LOKO wa ha ku chada, indjhe u tshuka u titwisa xileswo? Indjhe u vona ingaku lweyi u nga chada na yena se a txintxile, a sungula ku ku komba swihoxo leswi a wu nga swi voni nkama lowu a ma ha namorara? Mi nga yendla yini swaku mi pumba “swikarhatu swa siku ni siku leswi lava va nga chada va kumanaka na swona”? —1 Vakorinto 7:28, Bíblia na Linguagem de Hoje.

Mi nga pimiseni swaku leswi se mi nga chada mi tiva xin’wani ni xin’wani hi muchadu. Phela swi nga yendleka nkama na u nga se chada u djondze swilo swa lisima swinene, swa ku fana ni ku hanyisana kahle ni vanhu van’wani. Naswona swi nga yendleka u yampsise hintamu swinene ka mhaka leyo loko wa ha namorara. Kambe leswi se u nga chada swi ta lava u tirhisa swilo swoleswo hi tindlela ta ku hambana, kumbe u djondza minchumu yin’wani ya nyuwani. Phela minkama yin’wani u ta phazama, kambe u ta swi kota ku djondza swilo swa lisima leswi nga ta ku pfuna swaku muchadu wa wena wu tsakisa.

Ndlela yayinene ya ku djondza nchumu, i ku ya ka munhu lweyi a xi tivaka kahle nchumu wolowo. Naswona Yehovha Xikwembu hi yena a swi tivaka kahle leswi nga yendlaka muchadu wa hina wu tsakisa, hikusa hi yena a nga hi yendla na hi ni ku navela ka ku lava ku chada. (Genesa 2:22-24) Vona swaku Rito la yena ku nga Bibele li nga ku pfuna swaku u hlula swikarhatu u tlhela u tikarhatela ku va ni wumunhu leli lavekaka swaku muchadu wa wena wu nga gameli ka lembe la ku sungula.

Hi swini swikarhatu?

Keiji, a lweyi a tshamaka Japão minkama yin’wani a a khohlwa swaku swiboho leswi a a swi yendla a swi mu khumba nsati wa yena. A li: “Loko vanhu va ni rhamba, a no vhela ni pfumela na ni nga rhanganga hi ku bula ni nsati wa mina. Se a ni gama ni tsumbula swaku nsati wa mina a a nga ta swi kota ku ya hinkwaku lomu va nga hi rhamba.” Allen, wa Australia, a li: “Ka mina a swi nga tolovelekanga kuva wanuna a rhanga hi ku bula ni nsati wa yena na a nga se yendla xiboho.” Leswo a swi yendleka hi mhaka ya leswi a nga kulisiwa xiswona. Leswo swa fana ni leswi nga yendlekela Dianne, lweyi a tshamaka Grã-bretanha. A li: “Na ni nga se chada a ni tolovele ku kombela ku pfuniwa hi maxaka ya mina loko ni lava ku yendla xiboho. Se nkama na na ha ku chada loko ni lava ku yendla swiboho a ni rhanga hi ku bula ni maxaka ya mina, ku nga li nuna wa mina.”

I yini lexi nga mi pfunaka?

Khumbuka swaku ka Yehovha Xikwembu nuna nsati i “nyama yin’we.” (Matewu 19:3-6) Ka Yehovha a ku na wunghanu lin’wani leli nga la lisima hintamu ka hina vanhu ku tlula wunghanu leli nuna na nsati va nga na lona! Se leswaku muchadu wa vona wu ya wu tiya, i swa lisima hintamu kuva va bulisana.

Nuna na nsati va nga djondza minchumu ya yinyingi hi ku kambisisa ndlela leyi Yehovha a nga bulisana na Abrahamu hi yona. Hi xikombiso, lerha hi mabulu ya vona lawa ma kumekaka ka buku la Genesa 18:17-33. Vona swaku Xikwembu xi kombise swaku xi ni mhaka na Abrahamu hi tindlela tinharhu. 1) Yehovha a tlhamusele Abrahamu leswi a a lava ku swi yendla. 2) Yehovha a yingisele Abrahamu nkama lowu a nga vula mavonelo ya yena. 3) Nkama lowu swi nga koteka Yehovha a a tinyimisele ku txintxa leswi a a lava ku swi yendla ku va a kombisa swaku a ni mhaka na Abrahamu. Se u nga mu tekelelisa ku yini Yehovha nkama lowu u bulaka ni lweyi u nga chada na yena?

Hi xini xikarhatu?

Swi nga ha yendleka leswi u nga kulisiwa swona, mahanyelo ya vanhu ya lomu a wu tshama kona, swi yendle swaku loko u vulavula u nga djikadjiki naswona leswo swi nga ha vavisa van’wani. Hi xikombiso, Liam, lweyi a tshamaka aEwuropa, a li: “Lomu ni taka hi kona, vanhu va tolovela ku vula leswi va swi pimisaka na vanga zanga va djikadjika. Leswi loko ni vulavula ni ngo halatela, a swi mu vavisa hintamu nsati wa mina. Swi lave swaku ni djondza ku vulavula na yena hi ndlela ya lirhandzu.”

I yini lexi nga mi pfunaka?

U nga pimisi swaku lweyi u nga chada na yena a lava swaku u vulavula na yena hi ndlela leyi u nga yi tolovela. (Vafilipiya 2:3, 4) Leswi mupostolo Pawulo a nga swi byela Timotiya, swa pfuna ni ka lava va ha ku chadaka. Yena a te: “Hikusa mutirhi wa Hosi a nga fanelanga a lwa kambe a fanele a vevuka ka vanhu hinkwavu.” Hi Xigriki, a rito leli nge: “ku vevuka”, li nga ha vula “ku vulavula hi ndlela ya lirhandzu.” (2 Timotiya 2:24) Ku vulavula hi ndlela ya lirhandzu i wumunhu leli li hi pfunaka ku va hi twisisa swaku i swa lisima ku va hi tivonela loko hi vulavula kumbe hi vulavula hi ndlela yayinene.

Hi xini xikarhatu?

Swi nga ha yendleka a ku sunguleni nuna a nga wu rhangeli kahle ndjangu wa yena. Naswona swi nga yendleka nsati na yena loko a nyikela mavonelo a vulavula hi ndlela ya wufuta. Hi xikombiso, Antonio lweyi a tshamaka aItália, a li: “A swi karhata ndjhani swaku papayi a vulavula ni mamani wa mina na a nga se yendla swiboho leswi a swi khumba ndjangu wa hina. Se leswo swi yendle swaku nkama ni nga chada na mina ni yendla swa ku fana. A no yendla swiboho na ni nga zanga ni vulavula hi swona ni nsati wa mina.” Wansati mun’wani lweyi a vitaniwa Debbie, lweyi a tshamaka aCanadá, a li: “A ni swi lava hintamu swaku Nuna wa mina a va munhu wa organizadu kambe ndlela leyi a ni vulavula hi Yona na yena a swi mu yendla a nga swi lavi ni kutsongo ku txintxa.”

I yini leswi nga pfunaka nuna?

Vavanuna van’wani va fanisa leswi Bibele li swi vulaka hi ndlela leyi va faneleke va va khoma hi yona vasati va vona ni ndlela leyi va faneleke va va khoma hi yona vana va vona. Bibele li vula swaku ‘wansati a fanele a tiveka hansi ka nuna wa yena’ kasi ka vana li vula swaku ‘va fanele va yingisa vapsali va vona.’ (Vakolosa 3:20; 1 Pedru 3:1) Hambileswo Bibele li vula swaku ‘wanuna a fanele a namarhela nsati wa yena, se havambirhi va ta va nyama yin’we.’ Kambe Bibele a li vuli swa ku fana hi vapsali ni vana. (Matewu 19:5) Yehovha a vona wansati na a li muhetisise wa nuna wa yena. (Genesa 2:18) Yehovha a nga vuli swaku vana i vahetisise va vapsali va vona. U swi vonisa ku yini, loko nuna a wo khoma nsati wa yena ku fana ni leswi a va khomisa xiswona vana va yena, u vona swaku wanuna lweyi a ta va na a li hlonipha lunghiselelo la muchadu?

Ku vula ntiyiso a Rito la Xikwembu li vula swaku u fanele u khoma nsati wa wena ku fana ni leswi Yesu a li khomisaka swona bandla la Wukreste. U nga swi kota ku yendla swaku nsati wa wena a ku hlonipha tanihi hi nhloko ya ndjangu loko 1) u nga nyimeli swaku a tiveka hansi hi ndlela ya ku hetiseka 2) loko u tirhandza ku fana ni leswi u tirhandzisaka xiswona, hambiloko ku humelela swikarhatu. — Vaefeza 5:25-29.

I yini leswi nga pfunaka nsati?

Khumbuka swaku Yehovha hi yena a nga veka nuna wa wena swaku a va nhloko ya ndjangu. (1 Vakorinto 11:3) Loko u mu hlonipha nuna wa wena u kombisa swaku u hlonipha Yehovha. Loko u nga mu hloniphi nuna wa wena tanihi nhloko ya ndjangu, u kombisa leswi u titwisa swona hi nuna wa wena ni leswi u titwisaka swona hi Yehovha ni minawu ya yena. — Vakolosa 3:18.

Loko mi tshuka mi bula hi swikarhatu, u nga hlaseli nuna wa wena kambe bulani hi leswi mi nga swi yendlaka swaku mi hlula swikarhatu swoleswo. Phela hi leswo swi nga yendliwa hi Hosi ya Xisati Estere. Estere a a lava swaku nuna wa yena Hosi Asuwerusi, a lulamisa swilo leswi a swi nga li swinene. Handle ka ku mu hlasela, Estere a vulavule ni nuna wa yena hi ndlela ya lirhandzu. Leswo swi yendle swaku nuna wa yena Hosi Asuwerusi a pfumela mavonelo ya yena a tlhela a ma tirhisa. (Estere 7:1-4; 8:3-8) Phela na wena, nuna wa wena a ta ya a ku rhandza swinene loko 1) u mu nyika nkama wa ku yenela swaku a wu tolovela kahle ntirho wa yena wa ku va nhloko ya ndjangu 2) loko u mu hlonipha hambiloko minkama yin’wani a pfana a phazama. — Vaefeza 5:33.

Ku va ni muchadu wa ku tsakisa, swi nga fanisiwa ni ku djondza ku famba hi basikeni. Loko wa ha djondzela swi nga ha yendleka u wa, kambe loko se u swi tolovelile u ta famba kahle. Hi ku fana loko ma ha ku chada, mi ta phazama kambe hi ku famba ka nkama swi ta famba kahle.

Loko ku li ni leswi karhataka nuna kumbe nsati wa wena, swi nyiki lisima leswo. Kambe u nga swi nyiki lisima hintamu swihoxo leswi u swi yendlaka lakaku swi ku xukuvalisa. Kambe tirhisa nkama wun’wani ni wun’wani lowu ku pfulekelaka swaku u yendla nuna kumbe nsati wa wena a tsaka hintamu ka lembe la n’wina la ku sungula. (Deteronoma 24:5) Xa lisima hintamu, pfumelani Rito la Xikwembu li kongomisa muchadu wa n’wina. Loko mi yendla leswo muchadu wa n’wina wu ta wu tiya swinene hi ku famba ka malembe.