Hi ndlela leyi fanaka, hi fanele hi pfumelela mimpimiso ya Xikwembu leswaku yi kongomisa miyanakanyo ya hina.

¹⁵ Bibele li ni mimpimiso ya Xikwembu. Hikolaho, khambi lin’wana ni lin’wana leli hili lerhaka, hi karhi hi pfumelela mimpimiso ya xona leswaku yi khumba mimpimiso ya hina, ndlela leyi hi titwaka ha yona ni swiyendlo swa hina. I yini leswi hingaswi yendlaka leswaku hi vuyeliwa hintamu loko hi djondza Bibele? Xikhongelo. Makwerhu mun’wana waxisati a vula leswi: “Loko ni lava kudjondza Bibele, ni sungula hi kukhongela, ni kombela Yehovha leswaku ani pfuna kuvona ‘swilo leswihlamalisaka’ leswinga ka Rito la yena.” (Pis. 119:18) Xin’wana lexi hi faneleke hixi yendla i kuyanakanyisisa hi leswi hiswi lerhaka. Loko hi khongela, hi lerha ni kuyanakanyisisa hi Rito la Xikwembu, lona lita fikelela ‘ndzeni ka mbilu [ya hina]’ naswona hita sungula kuyi rhandza swinene mimpimiso ya xona. — Lerha Swivuriso 4:20-22; Pis. 119:97.

16. Vanyingi va vuyelisiwa kuyini hi kuhlalela maprograma ka JW Broadcasting?

¹⁶ Ndlela yin’wana ya kupfumelela mimpimiso ya Yehovha yihi kongomisa i kuhlalela rungula leli kumekaka ka JW Broadcasting^®. Nuna ni nsati va vule leswi: “Maprograma lama petiwaka wheti yin’wana ni yin’wana i nhlamulo ya swikhongelo swa hina! Mahi tiyisa ni kuhi khutaza loko hi titwa hi li hoxe kumbe loko hi khunguvanyekile. Hi tolovela kuyingisela tinsimu leti humesiwaka ka maprograma lawa akaya loko hi li karhi hi sweka, hi basisa munti kumbe loko hi khweva cana.” Maprogama lawa ma sirhelela mbilu ya hina. Mahi pfuna kupimisa hi ndlela leyi Yehovha a pimisaka ha yona ni kupapalata kupimisa hi ndlela leyi Sathana a pimisaka ha yona.

17-18. a) Hilaha swi kombisiwaka ha kona ka buku ya 1 Tihosi 8:61, hi lihi vuyelo la kutirhisa leswi hi djondzisiwaka swona hi Yehovha? b) Xikombiso xa Hosi Hezekiya xihi djondzisa yini? c) Hi kuyelana ni xikhongelo xa Davhida lexi kumekaka ka Tipisalema 139:23, 24, hi fanele himu kombela yini Yehovha?

¹⁷ Lipfumelo la hina li ya li tiya ka khambi lin’wana  ni lin’wana leli hi vonaka mavuyelo ya kuyendla leswinene. (Yak. 1:2, 3) Mbilu ya hina ya tsaka hikusa hi nyika Yehovha xivangelo xa kuva a tibuma hi kuhi vitana vana va yena. Naswona hi ya hiswi navela hintamu kumu tsakisa. (Swi. 27:11) Ndzingo wun’wana ni wun’wana lowu hi kumanaka na wona wuhi nyika mukhandlu wa kukomba Yehovha leswaku mbilu ya hina yi le ka yena ntsena. (Pis. 119:113) Hi tlhela himu komba leswaku hamu rhandza hi mbilu ya hina hinkwayo naswona hi tiyimisele kuyingisa minawu ya yena ni kuyendla kurhandza ka yena. — Lerha 1 Tihosi 8:61.

¹⁸ Xana hita tshuka hi phazama? Ina. Ahi hetisekanga phe! Kambe loko hi wa, ahi khumbukeni xikombiso xa Hosi Hezekiya. Na yena a yendle swihoxo kambe a tisolile naswona a hambete a tirhela Yehovha hi “mbilu leyiheleleke”. (Esa. 38:3-6; 2 Tikro. 29:1, 2; 32:25, 26) Hikolaho, ahi tiyimiseleni kupapalata tindlela hinkwato leti Sathana ati tirhisaka leswaku a zama kuhi yendla hi pimisa kufana na yena. Ahi khongeleni, hi kombela Yehovha ahi nyika “mbilu leyiyingisaka”. (1 Tiho. 3:9; lerha Tipisalema 139:23, 24.) Hinkwerhu hingaswi kota kutshama hi tshembekile ka Yehovha loko kutlula hinkwawo, hi hlayisa mbilu ya hina.