Makwerhu mun’wana lweyi a vitaniwaka Sara, * a li: “Ni munhu wa kumiyela futshi ni ni tingana. Hi mhaka lweyo ani titwi kahle lomu kunga ni vanhu va kuvulavula ngopfu. Kambe ni rhandza vanhu va kuwolova va tlhela va tiveka hansi kunga vanhu lava ninga bulaka na vona hi leswi ni titwisaka xiswona ni swikarhatu swa mina. Vanghanu va mina i vanhu va kuwolova futshi va tiveka hansi.”

Leswinga vuliwa hi Sara swi komba swaku loko u li munhu wa kuwolova uta rhandziwa hi vanhu van’wana. Hambi hi Yehovha wava rhandza vanhu va kuwolova. Bibele li li: “Yambalani moya wa timpsalu . . . ni kurhula”. (Kol. 3:12) I yini kuwolova? Yesu aswi kombisise kuyini swaku a ali munhu wa kuwolova? Naswona kuva vanhu va kuwolova swingahi pfunisa kuyini kutsaka awuton’wini?

Munhu wa kuwolova a hi munhu wa tinyimpi, i munhu wa kurhula. A hanyisana kahle ni vanhu van’wana, a ni wunene futshi waswi kota kutikhoma hambiloko a kwatile.

Munhu wa kuwolova aswi vuli swaku a mathile. Rito la Xigriki lelinge “kuwolova” ali tirhiseliwa kutlhamusela kavhalu la nhova leli fuyiwaka makaya. Hambileswi kavhalu lolelo ali ni ntamu ali djondzisiwa kuwu tirhisa kahle ntamu wa lona. Hambi hina loko hi li vanhu va kuwolova hingaswi kota kutikhoma hambi leswi hi kalaka hinga hetisekanga hi tlhela hi hanya hi kurhula ni vanhu van’wana.

Munhu angaha tibyela leswi ‘ani lavi kutoloveliwa’. Vanhu vanyingi va rhandza kulwa va tlhela vanga hlweli kukwata hi mhaka leswo swingahi karhatela kuva vanhu va kuwolova. (Rhom. 7:19). Phela swa karhata kuva vanhu va kuwolova kambe hi kupfuniwa hi moya wa kukwetsima hingaswi kota. (Gal. 5:22, 23) Hi mhaka muni hi fanele hi lwela kuva vanhu va kuwolova?

Loko hi li vanhu va kuwolova hita rhandziwa hi vanhu van’wana. Kufana ni leswi Sara angaswi vula hinkwerhu hi rhandza kutshama ni vanhu va kurhula. Xikombiso xa xikulu xa munhu wa kuwolova a tlhela ava munene i Yesu Kreste. (2 Kor. 10:1) Hambi hi Swivanani swaku aswingamu tivi aswinga chavi kuya ka yena. — Marka 10:13-16.

 Kuva munhu wa kuwolova switahi pfuna swi tlhela swi pfuna van’wana. Loko hi li vanhu va kuwolova ahingateva ni xikwatisani. (Swi. 16:32) Naswona ahingata vavisa van’wani kupatsa ni vanhu lava hi va rhandzaku hi gama hi tisola. Phela loko hi li vanhu va kuwolova hitaswi kota kutikhoma.

Hambileswi Yesu a ani mintirho yayinyingi a ava khoma kahle vanhu van’wani. Nkama lowuyani vanhu vavanyingi ava ni swikarhatu awuton’wini naswona ava lava kurhulisiwa mbilu. Va chavelelekile hintamu loko Yesu ava byela swaku: “Tanani ka mina . . . hikuva ni ni mbilu yorhula ni ya timpsalu”. — Mat. 11:28, 29.

Hingamu tekelelisisa kuyini Yesu? Loko hi djondza Bibele hi vona leswi Yesu a ava khomisa xiswona vanhu ni leswi aaswi yendla loko a li ka xiyimo xa kurhata. Hi mhaka leyo loko hi kumana ni swikarhatu hi zama kutekelela Yesu. (1 Pet. 2:21) Ahi vonene 3 wa minchumu leyinga pfuna Yesu kuva munhu wa kuwolova.

Yesu a ativeka hansi. Yesu a vule swaku a ali munhu “wa kurhula ni wa kutitsongohata”. (Mat. 11:29, NM) Bibele li vula swaku kuva munhu wa kurhula ni kutiveka hansi swa fambisana. (Efe. 4:1-3) Hi mhaka muni?

Loko hi tiveka hansi, ahingata hantla hi kwata loko vanhu va vula swilo leswihi vavisaku. Yesu a yendle yini nkama vangamu lumbeta va ku i: “Munhu wa makolo” futshi i “xidakwa”. Kambe mahanyelo ya yena ma kombise swaku leswo akunga li ntiyiso. Naswona a vule swaku ‘wutlharhi la Xikwembu li tikomba na li lulamile hi mintirho ya lona’. — Mat. 11:19.

Loko munhu aku poyila hi mhaka ya leswi unga tshamisa xiswona kumbe hi mhaka lomu unga psaliwa kona, zama kumu hlamula hi kurhula. Doda lin’wana la Djoni leli vango i Pedro li li : “Loko munhu a ni kwatisa ni gama ni tivutisa leswi: ‘Yesu a ata yendla yini ka xiyimo lexi?’” A game a ku: “Ni djondze kutikhoma loko vanhu vani kwatisa.”

Yesu aaswi tiva swaku vanhu ava hetisekanga. Vadjondzisiwa va Yesu ava lava kuyendla swilo swa swinene kambe leswi avanga hetisekanga minkama yin’wanyana ava tsandzeka. Hi xikombiso, Petro, Yakobe na Yohane avamu seketelanga Yesu nkama na a li kusuhi ni kufa nhambi leswi aava kombelile. Kambe leswi Yesu aaswi twisisa swaku hi mhaka muni vadjondzisiwa va yena va yetlelile a te: “Moya wululamile kambe nyama yitsanile.” (Mat. 26:40, 41) Leswi Yesu aaswi twisisa swaku vadjondzisiwa va yena ava hetisekanga angava kwatelanga.

Makwerhu mun’wani vango i Maria a atshamela kusolasola vanhu kambe swoswi a zama kutekelela xikombiso xa Yesu xa kuva munhu wa kuwolova. A li: “Naswi tiva swaku vanhu hinkwavu ava hetisekanga, futshi ni zama kuvona swilo swa swinene ka vona kufana na Yehovha.” Loko u tekelela xikombiso xa Yesu hi kutiva swaku vanhu hinkwavu ava hetisekanga, swingaku pfuna kuva munhu wa kurhula u tlhela u hanyisana kahle ni van’wana.

Yesu a atshemba Yehovha. Nkama na a li lani misaveni, Yesu a atiyisela hambiloko vanhu vangamu khomi kahle. Van’wana avamu vona na angali wa nchumu, vangamu twisisi va tlhela vamu xanisa. Kambe leswi a ali munhu wa kuwolova hinkwaswu ‘aswi tshikele mavokweni ya lweyi a yavanyisaka hi kululama.’ (1 Pet. 2:23) Yesu a aswi tiva swaku Papayi wa yena wa le matilweni aatamu nyika ntamu wa kutiyisela a tlhela a khatisa lava avamu xanisa.

Loko hi kwata hi tlhela hi lava kuhakelisa loko munhu ahi pfukile, hinga yendla xiyimu xi piyorara. Hi mhaka leyo Matsalwa ma li: “Mahlundzu ya munhu amahumesi kululama ka Xikwembu.” (Yak. 1:20) Hambi hi ni xivangelo xa kukwata kambe leswi hi kalaka hinga hetisekanga hinga yendla swilo swa kukala swingali kahle.

Makwerhu mun’wana wa Alemanha vango hi Katiya a atibyela leswi: ‘Loko unga tilweli anga kona lweyi angataku lwela.’ Hi kufamba ka nkama Yehovha amu pfunile kucinca mapimisela ya yena. A li: “Swoswi anaha tshameli kutinyimelela, naswona loko munhu ani yendlela minchumu ya kubiha ni zama kuva munhu wa kurhula hikusa naswi tiva swaku Yehovha hi yena angata lunghisaku minchumu ya kubiha leyinga kona lani misaveni.”

Yesu a vule swaku akuva hi tsaka hi fanele hi va vanhu va kurhula. A te: “Va tsaka lava kurhula”. (Mat. 5:5, NM) Ahi voni leswi kuva vanhu va kurhula swingahi pfunisaka xiswona ka swiyimu leswi landzelaka.

Kuva vanhu va kuwolova swinga pfuna nuna ni nsati loko va kumana ni swikarhatu. Makwerhu mun’wana wa Austrália, lweyi vango i Roberto a li : “Na tisola hileswi ninga vulavula swilo leswinga vavisa mbilu ya nsati wa mina. Kambe aningeheswi koti kuswi cinca leswi se ningaswi vula hambileswi ni tisolaka hintamu. Hinkwerhu ha phazama loko hi vulavula naswona minkama yin’wana leswinga yendla nuna na nsati va holova.” (Yak. 3:2) Ka swiyimu swa kufana ni leswo, kuva munhu wa kuwolova switaku pfuna kuva u tikhoma loko u kwatile u tlhela u tiva leswi ungataswi vula. — Swi. 17:27.

Roberto a yendle hinkwaswu leswi angaswi kota kuva munhu wa kuwolova a tlhela a kota kutikhoma. A li: “Loko mina ni nsati wa mina hinga twanani ni zama kumu yingisa ningamu bongeli ni tlhela ninga kwati. Swoswi ha twana ni nkatanga kutlula khale.”

Kuva munhu wa kuwolova swingahi pfuna kuhanyisana kahle ni van’wana. Lavanga ni xikwatisani avana vanghanu va vanyingi. Kambe kuva vanhu va kuwolova switahi pfuna “kuhlayisa vun’we” hi tlhela hi ‘hanyisana hi kurhula.’ (Efe. 4:2, 3) Katiya lweyi hinga vulavula hi yena a te: “Kuva munhu wa kurhula swini pfuna kutlanga ni vanhu hinkwavu, hambileswi van’wana swi karhataka kutlanga na vona.”

Kuva munhu wa kuwolova swiku u yendla u pepa amoyeni. Bibele li li: “Wutlharhi leli taka hi ka Xikwembu” li fambisana ni kuwolova. (Yak. 3:13, 17, NM) Munhu wa kuwolova a ni “mbilu ya kurhula”. (Swi. 14:30) Martinho lweyi anga yendla hinkwaswu leswi aswi kotaka akuva munhu wa kurhula a te: “Ni tshike kuva ni nkanu naswona anaha sindzisi swaku vanhu va yendla swilo hikuya hi mavonela ya mina. Leswo swani tsakisa futshi swini yendla ni tsaka moyeni.”

Akuva hi va vanhu va kuwolova swi lava hi yendla minzamu. Makwerhu mun’wana a te: “Kuvula ntiyiso minkama yin’wana na kwata ni tlhela ni vila. Kambe leswi Yehovha a lavaka leswaku hi va vanhu va kuwolova atahi pfuna.” (Esa. 41:10; 1 Tim. 6:11) Yehovha atahi djondzisa a tlhela ahi ‘tiyisa hinga tsekatseki’. (1 Pet. 5:10) Kufana na mupostolo Pawulo hi kufamba ka nkama hita tekelela ‘musa ni wunene la Kreste’. — 2 Kor. 10:1.